Chiến Dịch Mỹ 'nở Hoa Trong Lòng địch' Tại Iraq Năm 2003 - VnExpress

Mỹ đầu năm 2002 quyết định xâm lược Iraq để lật đổ chính quyền Tổng thống Saddam Hussein với cáo buộc nước này sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt. Quân đội Iraq khi đó được đánh giá là một đối thủ mạnh và là một trong những đội quân hùng hậu nhất thế giới.

Liên quân do Mỹ dẫn đầu lên kế hoạch mở đầu chiến dịch từ phía nam Iraq và tiến lên thủ đô Bagdad. Iraq có lợi thế hơn khi là bên phòng thủ, do đó các nhà hoạch định chiến lược của Mỹ tìm cách phân tán lực lượng Iraq bằng cách gây sức ép từ phía bắc. Tuy nhiên, chiến lược này đòi hỏi Mỹ phải thuyết phục được lực lượng dân quân người Kurd ở miền bắc Iraq hợp tác với họ.

Các lực lượng người Kurd tại Iraq từ lâu đã đối đầu với chính quyền Saddam Hussein và được Mỹ coi là lựa chọn tốt để hợp tác. Tuy nhiên, việc lôi kéo họ hợp tác là nhiệm vụ khó khăn, bởi Mỹ từng nhiều lần thất hứa với người Kurd, đặc biệt trong Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991.

Để thuyết phục, huấn luyện và chỉ huy các nhóm dân quân người Kurd, Mỹ thành lập Đội Đặc nhiệm Viking, với nòng cốt là đặc nhiệm Mũ nồi xanh của lục quân và các đặc vụ Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA), xâm nhập vào lãnh thổ miền bắc Iraq để tiếp xúc với người Kurd.

Lực lượng này sau đó được tăng viện với đặc nhiệm Delta của Mỹ và biệt kích của Đặc nhiệm Hải quân Anh (SBS), nhưng quân số chưa bao giờ vượt quá 400 người.

Đội Đặc nhiệm Viking đã lãnh đạo khoảng 50.000 dân quân Peshmerga của người Kurd "đánh nở hoa trong lòng địch", chống lại 150.000 quân Iraq thuộc các đơn vị thiết giáp, bộ binh và các sư đoàn Vệ binh Cộng hòa thiện chiến. Các chiến dịch của đội đặc nhiệm mang ý nghĩa then chốt trong việc giúp liên quân Mỹ đánh bại quân đội của Saddam Hussein trong 30 ngày.

Chiến dịch được manh nha từ đầu năm 2002, khi các đặc vụ CIA đầu tiên xâm nhập vào khu vực do người Kurd kiểm soát tại Iraq, thông báo cho các lãnh đạo người Kurd về kế hoạch điều đặc nhiệm của chính phủ Mỹ.

Đến mùa hè năm đó, một nhóm đặc vụ bán quân sự của CIA, do Sam Faddis dẫn đầu, tới Iraq và làm việc với người Kurd để thuyết phục họ hợp tác với Mỹ. Các sĩ quan CIA trong nhóm không biết rằng họ sẽ ở lại thực địa trong gần một năm.

Ngày 19/3/2003, khi Mỹ phát động chiến dịch tấn công Iraq, một đội đặc nhiệm Mũ nồi xanh từ Nhóm Đặc nhiệm số 10 tới tăng viện cho các đặc vụ CIA. Các đặc nhiệm Mũ nồi xanh chủ yếu huấn luyện và lãnh đạo dân quân người Kurd tổ chức các hoạt động tác chiến độc lập và phòng thủ cả trong lẫn ngoài.

Nhiệm vụ của Đội Đặc nhiệm Viking là kết nối với người Kurd, tổ chức hoạt động do thám và phá hoại chiến lược, đồng thời chuẩn bị môi trường cho các chiến dịch tiếp theo của đặc nhiệm và lực lượng thông thường. Phía Mỹ phải đánh giá, tuyển mộ và huấn luyện lực lượng dân quân Peshmerga của người Kurd nhằm chống lại quân đội Iraq.

Đội Đặc nhiệm Viking còn một nhiệm vụ khác là xác định và đánh giá mối nguy hiểm của Ansar al-Islam, một nhóm cực đoan Hồi giáo dòng Sunni trong khu vực có liên quan, song không thuộc tổ chức al-Qaeda.

Các thành viên Ansar al-Islam ẩn náu ở phía bắc Iraq, gần biên giới với Iran, và gây ra mối nguy hiểm tiềm tàng bên sườn lực lượng Mỹ và người Kurd.

Biệt kích và tình báo Mỹ phát triển mối quan hệ với người Kurd và bắt đầu huấn luyện họ. Mọi chuyện dường như êm đẹp cho tới khi Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên NATO, quyết định cấm các lực lượng mặt đất Mỹ dùng lãnh thổ của mình để tấn công Iraq và đình chỉ việc cho phép các phi cơ quân sự Mỹ bay qua không phận.

Quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ khiến đường bay của đội đặc nhiệm kéo dài từ 40 km lên 1.600 km, buộc họ phải bay ở độ cao thấp trong 3,5 giờ từ Romania hoặc xuất phát từ phía nam Iraq, nơi nước này bố trí lưới phòng không dày đặc.

Một ngày trước khi Mỹ phát động chiến dịch tấn công Iraq, hàng chục đội dân quân người Kurd thâm nhập vào các phòng tuyến của Iraq để tiến hành hoạt động do thám và phá hoại. Khi chiến dịch bắt đầu, lính biệt kích Mỹ chỉ huy dân quân người Kurd tham chiến. Với sự yểm trợ hỏa lực tầm gần của không quân Mỹ, Đội Đặc nhiệm Viking cùng dân quân người Kurd nhanh chóng lấn lướt quân đội Iraq trong các vụ đụng độ ở miền bắc nước này.

Tuy nhiên, biệt kích hải quân SBS của Anh đối mặt với khó khăn khi lực lượng nhỏ của họ chịu tổn thất trước đối thủ vượt trội về hỏa lực và phải mở đường máu rút lui.

"Chúng tôi không ngờ người Iraq có thể chiến đấu đến vậy. Chúng tôi không tin điều đó", một cựu đặc nhiệm SBS của Anh cho biết. "Đó là cú sốc cho chúng tôi khi đối mặt với sự kháng cự như vậy".

"Khi rút lui chiến thuật, chúng tôi mất một số phương tiện. Vài kẻ lấy đây làm cớ để coi thường chúng tôi, nhưng họ không ở đó để xem 60 người chúng tôi chống lại hàng chục nghìn quân đối thủ", cựu đặc nhiệm SBS nói.

Trong khi đó, đặc nhiệm Mũ nồi xanh cùng dân quân Peshmerga của người Kurd tấn công cứ điểm trên núi của nhóm Ansar al-Islam và chiếm được vị trí sau một trận giao tranh ác liệt. Một đội đặc nhiệm Delta mở hướng tấn công từ phía tây. Đặc nhiệm Delta hoạt động độc lập với Đặc nhiệm Viking, song cả hai nhóm có chung mục tiêu.

"Những ngày đầu thật điên rồ. Chúng tôi hoạt động tự do và thực hiện nhiệm nhiệm vụ biệt kích kiểu cũ như trong Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, bao gồm đi lang thang trên sa mạc, tìm kiếm mục tiêu và tấn công vào những nơi mà lực lượng Iraq không ngờ", một cựu đặc nhiệm Delta cho biết.

Các đặc nhiệm Delta được triển khai để gây tổn thất và quấy rối lực lượng Iraq trong khả năng có thể. Họ phục kích các đoàn xe quân sự và tấn công các địa điểm nghi ngờ cất giữ vũ khí hủy diệt hàng loạt, song hoạt động này không mang lại kết quả.

Đặc nhiệm Viking chiếm được nhiều thành phố quan trọng của Iraq gồm Mosul, Tikrit cùng Kirkuk, đồng thời chiếm giữ các mỏ dầu gần đó. Lực lượng này còn đánh bại một số sư đoàn Iraq vốn có thể được triển khai xuống phía nam để đối phó hướng tiến quân chính của liên quân do Mỹ dẫn đầu.

Chiến dịch "đánh nở hoa" ở phía bắc Iraq thành công tới mức đội lính Mũ nồi Xanh của Đặc nhiệm Viking giành được 7 ngôi sao bạc và 52 ngôi sao đồng danh dự, các giải thưởng cao thứ ba và thứ tư cho lòng dũng cảm của binh sĩ trước hỏa lực của đối phương, chỉ sau vài ngày giao tranh.

Nguyễn Tiến (Theo Business Insider)

• Mỹ hạ hai UAV âm mưu tập kích căn cứ tại Iraq
• Tướng Mỹ lo UAV tự sát tập kích
• Trận chiến tiêm kích Mỹ thoát bẫy phòng không Iraq năm 1991
• Dân quân Iraq dọa tấn công đại sứ quán Mỹ
• Biến xe tải thành giàn rocket tập kích căn cứ Mỹ