Cải Tạo đất – Keyword Của Nông Nghiệp Hữu Cơ Bền Vững

Đất là yếu tố sống còn quyết định năng suất, chất lượng của sản phẩm. Khi các bạn đã dấn thân vào khởi nghiệp bằng hướng đi nông sản hữu cơ thì phải hiểu rõ điều đó hơn ai hết. Do đó cải tạo đất thế nào hiệu quả luôn là câu hỏi làm chúng ta bận tâm.

Nội dung bài viết

• Hiểu rõ các thành phần trong đất để tiến hành cải tạo đất hiệu quả
• Cải tạo đất hiệu quả bằng phương pháp che phủ cho đất
• Trồng cây da tầng đa tán, che phủ chắn gió và cải tạo đất
• Thay đổi tư duy về cải tạo đất ở mỗi chúng ta

Hiểu rõ các thành phần trong đất để tiến hành cải tạo đất hiệu quả

Nhìn chung trong đất có 5 thành phần cơ bản sau, kết hợp hài hòa chúng sẽ cải tạo đất, tạo cho khu vườn của bạn đạt đến độ đa dạng sinh học theo đúng nghĩa nông nghiệp bền vững.

Nước/độ ẩm

Nước trong đất trở thành dung dịch axit nhẹ hay kiềm, dung dịch này mang những chất dinh dưỡng hòa tan để cây hút được qua rễ của nó.

Không khí

Các chất khí trong đất thay đổi áp suất và loại hình trong ngày và vào những mùa khác nhau. Các chất khí cũng vận động vào trong hay ra ngoài đất.

Cách vận động tự do của các chất khí phụ thuộc vào cấu tượng và cấu trúc của đất trồng.

Các phần tử khoáng

Các phần tử khoáng ở trong những mảnh sạn sỏi và đất sét trong đất. Có thể đánh giá bằng sờ vào chúng.

Khi những mảnh đất chứa nhiều cát và sỏi thô và sờ đất thấy sạn thì người ta gọi là đất có cấu tượng cứng.

Khi đất gần như toàn sét hay toàn cát, ta gọi nó là đất “khó khăn” (nghèo) cho sinh trưởng của cây trồng. Trong cả hai trường hợp, có thể cải tạo cấu tượng và cấu trúc đất bằng thêm vào nhiều chất hữu cơ.

Đất cát được cấu tạo bằng những phần tử lớn và có cấu tượng cứng, nháp. Đất sét gồm những phần tử nhỏ và cấu tượng trơn nhẵn.

Trong cả hai trường hợp, chất hữu cơ có khả năng cải tiến cấu trúc và cấu tượng đất. Vậy chìa khóa của cải tạo đất chính là tăng chất hữu cơ cho đất.

Các vi sinh vật

Có rất nhiều động vật sống trong đất, từ nguyên sinh động vật đến côn trùng.

Chúng làm đất thoáng khí, đào rãnh cho nước chảy, phá vỡ các tảng lớn thành mảnh đất nhỏ mà rễ cây sử dụng được.

Chính chúng cũng là một phần dự trữ chất, dinh dưỡng trong đất và có thể được chuyển thành chất hữu cơ.

Những loại đất cân đối về thành phần nước-khí, có nhiều nguyên liệu hữu cơ thì chứa vô số vi sinh vật giúp các chất dinh dưỡng được phá vỡ và thực hiện chu trình nhanh hơn.

Chất hữu cơ

Thật khó mà có được nhiều chất hữu cơ trong vườn nhưng chúng ta phải cố gắng thu nhặt nếu muốn khu đất của chúng ta không bị chai cứng, kém hiệu quả

Chất hữu cơ là bất cứ thứ gì đã từng có giai đoạn sống, bao gồm thức ăn vụn, cỏ đã cắt, cỏ khô, rơm rạ, lá cây, mùn cưa, thậm chí cả các bao tải cũ, quần áo rách, màn cửa rách…

Tất cả những thứ đó vào đất sẽ nát ra và trở thành một phần chất hữu cơ dự trữ.

Khi những nguyên liệu thô bị nát ra thì sẽ trở thành chất mùn, tức là một chất mịn, bóng, có mùi dễ chịu, giàu dinh dưỡng, sẽ giải phóng dần các vi chất dinh dưỡng cho thực vật và động vật.

Bản chất của mùn là giúp cho đất cát giữ nước và chất dinh dưỡng; và ngược lại làm cho đất sét rắn chắc được thoáng hơn.

Cải tạo đất hiệu quả bằng phương pháp che phủ cho đất

Mọi người thường hỏi vườn cải tạo đất như thế nào, cải tạo đất là một quá trình canh tác, bao gồm nhiều công việc chứ không phải là một việc.

Một bước vô cùng quan trọng của cải tạo đất cũng như làm nông nghiệp mà chúng ta luôn luôn nhớ là che phủ đất.

Khi nào mà khu vườn của bạn không còn nhìn thấy màu của đất mà thay vào đó là màu của cỏ rác, mùn hữu cơ rơm rạ phủ kín mặt đất thì việc cải tạo đất và trồng cây trở nên đơn giản.

Khi được che phủ thì tự khắc vườn sẽ có nhiều vi sinh vật bản địa của vườn, giun dế côn trùng sinh sôi hoạt động. Tạo thành nguồn dưỡng chất cho cây trồng.

Che phủ là một điều thần kì của canh tác nông nghiệp nếu bạn hiểu được.

Có rất nhiều bạn làm nông nghiệp hữu cơ bằng cách không bón phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật là rất tốt, nhưng mặt đất vẫn còn trơ trọi, chưa đủ độ che phủ, đất vẫn chai cứng và thiếu mùn hữu cơ.

Đất trơ trọi, nắng là đi bỏng chân mà mua vi sinh về đổ làm chi cho tốn tiền tốn công, mấy con giun con dế nó còn tìm chỗ ẩm chỗ mát nó sống thì mấy con vi sinh sống thế nào trên cái mặt đất nóng rát.

Thay vì mua vi sinh về đổ để trong bụng thấy an tâm thì mình nghĩ lấy tiền đó đi mua cỏ về phủ mặt đất lại sẽ tốt hơn nhiều.

Cách làm như vậy chưa phải làm hữu cơ hay thuận tự nhiên. Vì canh tác theo nông nghiệp hữu cơ hoặc thuận tự nhiên thì mặt đất luôn luôn phải được che phủ như mặt đất ở rừng, có thể là cỏ hoặc thảm thực vật lá cây.

Vì vậy việc đầu tiên khi cải tạo đất ở một khu vườn bạn phải che phủ mặt đất bằng cỏ rác, hay phế phụ phẩm nông nghiệp sẳn có ở bản địa.

Tận dụng các nguyên liệu che phủ đất dễ kiếm hoặc rẻ tiền nhất ngay tại địa phương của bạn như rơm rạ, tro trấu, cứ cái gì có xenlulozo là đem về rải kín vườn được hết.

Trồng cây da tầng đa tán, che phủ chắn gió và cải tạo đất

Tiếp theo là trồng cây che phủ (như các cây họ đậu thân gỗ: muồng đen, keo dậu, chùm ngây, các loại cây lấy gỗ…) hợp lý để tạo bóng mát cho vườn ở tầng cao nhất, nhưng phải cắt tỉa để có ánh sáng thích hợp cho cây trồng quang hợp.

Thay đổi tư duy về cải tạo đất ở mỗi chúng ta

Yếu tố quan trọng nhất là chăm đất, mọi người đã thay đổi nhưng vẫn còn giữ tư duy là chăm đất ở khu vực gần và sát gốc cây mà quên rằng muốn cây tốt bạn phải chăm đất cả khu vườn không bỏ chỗ nào.

Nên khi đi vào khu vườn của bạn, bạn có cảm giác lún chân bởi mùn hoặc tầng sinh khối. Lúc đó chất đất mới đạt, cây trồng mới phát triển tốt. Bạn đã cải tạo đất thành công.

Tư duy quan trọng nhất của làm nông nghiệp hữu cơ theo quan điểm cá nhân 3hfarm là chăm đất chứ không chăm cây, lấy đất làm chủ đạo.

Rễ của cây sẽ tạo thành một hệ thống mạng lưới bao phủ hết khu vườn của bạn, nên bạn chỉ cần chăm sóc đất thật tốt là cây tự khắc tốt. Hãy bỏ thói quen bón phân vào gốc và chỉ chăm đất ở khu vực gốc cây. Mà thay vào đó là che phủ và chăm sóc nguyên cả khu vườn.

Nguồn: 3hfarmfamily