Tính Chất Hóa Học Của Axit Cacbonic (H2CO3) Muối Cacbonat Và ...

Trong bài viết này chúng ta tiếp tục tìm hiểu về một số hợp chất khác của Cacbon đó chính là Axit Cacbonic (H2CO3) và Muối Cacbonat. Vậy Axit Cacbonic (H2CO3) và muối Cacbonat có tính chất hóa học và tính chất vật lý gì? chúng có ứng dụng gì trong đời sống?

I. Tính chất của Axit Cacbonic H2CO3

1. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lý của axit cacbonic

- Axit cacbonic H2CO3 có trong nước tự nhiên và nước mưa, do nước hòa tan khí CO2 trong khí quyển.

2. Tính chất hóa học của axit cacbonic

- Axit cacbonic H2CO3 là một axit yếu: làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ nhạt.

- Axit cacbonic H2CO3 là một axit không bền, dễ bị phân hủy thành CO2 và H2O.

II. Muối Cacbonat

1. Phân loại muối cacbonat

• Có 2 loại muối cacbonat: Cacbonat trung hòa và Cacbonat axit

- Muối Cacbonat trung hoà là muối cacbonat không còn nguyên tố H trong thành phần gốc axit.

* Ví dụ: Canxi Cacbonat CaCO3; Natri Cacbonat Na2CO3; Magie Cacbonat MgCO3;...

- Muối Cacbonat axit là muối hyđrocacbonat có nguyên tố H trong thành phần gốc axit.

* Ví dụ: Canxi Hidrocacbonat Ca(HCO3)2; Kali hidrocacbonat KHCO3;...

2. Tính chất của muối Cacbonat

a) Tính tan của muối Cacbonat

- Đa số muối cacbonat không tan trong nước trừ các muối của kim loại kiềm như Na2CO3, K2CO3,...

- Hầu hết các muối hiđro cacbonat đều tan trong nước như: Ca(HCO3)2, Mg(HCO3)2,...

b) Tính chất hóa học của muối Cacbonat

° Tác dụng với axit

- Muối cacbonat tác dụng với axit mạnh hơn axit cacbonic tạo thành muối mới và giải phóng khí CO2.

 Na2CO3(dd) + 2HCl(dd) → 2NaCl(dd) + CO2(k) + H2O(l)

 NaHCO3(dd) + HCl(dd) → NaCl(dd) + CO2(k) + H2O(l)

° Tác dụng với dung dịch bazơ

- Một số muối cacbonat tác dụng với bazơ tạo thành muối cacbonat không tan và bazơ mới

 K2CO3(dd) + Ca(OH)2(dd) → CaCO3↓trắng + 2KOH(dd)

- Muối hidrocacbonat tác dụng với kiềm tạo thành dung dịch trung hòa và nước:

 NaHCO3(dd)  +  NaOH(dd) →  Na2CO3(dd)  + H2O(l)

° Tác dụng với dung dịch muối

- Muối cacbonat tác dụng với dung dịch muối tạo thành hai muối mới.

 Na2CO3(dd)  +  CaCl2(dd)  →  CaCO3↓trắng  +  2NaCl(dd)

° Muối cacbonat bị nhiệt phân hủy

 CaCO3(rắn)   CaO(rắn) + CO2(khí)

 2NaHCO3(r)  Na2CO3(r) + CO2(k)  + H2O(hơi)

3. Ứng dụng của muối cacbonat

- Muối Cacxi cacbonat CaCO3 được dùng để sản xuất vôi, ximăng. Muối Natri cacbonat Na2CO3 dùng để nấu xà phòng, thuỷ tinh. Muối Natri hidrocacbonat NaHCO3 được dùng làm dược phẩm, hoá chất trong bình cứu hoả,...

III. Chu trình của cacbon trong tự nhiên

- Trong tự nhiên luôn có sự chuyển hoá cacbon từ dạng này sang dạng khác. Sự chuyển hoá này diễn ra thường xuyên, liên tục và tạo thành chu trình khép kín.

Chu trình của cacbon trong tự nhiên

IV. Bài tập về Axit cacbonic và muối Cacbonat

* Bài 1 trang 91 SGK Hóa học 9: Hãy lấy ví dụ chứng tỏ rằng H2CO3 là axit yếu hơn HCl và là axit không bền.

>> Giải bài 1 trang 91 SGK Hóa học 9

* Bài 2 trang 91 SGK Hóa học 9: Dựa vào tính chất hóa học của muối cacbonat, hãy nêu tính chất của muối MgCO3 và viết các phương trình hóa học minh họa.

>> Giải bài 2 trang 91 SGK Hóa học 9

* Bài 3 trang 91 SGK Hóa học 9: Viết các phương trình hóa học biểu diễn chuyển hóa sau:

>> Giải bài 3 trang 91 SGK Hóa học 9

* Bài 4 trang 91 SGK Hóa học 9: Hãy cho biết trong các cặp chất sau đây, cặp nào có thể tác dụng với nhau.

a) H2SO4 và KHCO3

b) K2CO3 và NaCl

c) MgCO3 và HCl

d) CaCl2 và Na2CO3

e) Ba(OH)2 và K2CO3

>> Giải bài 4 trang 91 SGK Hóa học 9

* Bài 5 trang 91 SGK Hóa học 9: Hãy tính thể tích khí CO2 (đktc) tạo thành để dập tắt đám cháy nếu trong bình chữa cháy có dung dịch chứa 980g H2SO4 tác dụng hết với dung dịch NaHCO3.

>> Giải bài 5 trang 91 SGK Hóa học 9