1 Đặc điểm Chung Về Cây Xoài - Tài Liệu Text - 123doc

1. Trang chủ >
2. Nông - Lâm - Ngư >
3. Công nghệ thực phẩm >

1 Đặc điểm chung về cây xoài

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.3 MB, 92 trang )

có 5 lá đài nhỏ, có lông ở mặt ngoài, 5 cánh hoa có tuyến mật, 5 nhị nhưng chỉ có 1-2 nhịsinh sản. Bầu trên, thường chỉ có một lá noãn chứa 1 noãn. Quả hạch chín màu vàng, thịtvàng, ngọt, thơm, nhân có xơ. Hạt rất to.- Rễ: Phần lớn rễ phân bố ở tầng đất 0 – 50 cm ở những vùng có mực nước ngầm thấphay đất cát rễ có thể ăn rất sâu (6 – 8m). Tuy nhiên, phần lớn rễ tập trung trong phạm vicách gốc khoảng 2m.- Thân, tán cây: Xoài là loại cây ăn quả thân gỗ mọc rất khỏe. Ở những nơi trảng, chiềucao cây và tán cây có đường kính tương đương. Tán cây lớn hoặc nhỏ tùy theo giống.- Lá và cành: Một năm xoài có thể ra 3 – 4 đợt chồi tùy theo giống, tùy vào tuổi cây, thờitiết khí hậu và tình hình dinh dưỡng; cây con ra nhiều đợt chồi hơn so với cây đang choquả; cây già rất khó ra chồi. Lá non sau 35 ngày mới chuyển xanh hoàn toàn, mỗi lần ralá, cành xoài dài thêm 20 – 30 cm.- Hoa: Hoa ra từng chùm ở ngọn cành, chùm hoa dài khoảng 30 cm, có 200 – 400 hoa.Mỗi chùm thường có 2 loại hoa: hoa lưỡng tính và hoa đực. Tỉ lệ hoa đực và hoa lưỡngtính trên cây phụ thuộc vào giống và điều kiện khí hậu ở địa điểm trồng. Thường thì hoalưỡng tính chiếm từ 1 – 36%. Xoài là cây thụ phấn chéo, thụ phấn nhờ côn trùng là chủyếu. Thời gian tiếp nhận hạt phấn của nhụy rất ngắn, chỉ sau vài giờ. Ở xoài nhụy thườngchín trước, thời gian tốt nhất để nhụy tiếp nhận hạt phấn là lúc mặt trời mọc, trong khiđó nhụy đựctung phấn chỉ vào khoảng 8 – 10 giờ sáng. Sự không trùng hợp này lànguyên nhân cản trở sự thụ phấn và thụ tinh của xoài.- Quả: xoài chín có màu vàng hấp dẫn, có vị chua ngọt, mùi thơm ngon . Xoài chín đượcăn tươi, đóng hộp, làm nước trái cây, mứt kẹo, kem, sấy khô để tiêu thụ nội địa hay xuấtkhẩu.1.1.1.3 Phân loạiỞ Việt Nam xòai có nhiêu giống, thu hoạch vào tháng 4( xoài ở Nam Bộ) và tháng 7 ( xoàiở Cam Ranh, Khánh Hòa và Yên Châu, Sơn La):•Xoài Cát6GVHD: Nguyễn Thị Thảo Minh-Cát Chu : Phẩm chất trái ngon, thịt thơm ngọt có vị hơi chua, dạng trái hơi tròn,trọng lượng trái trung bình 250 – 350g, vỏ trái mỏng. Đây là giống xoài ra hoa rấttập trung và dễ đậu trái, năng suất rất cao.-Cát Hòa Lộc : Xuất phát từ Cái Bè (Tiền Giang), xoài có trái to, trọng lượng trái400 – 600gr, thịt trái vàng, dẽ, thơm, ngọt, hạt dẹp, được coi là giống xoài có phẩmchất ngon. Thời gian từ trổ bông đến chín trung bình 3,5 – 4 tháng.Hình 2 : Xoài Cát Chu•Hình 3 : Xoài Cát Hoà LộcXoài Tứ Quí : Tán thưa, lá to bản, mép gợn sóng. Trái nặng trung bình 320gr, hìnhbầu dục, đầu trái nhọn, vỏ mỏng láng, màu vàng đẹp, ngọt, thơm, hạt nhỏ. Từ khi nở hoađến thu hoạch 115 ngày.Hình 4: Xoài Tứ Quý•Hình 5: Xoài XiêmXoài Xiêm : Phẩm chất tương đối ngon, cơm vàng, thịt dẽo, mịn, hạt nhỏ, vỏ trái dày.Đây là giống dễ đậu trái, năng suất cao.7GVHD: Nguyễn Thị Thảo Minh•Xoài Tượng : Là giống xoài ăn còn xanh chấm mắm đường rất được ưa chuộng... vỏmàu xanh nhạt, cơm xoài nhai giòn rau ráu, mùi thơm và vị chỉ chua thoang thoảng . Loạinày trồng rất nhiều ở các vùng miền trung .•Xoài Thanh Ca : Là giống xoài ăn xanh, cây phát triển mạnh, lá thon dài, đầu hơinhọn, trái dài hơi cong, nặng trung bình 300g.Hình 6: Xoài TượngHình 7: Xoài Thanh Ca•Xoài Voi : Quả to ,vị ngọt vừa , ít chua là phẩm chất của giống xoài này.•Xoài Hồng : Quả to màu hồng ,dài ,sử dụng cả lúc sống và chín đều thích hợp, tánthưa, lá to bản, mép gợn sóng. Trái nặng trung bình 320gr, hình bầu dục, đầu trái nhọn,vỏ mỏng láng, màu vàng đẹp, ngọt, thơm, hạt nhỏ. Từ khi nở hoa đến thu hoạch 115 ngày.8GVHD: Nguyễn Thị Thảo Minh1.1.2 Thành phần hóa học có trong quả xoàiQuả xoài có giá trị dinh dưỡng cao. Xoài chứa 76 -80% nước, 11- 20% đường, 0,2-0,54%axit ( khi xanh có thể tới 3,1%), carotin 3,1mg %, vitamin B 1 0,04, B2 0,05, PP 0,3, C 13.Axit trong xoài chủ yếu là axit galic C6H2(OH)3COOH.Bảng 1.1.2: Thành phần hoá học có trong quả xoàiThành phần %Giống xoài12345Chất khô18.8016.7622.3012.6720.07Đường khử3.723.563.27-3.16Sacaroza8.8110.0612.6-12.09Axit1.440.390.27-0.42Protein-0.430.730.690.71Lipit---0.080.15Xenluloza---0.930.59Tro0.320.470.860.830.391.1.3. Giá trị sử dụng của xoài trong cuộc sốngTrong 100g phần ăn được của xoài chín có chứa các chất dinh dưỡng (FAO,1976):nước 86,5g; glucid 15,9g; protein 0,6g; lipid 0,3g; tro 0,6g; các chất khoáng: Ca 10mg,P15mg, Fe 0,3mg; các vitamin: A 1880 microgam, B1 0,06mg, C 36mg; cung cấp 62 calo,78% nhu cầu vitamin A mỗi ngày, rất tốt cho sự phát triển của trẻ em, làn da và thị lực;46% nhu cầu vitamin C .Quả xoài xanh thái mỏng, phơi khô hoặc sấy khô là nguồnvitamin C thiên nhiên dồi dào.1.1.3.1 Tác dụng của xoài chinXoài chín có tác dụng bổ não, có lợi cho người làm việc trí óc, suy nhược thần kinh. Ănít xoài chín thì nhuận trường, ăn nhiều sẽ bị tiêu chảy,người nóng bứt rứt, rôm sảy, mụnnhọt. Mỗi ngày không nên ăn nhiều hơn 2 quả xoài. Không ăn lúc đói hoặc sau ăn no.Người đang bị sốt, có vết thương mưng mủ, nội tạng lở loét, phong thấp, dị ứng da mẩn9GVHD: Nguyễn Thị Thảo Minhngứa, dạ dày thiểu toan (ít dịch vị), không nên ăn xoài chín. Người bị đái tháo đườngcũng vậy.Xoài chín giúp tăng cường sức đề kháng, chống viêm, phòng ngừa ung thư, giảm béo,cải thiện hệ tiêu hóa, giúp hạ cholesterol máu, hạ huyết áp, phòng bệnh mạch vành, ngừaung thư ruột kết (do làm tăng nhu động ruột, chống táo bón).Theo đông y, quả xoài chín có vị ngọt, chua, tính mát, tác dụng ích dạ dày, tiêu tích trệ,làm hết nôn mửa, thanh nhiệt, giải khát, lợi tiểu, nhuận phế, tiêu đàm. Thường dùngtrong các trường hợp ho do nhiệt, đàm vàng đặc, tiêu hóa kém, bệnh hoại huyết, suynhược thần kinh, cao huyết áp, mỡ trong máu cao, táo bón,dễ bị chuột rút… Thịt quả xoàichín thái lát mỏng hoặc giã nhuyễn, đắp chống bỏng, bảo vệ da chống lại sự tấn công củaánh nắng. Vỏ quả xoài chín có tác dụng chữa ho ra máu, cầm máu ở tử cung, chảy máuruột. Thường dùng dưới dạng cao lỏng. Cho 10g cao lỏng vỏ quả xoài vào 120ml nước rồiuống,cách 1-2 giờ một muỗng cà-phê. Vỏ xoài còn dùng làm giấm ăn.1.1.3.2 Tác dụng của xoài xanhXoài xanh có nhiều vitamin C, có nhiều chất chát, có thể gây táo bón, không nên ănvào lúc đói bụng.Hạch của quả xoài (nhân xoài) chứa nhiều tinh bột, dầu, tanin, acid galic tự do, có vịđắng chát.Tác dụng làm hết ho, mạnh dạ dày, trợ tiêu hóa. Dùng chữa ho, kiết lỵ, tiêuchảy, trừ giun sán. Hạt xoài phơi khô, bỏ nhân, đem sao sơ, tán bột mịn. Ngày uống 2 lần,mỗi lần 1-5g với nước sôi để nguội.1.1.4 Đặc tính canh tác của cây xoài•Khí hậu : Xoài có thể trồng được ở cả khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới từ độ cao1400m so với mặt nước biển, những nơi độ ẩm không cao, mưa nhiều hoặc lạnh giáở cả giai đoạn ra hoa. Những vùng có mưa rào hay nắng khô đều thích hợp cho việctrồng loại trái cây này. Nên tránh trồng ở các vùng có gió mạnh và lốc xoáy vì có thểlàm rụng và gẫy cành cây.• Đất đai : Cây xoài có thể trồng được tại các vùng đất bồi phù sa đến các vùng đất đáong với độ sâu ít nhất là 6 feet và hệ thống dẫn nước tốt. Đất trồng mang tính axit(độ pH 5.5 đến 7.5 ) là thích hợp cho việc trồng loại cây này.10GVHD: Nguyễn Thị Thảo Minh•Giống : Các giống xoài hiện được trồng tại Việt Nam gồm: Xoài Cát (Hòa Lộc), XoàiThơm, xoải Bưởi (Ghép). Xoài có thể được trồng bằng hạt hay ghép.• Trồng xoài : Nên trồng đầu mùa mưa, từ tháng 5 – 7 dương lịch. Với cây thấp nêntrồng trước 4 – 6 tháng. Khoảng cách trồng 8 – 9 m, trồng hình vuông hay nanh sấu.• Xử lý ra hoa : Trong tự nhiên ở các vùng có 2 mùa mưa, nắng, xoài rất dễ ra hoa,tuy nhiên để điều khiển thời gian ra hoa và cho trái thích hợp, thường dùng các biệnpháp xử lý như:Xông khói : Un khói vào đầu mùa khô (thời gian un khói kéo dài 1 – 2 tuần đến khicây ra mấm hoa). Trường hợp cây không ra hoa phải lập lại sau 1 tháng (phươngpháp này ít tốn kém nhưng hiệu quả không cao).Phun Ethephon (Ethrel): Dùng ở nồng độ 500 ppm (0,5 cc/lít) phun lên các đầucành để ức chế sinh trưởng, tạo mấm hoa.Phun KNO3 : Dùng ở nồng độ 1 – 1,25% phun lên các lá ở đầu canh (lượng 35 – 50lít/cây)Tăng đậu trái : Tại Thái Lan, người ta dùng 2,4D ở nồng độ 20 – 40 ppm, phun lêncây lúc ra hoa để giúp cho trục phát hoa và cuống trái dày hơn, làm trái ít rụng vàchín tốt hơn. Với trái xoài non (2 – 7 tuần sau khi trổ hoa) người ta xử lý bằng cáchphun NAA (50 ppm) 3 lần vào lúc trổ hoa, 3 và 6 tuần sau trổ sẽ giúp giảm rụng tráinon, đồng thời cũng giúp tăng trọng lượng trái.Côn trùng phá hại : Gây hại cho cây xoài gồm: ruồi đục trái (Dacus dorsalis), rầyxanh (Idioscopus elypealia và I. nivesparsus), bọ dục cành (Niphonolea i vàNiphonoclea capito), sâu ăn bông, rệp sáp (Icerya seycheltarum và Planococouslilacinus), rệp dính (Cocus viridia, C. mangiferae và Pulvanaria psidii).•Bệnh hại xoài : Bệnh Thán thư nấm (Colletotrichum gloeosporioides), Bệnh Thốitrái-khô đọt (Diplodia natalensis), Bệnh Cháy lá (Macrophoma mangiferae), BệnhĐốm lá (Pestalotia mangiferae), Bệnh Bồ hóng (Capnodium mangiferae), Bệnh Phấntrắng (Oidium mangiferae), Bệnh Đốm vi khuẩn (Pseudomonas mangiferae indica).11GVHD: Nguyễn Thị Thảo Minh1.2 Tình hình sản xuất và tiêu thụ xoài1.2.1 Tình hình sản xuất và tiêu thụ xoài trong nướcViệt Nam có khoảng 10 loại xoài với hơn 30 tên gọi khác nhau phân bố từ Nam raBắc, đặc biệt là các tỉnh phía Nam Khánh Hòa, có tới 20000 ha trồng xoài. Xoài đượctrồng từ Nam chí Bắc, vùng trồng xoài tập trung là từ Bình Định trở vào đặc biệt là cáctỉnh đồng bằng sông Cửu Long như Tiền Giang (trên 6000 ha, trong đó đang cho trái4000 ha ) Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ…Phát triển cây xoài là định hướng đúng đắn, nhất là khi cây xoài được đưa vào danhmục chương trình cây ăn quả quốc gia ( cùng với nhãn, vải, dứa, thanh long). Nếu khẩuvị của người Việt là chuộng xoài da mỏng, vị ngọt thì kết quả điều tra thị trường, cácchuyên gia cho biết: khẩu vị của nhóm khách hàng ở thị trường mà ta hướng tới (chủ yếulà thị trường EU) là da vừa phải, vị pha ngọt lẫn chua. Và phần lớn xoài chúng ta trồngđã sử dụng giống cho quả theo khẩu vị này. Phát triển cây xoài không chỉ là phát triểnmột loại cây cho sản phẩm có hiệu quả kinh tế cao mà thực tế với cây xoài cùng một lúcnông dân có thể thực hiện mô hình kinh tế trang trại vườn rừng, sử dụng vốn trồng rừng327 để đầu tư cho xoài và với cây xoài người ta có thể trồng kết hợp với nhiều loại câykhác khi xoài chưa khép tán. Và ngay cả khi cây xoài đã khép tán vẫn có thể thả dứa bêndưới, điều mà các loại cây khác không thể làm được, hoặc làm được thì hiệu quả khôngcao (bạch đằng, đào lộn hột..).Đối với các tỉnh miền Nam Trung Bộ, cây xoài còn có một lợi điểm nữa là yếu tố choquả trái vụ. Khu vực trọng điểm mà chương trình phát triển cây ăn quả quốc gia quyhoạch không có tên tỉnh Bình Định nhưng với mùa thu hoạch trái vụ so với vùng trọngđiểm cây ăn trái miền Nam chắc chắn sản phẩm sẽ ít phải cạnh tranh so với vùng trọngđiểm.1.2.2 Tình hình sản xuất và tiêu thụ xoài trên thế giớiTrên thế giới hiện nay có 87 nước trồng xoài với diện tích 1,8- 2,2 triệu hecta. Cókhoảng 40 loại xoài phân bố chủ yếu ở các nước châu Á. Vùng châu Á chiếm 2/3 diện tíchtrồng xoài của thế giới, đứng đầu là Ấn Độ ( chiếm 70% sản lượng xoài của thế giới với9,3 triệu tấn), Thái Lan, Pakistan, Philipin, Nam Trung quốc, Coonggo, Nam Phi, Ai Cập,ven biển nước Úc,...12GVHD: Nguyễn Thị Thảo Minh1.3 Thu hoạch, vận chuyển, bảo quản và tồn trữ xoàiKhoảng 3 – 4 tháng sau khi trổ hoa thì trái đã đủ già và chín. Năng suất tăng dần từnăm cho trái đầu tiên đến sau 5 năm thì ổn định. Trái được hái khi đã già, da láng, lúc đótrái hơi nặng hơn nước. Có thể quan sát bằng kinh nghiệm trên mỗi giống để ấn địnhthời gian thu hoạch.1.3.1 Thu hoạch•Thu hoạch lúc trái đã đạt kích thước tối đa, no trái, vỏ trái chuyển sang màu vàng,xung quanh trái có lớp phấn mỏng. Có thể kiểm tra độ trưởng thành của xoài bằngcách dùng kim ghim vào đuôi xoài, nếu kim không qua được là hạt xoài đã cứng, tráiđủ già, hái được.•Tốt nhất nên thu hoạch xoài từ 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều, vì lúc này xoài ít mủ nhất.•Hái xoài bằng tay hoặc bằng lồng, khi hái chừa cuống khỏang 2-5cm cho trái ít chảymủ. Hái từng quả một.•Trái xoài trên lớp báo hoặc lá khô cho ráo mủ. Sau đó xếp xoài vào sọt có lót giấy mềmhoặc lá khô xung quanh và dưới đáy sọt. .•Lúc đặt trái xoài vào sọt nên đeo găng tay hoặc dùng hai ngón tay cầm nhẹ trái, tránhlàm mất phấn trên trái.•Tránh đề cuống trái đâm vào các trái khác.•Nên đặt sọt xoài nơi bóng mát, tránh để nắng rọi trực tiếp vào trái xoài.•Tỉa bỏ hết lá trên cuống để hạn chế mất hơi nước và giữ xoài lâu hơn.•Loại bỏ các trái bị xây xát, hư thối.Làm sạch•Dùng giấy mịn lau sạch vết bẩn, bồ hóng trên trái.•Tránh lau mạnh tay dễ làm mất phấn trên trái.•Dùng nước phèn chua thấm vào vải mềm đề tẩy vết mủ trên trái xoài.Đóng hàng13GVHD: Nguyễn Thị Thảo Minh

Xem Thêm

Tài liệu liên quan

• tiểu luận công nghệ chế biến rau quả xoài và các sản phẩm từ xoài
  • 92
  • 3,378
  • 3
• GAĐT- TỶ SỐ LƯỢNG GIÁC CỦA GÓC NHỌN
  • 17
  • 731
  • 1
• đề kiểm tra HK 2 2007- 2008
  • 2
  • 281
  • 0
• Đề kiểm tra lịch sử 7 HK II năm học 2007-2008
  • 1
  • 648
  • 0
• Giáo án Đây thôn Vĩ Dạ (Kèm theo bài giảng của tác giả)
  • 5
  • 18
  • 330
• Giáo án Ngữ văn 7
  • 71
  • 474
  • 0
• Bài 3: Bàn phím máy tính
  • 11
  • 108
  • 0

Tải bản đầy đủ (.docx) (92 trang)

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(3.77 MB) - tiểu luận công nghệ chế biến rau quả xoài và các sản phẩm từ xoài-92 (trang) Tải bản đầy đủ ngay ×