#1 Máy Tiện Cơ Khí - Tất Cả Kiến Thức Cần Biết | Technicalvn

Nội dung bài viết

• 1/ Máy tiện và phân loại
• 2/ Các thành phần của một máy tiện
  • 2.1/ Bàn máy
  • 2.2/ Đầu máy
  • 2.3/ Ụ động
  • 2.4/ Bàn xe dao
    • 2.4.1/ Bàn trượt
    • 2.4.2/ Bàn trượt ngang (Cụm êto kẹp dao)
    • 2.4.3/ Bàn trượt phức hợp
    • 2.4.4/ Đài gá dao
  • 2.5/ Cơ cấu chạy dao
  • 2.6/ Cơ cấu tiện ren
  • 2.7/ Trục chạy dao
  • 2.8/ Trục vít me
• 3/ Các loại máy tiện
  • 3.1/ Máy tiện tốc độ cao
  • 3.2/ Máy tiện cơ
  • 3.3/ Máy tiện mini (để bàn)
  • 3.4/ Máy tiện tháp pháo (Turret Lathe)

1/ Máy tiện và phân loại

Máy tiện là một loại máy kẹp phôi trên mâm cặp và dao được gá trên đài gá dao, máy tiện quay tròn phôi theo một trục để thực hiện các nguyên công: tiện, vát bề mặt, vát mép, tiện ren, chích rãnh, khoan. Với mỗi chu trình gia công sẽ tương ứng với một loại dao khác nhau.

Chức năng chính của máy tiện là loại bỏ phần vật liệu của phôi để tạo hình, biên dạng, kích thước theo đúng yêu cầu. Trong một máy tiện dao cố định và phôi được quay tròn.

Máy tiện được sử dụng chính trong việc sản xuất các chi tiết có biên dạng trụ tròn. Nó còn được sử dụng để tạo ren, khoan lỗ, cắt phôi, tiện rãnh.

2/ Các thành phần của một máy tiện

• Bàn máy
• Cụm đầu máy
• Bàn xe dao
• Cơ cấu chạy dao
• Ụ động
• Cơ cấu tiện ren
• Trục chạy dao
• Trục vít me

2.1/ Bàn máy

Đây là bộ phận cơ bản của máy tiện, có cấu tạo dạng khối đặc. Trên bàn máy là các rãnh dẫn hướng chứ V (biên dạng vuông góc 90°). Hai thanh dẫn hướng được gia công chính xác, đảm bảo song song với trục máy. Hai thanh dẫn hướng giúp bàn xe dao và ụ động trượt di chuyển theo trục máy (tiếp xúc bề mặt). Bàn máy phải được chế tạo để chịu được ứng suất lớn từ các lực sinh ra trong quá trình gia công

2.2/ Đầu máy

Trên đầu máy tiện có các cần gạt để thực hiện các chức năng khác nhau: Thay đổi tốc độ spindle, khoá spindle, Khởi động máy, tắt máy, chuyển để độ cắt ren,…

Đây là bộ phần nằm phía bên tay trái của bàn máy, đây là nơi đặt trục chính và trục chính được nối với mâm cặp kẹp phôi. Bên trong tích hợp nhiều kết cấu cơ khí giúp thay đổi tốc độ, chế độ cắt của trục chính.

Tốc độ trục chính cần dựa vào các yếu tố sau:

1. Vật liệu cắt
2. Dao cắt
3. Chế độ cắt
4. Đường kính phối
5. Lượng ăn phôi

2.3/ Ụ động

Đây là bộ phận nằm bên phải của bàn máy. Ụ động làm nhiệm vụ hỗ trợ gá phôi trong trường hợp phối dài và kẹp mũi khoan, mũi taro, mũi dao doa. Nó di chuyển được trên thanh dẫn hướng và khoá cố định tại bất kỳ vị trí nào.

Một số bộ phận của ụ động bao gồm: Phần thân ụ động, Mũi chống tâm (mũi định tâm), trục vít thay đổi chiều dài mũi chống tâm, Hộp số giảm tốc (tuỳ loại máy), Chân trượt, Khoá ụ động. Đầu chống tâm có thể di chuyển tiến và lùi thông qua tay quay

2.4/ Bàn xe dao

Đây là một bộ phận rất quan trọng của máy tiện. Nó làm nhiệm vụ giúp di chuyển và điều khiển dao cắt.

2.4.1/ Bàn trượt

Bàn trượt có dạng chữ H. Bộ phận này được gắng liền với bàn máy tiện và trượt trên 2 thanh dẫn hướng, giúp di chuyển bàn trượt ngang (hay cụm eto kẹp dao) và đài gá dao. Nó có thể khoá tại bất kỳ vị trí nào. Trên các loại máy tiện có chức năng tự động chạy bàn trượt này

2.4.2/ Bàn trượt ngang (Cụm êto kẹp dao)

Bộ phận này nằm trên bàn trượt chữ H. Được di chuyển bằng cách quay tay quay. Nó cũng có chức năng tự động

2.4.3/ Bàn trượt phức hợp

Bộ phận này có biên dạng chân đế tròn, được chia độ và sử dụng để gia công cắt góc cạnh, tiện biên dạng côn.

2.4.4/ Đài gá dao

Đây là bộ phận nằm trên bàn trượt phức hợp và có nhiệm vụ kẹp dao. Một số loại đài gá dao được sử dụng trên các máy tiện:

• Đài gá dao 1 hướng (kẹp trục vít)
• Đài gá dao 4 hướng
• Đài gá dao 8 hướng

2.5/ Cơ cấu chạy dao

Là các cơ cấu giúp tiến dao ăn vào phôi. Một máy tiện có 3 kiểu chạy dao cắt vào phôi

• Theo chiều dọc: Dao di chuyển song song với trục máy tiện.
• Theo chiều ngang: Dao di chuyển vuông góc với trục máy tiện.
• Theo góc: Điều chỉnh bàn trượt phức hợp để dao cắt vào phôi theo một góc yêu cầu.

Dao cắt vào phôi theo chiều dọc và chiều ngang có thể sử dụng chức năng điều khiển bằng tay hoặc tự động. Đối với kiểu cắt vào phôi theo góc chỉ dùng bằng tay để điều khiển

2.6/ Cơ cấu tiện ren

Tiện ren là một chức năng thực hiện trên máy tiện. Trục vít quay giúp di chuyển dao cắt vào phôi theo biên dạng ren. Cơ cấu nữa đai ốc được sử dụng trong máy tiện.

2.7/ Trục chạy dao

Đây là một trục dài với rãnh then, làm nhiệm vụ truyền động từ trục chính máy tiện đến hệ thống bánh răng bên trong bàn xe dao. Trục chạy dao được sử dụng để di chuyển bàn xe dao và bàn trượt ngang để thực hiện các nguyên công: tiện, doa, tiện bề mặt, cắt

2.8/ Trục vít me

Đây là trục vít ren dài, chỉ được sử dụng để thực hiện nguyên công tiện ren. Nó cũng có thể được sử dụng để thực hiện các nguyên công gia công tiện trên một số loại máy tiện giống như trục chạy dao

3/ Các loại máy tiện

3.1/ Máy tiện tốc độ cao

Đây là loại máy có cấu tạo đơn giản. Bàn máy, đầu máy, ụ động, đài gá dao được đặt trên thanh trượt. Nó không có bàn xe dao, trục vít me và trục chạy dao

Dao cắt được gắn lên thanh trượt và nó cắt vào vật liệu bằng cách điều khiển tay quay. Đặc điểm của loại máy tiện là tốc độ cao (từ 1200 vòng/phút – 3600 vòng/phút). Cấu tạo ụ động rất đơn giản và chỉ có 2 hoặc 3 cấp tốc độ trục chính

Tốc độ cao nên lượng ăn dao ít. Lực cắt nhỏ và tốc độ cao nên thường được sử dụng để gia công các chi tiết gỗ, định tâm, kéo sợi hoặc đánh bóng chi tiết.

3.2/ Máy tiện cơ

Đây là loại máy tiện được sử dụng rất rộng rãnh trong gia công cơ khí. Trục chính quay nhờ vào momen được tuyền từ động cơ, thông qua bộ truyền bánh răng hoặc bộ truyền đai.

Máy tiện cơ có đầu đủ các bộ phận của một máy tiện thông thường như: Bàn máy, đầu máy, ụ động,….. Trục máy có các kết cấu giúp tạo ra nhiều cấp tốc độ cho trục chính.

Máy có thể thực hiện tất cả các nguyên công gia công mà một máy tiện có thể làm: Tiện mặt, cắt, tiện ren, tiện mặt, vát cạnh

3.3/ Máy tiện mini (để bàn)

Đây là loại máy tiện có kích thước nhỏ và sử dụng trong trường hợp gia công các chi tiết nhỏ chính xác. Với kích thước nhỏ nên phù hợp cho việc để bàn, văn phòng, phòng R&D. Nó tích hợp đầy đủ các bộ phận của một máy tiện thông thường.

3.4/ Máy tiện tháp pháo (Turret Lathe)

Đây là loại máy được sử dụng để tiện lặp đi lặp lại một công việc duy nhất. Đây là loại máy được phát triển từ máy tiện cơ, nó có một ụ dạng tháp pháo lục giác thay thế cho ụ động. Tích hợp 3 loại đài gá dao

Lợi ích của loại máy này là sản xuất nhanh các chi tiết với số lượng lớn và cũng không cần phải thay đổi dao.