10 Cách Phát Hiện Năng Khiếu Của Trẻ Em Và Những Lợi ích - VNKid

Năng khiếu là thứ mà các bậc phụ huynh luôn tìm kiếm và phát triển cho con càng sớm càng tốt. Ở bài viết này chúng tôi sẽ thông tin cụ thể những cách phát hiện năng khiếu của trẻ chuẩn xác nhất đến bố mẹ.

• Top 10 trò chơi trí tuệ cho bé 6 tuổi trở lên cực hiệu quả
• Trẻ thông minh có biểu hiện gì? – Dấu hiệu nhận biết dành cho cha mẹ

Table of Contents

Toggle

• Khi nào thì cha mẹ có thể phát hiện năng khiếu của trẻ?
• Tổng hợp 10 cách phát hiện năng khiếu của trẻ
  • Cách phát hiện năng khiếu của trẻ có tư duy logic, sáng tạo
  • Phát hiện năng khiếu ngôn ngữ ở trẻ
  • Hướng dẫn phát hiện năng khiếu âm nhạc ở trẻ
  • Phát hiện năng khiếu về màu sắc, hội họa ở bé yêu
  • Khai phá năng khiếu văn học ở trẻ em
  • Dấu hiệu của trẻ có năng khiếu về thể dục thể thao
  • Đặc điểm của trẻ có năng khiếu giao tiếp, lãnh đạo
  • Nhận biết trẻ có năng khiếu khám phá thiên nhiên
  • Phát hiện năng khiếu của trẻ có thiên hướng sống nội tâm
  • Trẻ có năng khiếu khám phá – Những nhà phát minh tương lai
• Sử dụng bài test IQ để phát hiện năng khiếu ở trẻ
• Những thách thức đặt ra khi con bạn là một đứa trẻ có năng khiếu
• Cách bồi dưỡng và phát triển năng khiếu cho trẻ em
• Một số lưu ý cho các bậc phụ huynh để phát hiện và phát triển năng khiếu ở trẻ đúng cách

Khi nào thì cha mẹ có thể phát hiện năng khiếu của trẻ?

Một đứa trẻ có thể thể hiện năng khiếu ở độ tuổi khi còn rất nhỏ, thậm chí là lúc mới sinh. Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh có năng khiếu bao gồm nhu cầu ngủ ít và tỉnh táo khác thường hơn so với những bé cùng tuổi. Trong một số nghiên cứu còn cho thấy các trẻ có năng khiếu cần được phát hiện sớm, khuyến khích và hỗ trợ phát triển đúng cách.

Năng khiếu ở trẻ nhỏ cũng có thể được phát hiện ở những trẻ nhỏ mới biết đi. Mức năng lượng cao và sự tò mò mãnh liệt chính là dấu hiệu bé có năng khiếu trong giai đoạn này. So với những đứa trẻ cùng tuổi khác, trẻ có năng khiếu sẽ có xu hướng đạt những mốc phát triển sớm và nhanh hơn.

Tuy nhiên, không phát bất kỳ đứa trẻ nào cũng có năng khiếu và biểu hiện khi còn nhỏ tuổi. Đôi khi, các cột mốc phát triển của bé lại xuất hiện muộn hơn so với độ tuổi. Chẳng hạn như, một số bé có năng khiếu không bắt đầu nói chuyện cho đến khi lên 2 tuổi. Vì vậy, bố mẹ cần phải tìm hiểu những cách phát hiện năng khiếu của trẻ để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.

Theo chia sẻ từ Hiệp hội quốc gia Hoa Kỳ về vấn đề năng khiếu ở trẻ nhỏ cho biết, những đứa trẻ có năng lực học tập và suy luận rất sắc bén. Hoặc nằm trong top 10% những người có kỹ năng nổi trội trong một hoặc nhiều lĩnh vực như: toán học, ngôn ngữ, nghệ thuật, kỹ năng vận động (nhảy, vẽ, thể thao)…

Tổng hợp 10 cách phát hiện năng khiếu của trẻ

Muốn phát hiện sớm năng khiếu bẩm sinh ở con, các bậc phụ huynh nên thường xuyên quan sát kỹ lưỡng những cử chỉ và hành động ngay từ khi mới chào đời để có sự phán đoán chính xác. Thường trẻ có năng khiếu ở lĩnh vực nào sẽ có những biểu hiện nổi trội ở lĩnh vực đó. Cụ thể hơn:

Cách phát hiện năng khiếu của trẻ có tư duy logic, sáng tạo

Ở những trẻ sở hữu năng khiếu toán học, tư duy logic thường có các lập luận rất sắc sảo và khả năng phân tích cực tốt. Khi có cơ hội tiếp xúc với những con số, các bé tỏ ra vô cùng hứng thú và thích hợp các môn như khoa học, toán học… Hoặc đam mê chơi những trò liên quan đến lập luận, tư duy: tập đếm, sắp xếp đồ vật, xếp hình, chơi lego…

Xem thêm đồ chơi xếp hình – đồ chơi kích thích tư duy cho bé: https://vnkid.vn/do-choi-xep-hinh/

Phát hiện năng khiếu ngôn ngữ ở trẻ

Trẻ có năng khiếu về ngôn ngữ thường biết nói từ rất sớm và sử dụng từ vựng cực kỳ linh hoạt và chuẩn xác. Người xưa thường gọi những đứa trẻ có tư duy về ngôn ngữ là “ông cụ non, bà cụ non”. Những điều mà bé nói ra, diễn tả thành lời hay biểu cảm thường khiến ông bà, bố mẹ đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.

Hướng dẫn phát hiện năng khiếu âm nhạc ở trẻ

Cách phát hiện năng khiếu của trẻ ở lĩnh vực âm nhạc, nhạc điệu cũng rất dễ. Bố mẹ hãy bật nhạc lên và quan sát tỉ mỉ các trạng thái, hoạt động cảm xúc của con. Nếu có năng khiếu âm nhạc bẩm sinh, trẻ sẽ cực kỳ nhạy cảm với tiết tấu, giai điệu từng bài hát. 

Năng khiếu này có thể bộc lộ từ khi bé còn nhỏ tuổi, trẻ đã có thể hoàn chỉnh, rõ lời, đúng nốt và nhịp điệu một bài hát. Nếu định hướng, phát triển năng khiếu cho trẻ nhỏ từ sớm, bé sẽ trở thành một ca sĩ hay nhà soạn nhạc đầy tài năng.

Phát hiện năng khiếu về màu sắc, hội họa ở bé yêu

Những trẻ có năng khiếu hội họa bẩm sinh sẽ có sở thích đặc biệt với màu sắc và tranh ảnh. Các bé có thể quan sát và vẽ lại những sự vật, hiện tượng một cách chỉnh chu, thậm chí thêm nhiều yếu tố bay bổng và kỹ năng phối màu tốt.

Khai phá năng khiếu văn học ở trẻ em

Cách phát hiện năng khiếu của trẻ ở lĩnh vực văn học là có thể kể rành mạc câu chuyện đã thấy, được nghe một cách đầy biểu cảm và sự thích thú. Thậm chí các bé còn đọc thuộc một bài thơ, bài văn dài và sáng tác thơ ca đúng nhịp, vần điệu.

Dấu hiệu của trẻ có năng khiếu về thể dục thể thao

Ít người biết rằng khả năng vận động linh hoạt ở trẻ nhỏ cũng là một dạng tài năng thiên bẩm, cần được phát hiện và thúc đẩy hiệu quả. Biểu hiện ở những trẻ có năng khiếu thể dục thể thao thường rất rõ ràng và dễ nhận biết. 

Theo đó, cá tính thói quen năng khiếu của trẻ là tỏ ra vô cùng hào hứng, thích thú đặc biệt với những trò chơi vận động, sử dụng nhiều các bộ phận trên cơ thể và dùng một cách khéo léo, linh hoạt.

Đặc điểm của trẻ có năng khiếu giao tiếp, lãnh đạo

Ở những đứa trẻ có năng khiếu lãnh đạo thường tự tin, hòa đồng và giao tiếp tốt trong đám đông. Bên cạnh đó, ở trẻ có năng khiếu nãy còn có khả năng quan sát, biết lắng nghe ý kiến của người khác và nhạy bén trong xử lý các tình huống. 

Nhận biết trẻ có năng khiếu khám phá thiên nhiên

Với những đứa trẻ có năng khiếu trong lĩnh vực này, việc khám phá và tìm hiểu thế giới tự nhiên luôn gây hứng thú, sự tò mò ở bé. Cách phát hiện năng khiếu của trẻ là bố mẹ hãy để ý xem những câu con thường xuyên hỏi có phải nghiêng về thiên nhiên hay không. Hoặc có thể dễ dàng bắt gặp bé đang say sưa quan sát, tìm hiểu về cuộc sống của bầy kiến, tổ chim…

Phát hiện năng khiếu của trẻ có thiên hướng sống nội tâm

Nhóm trẻ này thường học cực kỳ hiệu quả khi được nghiên cứu một mình. Bên cạnh đó, những điều liên quan đến mục tiêu, động lực, cảm xúc của bản thân ở trẻ có thiên hướng sống nội tâm cũng làm rất tốt.

Bậc phụ huynh có thể nhận biết con có thiên hướng nội tâm không thì hãy quan sát các hành động và sở thích bé. Nếu trẻ thường xuyên và thích chơi game một mình thì khả năng cao con có năng khiếu nội tâm.

Trẻ có năng khiếu khám phá – Những nhà phát minh tương lai

Hầu như ở trẻ nhỏ nào cũng thích khám phá mọi điều xung quanh. Tuy nhiên, ở những trẻ có năng khiếu bẩm sinh này lại có niềm đam mê mãnh liệt, yêu thích đặc biệt đối với sự khám phá. Sẵn sàng ngồi một chỗ hàng giờ liền để nghiên cứu về một đề tài nào đó,

Sử dụng bài test IQ để phát hiện năng khiếu ở trẻ

Chỉ số IQ của một đứa trẻ ở mức trung bình là từ 85 đến 115. Còn trẻ có chỉ số IQ trên 130 được coi là người thiên tài, có năng khiếu bẩm sinh. Nếu chỉ số IQ của trẻ cao hơn 150 thì có năng khiếu đặc biệt, vượt trội hơn người.

Sử dụng bài test IQ là một cách phát hiện năng khiếu của trẻ hiệu quả mà bố mẹ nên áp dụng. Bố mẹ có thể tham khảo bài test từ các chuyên gia giáo dục hoặc tải và in trên internet. Nếu con hoàn thành bài test trong thời gian ngắn và đạt được điểm số cao thì chúc mừng bố mẹ, bé là một thiên tài bẩm sinh.

Những thách thức đặt ra khi con bạn là một đứa trẻ có năng khiếu

Các bậc phụ huynh nên hay đặt ra những thử thách để xem cách xử lý và vượt qua của con như thế nào. Ở những đứa trẻ thông minh thường dễ dàng hoàn thành những thử thách của bố mẹ, thậm chí là đi theo những cách mà không phải ai cũng làm được.

Lưu ý, bố mẹ nên tìm hiểu kỹ càng về vấn đề này để đảm bảo phù hợp với độ tuổi của con. Đồng thời, không nên áp dụng một cách khéo léo để tránh khiến con cảm thấy khó chịu. 

Cách bồi dưỡng và phát triển năng khiếu cho trẻ em

Theo tâm lý học và một số nhà nghiên cứu cho biết, có 3 phương pháp chính để bồi dưỡng năng khiếu ở trẻ nhỏ tốt nhất đó chính là: khả năng tập trung, trí nhớ và tư duy logic.

• Khả năng tập trung của bé thường sử dụng phương pháp đơn giản nhất để phát triển đó là sử dụng những công cụ hỗ trợ. Bố mẹ hãy đặt mua cho con các bộ trò chơi thông, dụng cụ hỗ tập giúp con rèn luyện khả năng tập trung. Cụ thể như dùng một tờ giấy có nhiều chữ cái để trẻ gạch dưới những từ xuất hiện nhiều lần trong vòng 5 phút. Hoặc tìm kiếm những từ ngữ nằm lẫn lộn trong một đoạn văn chỉ vỏn vẹn có 2 phút.

• Các công nghệ, ứng dụng để đánh giá trí nhớ của trẻ có rất nhiều, bố mẹ có thể áp dụng. Một phép thử phổ biến được gọi là “trí nhớ thao tác”, chuyên gia thử nghiệm sẽ đọc 10 hàng số, ở mỗi hàng gồm có 5 chữ số. Nhiệm vụ của trẻ là ghi nhớ 5 số trong hàng vừa đọc và cộng nhẩm 5 số lại với nhau trong 15 giây. Cách này sẽ giúp trẻ phát huy năng khiếu toán học và sự nhạy bén cực kỳ hiệu quả.
• Để đánh giá tư duy logic ở trẻ nhỏ, người ta thường áp dụng phương pháp quan hệ về số lượng. Theo đó, trẻ sẽ được giao 18 bài tập logic, trong mỗi bài có 2 tiền đề về tư duy logic. Dựa vào chúng để xác định mối quan hệ giữa những chữ cái được gạch. Ví dụ, A lớn hơn B 7 lần, B nhỏ hơn C 3 lần, vậy mối quan hệ giữa A và C là như thế nào?
• Phương pháp thử nghiệm trên cơ sở các bài trắc nghiệm cũng là cách để bố mẹ bồi dưỡng năng khiếu, sự đam mê về khoa học và kích thích khả năng tư duy ở trẻ phát hiện khi còn nhỏ.

Một số lưu ý cho các bậc phụ huynh để phát hiện và phát triển năng khiếu ở trẻ đúng cách

Sau khi dựa vào các cách phát hiện năng khiếu của trẻ ở trên và nhận thấy con có biểu hiện thiên tài bẩm sinh, bố mẹ cần lưu ý những điều sau đây để đảm bảo bé phát triển theo hướng tốt nhất:

• Lưu tâm đến những gì bé thể hiện để vạch hướng phát triển đúng đắn và hiệu quả. Đây là điều hết sức cần thiết vì sẽ tránh được những ngộ nhận hoang tưởng khiến con mệt mỏi và bố mẹ rơi vào tình trạng thất vọng.
• Các bậc phụ huynh nên tạo điều kiện, môi trường, phương tiện tốt nhất để con học tập cũng như rèn luyện năng khiếu. Ví dụ, cho bé tham gia các lớp học ngoại khóa, trung tâm day năng khiếu, thăm quan nhiều hơn…
• Nếu biết con mình có năng khiếu bẩm sinh thì bố mẹ nên trao đổi với thầy cô giáo dạy trực tiếp bé và nhà trường. Điều này sẽ giúp con dễ dàng hòa nhập với bạn bè đồng trang lứa và nhanh chóng nhận được sự giáo dục phù hợp, hiệu quả.

• Nếu có thể thì bố mẹ hãy tạo điều kiện cho trẻ kết giao, chơi với những ngường bạn có cùng năng khiếu. Trẻ sẽ có cơ hội thể hiện bản thân, trao đổi những đề tài yêu thích, học hỏi được nhiều điều hay từ bạn bè cùng sở thích. 
• Trẻ nhỏ rất dễ bị hụt hẫng nếu bố mẹ không đáp ứng, thậm chí nản lòng nếu người lớn không lưu tâm trả lời các câu hỏi của bé. Vì thế, bố mẹ cần dành thời gian nghiêm túc giải đáp các thắc mắc của trẻ. Đồng thời nên khen thưởng, khuyến khích trẻ chia sẻ những cảm nghĩ xung quanh đề tài mà đam mê.
• Đừng quá gay gắt nếu con không thỏa mãn được nhưng đòi hỏi hay kỳ vọng nào từ bố mẹ.
• Và điều quan trọng cuối cùng là nếu con có năng khiếu về lĩnh vực nào thì giáo dục bé theo hướng phát triển về lĩnh vực đó.

Một vài trẻ thể hiện rõ ràng năng khiếu khi còn rất nhỏ, trong khi có không ít trường hợp tiềm ẩn vì nhiều lý do. Việc xác định và tìm cách phát hiện năng khiếu của trẻ sớm là cực kỳ quan trọng. Vì vậy, các bậc phụ huynh hãy dùng kinh nghiệm, sự hiểu biết và vận dụng những chia sẻ trong bài viết để sớm nhận ra năng khiếu bẩm sinh ở con. Khi đã nhận ra con có năng khiếu, bố mẹ cần giúp con phát triển tốt điều này.