Cây ăn quả leo giàn có một số đặc điểm nổi bật giúp cây thích nghi tốt với việc phát triển theo chiều thẳng đứng, từ đó tiết kiệm không gian và tăng năng suất. Dưới đây là một số đặc điểm chính của cây ăn quả leo giàn:
Có khả năng bám và leo lên các vật đỡ nhờ các cơ quan như tua cuốn, thân leo hoặc cành mềm dẻo.
Cây ăn quả leo giàn thường có tốc độ sinh trưởng nhanh, thích hợp để trồng ngắn ngày hoặc thu hoạch nhiều vụ trong năm.
Đa số các loại cây leo giàn ăn quả có khả năng chịu nắng tốt, thích hợp trồng ở nơi có ánh sáng mạnh.
Cây leo giàn thường cho nhiều quả, và với việc sử dụng giàn leo, cây có thể phát triển đều đặn, giúp quả nhận được ánh sáng và không khí, hạn chế bệnh tật.
Khi cây leo giàn, khoảng cách giữa quả và mặt đất lớn hơn nên nguy cơ bị sâu bệnh hoặc nhiễm nấm mốc từ mặt đất được giảm đáng kể.
12 LOẠI CÂY ĂN QUẢ LEO GIÀN DỄ TRỒNG NHẤT
1. Trái kiwi
Kiwi là loại quả nhỏ màu nâu có lông xù với phần thịt bên trong màu xanh lá cây ngọt ngào.
Chúng là một loại quả cây leo lâu năm, phát triển tốt nhất ở những vùng ấm áp với mùa đông ngắn.
Cây kiwi có thể cao tới 6m, vì vậy cần nhiều không gian và rất lý tưởng để trồng leo giàn.
Sử dụng lưới trùm cây mãng cầu nếu bạn gặp các vấn đề về côn trùng gây hại.
Cây kiwi
2. Nho
Nho là một loại cây leo ăn quả lâu năm khác được nhiều người trồng phổ biến khắp nước ta.
Cây cần có ánh nắng đầy đủ, nhiều không gian để trải rộng và đất thoát nước tốt.
Những cây nho có thể mất đến 3 năm để ra quả nhưng rất đáng để bạn chờ đợi để có những quả nho tự trồng tại nhà.
Việc cắt tỉa thường xuyên là điều cần thiết để kiểm soát sự phát triển của cây nho và tạo ra trái chất lượng cao.
Việc để cây ra quá nhiều trái thường dẫn đến chất lượng quả kém.
Cây nho
3. Cây chanh dây
Cây chanh dây là một loại cây leo giàn lâu năm, cho quả màu xanh và chuyển sang màu tím sẫm hoặc vàng khi chín tùy vào giống.
Cây phù hợp với khí hậu ấm áp, cận nhiệt đới ở vị trí có đầy đủ ánh nắng mặt trời nhưng chúng có thể mất từ 12 đến 18 tháng để ra quả
Nhiều cây chanh dây được ghép, vì vậy hãy để ý các chồi mọc từ bên dưới khu vực ghép và cẩn thận loại bỏ chúng.
Cây chanh dây
4. Cây mâm xôi
Cây mâm xôi là loại cây leo phát triển nhanh có thể được trồng từ những cây rễ trần vào mùa xuân.
Có hai loại mâm xôi khác nhau - ra quả vào mùa hè và ra quả vào mùa thu.
Cũng như các loại mâm xôi đỏ thông thường, cũng có các loại màu vàng và đen.
Trồng mâm xôi theo phương thẳng đứng trên giàn giúp thu hoạch quả dễ dàng hơn, hạn chế sâu bệnh.
Quả mâm xôi
5. Quả việt quất
Cây việt quất là một loại cây thân leo khác có vẻ đẹp tuyệt vời trong vườn.
Cây có lá thường xanh, bông hoa hình chuông màu trắng, sau đó là những quả mọng tròn nhỏ.
Cây việt quất cao từ 1 đến 2 m và phát triển tốt nhất ở nơi có nắng và tránh gió.
Thường mất 2 năm để cây nho việt quất bắt đầu đậu quả.
Ống tưới nhỏ giọt LDPE 16 được sử dụng cho hệ thống tưới nhỏ giọt cây việt quất.
Quả việt quất
6. Quả dâu tằm
Quả dâu tằm mọc trên những thân leo có gai trở thành giống cỏ dại ở một số khu vực.
Chúng phát triển tốt nhất ở những nơi có ngày ấm áp và đêm mát mẻ và có thể được trồng dọc theo hàng rào, dây hoặc giàn.
Cây dâu tằm cần có đầy đủ ánh nắng mặt trời và ra quả vào năm sinh trưởng thứ hai.
Cây dâu tằm
7. Cây lý gai
Cây lý gai là những quả mọng nhỏ có màu xanh hoặc đỏ, có thể ngọt hoặc chua.
Quả lý gai ăn có vị chua ngọt và chúng tuyệt vời để ăn tráng miệng, làm mứt và bánh nướng.
Cây có thể để mọc thành bụi hoặc đào mọc ven giàn, hàng rào và có thể được trồng trong các thùng chứa.
Cây có khả năng tự thụ phấn nên bạn chỉ cần một cây là có thể ra quả.
Các loài chim bị thu hút bởi quả lý gai, vì vậy bạn có thể cần phải bảo vệ cây của mình bằng lưới chống chim.
Sử dụng lưới làm nhà trồng rau sạch giúp ngăn chặn côn trùng và chim tấn công quả lý gai.
Cây lý gai
8. Thanh long
Thanh long, còn được gọi là pitaya, là một giống cây xương rồng leo, tạo ra những quả màu xanh và hồng trông khác thường.
Chúng phát triển tốt nhất ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, trong ánh nắng mặt trời hoàn toàn hoặc bóng râm một phần.
Cây thanh long cần có cấu trúc cứng cáp để leo lên và cần cắt tỉa thường xuyên để giữ kích thước có thể quản lý được.
Thịt của thanh long có thể có màu hồng tươi hoặc trắng với các hạt nhỏ màu đen và nó có vị tương tự như quả lê hoặc quả kiwi.
Có thể bạn cần sử dụng Bạt phủ chống cỏ cho vườn thanh long để ngăn cỏ dại hiệu quả.
Cây dây leo thanh long
9. Dưa vàng
Dưa vàng là loại cây dây leo ưa nhiệt, nhạy cảm với sương giá, cần ít nhất 2-3 tháng nhiệt độ ấm áp, nhiều ánh sáng mặt trời và nước để tạo quả.
Dưa vàng thích trải rộng và chúng là cây giàn tuyệt vời nhưng quả sẽ cần được hỗ trợ khi nó phát triển.
Bạn có thể làm một cái địu hoặc võng từ một chiếc áo phông cũ hoặc quần tất để hỗ trợ trọng lượng của mỗi quả dưa.
Ngoài ra để làm giàn leo cho cây bạn có thể sợi se nông nghiệp hoặc lưới mắt cáo làm giàn leo bạn có thể mua lưới tại Shopee hoặc Lazada.
Cây dây leo dưa vàng
10. Dưa lưới
Dưa lưới có vỏ ngoài màu kem và thịt màu xanh nhạt.
Chúng có yêu cầu trồng tương tự như dưa vàng và mất từ 65 đến 100 ngày để ra quả.
Trong điều kiện khí hậu mát mẻ, hạt giống lưới có thể được bắt đầu trồng trong nhà và cấy ra vườn khi thời tiết ấm áp và nguy cơ băng giá đã qua đi.
Dưa lưới cũng có thể được trồng trong một chậu lớn và trồng leo giàn vững chắc vì quả nặng.
Dưa lưới không tiếp tục chín sau khi chúng được hái vì vậy chúng cần được thu hoạch vào đúng thời điểm khi da trở nên nhợt nhạt.
Nhà màng trồng dưa lưới giúp cây dưa được bảo vệ hiệu quả cho năng suất cao.
Cây dưa lưới
11. Dưa chuột
Dưa chuột là loại dây leo dễ trồng, rất thích hợp làm giàn nhỏ, nhẹ.
Chúng thường được coi là một phần của họ rau nhưng dưa chuột thực sự được phân loại là trái cây vì chúng mọc từ hoa và có chứa hạt.
Trồng dưa leo thẳng đứng trên giàn giúp hái dễ hơn và quả ít bị nấm bệnh và sâu bệnh hơn vì chúng nằm trên mặt đất.
Khi cây dưa chuột bắt đầu đậu quả, bạn nên kiểm tra dây leo hàng ngày và thu hoạch dưa chuột thường xuyên để tránh cây quá nặng.
Cây dưa chuột
12. Dưa hấu
Dưa hấu là loại trái cây mùa hè phổ biến với thịt đỏ mọng, ngọt.
Chúng là loại cây hàng năm chịu sương giá, cần thời tiết ấm áp trong ít nhất 3 tháng để ra quả.
Các giống dưa hấu nhỏ rất lý tưởng để trồng thẳng đứng và chúng trông rất tuyệt khi leo lên giàn nhưng nó cần phải rất cứng cáp để nâng đỡ trọng lượng của quả.
Mỗi quả dưa sẽ cần được hỗ trợ bằng võng hoặc địu.
Sử dụng dây thừng PP hoặc sợi se nông nghiệp để làm giàn hỗ trợ cho cây.
Cây dưa hấu
Dưới đây là danh sách các loại cây ăn quả leo giàn dễ trồng được phân loại theo nhóm ưa nắng, ưa bóng râm, lâu năm và có tiềm năng kinh tế:
Cây ăn quả leo giàn ưa nắng
Những loại cây này phát triển tốt dưới ánh nắng mặt trời và cần ít nhất 6 giờ nắng mỗi ngày.
Dưa chuột (Cucumis sativus): Tốc độ phát triển nhanh, trái ngon ngọt và thích hợp cho việc làm giàn leo.
Dưa lưới (Cucumis melo): Loại quả ngọt, dễ trồng và mang lại giá trị kinh tế cao.
Dưa hấu (Citrullus lanatus): Cây ưa nắng, leo giàn tốt và cho quả ngọt, được nhiều người ưa chuộng.
Mướp (Luffa cylindrica): Phát triển mạnh dưới ánh nắng, thích hợp để làm giàn leo và cho quả dài, có giá trị làm thực phẩm hoặc dụng cụ vệ sinh.
Chanh dây (Passiflora edulis): Cây phát triển tốt trong điều kiện nắng gắt, cho quả ngon, được dùng nhiều trong nước giải khát.
Cà chua (Solanum lycopersicum): Một số giống cà chua leo giàn như cà chua bi thích hợp trồng ở nơi có ánh nắng đầy đủ.
Cây ăn quả leo giàn ưa bóng râm
Những loại cây này có thể phát triển tốt trong môi trường có ít ánh sáng hơn hoặc bóng râm một phần.
Dưa gang (Benincasa hispida): Cây có thể phát triển trong điều kiện bóng râm và cho quả dùng làm thực phẩm.
Bầu (Lagenaria siceraria): Thích hợp trồng ở nơi có ánh sáng nhẹ hoặc bóng râm một phần.
Su su (Sechium edule): Cây phát triển tốt dưới bóng râm một phần và cho quả xanh, bổ dưỡng, dùng trong ẩm thực.
Cây ăn quả leo giàn lâu năm
Các loại cây leo giàn lâu năm có thể sống và cho trái nhiều năm, thích hợp cho những người muốn trồng cây lâu dài.
Nho (Vitis vinifera): Cây lâu năm, nếu chăm sóc tốt sẽ cho trái nhiều mùa.
Chanh dây (Passiflora edulis): Cây có thể sống và cho trái trong vài năm, phát triển mạnh và leo giàn tốt.
Lạc tiên (Passiflora foetida): Cây phát triển lâu năm và cho quả nhỏ, có thể dùng để ăn hoặc làm thuốc.
Cây ăn quả leo giàn trồng kinh tế
Những loại cây này có tiềm năng kinh tế cao, thường được trồng với quy mô lớn để thu hoạch và bán.
Dưa lưới (Cucumis melo): Giá trị kinh tế cao, được ưa chuộng nhờ hương vị ngọt ngào và dễ bảo quản.
Nho (Vitis vinifera): Là loại cây cho quả có giá trị kinh tế, dùng để ăn tươi hoặc làm rượu vang.
Chanh dây (Passiflora edulis): Nhu cầu thị trường cao, có thể sử dụng làm nước giải khát và chế biến thực phẩm.
Bầu bí (Lagenaria siceraria): Quả to, có thể thu hoạch để bán làm thực phẩm, đặc biệt trong những khu vực yêu thích bầu bí.
Việc lựa chọn cây ăn quả leo giàn sẽ tùy thuộc vào điều kiện môi trường trồng và mục đích sử dụng. Những cây dễ trồng, thích nghi tốt sẽ giúp tối ưu hóa lợi ích kinh tế và giảm công chăm sóc.
Mẹo trồng cây ăn quả dây leo hiệu quả
Với danh sách các loại cây ăn quả leo dễ trồng để trồng trong vườn ở trên bạn có thể có được vườn cây ăn quả năng suất, nhưng cần lưu ý các mẹo trồng cây ăn quả hiệu quả sau.
Chọn giống cây phù hợp
Lựa chọn giống cây ăn quả leo giàn phù hợp với điều kiện khí hậu, ánh sáng và không gian trồng. Ví dụ, chanh dây và nho thích hợp với nơi có nhiều nắng, trong khi su su hay dưa gang có thể phát triển tốt trong bóng râm nhẹ.
Sử dụng giống chất lượng cao, có khả năng kháng bệnh tốt để giảm nguy cơ nhiễm bệnh cho cây.
Chuẩn bị giàn leo chắc chắn
Làm giàn leo chắc chắn, đủ cao để cây có không gian phát triển, tránh gãy đổ khi cây lớn và quả nặng. Giàn leo có thể làm bằng vật liệu như tre, sắt, hoặc dây thép để tăng độ bền.
Đảm bảo giàn thông thoáng, giúp cây nhận đủ ánh sáng, dễ dàng cho việc thu hoạch và giảm nguy cơ bị nấm bệnh.
Trồng cây ở nơi có ánh sáng đầy đủ
Cây ăn quả leo giàn thường cần nhiều ánh sáng để quang hợp tốt và cho quả đều.
Chọn vị trí trồng có ánh sáng ít nhất 6 giờ/ngày để cây phát triển mạnh mẽ.
Tuy nhiên, với các loại cây ưa bóng râm như dưa gang, bạn có thể trồng chúng ở vị trí ít nắng hơn hoặc sử dụng lưới che nắng nhẹ để bảo vệ cây.
Tưới nước đúng cách
Tưới nước đều đặn, nhưng tránh tưới quá nhiều để hạn chế tình trạng úng rễ. Các loại cây leo giàn thường cần độ ẩm vừa phải để không gây nấm bệnh.
Nên tưới nước vào buổi sáng để cây có thời gian hấp thụ nước và tránh nấm mốc do độ ẩm cao vào ban đêm.
Tham khảo tại NHÀ LƯỚI VIỆT các sản phẩm giúp giữ ẩm đất hiệu quả đồng thời ngăn cỏ dại như: tấm vải phủ gốc, tấm bạt phủ gốc hoặc màng nilon phủ luống.
Bón phân cân đối
Bón phân đều đặn giúp cây có đủ dinh dưỡng để phát triển và cho quả ngon. Sử dụng phân hữu cơ hoặc phân NPK cân đối, bón vào các giai đoạn cần thiết như giai đoạn cây con, ra hoa, và tạo quả.
Bổ sung thêm phân kali (K) trong giai đoạn cây bắt đầu đậu quả để giúp quả lớn nhanh và ngọt hơn.
Tỉa cành và kiểm soát chiều cao
Tỉa bớt các cành lá yếu, sâu bệnh hoặc quá dày để giúp cây thông thoáng, nhận đủ ánh sáng và không gian phát triển.
Đối với các cây leo giàn dài ngày như nho và chanh dây, bạn có thể kiểm soát chiều cao và hướng leo của cây bằng cách tỉa cành và buộc cây vào giàn.
Kiểm soát sâu bệnh
Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh như rệp, sâu đục thân, hoặc nấm. Sử dụng các biện pháp tự nhiên như xà phòng sinh học, dung dịch tỏi hoặc ớt để diệt sâu hại, hạn chế dùng hóa chất để đảm bảo an toàn cho cây và quả.
Sử dụng lưới ngăn côn trùng nếu cần để bảo vệ cây khỏi các loại côn trùng có hại.
Hỗ trợ thụ phấn cho cây
Một số cây ăn quả leo giàn có thể cần hỗ trợ thụ phấn, đặc biệt là khi trồng ở nơi ít côn trùng hoặc sử dụng lưới. Bạn có thể tự thụ phấn bằng cách dùng cọ nhẹ để lấy phấn từ hoa đực thoa vào hoa cái hoặc rung nhẹ giàn cây để hoa tự thụ phấn.
Cây như dưa chuột hoặc chanh dây có thể cần sự hỗ trợ này để tăng tỷ lệ đậu quả.
Thu hoạch đúng thời điểm
Thu hoạch khi quả đã chín tới để đảm bảo chất lượng và tránh làm cây suy yếu ảnh hưởng đến lứa quả sau.
Khi thu hoạch, cẩn thận không làm hỏng các nhánh cây hoặc thân chính để cây tiếp tục sinh trưởng tốt.
Bảo dưỡng và vệ sinh giàn leo thường xuyên
Kiểm tra và bảo dưỡng giàn leo để đảm bảo chúng luôn chắc chắn. Loại bỏ lá và cành khô héo để giàn leo thông thoáng, giảm nguy cơ bệnh và tạo không gian cho cây phát triển.
Vệ sinh khu vực xung quanh giàn và gốc cây, tránh để lại tàn dư thực vật gây nấm bệnh và thu hút sâu hại.
