15 Bài Phân Tích Nhân Vật Ngô Tử Văn Siêu Hay

23 bài Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn Siêu hayPhân tích nhân vật Ngô Tử VănBài trướcTải vềBài sauNâng cấp gói Pro để trải nghiệm website VnDoc.com KHÔNG quảng cáo, và tải file cực nhanh không chờ đợi. Mua ngay Từ 79.000đ Tìm hiểu thêm

Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn

VnDoc xin gửi tới bạn đọc bài viết Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên để thấy được thông điệp tác giả gửi gắm qua nhân vật này. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết để có thêm tài liệu học Ngữ văn 10 nhé.

1. Dàn ý phân tích nhân vật Ngô Tử Văn

1.1. Dàn ý phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 1

1. Mở bài

- Nguyễn Dữ là người đã đưa khái niệm "truyền kỳ" tiến bước vào nền văn học Việt Nam. Tác phẩm nổi tiếng nhất và cũng là duy nhất của ông là Truyền kỳ mạn lục, gồm 20 truyện khác nhau.

- Một trong những truyện được biết đến nhiều nhất là Chuyện chức phán sự đền Tản Viên lấy nhân vật Ngô Tử Văn làm trung tâm.

2. Thân bài

* Ngô Tử Văn qua lời người dẫn chuyện và nhận xét của những người đương thời

- Là người nóng nảy, nhưng tính tình khảng khái, nên được nhiều người yêu quý kính trọng dành khen hai từ "cương trực", danh tiếng tốt.

* Ngô Tử Văn xuất hiện trực tiếp qua các sự kiện:

- Đốt ngôi đền bị tên tướng giặc họ Thôi chiếm giữ:

+ Thể hiện lòng can đảm, tinh thần chính nghĩa, không phải là hành động bộc phát, nông nổi.

- Lúc gặp tên tướng giặc trong mộng:

+ Bình tĩnh, điềm nhiên, coi thường sự dọa dẫm của hắn.

- Lúc gặp và nói chuyện với Thổ Thần:

+ Bình tĩnh, thể hiện sự thông minh, nhanh trí khi hỏi thăm về tên tướng giặc, để chuẩn bị ứng phó.

- Lúc ở điện Diêm Vương:

+ Gặp cảnh kinh hãi cũng bình tĩnh mà kêu to để hòng kinh oan.

+ Không hề e sợ lời dọa dẫm kết tội của Diêm Vương, sẵn sàng đối chất với tên tướng giặc họ Thôi cho ra nhẽ.

* Chiến thắng của Ngô Tử Văn:

+ Niềm tin vào công lý, chính nghĩa của nhân dân ta, cũng như của tác giả Nguyễn Dữ, với quan niệm cái thiện luôn luôn chiến thắng cái gian tà ác độc.

3. Kết bài

- Nhân vật Ngô Tử Văn là một nhân vật tiêu biểu của trường phái hướng thiện., luôn lấy công bằng, lẽ phải làm nguyên lý sống.

- Thể hiện lòng yêu cái thiện, mong ước về một cuộc sống công bằng, hạnh phúc của nhân dân ta từ xa xưa cho tới tận ngày nay

1.2. Dàn ý phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 2

Mở bài:

+ Truyện có nhiều ý nghĩa (phản ánh hiện thực, ca ngợi những người trí thức dũng cảm …) nhưng trong đó chủ yếu nhất vẫn là nhằm đề cao nhân vật Tử Văn – đại biểu cho trí thức nước Việt giàu tinh thần dân tộc, yêu chuộng chính nghĩa, dũng cảm cương trực, dám đấu tranh chống cái ác, trừ hại cho dân.

+ “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” đã đề cao tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn

+ Chuyện chức phán sự đền Tản Viên kể về Ngô Tử Văn – người vốn khẳng khái, nóng nảy,thấy sự gian tà thì không thể chịu được.

+ Mọi người vẫn thường khen Văn là người cương trực.

Thân bài:

Kể tóm tắt: Ngô Tử Văn tên Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang tính tình khẳng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà không chịu được. Trong làng có 1 ngôi đền thiêng nhưng cuối đời nhà Hồ, quân Ngô sang lấn cướp, tên Bách hộ họ Thôi là tên tướng giặc bại trận chết ở đó rồi làm yêu làm quái trong dân gian. Tử Văn tức giận đốt đền làm tướng giặc mất nơi nương náu bèn hiện trong mơ đe dọa nhưng Tử Văn không sợ. Chiều tối có 1 người tự xưng là thổ công đến kể về việc bị cướp đền, tạm lánh ở đền Tản Viên và bày cho chàng cách ứng xử khi bị bắt xuống Minh ti. Đến đêm, Tử Văn bị quỷ sứ bắt đi. Chàng cứng cỏi vượt qua những áp lực, cản trở để làm rõ trắng đen và nỗ lực của chàng đã làm Diêm Vương sinh nghi cho người đến đền Tản Viên chứng thực. Quả đúng như lời Tử Văn nói nên Diêm Vương đã xử tội tướng giặc và cho Tử Văn sống lại. Thổ Công cảm kích, hiện về mời Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên. Chàng vui vẻ nhận lời rồi thu xếp việc nhà sau đó không bệnh mà mất.

+ Ở làng Tử Văn sống trước có một ngôi đền linh ứng nhưng giờ đã thành ngôi đền có hồn của tên giặc xâm lược tử trận gần đó làm yêu quái trong dân gian.

+ Trước sự việc ngôi đền bị uế tạp và yêu quái có thể làm hại dân, “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt đền”.

+ Sự khẳng khái, nóng nảy của Tử Văn đã dẫn đến một hành động dũng cảm vì dân trừ hại.

+ Sự tức giận của Tử Văn không phải là sự tức giận cho riêng mình mà là sự tức giận cho mọi người dân đang bị yêu quái quấy nhiễu. ->Vì thế mà việc làm của Tử Văn là đáng ca ngợi.

+ Sau khi đốt ngôi đền,Tử Văn ốm nặng rồi “thấy hai tên quỷ sứ đến bắt đi rất gấp, kéo ra ngoài thành vế phía đông”.

+ Lúc ở chốn âm cung, do chỉ nghe bên nguyên, Diêm Vương – vị quan tòa xử kiện- người cầm cán cân công lí – cũng đã có lúc tỏ ra mơ hồ. Khi đứng trước công đường Ngô Tử Văn càng tỏ ra mình là người có khí phách.

+ Chàng không chỉ khẳng định:”Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian” mà còn dũng cảm vạch mặt tên bại tướng gian tà với lời lẽ “rất cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào”. Chàng chiến đấu đến cùng vì lẽ phải.

+ Từng bước, từng bước Ngô Tử Văn đã đánh lui tất cả sự phản công, kháng cự của kẻ thù, cuối cùng đã hoàn toàn đánh gục tên tướng giặc.

+ Sau khi được minh oan ở minh ti, Tử Văn trở về nhà chưa được 1 tháng thì Thổ công đến bảo Tử Văn nên nhậm chức phán sự ở đền Tản Viên. Thổ công nói:”người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau” và khuyên Văn nên nhận.Thế là Văn vui vẻ nhận lời. việc được nhận chức ở đền Tản Viên đã nói lên thắng lợi của chàng trong cuộc đấu tranh với tên hung thần xảo quyệt.

+ Sự thắng lợi này đã khẳng định chàng là người tốt, chính nghĩa, dám đấu tranh để thực hiện công lí. Con người của chính nghĩa đã được đứng ra để thực hiện công lý là một thắng lợi có ý nghĩa sâu sắc, khẳng định niềm tin chính nghĩa nhất định thắng gian tà.

+ Cốt truyện của Nguyễn Dữ giàu kịch tính, kết cấu chặt chẽ, logic. Tác giả đã dẫn dắt chuyện vô cùng khéo léo, mở ra bằng một sự việc bất ngờ rồi dẫn dắt dần tới đỉnh điểm của kịch tính và giải quyết một cách hợp lí, thỏa đáng. Người đọc đồng cảm được với thái độ và quan điểm của nhà văn, nhất là thái độ ngợi ca người trí thức, ngợi ca tinh thần dân tộc, quan niệm ác giả, ác báo, … Điều đáng nói ở đây là cốt lõi hiện thực đã được lồng vào một cốt truyện kì ảo. Người đọc bị mê hoặc bởi bức màn kì ảo để rồi khi đọc hết, suy ngẫm về các nhân vật, tình tiết … sẽ nhận ra giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm.

Kết bài:

+ Câu chuyện đề cao nhân vật Ngô Tử Văn - đại diện cho tầng lớp trí thức nước Việt giàu tinh thần dân tộc, chuộng chính nghĩa, dũng cảm, cương trực, dám đấu tranh chống lai cái ác trừ hạ cho dân. Truyện còn thể hiện niềm tin công lý, chính nghĩa nhất định sẽ thắng gian tà.

Tham khảo thêm: Dàn ý Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn

• Dàn ý cảm nhận về nhân vật Ngô Tử Văn

2. Văn mẫu Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn

2.1. Phân tích Ngô Tử Văn mẫu 1

"Chuyện chức phán xự đền Tản Viên" là một trong số những truyện hay, tiêu biểu của "Truyền kì mạn lục" (ghi chép tản mạn những truyện lạ truyền ở đời). Truyện xây dựng thành công nhân vật Ngô Tử Văn, một con người chính trực, khảng khái, dám đứng lên tiêu diệt cái xấu để bảo vệ nhân dân, qua đó thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm.

Ngô Tử Văn là nhân vật chính của truyện. Khác với một số truyện trong đó Nguyễn Dữ trình bày lai lịch và hành trình số phận nhân vật từ đầu đến cuối, Chuyện chức phán sự đền Tản Viên chỉ chọn một thời điểm có ý nghĩa nổi bật nhất để bộc lộ đầy đủ tính cách nhân vật. Chuyện giống như một màn kịch ngắn. Mở màn là sự xuất hiện của Ngô Tử Văn với hành động châm lửa đốt ngôi đền thiêng. Hành động chính là sự châm ngòi nổ cho một cuộc chiến đấu giữa chàng và hồn ma tên tướng giặc bại trận.

Đây cũng là cuộc chiến đấu ngay từ đầu đã thể hiện sự gay go quyết liệt. Cũng ngay từ đầu tính cách của Ngô Tử Văn đã bộc lộ khá rõ. Tính cách của chàng thể hiện qua lời lẽ khá rõ: “Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực”. Tính cách ấy càng được phát họa rõ nét qua hành động, cử chỉ của nhân vật: “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội chay sạch, khấn trời rồi châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu, lè lưỡi, họ lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng Tử Văn vung tay không cần gì cả”. Phản ứng của Tử Văn trước thói xấu, thói ác nhanh và mạnh như thuốc súng. Hành động “tắm gội chay sạch” trước khi đốt đền, “vung tay không cần gì cả” sau khi đốt đền, chứng tỏ Tử Văn đã quyết đấu, quyết sống mái với kẻ gian tà, dù đó là đối thủ ai cũng phải kinh sợ.

Tuyên chiến với một kẻ thù đầy sức mạnh hiểm ác, lúc đầu Tử Văn “đơn thương độc mã”, nhưng Tử Văn tin vào việc làm và sức mạnh chính nghĩa của mình. Hành động “vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên” của Tử Văn trước lời đe dọa của tướng giặc không phải là hành động bất cần của kẻ liều mà là hành động tự tin của người nắm được chính nghĩa. Câu hỏi của Tử Văn với Thổ công: “Hắn có thực là tay hung hãn có thể gieo vạ cho tôi không?” không phải là cau hỏi của kẻ hoang mang lo sợ mà là câu hỏi của người muốn “biết địch, biết ta” để giành thắng lợi.

Trong cuộc chiến đấu, Tử Văn có được sự trợ giúp của Thổ công. Nhưng với một người bị đánh đuổi khỏi nơi ở của mình, không dám đấu tranh đến cùng “phải đến nương tựa đền Tản Viên”, “phải tạm ẩn nhẫn mà ngồi xó một nơi” thì Tử Văn trông mong gì nhiều ở “ngoại viện”? Cho nên, về cơ bản Tử Văn không có âm phù, dương trợ. Trong khi đó cuộc đấu của chàng ngày càng gay go, quyết liệt. Khi đối chất cùng tướng giặc, Tử Văn hoàn toàn tin mình chính nghĩa và chàng có thêm sức mạnh. Nhưng lúc ở chốn thâm cung, chàng khẳng định điều này đâu phải dễ. Do chỉ nghe một bên nguyên, Diêm Vương – vị quan tòa xử kiện, người cầm cán cân công lí cũng đã có lúc tỏ ra hồ đồ. Chính khi đứng trước búa rìu pháp luật, Tử Văn càng tỏ rõ chàng là người có khí phách. Chàng không chỉ “kêu to”, khẳng định “Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian”, chàng còn dũng cảm vạch mặt tên bạo tướng gian tà với lời lẽ “rất cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào”. Giữa chốn công đường nơi âm phủ, tính cách Tử Văn vẫn là bộc trực, khẳng khái, vẫn một quyết tâm sắt đá. Chàng chiến đấu đến cùng vì lẽ phải. Cứ từng đòn từng bước, Ngô Tử Văn đã đánh lui tất cả sự phản công, kháng cự của kẻ thù, cuối cùng đánh gục hoàn toàn viên tướng giặc. Ngô Tử Văn chính là hình tượng tiêu biểu của kẻ sĩ cương trực, khảng khái, kiên quyết chống gian tà.

Sự chiến thắng của Ngô Tử Văn sau nhiều ngày gian nguy, thử thách có ý nghĩa khẳng định niềm tin chính nhất định thắng tà. Mặc khác, Ngô Tử Văn còn là đại diện cho kẻ sĩ nước Việt, còn tên hung thần vốn là một tên tướng giặc Minh xâm lược, bị bại trận, bỏ xác ở nước ta nhưng cái hồn gian ác vẫn tiếp tục quẫy nhiễu nhân dân. Đề cao nhân vật Ngô Tử Văn, truyện có ý nghĩa thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ, sự đấu tranh triệt để với cái ác để bảo vệ nhân dân, bảo vệ chính nghĩa.

2.2. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 2

Nguyễn Dữ là một nhà văn được biết đến với thành công ở thể loại truyền kỳ khi biên tập lại những chuyện kì ảo được lưu truyền trong dân gian. Đặc biệt, tác phẩm “Truyền kì mạn lục” ra đời trong nửa đầu thế kỉ XVI của ông đã được ca ngợi là “một thiên cổ tùy bút”. Trong đó, nổi bật là “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” với vẻ đẹp trong phẩm chất và tính cách của nhân vật Ngô Tử Văn.

Mở đầu câu chuyện, tác giả đã đưa người đọc đến với nhân vật qua cách miêu tả một cách trực tiếp. Ngô Tử Văn tên gọi là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn có tính khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được. Khắp vùng Bắc thường khen Tử Văn là người cương trực. Qua lời giới thiệu trực tiếp ngắn gọn, người đọc phần nào cũng đã có những hiểu biết và nhận định cơ bản về tính cách nhân vật.

Theo mạch truyện kể, tác giả đã cho thấy ngay biểu hiện thể tính cách của con người Tử Văn khi có hành động đốt đền để giúp dân trừ bạo. Trong làng của chàng có một ngôi đền linh thiêng, rất được dân làng tôn kính. Tuy nhiên cuối đời nhà Hồ, quân Ngô tràn sang xâm lược, lấn cướp nên vùng ấy trở thành chiến trường. Bộ tướng của Mộc Thanh có một viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, cướp ngôi đền từ tay Thổ công và từ đấy tác oai tác quái trong dân gian khiến người dân trong vùng sợ hãi. Ngô Tử Văn thấy vậy tức quá. Một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi quyết định châm lửa đốt đền mặc cho mọi người khuyên can. Theo quan niệm tín ngưỡng dân gian, đốt đền là hành động bất kính, báng bổ thần linh.

Tuy nhiên, xét theo lý lẽ, ngôi đền vống chẳng những không mang lại an lành mà còn gây hại cho nhân dân. Do vậy hành động đốt đền của Tử Văn không hề sai trái mà đó là hành động thể hiện rõ một tinh thần khẳng khái, cương trực, vì dân trừ bạo với tinh thần dân tộc diệt trừ hồn ma tên giặc xâm lược. Thêm vào đó, trước khi đốt đền chàng đã tắm gội sạch sẽ, khấn trời, cho thấy thái độ trang nghiêm, tôn trọng thần linh. Sau khi đốt đền, Ngô Tử Văn “vung tay không cần gì cả” cho nên đây không phải là suy nghĩ bồng bột, liều lĩnh nhất thời, cũng không phải vì danh lợi mà vì nghĩa vong thân.

Là một người quyết đoán nên sau khi đốt đền xong Ngô Tử Văn không suy nghĩ quá nhiều mà vẫn ung dung. Lúc bị hồn ma Bách hộ họ Thôi xưng là cư sĩ đến chửi mắng, dọa nạt đòi chàng dựng trả đền nhưng Tử Văn vẫn mặc kệ, ngồi ngất ngưởng điềm nhiên. Đó là thái độ tin tưởng vào chính nghĩa, tin tưởng vào những việc mình đã làm là hoàn toàn đúng đắn. Sau đó thổ công là một ông già áo vải mũ đen phong độ nhàn nhã tính khiêm tốn xuất hiện khiến Ngô Tử Văn ngạc nhiên “sao nhiều thần quá vậy”. Khi nghe thổ công kể rõ sự tình thì chàng lại muốn kiện Diêm Vương vì chàng vẫn tin tưởng vào công lý và chính nghĩa.

Khi bị bắt xuống Minh ti vì hồn ma tướng giặc kiện Diêm Vương việc Ngô Tử Văn đốt đền nhưng với tính cách cương trực nên Tử Văn không hề sợ hãi. Tướng giặc đã giả mạo thổ thần, làm hại dân còn các thần ở những đền miếu lân cận ăn của đút nên bao che cho kẻ ác, các phán quan Diêm Vương chưa làm hết trách nhiệm, không theo sát thực tế nên hắn có thể qua mắt được Diêm Vương. Diêm Vương thấy đó mà quát nạt Tử Văn và bênh vực tên tướng giặc. Dù vậy nhưng Tử Văn không hề run sợ mà vẫn cứng cỏi, bình tĩnh minh oan cho mình. Khi tên tướng giặc đổi giọng nhân nghĩa nhờ Diêm vương cử người đến đền Tản Viên lấy chứng cứ thì Tử Văn đã nhanh trí yêu cầu đính thân Diêm Vương đến đền để xác minh. Sau khi đã làm rõ mọi việc thì hồn ma tên tướng họ Thôi bị giam nhốt vào ngục Cửu U, Diêm Vương đã mắng trừng phạt các quan đã bao che, thiếu trách nhiệm và ban thưởng cho Tử Văn. Cuối cùng công lý đã chiến thắng cái gian ác.

Chính hành động trượng nghĩa ấy không chỉ giúp Tử Văn minh oan mà còn được sống trở lại, ban thưởng xôi lợn và ban cho chức phán sự đền Tản Viên. Phán sự là chức quan xét xử các vụ kiện tụng, giúp tìm ra và thực thi công lý. Đây là chức quan mà Ngô Tử Văn xứng đáng được nhận vì chàng là người dám đứng ra bảo vệ công lí, chính nghĩa đến cùng. Sự chiến thắng và được ban chức quan của Tử Văn là phần thưởng hoàn toàn xứng đáng, khẳng định chân lý, lẽ phải sẽ luôn chiến thắng tà ác và thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ. Công bằng, hạnh phúc chỉ đến khi con người cương trực biết đứng lên đấu tranh với cái xấu, cái ác và sự tà gian.

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” có nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, giàu kịch tính kết hợp yếu tố kì ảo cùng nghệ thuật tương phản xuyên suốt và cách xây dựng nhân vật sáng tạo. Qua hình tượng Ngô Tử Văn, tác giả ca ngợi chính nghĩa, tinh thần quyết liệt chống lại tà gian. Đồng thời cũng ngụ ý phê phán hiện thực xã hội đương thời của Nguyễn Dữ và đúc kết bài học nhân sinh cùng niềm tin vào lẽ phải, tin vào điều đúng đắn. Tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc bài học sâu sắc về lòng tin vào lẽ phải vào chính nghĩa và có tinh thần đứng lên đấu tranh để tạo ra một xã hội tốt đẹp hơn.

2.3. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 3

Nguyễn Dữ là học trò của Nguyễn Bỉnh Khiêm, sống vào nửa đầu thế kỉ XVI, thời kì rối ren của lịch sử phong kiến nước ta. “Truyền kì mạn lục” do Nguyễn Dữ viết gồm hai mươi truyện bằng văn xuôi chữ Hán, kể chuyện dân gian, chuyện thật trong đời và một số truyền thuyết. “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên’ là một trong những truyện đặc sắc trong “Truyền kì mạn lục”. Truyện ca ngợi tính cương trực, lòng cương trực của nhân vật trung tâm Ngô Tử Văn, qua đó khẳng định niềm tin chính nghĩa thắng gian tà.

Ngô Tử Văn là nhân vật chính diện trong truyện. Chàng kẻ sĩ khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không chịu được. Chàng quyết định đốt đền thờ của hồn tên tướng giặc họ Thôi, tranh chiếm miếu đền của Thổ Công sở tại, làm yêu quái trong dân gian. Theo quan niệm của người xưa, đốt đền là việc động chạm đến “thần”, một quyền lực tối cao, mà đền là nơi chỉ thờ những thần có công lao giúp nước, hộ dân. Do đófvới lòng dân.

Việc làm của Ngô Tử Văn mang nhiều ý nghĩa, vừa thể hiện sự khảng khái, chính trực, dũng cảm muốn vì dân trừ hại. Hơn nữa, trước khi đốt đền, Tử Văn tắm gội sạch sẽ, khấn trời. Điều đó cho thấy tấm lòng thành khẩn của Tử Văn đối với trời đất. Như vậy, hành động đốt đền của Tử Văn xuất phát từ một ý thức rõ ràng, từ một con người cương trực, thấy sự gian tà thì không chịu được.

Đốt đền xong, Ngô Tử Văn phải ứng phó với bốn sự kiện thật căng thẳng, rùng rợn. Các sự kiện trên xảy ra trong thời gian rất nhanh, chỉ từ ngày hôm trước đến “nửa ngày” hôm sau. Với tính cương trực, ý tưởng “đức trọng quỷ thần kinh”, niềm tin chính nghĩa thắng gian tà, Ngô Tử Văn lần lượt gặp các nhân vật quỷ, thần và chủ động bày tỏ thái độ, giải quyết từng sự việc.

Với viên Bách hộ họ Thôi: Khi thấy một người khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ… tự xưng là cư sĩ đòi dựng trả ngôi đền, Tử Văn mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên. Với Thổ Công: Khi thấy một ông già, áo vải mũ đen, phong độ nhàn nhã, tính tình khiêm tốn đến tỏ lời mừng, Tử Văn kinh ngạc: “Sao mà nhiều thần quá vậy ?”. Khi nghe Thổ Công kể lại sự tình, Tử Văn cặn kẽ hỏi: “Hắn có thực là tay hung hãn, có thể gieo vạ cho tôi không?”.

Với hai con quỷ và Diêm Vương: Đến vương phủ, không khí rùng rợn, mặc dù bị đe dọa, vu cáo (“tội sâu ác nặng, không được dự vào hàng khoan giảm”), mặc dù bị sỉ nhục (“tên này bướng bỉnh ngoan cố”), rồi bị Diêm Vương mắng và uy hiếp… nhưng Tử Văn vẫn khảng khái: “Ngô Soạn này là kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian”. Cuối cùng, tính cách cương trực, thẳng thắn, quyết liệt, đầy chính nghĩa của Tử Văn đã thắng gian tà.

Đoạn cuối truyện đã khẳng định người tốt được tôn vinh, kẻ xấu bị trừng phạt, về danh nghĩa, Tử Văn chết, nhưng thực chất chàng trở nên bất tử: làm thần. Người có tính cách cương trực như Tử Văn thật đáng được trọng dụng vào chức quan phán sự.

Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, bao phủ nhiều yếu tố siêu nhiên, giàu tính biểu tượng, “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” hấp dẫn người đọc qua những xung đột liên tiếp, giàu kịch tính. Truyện đề cao bản lĩnh của kẻ sĩ: cương trực, dũng cảm, quyết đoán trong hành động và quyết tâm chống những thế lực đen tối, gian tà.

Đặt trong hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, truyện thể hiện rõ ý nghĩa tích cực trong tư tưởng của tác giả. Tác phẩm thể hiện khát vọng về công lý, là bước ngoặt của truyện, tạo nên tính li kì, hấp dẫn. Mang ý nghĩa khuyên răn, giáo dục con người nên sống, hành động hợp lẽ phải, tránh làm điều ác.

2.4. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 4

Tác giả Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn nổi tiếng của nền văn học trung đại Việt Nam. Tên tuổi của ông gắn liền với danh tiếng của bộ truyện “Truyền kỳ mạn lục”, tác phẩm được đánh giá là “thiên cổ kỳ bút” của nền văn học nước nhà. Và "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một trong những truyện hay, tiêu biểu nhất trong "Truyền kì mạn lục" của Nguyễn Dữ. Trong truyện, Nguyễn Dữ đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật Ngô Tử Văn – một nhân vật tiêu biểu cho phẩm chất của kẻ sĩ đất Việt, giàu tinh thần dân tộc, chuộng chính nghĩa, sẵn sàng đấu tranh để diệt trừ cái ác, cái xấu. Qua nhân vật Ngô Tử Văn, tác giả thể hiện niềm tin mãnh liệt vào sự chiến thắng của công lí , chính nghĩa trước những điều gian tà, độc ác.

Mở đầu tác phẩm, Nguyễn Dữ giới thiệu về lai lịch và tính cách của Ngô Tử Văn. Đó là một chàng trai họ Ngô, tên Soạn, tự là Tử Văn. Chàng là người "huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang". Chàng được biết đến là người có tính cách khảng khái, cương trực, nóng nảy "thấy sự gian tà thì không chịu được". Ông nổi tiếng đến mức vùng Bắc vẫn khen là một người cương trực, dám đấu tranh chống lai cái ác trừ hạ cho dân qua đó bộc lộ niềm tin vào công lí, vào việc chính thắng tà gian. Bằng cách giới thiệu trực tiếp với lời giới thiệu mang giọng điệu khen ngợi, Nguyễn Dữ đã tạo cho nhân vật yếu tố chính xác, qua đó giúp người đọc tin tưởng vào sự có thật, hướng vào những hành động chính nghĩa của nhân vật này.

Ở làng Tử Văn sống trước có một ngôi đền linh ứng nhưng giờ đã thành ngôi đền có hồn của tên tướng giặc xâm lược tử trận gần đó chiếm đóng, làm yêu quái trong dân gian, tác oai tác quái làm hại nhân dân. Theo quan niệm truyền thống: Đốt đền là hành động báng bổ thần linh cho nên ai cũng kiêng kị không dám đụng chạm. Nhưng trước sự việc ngôi đền bị uế tạp và yêu quái có thể làm hại dân, Ngô Tử Văn đốt đền để trừ hại cho dân. Hành động của Ngô Tử Văn không phải phạm vào tín ngưỡng bởi đây là nơi trú ngụ của hồn ma tên tướng giặc họ Thôi - kẻ thù xâm lược nước ta. Đây là ngôi đền tà chẳng những không phù hộ cho dân lành mà còn làm yêu làm quái trong dân gian. Với sự khẳng khái, nóng nảy của Tử Văn đã dẫn đến một hành động dũng cảm vì dân trừ hại. Sự tức giận của Tử Văn không phải là sự tức giận cho riêng mình mà là sự tức giận cho mọi người dân đang bị yêu quái quấy nhiễu. Vì thế mà việc làm của Tử Văn là đáng ca ngợi, đồng tình với hành động chính nghĩa của người thấy gian tà thì không chịu được.

Trước khi đốt đền, chàng đã "tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt đền". Hành động này cho thấy thái độ nghiêm túc, kính cẩn với thần linh. Đây không phải là hành động bộc phát nhất thời mà là hành động có chủ đích, có suy nghĩ kỹ lưỡng. Tử Văn là con người biết suy nghĩ và làm chủ hành động của mình, kính trọng thần linh. Hành động đốt đền lần này của chàng chẳng qua vì muốn ngăn chặn sự tác quái của tên tướng giặc bại trận, bảo vệ cuộc sống của dân lành. Khi chàng "châm lửa đốt đền", hành động vô cùng dứt khoát, quyết liệt, dũng cảm, dám làm những việc mình coi là đúng đắn, trừ hại cho dân; chàng mặc cho mọi người lắc đầu lè lưỡi, vung tay không cần gì... Hành động quyết liệt, dứt khoát vượt lên sự tưởng tượng của người thường. Chàng tin rằng việc mình làm là diệt trừ cái ác, bảo vệ cho dân lành, chắc chắn sẽ được thần linh phù hộ. Tuy vậy, nó cũng là sự việc châm ngòi cho cuộc chiến giữa chàng và tên tướng giặc bại trận, cuộc chiến giữa chính và tà.

Sau khi Tử Văn đốt đền, chàng thấy khó chịu, đầu lảo đảo, bụng run run rồi nổi lên một cơn sốt cao, chàng “thấy hai tên quỷ sứ đến bắt đi rất gấp, kéo ra ngoài thành vế phía đông”. Dù vậy chàng vẫn bình tĩnh và không hề sợ hãi, sẵn sàng đối đầu với hồn ma tên tướng giặc. Tên tướng giặc giả làm cư sĩ đến đe dọa, mắng chửi Ngô Tử Văn, đòi dựng lại ngôi đền. Trước những lời buộc tội của hồn ma bằng đạo lý nho gia, thái độ Ngô Tử Văn là mặc kệ, ngồi ngất ngưởng, tự nhiên, Ngô Tử Văn điềm nhiên, không mảy may lo sợ trước sự đe dọa của tên tướng giặc. Hành động này cho thấy Tử Văn là người can đảm, dũng mãnh khinh thường sự đe dọa, hống hách của tướng giặc.

Sau đó, chàng gặp được Thổ thần và được Thổ thần kể lại đầu đuôi câu chuyện sự việc mình bị hại nhưng vẫn nhẫn nhịn cam chịu, Thổ công căn dặn Ngô Tử Văn cách đối phó với tên tướng giặc. Trước lời kể của Thổ thần, chàng đã vô cùng kinh ngạc, hỏi kỹ lại chuyện và quyết tâm hơn, sẵn sàng chuẩn bị cuộc chiến với tên bách hộ họ Thôi. Ngô Tử Văn đầy can đảm bản lĩnh, dám làm những điều cả thần thánh cũng phải kinh sợ. Ngô Tử Văn chứng minh mình là người dũng cảm, trọng nghĩa khí, bất bình và dám đấu tranh chống lại sự phi lí ở đời. Qua đây, hình tượng nhân vật và câu chuyện của Ngô Tử văn đã phản ánh hiện thực xã hội còn tồn tại những phi lí, trắng đen, thật giả lẫn lộn và những cuộc đấu tranh chính nghĩa của những con người cương trực.

Sự cương trực, khẳng khái của Tử Văn được bộc lộ rõ nhất khi chàng phải đối đầu với tên tướng giặc ở dưới Minh ti. Đây là cuộc chiến cam go giữa sự ngay thẳng, chính trực của Tử Văn và sự xảo quyệt, gian trá của hồn ma tên tướng giặc bại trận. Trước những lời vu cáo xảo quyệt của hồn ma tên tướng giặc và thái độ quát nạt, giận dữ của Diêm Vương, Tử Văn phải đương đầu với những thế lực mạnh, áp đảo. Chàng không chỉ khẳng định: ”Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian” mà còn dũng cảm vạch mặt tên bại tướng gian tà với lời lẽ “rất cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào”.. Chàng không hề sợ hãi, thái độ cứng cỏi, quyết tâm vạch trần tên tướng giặc, quyết tâm bảo vệ lẽ phải, thể hiện chí khí của mình trước thái độ uy quyền của Diêm Vương. Chàng bình tĩnh, khẳng khái không chịu nhún nhường khi tranh đấu, đưa ra những bằng chứng thuyết phục, xin đem tư giấy đến Tản Viên chứng thực. Từng bước, từng bước Ngô Tử Văn đã đánh lui tất cả sự phản công, kháng cự của kẻ thù, cuối cùng đã hoàn toàn đánh gục tên tướng giặc. Chàng đã chiến thắng được hồn ma tên tướng giặc gian trá, lấy lại công bằng cho Thổ thần, đồng thời bảo toàn được mạng sống của mình, bắt tên tên giặc kia phải chịu trừng phạt thích đáng. Đây là chiến thắng không chỉ của Tử Văn mà còn là chiến thắng của nhân dân nước Việt ta trước tên tướng giặc phương Bắc, là sự chiến thắng của chính nghĩa trước cái gian tà, trừ hoạ cho dân. Tử Văn được xử thắng kiện và được cử làm chức phán sự ở đền Tản Viên. Sau khi được minh oan ở Minh ti, Tử Văn trở về nhà thì Thổ công đến bảo Tử Văn nên nhậm chức phán sự ở đền Tản Viên. Thổ công nói: "người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau” và khuyên Tử Văn nên nhận. Thế là Văn vui vẻ nhận lời. Việc được nhận chức ở đền Tản Viên đã nói lên thắng lợi của chàng trong cuộc đấu tranh với tên hung thần xảo quyệt. Với tính cách là con người cứng cỏi, không chùn bước trước những thế lực xấu xa, quyết tâm đến cùng để bảo vệ lẽ phải.

Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên, chàng được tiến cử thành Phán sự, chàng đồng ý: đây là sự đền đáp xứng đáng cho kẻ sĩ can đảm. Chi tiết này được xem là kì ảo thể hiện niềm tin vào chân lí, khẳng định chính nghĩa luôn chiến thắng gian tà. Sự dũng cảm, kiên cường, khẳng khái diệt trừ cái ác của Tử Văn được đền đáp xứng đáng. Cuộc gặp gỡ của quan phán sự với người dân làng: Sự tin tưởng của nhân dân vào vị quan tốt. Sự thắng lợi này đã khẳng định chàng là người tốt, niềm tin vào công lý, công bằng, chính nghĩa, dám đấu tranh để thực hiện công lí, lẽ phải sẽ chiến thắng. Con người của chính nghĩa đã được đứng ra để thực hiện công lý là một thắng lợi có ý nghĩa sâu sắc, khẳng định niềm tin chính nghĩa nhất định thắng gian tà.

Thành công của tác phẩm là ở xây dựng cốt truyện hấp dẫn, kết cấu chặt chẽ, logic với cách kể chuyện lôi cuốn và những xung đột kịch tính. Tác giả Nguyễn Dữ đã dẫn dắt chuyện vô cùng khéo léo, mở ra bằng một sự việc bất ngờ rồi dẫn dắt dần tới đỉnh điểm của kịch tính và giải quyết một cách hợp lí, thỏa đáng. Người đọc đồng cảm được với thái độ và quan điểm của nhà văn, nhất là thái độ ngợi ca người trí thức, ngợi ca tinh thần dân tộc, quan niệm ác giả, ác báo, …Bên canh đó, nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật đầy sinh động, độc đáo và chân thực thông qua thông qua hành động, lời nói để xây dựng tính cách. Tác giả sử dụng hài hòa các thủ pháp nghệ thuật: đối lập tương phản, liệt kê,.. Cốt lõi hiện thực đã được lồng vào một cốt truyện kì ảo tạo sự lôi cuốn , cuốn hút cho câu chuyện. Người đọc bị mê hoặc bởi bức màn kì ảo để rồi khi đọc hết, suy ngẫm về các nhân vật, tình tiết … sẽ nhận ra giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm.

Câu chuyện đề cao nhân vật Ngô Tử Văn – đại diện cho tầng lớp trí thức nước Việt giàu tinh thần dân tộc, chuộng chính nghĩa, dũng cảm, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân. Truyện còn thể hiện niềm tin công lý, chính nghĩa nhất định sẽ thắng gian tà.

2.5. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 5

Trong văn học trung đại, thế kỷ 15 chúng ta tìm hiểu nhiều về tác giả Nguyễn Trãi như là một tác giả tiêu biểu và xuất sắc nhất, thì đến thế kỷ 16, ta lại có cơ hội tìm hiểu về hai tác giả tiêu biểu khác đó là tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm và tác gỉa Nguyễn Dữ. Nguyễn Dữ được xem là người đầu tiên đã đem thuật ngữ “truyền kỳ” vào văn học trung đại Việt Nam, dù sau đó có nhiều tác giả cũng sáng tác về đề tài này, nhưng có thể khẳng định rằng ông chính là tác giả xuất sắc nhất ở thể loại truyền kỳ.

Tập Truyền kỳ mạn lục được đánh giá là thiên cổ kỳ bút, được đánh giá là mẫu mực của thể loại truyền kỳ, một trong số 20 truyện đó là truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, với nhân vật chính là chàng Ngô Tử Văn.

Nguyễn Dữ sống vào khoảng thế kỷ XVI, quê ở xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân, nay thuộc huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Ông xuất thân trong một gia đình khoa bảng, từng là một trong những học trò giỏi của Nguyễn Bỉnh Khiêm, từng đi thi và đỗ hương tiến (cử nhân), ra làm quan trong một thời gian rất ngắn, rồi từ quan về ở ẩn. Về sự nghiệp sáng tác, ông để lại tập truyện Truyền kỳ mạn lục.

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là một trong 20 truyện ngắn nằm trong tập Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ. Truyền kỳ mạn lục là tập truyện gồm 20 truyện ngắn ra đời vào đầu thế kỷ XVI, nội dung xoay quanh việc vạch trần phê phán những tệ trạng của xã hội phong kiến đương thời, thể hiện sự đồng cảm thương xót với những số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong xã hội, trước những bi kịch tình yêu mà thiệt thòi thường rơi vào người phụ nữ.

Đồng thời cũng thể hiện tinh thần dân tộc, tự hào về nhân tài văn hóa nước Việt, đề cao đạo đức nhân hậu thủy chung và quan niệm sống lánh đục về trong của lớp trí thức đương thời. Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là cuộc đấu tranh giữa chính nghĩa và gian tà, trong đó nhân vật Ngô Tử Văn nổi lên với tính cách cương trực, dũng cảm, không sợ cường quyền cái ác, sẵn sàng đấu tranh vì công lý và lẽ phải.

Trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, nhân vật Ngô Tử Văn xuất hiện gián tiếp ở phần mở đầu của câu chuyện, thông qua lời giới thiệu của tác giả, và qua lời nhận xét của những người sống cùng thời, “Chàng vốn khảng khái nóng nảy thấy sự gian tà thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là người cương trực”, như vậy ngay từ ban đầu, Ngô Tử Văn đã có màn xuất hiện rất ấn tượng.

Sau đó, nhân vật này mới xuất hiện một cách trực tiếp thông qua ngôn ngữ, cử chỉ và hành động giống như là minh chứng cho lời giới thiệu và nhận xét khách quan ở trên.

Đầu tiên, thông qua sự kiện Ngô Tử Văn đốt đền của tên tướng giặc. Cuối đời nhà Hồ có tên Bách Hộ họ Thôi của nhà Minh đã tử trận ở gần đền thờ của vị Thổ công, hắn đã cướp ngôi đền và tác oai tác quái trong dân gian gây nhũng nhiễu và phiền phức cho nhân dân. Thế nên, Tử Văn đã châm lửa đốt ngôi đền. Từ đó có thể thấy Tử Văn là một con người rất dũng cảm, trong khi mọi người đều lắc đầu, lè lưỡi lo sợ cho chàng thì chàng vẫn vung tay, không cần gì cả, khẳng định đó là việc nghĩa không thể không làm.

Nhiều nhận xét cho rằng Tử Văn là người hung hăng liều lĩnh nhất thời, bởi vì để đi đến hành động trên, Tử Văn đã có sự chuẩn bị kỹ càng (tắm rửa, khấn trời). Điều đó chứng minh chàng rất tin tưởng vào hành động của mình, đồng thời cũng tin tưởng vào sự giúp đỡ của thần linh. Hành động đốt đền Tử Văn có thể xem là hành động thay trời hành đạo, là sự trừng phạt, đối đầu, đối với kẻ thủ ác.

Sau khi đốt đền, Tử Văn đã có cuộc gặp gỡ với tên hung thần, chàng bị lên cơn sốt nóng, sốt rét, rồi thấy hồn ma tên tướng giặc giả danh là cư sĩ tìm đến, dùng nguyên lý đạo Nho để buộc tội chàng và đe dọa bắt chàng phải dựng lại ngôi đền, nhưng Tử Văn vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên, bơ tên tướng giặc khiến hắn tức giận bỏ đi.

Đây không phải là sự bất cần của kẻ liều lĩnh mà là thái độ tự tin của người nắm chắc trong tay sức mạnh chính nghĩa. Câu hỏi trước vị Thổ thần “Liệu hắn có thực là tay hung hãn có thể gieo vạ cho tôi không?” không phải là biểu hiện của sự hoang mang sợ hãi mà là sự mưu trí muốn tìm hiểu về kẻ thù của mình, để tìm cách ứng phó, có câu “Biết địch biết ta trăm trận trăm thắng” là thế.

Qủa thật, Tử Văn đã bị tên hung thần làm hại, chàng bị hai tên quỷ sứ đưa đi xuống cõi âm ti rất nhanh, dù gặp rất nhiều cảnh rùng rợn trên đường “…gió tanh sóng xám, hơi lạnh thấu xương. Hai bên cầu có đến mấy vạn quỷ Dạ Xoa đều mắt xanh tóc đỏ, hình dáng nanh ác”. Nhưng Tử Văn vẫn không hề hoang mang, can đảm mà kêu to đòi được xử án cho công bằng. Khi Diêm Vương cho giải vào, Diêm Vương đó dùng uy lực của kẻ bề trên để quát mắng định tội cho Tử Văn.

Tử Văn vẫn tâu trình đầu đuôi những lời Thổ thần đã nói với một lời lẽ cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào. Sở dĩ Tử Văn có sự bình tĩnh, cứng cỏi như thế là nhờ có sự tiếp sức của vị Thổ thần nước Việt, nhưng đây cũng chỉ là thứ yếu, bởi vì chính vị Thổ thần cũng phải nương tựa ở đền Tản Viên và phải “ẩn nhẫn ngồi xó một nơi” đã vài năm. Quan trọng nhất vẫn là dựa vào sự dũng cảm từ trong bản tính của Tử Văn và khát vọng muốn thực thi công lý, những điều đó biến thành quyết tâm từng bước vạch mặt kẻ ác để đòi lại công bằng.

Sau nhiều lần đấu tranh, Tử Văn đã diệt trừ tận gốc cái ác và mang lại an lành cho nhân dân nhờ việc khiến các phán quan bị Diêm Vương mắng mỏ kết tội. Đặc biệt là tên hung thần bị đày xuống ngục Cửu U. Qua chiến thắng ấy, tác giả đã thể hiện hiện niềm tin của nhân dân ta vào chân lý chính nghĩa nhất định thắng gian tà, gieo gió ắt sẽ gặp bão.

Tử Văn cũng diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn bạo – đó là tên tướng giặc họ Thôi, khi còn sống thì đi cướp nước, khi chết thì lại xâm chiếm đền miếu và lộng hành tác quái, nhũng nhiễu nhân dân ta. Qua đây, tác giả đã thể hiện tinh thần dân tộc sâu sắc. Bản thân Tử Văn cũng nhận được những đền bù xứng đáng, được trở về cõi dương thế, xét Tử Văn có công trừ hại nên đã được chia một nửa xôi, thịt cúng viếng với vị Thổ thần, chàng còn được Thổ thần tiến cử cho làm chức phán sự đền Tản Viên.

Ngô Tử Văn chính là hiện thân của công lý, của sức mạnh chính nghĩa, vì dân trừ hại, không sợ cường quyền, luôn sống hướng tới chữ “thiện”, là một nhân vật tiêu biểu trong văn học dân gian Việt Nam với nhiều đức tính tốt đẹp, đúng với khao khát của nhân dân. Qua câu chuyện trên, Nguyễn Dữ đã khẳng định đạo lý ở hiền sẽ gặp lành, gieo nhân nào gặp quả đấy; khơi gợi niềm tin đối với người đọc về những điều tốt đẹp ở cuộc sống.

2.6. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 6

Tác giả Nguyễn Dữ là một cây bút xuất sắc, tài hoa trong nền văn học trung đại của Việt Nam. Tác phẩm duy nhất của ông là Truyền kì mạn lục là đỉnh cao trong sáng tác của thể loại truyền kì rất độc đáo này. Truyền kì mạn lục là tác phẩm vừa giàu giá trị hiện thực vừa thấm đượm giá trị nhân đạo sâu sắc, là tiếng lòng đề cao tinh thần lòng tự tôn của dân tộc và khát vọng cao đẹp của tầng lớp trí thức dũng cảm đa mưu, quyết đấu tranh cho chính nghĩa. Trong đó nhân vật Ngô Tử Văn trong tác phẩm mang tên Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là một nhân vật trí thức tiêu biểu như thế. Chàng hiện lên thông qua lời nhận xét và lời nói, hành động của chính mình với phẩm chất, trung thực, khẳng khái, quyết đấu tranh hết mình với gian tà, không sợ quyền chức.

Mở đầu câu chuyện, tác giả giới thiệu về nhân vật qua cách miêu tả trực tiếp. Ngô Tử Văn tên được gọi là Soạn, người sống tại huyện Yên Dũng vùng đất Lạng Giang. Chàng được nhận xét là người vốn có tính nóng nảy, thấy sự việc trái đạo lý thì không thể chịu được. Khắp vùng đất Bắc này khen Tử Văn là người cương trực. Lời giới thiệu trực tiếp vô cùng ngắn gọn, xúc tích nhưng đã giúp người đọc có những hiểu biết ban đầu về nhân vật này.

Sự dũng cảm, cương trực được thể hiện ngay ở việc đốt đền của chàng. Lí do là bởi Tử Văn diệt trừ kẻ đang tác oai tác quái hại dân ở đây. Chàng là con người nóng nảy nhưng lại luôn hành động vì người khác, dám đứng lên trừ yêu diệt quái giúp dân. Trước khi hành động đốt đền, chàng đã có sự chuẩn bị rất kĩ lưỡng: “tắm gội sạch sẽ, khấn trời”. Tử Văn làm việc một cách cẩn trọng, xuất phát từ một ý thức rõ ràng, muốn lấy thái độ chân thành của mình để ông trời thấy mà đồng tình. Trước hành động đốt đền của chàng, mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, chỉ có chàng là vẫn ngất ngưởng tự nhiên, tin vào việc chính nghĩa của mình.

Sự cương trực, chính nghĩa ấy của Ngô Tử Văn được bộc lộ rõ khi đối mặt với hồn ma tên tướng giặc. Tên tướng giặc ấy khi còn sống thì là kẻ đi xâm lược tàn hại dân ta, đến khi chết rồi vẫn ỷ mạnh hiếp yếu, lại còn gian trá đòi đút lót rồi hại dân trong vùng. Hắn làm như mình là kẻ bị hại khi bị đốt đền, dùng tà phép làm Tử Văn bị bệnh. Hồn ma bại tướng luôn buông lời đe dọa, quyết kiện chàng xuống tận Diêm Vương. Trái ngược với sự ngang tàn, quyền phép của hồn ma tướng giặc, Ngô Tử Văn vẫn bình tĩnh, không hề sợ hãi mà rất tự tin, thậm chí chẳng thèm tiếp lời hồn ma tên giặc. Ta thấy được thái độ cũng như khí phách cứng cỏi, một niềm tin mãnh liệt vào sự thật và sự ngay thẳng trong hành động của chàng sĩ Ngô Tử Văn. Mặt khác, bản lĩnh, sự thấu tình đạt lí của chàng còn bộc lộ qua thái độ cảm kích trước lời chỉ dẫn của thổ thần nước Việt, cùng là người bị hại của tên tướng giặc. Vì thấy Tử Văn dũng cảm, làm việc chính đáng với mục đích trừ hại cho dân nên mới được thần linh trợ giúp.

Tính cách chính nghĩa của nhân vật còn thể hiện trong quá trình bị lôi xuống địa phủ. Tình thế ngày càng nguy hiểm khi Tử Văn bị bọn quỷ sai lôi đi và bị phán xét là kẻ “tội sâu ác nặng, không được liệt vào hàng khoan giảm“nhưng chàng chẳng nhụt chí, một mực đòi phải được phán xét công khai và minh bạch. Đứng trước Diêm vương đầy quyền uy, Tử Văn dũng cảm vạch trần tội ác của tên giặc bằng những lời lẽ cứng cỏi, bằng chứng chắc chắn. Chàng đã bảo vệ chính nghĩa mà bất chấp sự sống của mình, không chịu quỳ gối trước uy quyền, nhất quyết đấu tranh cho lẽ phải đến cùng. Nhưng chỉ dựa vào lời khai một bên nguyên, Diêm Vương đã có lúc tỏ ra hồ đồ. Trong tình cảnh ấy chàng “kêu to”, khẳng định “Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian“, và mạnh mẽ vạch trần tên bại tướng với lời lẽ rất “cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào“. Và cuối cùng cứ từng bước một, Ngô Tử Văn đánh lui sự phản công và kháng cự của kẻ thù. Kết quả, chàng đã giành được công lí, chiến thắng sự gian tà của tên tướng giặc. Chiến thắng ấy mang ý‎ nghĩa rất lớn, trừng trị hồn ma tướng giặc xảo trá, và sáng tỏ nỗi oan, phục hồi chức vị cho thổ thần, giải trừ sự quấy nhiễu cho nhân dân.

Ngô Tử Văn được nhận thành quả xứng đáng, được chia một nửa xôi lợn với vị Thổ thần và đặc biệt được tiến cử giữ chứng phán sự đền Tản Viên.

Qua nhân vật Ngô Tử Văn, Nguyễn Dữ đã ca ngợi vẻ đẹp kẻ sĩ cương trực, dũng cảm đứng lên đấu tranh cái xấu, cái ác. Đồng thời cũng thể hiện đạo lí vô cùng sâu sắc rằng ở hiền gặp lành. Qua tác phẩm người đọc cũng thấy được tài năng xây dựng truyện vô cùng đặc sắc của tác giả Nguyễn Dữ.

2.7. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 7

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên ca ngợi khí tiết và khí phách của kẻ sĩ dũng cảm đương đầu với mọi thế lực đen tối, độc ác thâm hiểm trong cuộc đời, dám chấp nhận mọi nguy hiểm, ngay cả chết cũng không lùi bước và đó là nhân vật Ngô Tử Văn. Đây là một trong số 20 truyện rất đặc sắc và độc đáo trích trong Truyện kì mạn lục của Nguyễn Dữ. Tác phẩm văn xuôi chữ Hán trong thế kỉ XVI từng được ca ngợi là “ thiên cổ kì bút”.

Nhân vật Ngô Tử Văn chiếm bao cảm tình tốt đẹp trong lòng chúng ta. Quê anh ở Yên Dũng , Lạng Giang. Tính tình khảng khái, nóng nảy, ghét tà gian, được khen ngợi là một người cương phương. Hành động đốt đền của Tử Văn đã làm cho mọi người “ lắc đầu lè lưỡi “ tỏ vẻ lo sợ cho kẻ hàn sĩ dám chọc tứ quỷ thần. Trước khi phóng hỏa, Tử Văn đã “ tắm gội chay sạch, khán trời” . Điều đó cho thấy, chàng tự cho việc làm của mình là chính đáng, sẽ được trời biết cho, phù hộ cho, đồng thời dám chấp nhận mọi nguy hiểm.

Với Tử Văn thì tên bách họ Thôi kia là một tên giặc trong đám quân Mộc Thanh đi xâm lược nước ta. Hắn đã bị giết, bị trừng phạt. Lúc sống là tên giặc cướp, lúc chết “ phải làm yêu quái trong dân gian “ thì có gì đáng thờ. Phải đốt đền đi. Tử Văn tức giận là vì thế. Thử hỏi: trong vùng Lạng Giang thuở ấy đã có người nào dám làm như Tử Văn?

Có lẽ bị quỷ ám, ma báo thù nên Ngô Tử Văn sau khi đốt đền về đến nhà thì bị ốm, bị “nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét” chăng? Trong khi sốt, chàng thấy một người đi đến “ đầu đội mũ trụ”, quần áo rất giống người phương Bắc, tự xưng là “ cư sĩ “ nặng lời trách móc chàng, đòi làm trả lại tòa đền. hăm dọa: “ phong đô không xa xôi gì … rồi sẽ biết !”.

Vốn đã coi kinh, đã căm ghét, nên Tử Văn “ mặc kệ” vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên, càng làm cho con ma họ Thôi cũng tức giận, phất áo ra đi. “Kẻ sĩ không sợ chết mà chỉ sợ không biết”. Tử Văn. cũng vậy thôi. Khen, chê là chuyện thường tình.

Vì thế, đến chiều tối, Tử Văn lại gặp một ông già “ áo vải mũ màu đen, phông độ nhàn nhã” cho biết, ông vốn là Ngự sử đại phu thời Lý Nam Đế chết vì việc cần vương, đã được phong nhưng đã bị “ Tên hoạt tặc “ kia , tên tướng bại trận của Bắc Triều, hồn bơ vơ Nam quốc tranh chiếm mất miếu đền. Cụ già còn cho biết “ hắn đã kiện thầy ở Minh ti, thầy phải liệu kế, khỏi phải chết một cách oan uổng”. Trước Minh ti, thầy nhớ kêu “ xin tư giấy đến đền Tản viên, tôi sẽ khai rõ”.

Kiện tụng ở cõi trần đã khó, kiện tụng ở Minh ti chốn âm phủ thì chắc là khó khăn và rùng rợn biết bao. Chất truyền kì của truyện được tô đậm qua nhiều chi tiết vô cùng khủng khiếp. Ngô Tử Văn đã bị hai tên quỷ sứ đến bắt giải đi trong mấy chục trượng. Bị gai con quỷ dùng gông dài thừng lớn trói giải đi. Bước qua một cái cầu dài ước hơn nghìn thước bắc qua một con sông lớn “ gió tanh sóng xám”, hơi lạnh thấu xương”. Có thể mấy vạn quỷ dạ xoa “ mắt xanh mắt đỏ, hình dáng nhanh ác” đứng chật hai đầu cầu canh giữ. Tử Văn bị dẫn vào cửa điện.

Cuộc đối chất diễn ra ở Minh ti thật gay go giữa Tử Văn và tên họ Thôi tướng tàu. Tử Văn “ rất cương chính, không chịu nhục chút nào” tên hoạt tặc cho Tử Văn là kẻ “ mồm năm miệng mười”, đơm đặt bịa tạc. Hai bên “ cãi cọ nhau mãi vẫn chưa phân phải trái”. Diêm Vương bụng cũng sinh nghi. Khi Tử Văn xin Diêm Vương “ đem giấy đến đền Tản Viên để hỏi thực hư”, thì tên bách họ Thôi lên giọng đạo đức giả, xin Diêm Vương “ tỏ cái đức rộng rãi” và khoan tha cho kẻ học trò ngu bướng.

Diêm Vương rất công minh và nghiêm khắc. Khi sai nhân đến đền Tải Viên về tâu, ngài trách mắng các phái quan để lọt “ sự dối trá càn bậy”. Đại Vương ra lệnh trừng phạt tên tướng Tàu “ Lấy lồng sắt chụp vào đầu, khẩu gỗ nhét vào miệng, bỏ vào ngục Cửu U”. Ngài khen Tử Văn “ có công trừ hại”, sai lính đưa chàng về.

Cuộc đối tụng ở Minh ti, Tử Văn đã chiến thắng. Chính nghĩa và lẽ phải đã chiến thắng. Kẻ gian xảo, độc ác đã bị trừng phạt đích đáng. Sau hai ngày chết đi, Tử Văn được sống lại. Cái đền cũ được dựng lại. Ngôi mộ của tên tướng tàu bị bật tung lên, hài cốt tan tành ra như cám. Tử Văn đã được tiến cử chức phán sự đền Tản Viên.

Qua nhân vật Ngô Tử Văn, tác giả ca ngợi nhân cách cao đẹp của một hàn sĩ dũng cảm, khẳng khái đấu tranh chống lại các ác trừ hại cho dân, thể hiện niềm tin vào công lý, chính nghĩa, còn bọn ác ma nhất định bị trừng phạt đích đáng.

2.8. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 8

Nhân vật Ngô Tử Văn trong tác phẩm “Chuyện chức người phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ là người trung thực ngay thẳng đại diện cho cái thiện và công lý ở đời. Nguyễn Dữ là một nhà nho xuất thân trong một gia đình có truyền thống học thức. Những câu chuyện của ông đều nhằm tố cáo xã hội phong kiến mà ông đang sống. Đồng thời thể hiện cái nhìn nhân sinh quan của tác giả.

Nhân vật Ngô Tử Văn được tác giả Nguyễn Dữ xây dựng là người có tính cách trung thực, ngay thẳng, tính cách bộc trực thẳng thắn không sợ uy quyền, chức tước không sợ ma quỷ nha sai. Những hành động Ngô Tử Văn đều thể hiện sự khẳng khái của một người ngay thẳng không sợ trời không sợ đất.

Trước khi trong chiến tranh có một tên tướng giặc bị giết chết tại nước ta. Sau khi hắn chết biến thành ma thành quỷ đóng ở đền trên đất nước ta để hoành hành, tác quái với người dân hiền lành lương thiện. Ai cũng sợ hắn rồi tránh né không dám lại gần, nhưng Ngô Tử Văn thì ngược lại anh đàng hoàng đĩnh đạc tắm rửa sạch sẽ mặc quần áo gọn gàng ra đốt đền để cho tên quỷ tướng giặc không còn chỗ trú ẩn nữa.

Hành động của Ngô Tử Văn làm mọi người sợ hãi, ai cũng lo lắng cho tính mạng của anh nhưng Ngô Tử Văn không sợ gì cả bởi anh tin người tốt làm việc đúng không sợ những kẻ xấu xa gian ác. Hành động của Ngô Tử Văn là hành động của người ngay thẳng muốn tiêu diệt tận gốc cái xấu cái ác trong cuộc sống trừ hại cho người dân lao động, mang lại cho người dân một cuộc sống bình yên. Khi không còn đền nữa thì hồn ma tướng giặc không có chỗ ẩn nấp để quấy nhiễu dân lành.

Dù kẻ ác là hồn ma, là quỷ có nhiều phép biến hóa khiến cho những người dân thường phải hoảng sợ trước phép thuật của hắn nhưng Ngô Tử Văn không sợ, dù là thế giới thật hắn cũng bị Ngô Tử Văn giết chết, thì khi là mà hắn có biến hóa ra sao bản chất xảo quyệt thế nào cũng không làm Ngô Tử Văn nao núng.

Xuyên suốt tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” người đọc cảm nhận được rằng Ngô Tử Văn là người cương trực cứng cỏi, luôn đứng lên bênh vực công lý lẽ phải. Hồn ma của tên giặc chỉ là một kẻ ác, gian trá xảo quyệt mà thôi. Dù hắn có dùng thế lực quyền phép của mình làm cho Ngô Tử Văn bị ốm rồi bắt hồn chàng xuống dưới cửa Diêm Vương để cho Diêm Vương xử tội thì Ngô Tử Văn cũng không sợ.

Thái độ bình tĩnh của Ngô Tử Văn khi đi qua những quan sai, quỷ thần ở âm tào địa phủ khiến người đọc phải nể phục một con người ngay thẳng, kiên định với việc mình làm không sợ điều gì cả.

Ngay cả khi đứng trước mặt Diêm Vương hồn ma tướng giặc kết tội Ngô Tử Văn thì Ngô Tử Văn cũng không sợ chàng đã bảo vệ quan điểm của mình, vạch tội của hồn ma tướng giặc một cách chắc chắn, bằng chứng rõ ràng đanh thép, khiến Diêm Vương phải tha chết cho anh và sau đó, Ngô Tử Văn được đề cử làm chức phán sự đền Tản Viên lo giải quyết những vụ án kiện tụng của người dân.

Nhân vật Ngô Tử Văn luôn là người biết mình biết người, anh biết hành động của kẻ xâm lược sự bình yên của nước khác là sai. Khi hắn chết không chịu siêu thoát mà còn vương vấn thành ma quỷ quấy nhiễu cuộc sống bình yên của người dân. “Hắn có thực là tay hung hãn có thể giao vạ cho tôi không?” Với những bằng chứng đanh thép Ngô Tử Văn đã chứng minh được tội ác của tên tướng giặc khiến hắn phải thua trong bẽ bàng.

Ngô Tử Văn khi đứng trước kẻ thù luôn kiên cường không khoan nhượng, không sợ uy quyền, cũng không sợ chết nên anh không sợ những lời buộc tội của hồn ma tên tướng giặc. Hắn là một kẻ ác, một người sống từ khi hắn chưa chết cho tới lúc chất vấn là hồn ma xấu. Trước cái xấu cái ác trong cuộc sống tại sao chúng ta phải sợ, dù chúng có nhiều quyền phép và sức mạnh, dù chúng có nhiều thủ đoạn âm mưu bất chính thì chúng cũng luôn là những kẻ xấu, tại sao cái thiện lại phải sợ cái ác.

Nhờ tính cách ngay thẳng khẳng khái kiên định của Ngô Tử Văn nên chàng đã chiến thắng trên mọi trận địa dù là ở dương gian hay ở dưới âm tào địa phủ. Tình hình càng nguy hiểm thì tính cách kiên cường thẳng thắn của Ngô Tử Văn càng được phát huy.

Ngay cả khi bị quan sai quỷ thần lôi đi , đứng trước pháp luật của Âm Phủ Ngô Tử Văn càng tỏ rõ sự bình tĩnh khí phách của mình. Anh không sợ gì cả một người luôn ngay thẳng càng dũng cảm khi đối diện với cái chết của mình bởi anh không sợ, không làm gì sai mà phải hoảng sợ khúm núm trước quyền uy. Những điều Ngô Tử Văn làm đều vì cuộc sống bình yên của người dân của số đông.

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ thể hiện bút pháp tả thực kết hợp với những chi tiết hoang tưởng kỳ ảo làm hấp dẫn người đọc. Truyện có nhiều kịch tính chi tiết hấp dẫn người đọc. Nguyễn Dữ đã xây dựng nhân vật Ngô Tử Văn vô cùng độc đáo, thể hiện cho cuộc chiến giữa cái thiện và ác trong đó cái thiện nhất định thắng cái ác.

2.9. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 9

Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn vô cùng thành công ở thể loại truyền kỳ khi biên tập lại những chuyện kì ảo được lưu truyền trong dân gian. Đặc biệt, tác phẩm “Truyền kì mạn lục” ra đời trong nửa đầu thế kỉ XVI của ông đã được ca ngợi là “một thiên cổ tùy bút”. Trong đó, nổi bật là câu chuyện “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” với vẻ đẹp trong phẩm chất và tính cách của nhân vật Ngô Tử Văn.

Nguyễn Dữ đã đưa người đọc đến với nhân vật Ngô Tử Văn qua cách miêu tả trực tiếp chỉ qua một vài lời mở đầu câu chuyện. Ngô Tử Văn có tên gọi là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn có tính chính trực, ngay thẳng, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được. Khắp vùng Bắc thường khen chàng là người cương trực. Chỉ qua vài lời giới thiệu đơn giản, người đọc đã hình dung ra được phần nào về nhân vật này.

Mạch truyện đã chứng minh cho tính cách của con người Tử Văn, khi chàng có hành động đốt đền để giúp dân trừ bạo. Ở nơi chàng sống có một ngôi đền rất linh thiêng, rất được dân làng tôn kính. Tuy nhiên cuối đời nhà Hồ, quân Ngô tràn sang xâm lược, lấn cướp nên vùng ấy trở thành chiến trường. Bộ tướng của Mộc Thanh có một viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, cướp ngôi đền từ tay Thổ công và từ đấy tác oai tác quái trong dân gian khiến người dân trong vùng sợ hãi. Ngô Tử Văn thấy ấm ức quá. Một hôm chàng tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi quyết định châm lửa đốt đền mặc kệ cho mọi người có ngăn cản thế nào. Dù cho theo quan niệm tín ngưỡng từ xưa, đốt đền là hành động bất kính, báng bổ thần linh, không được phép thực hiện, nhưng chàng đã lơ đi điều đó.

Tuy nhiên tín ngưỡng là thế, nhưng ngôi đền chẳng những mang lại điều may mắn nào, mà ngược lại toàn những điều hại cho dân. Nếu suy nghĩ theo hướng tích cực khác thì hành động đốt đền của Tử Văn là không hề sai trái với lý lẽ thường tình, mà ngược lại đó còn là hành động thể hiện rõ một tinh thần khẳng khái, cương trực, vì dân trừ bạo với tinh thần dân tộc diệt trừ hồn ma tên giặc xâm lược. Một chi tiết nữa trong truyện, là trước khi đốt đền chàng đã tắm gội sạch sẽ, khấn trời, cho thấy chàng rất tôn kính thần linh, chỉ là chàng muốn bảo vệ dân lành nên mới thực hiện hành động này. Sau khi đốt đền xong, Ngô Tử Văn đã “vung tay không cần gì cả” cho nên đây không phải là suy nghĩ bồng bột, liều lĩnh nhất thời, cũng không phải vì danh lợi mà vì nghĩa vong thân.

Là một người quyết đoán nên sau khi đốt đền xong, chàng cũng không hề lo sợ điều gì có thể xảy đến với bản thân mình, mà rất vô tư ung dung. Lúc bị hồn ma Bách hộ họ Thôi xưng là cư sĩ đến chửi mắng, dọa nạt đòi chàng dựng trả đền nhưng Tử Văn vẫn mặc kệ, ngồi ngất ngưởng điềm nhiên. Đó chính là niềm tin của chàng vào những điều chính nghĩa, vào những việc mình làm là hoàn toàn đúng đắn. Sau đó thổ công là một ông già áo vải mũ đen phong độ nhàn nhã tính khiêm tốn xuất hiện khiến Ngô Tử Văn ngạc nhiên “Sao nhiều thần quá vậy?”. Khi nghe thổ công kể rõ sự tình thì chàng lại muốn kiện Diêm Vương vì chàng vẫn một mực cho rằng đó là sai trái và tin tưởng vào chính nghĩa.

Khi bị bắt xuống Minh ti vì hồn ma tướng giặc kiện Diêm Vương việc Ngô Tử Văn đốt đền, nhưng với tính cách cương trực nên chàng đã không hề sợ hãi. Tướng giặc đã giả mạo thổ thần, làm hại dân còn các thần ở những đền miếu lân cận ăn của đút nên bao che cho kẻ ác, các phán quan Diêm Vương chưa làm hết trách nhiệm, không theo sát thực tế nên hắn có thể qua mắt được Diêm Vương. Diêm Vương thấy đó mà quát nạt Tử Văn và bênh vực tên tướng giặc. Dù vậy nhưng Tử Văn vẫn rất hiên ngang không hề sợ hãi mà vẫn cứng cỏi, bình tĩnh minh oan cho bản thân mình. Khi tên tướng giặc đổi giọng nhân nghĩa nhờ Diêm vương cử người đến đền Tản Viên lấy chứng cứ thì Tử Văn đã nhanh trí yêu cầu đích thân Diêm Vương đến đền để xem xét chính xác sự việc. Sau khi đã làm rõ mọi việc thì hồn ma tên tướng họ Thôi bị giam nhốt vào ngục Cửu U, Diêm Vương đã trừng phạt các quan đã bao che, thiếu trách nhiệm buông lỏng cho hành vi sai trái đó và ban thưởng cho Tử Văn. Cuối cùng chính nghĩa cũng đã chiến thắng cái gian ác.

Chính hành động trượng nghĩa kể trên đã giúp Tử Văn minh oan, đồng thời được sống trong đúng cái chính nghĩa, công lý như mình mong muốn, được ban thưởng xôi lợn và ban cho chức phán sự đền Tản Viên. Đây là chức quan mà Ngô Tử Văn xứng đáng được nhận vì chàng là người duy nhất dám đứng ra bảo vệ cái đúng và quyết tâm đến cùng. Sự chiến thắng và được ban chức quan của Tử Văn là phần thưởng hoàn toàn xứng đáng, khẳng định chân lý, lẽ phải sẽ luôn chiến thắng tà ác và thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ. Công bằng, hạnh phúc và bổng lộc chỉ đến với người nào dám đứng lên đương đầu với cái xấu, cái ác.

Có thể thấy, “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” có nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, giàu kịch tính kết hợp yếu tố kì ảo cùng nghệ thuật tương phản xuyên suốt và cách xây dựng nhân vật sáng tạo. Qua hình tượng nhân vật Ngô Tử Văn, tác giả Nguyễn Dữ đã ca ngợi những con người có tinh thần chính nghĩa, chống lại gian tà. Đồng thời, ông cũng ngụ ý phê phán hiện thực xã hội đương thời, những tinh thần làm lơ khi thấy cái ác đang hoành hành, không dám lên tiếng và đúc kết bài học nhân sinh cùng niềm tin vào lẽ phải, tin vào điều đúng đắn. Thật vậy, tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc bài học sâu sắc về lòng tin vào lẽ phải vào chính nghĩa và có tinh thần đứng lên đấu tranh để tạo ra một xã hội tốt đẹp hơn cho mai sau.

2.10. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 10

Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn trung đại xuất sắc của văn học Việt Nam. Ông có nhiều tác phẩm để đời nhưng trong đó phải kế tới "Truyền kì mạn lục". Tập truyện được đánh giá là "thiên cổ kì bút" với hơn hai mươi câu chuyện kì ảo được Nguyễn Dữ thu thập từ trong dân gian rồi viết lại. "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một câu chuyện được rút ra từ tập truyện đó, viết về cuộc chiến chống lại cái ác, bảo vệ lẽ phải của một con người chính trực, dũng cảm mang tên Ngô Tử Văn.

Ngay từ những dòng đầu, tác giả đã giới thiệu về nhân vật chính của câu chuyện. Đó là một chàng trai họ Ngô, tên Soạn, tự là Tử Văn. Chàng là người "huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang". Tiếp đến, chàng được giới thiệu là người cương trực, khẳng khái, "thấy sự tà gian thì không thể chịu được", được mọi người khen là một người "cương phương". Lời giới thiệu của Nguyễn Dữ dành cho Ngô Tử Văn thật ngắn gọn, súc tích, trực tiếp, chỉ vài dòng để giới thiệu được họ tên, quê quán cũng như tính cách của chàng trai họ Ngô. Qua việc giới thiệu khái quát về nhân vật, tác giả Nguyễn Dữ đã mang đến cho người đọc cảm nhận chân thực, sinh động của nhân vật đồng thời hướng người đọc đến những nhìn nhận đúng đắn về hành động đốt đền của Ngô Tử Văn sau này.

Ở trong làng của Ngô Tử Văn có một ngôi đền thiêng bị tên tướng giặc bại trận tác quái khiến cho nhân dân không yên ổn, "có người dốc hết của cái, gia sản khánh kiệt cũng không đủ cầu cúng". Điều này khiến Tử Văn vô cùng tức giận nên một hôm, chàng "tắm gội chay sạch, khấn trời rồi châm lửa đốt đền". Hành động của Tử Văn rất quyết liệt, rất mạnh mẽ, dũng cảm. Chàng đã làm một việc được coi là báng bổ thần linh, động tới thần thánh, ai cũng e sợ, thế nhưng, Tử Văn vẫn "vung tay không sợ gì cả", bởi chàng tin rằng việc làm của mình là việc làm chính nghĩa và bảo vệ cho nhân dân. Hành động này cũng khẳng định tính cách của Tử Văn, của một kẻ sĩ hiên ngang giữa trời đất, như tác giả đã giới thiệu phía trên, khẳng khái, cương trực, "thấy tà gian thì không thể chịu được".

Hành động đốt đền của chàng hẳn đã được chàng suy tính kỹ lưỡng chứ không phải bộc phát mà làm. Bởi trước khi đốt đền, chàng đã "tắm gội chay sạch, khấn trời rồi châm lửa", điều này chứng tỏ chàng rất kính cẩn với thần linh, trời đất, chứ không hề muốn xúc phạm. Hành động đốt đền lần này của chàng chẳng qua vì muốn ngăn chặn sự tác quái của tên tướng giặc bại trận, bảo vệ cuộc sống của dân lành.

Khi chàng "châm lửa đốt đền", hành động vô cùng dứt khoát, quyết liệt, dũng cảm, dám làm những việc mình coi là đúng đắn, trừ hại cho dân. Sự việc kinh động đến thánh thần, mọi người đều "lắc đầu lè lưỡi, lo sợ" cho chàng, thế nhưng, chàng không hề sợ hãi mà còn "vung tay không cần gì cả", tỏ rõ khí phách của mình. Bởi chàng tin rằng việc mình làm là diệt trừ cái ác, bảo vệ cho dân lành, chắc chắn sẽ được thần linh phù hộ. Tuy vậy, nó cũng là sự việc châm ngòi cho cuộc chiến giữa chàng và tên tướng giặc bại trận, cuộc chiến giữa chính và tà.

Sự cương trực, khẳng khái của Tử Văn được bộc lộ rõ nhất khi chàng phải đối đầu với tên tướng giặc ở dưới Minh ty. Đây là cuộc chiến cam go giữa sự ngay thẳng, chính trực của Tử Văn và sự xảo quyệt, gian trá của hồn ma tên tướng giặc bại trận.

Vốn là tên tướng bại trận, chết ở nơi đất khách, thế nhưng, tên tướng giặc họ Thôi lại tác quái của một vùng còn chiếm đóng đền của Thổ thần, bắt nhân dân cúng bái, đút lót cho những ngôi đền xung quanh để lấy lòng. Hắn là kẻ rất xảo quyệt và gian trá! Trên trần gian, hắn mượn oai linh của thần thánh, dùng thân phận của Cư sĩ để dọa nạt Ngô Tử Văn. Dưới Minh ty, hắn dùng những lời nói thống khổ, kêu cầu tới Diêm Vương, gán ghép, vu khống tội trạng cho chàng. Thế nhưng, dù ở nơi trần gian hay dưới âm phủ, Tử Văn đều không hề cúi đầu trước sự gian trá, xảo quyệt của tên tướng giặc đó mà còn điềm nhiên, "mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng" trước sự doạ nạt trắng trợn của hắn. Sau đó, chàng gặp được Thổ thần và được Thổ thần kể lại đầu đuôi câu chuyện , chàng đã vô cùng kinh ngạc nhưng càng quyết tâm hơn, quyết đối đầu với tên tướng giặc xảo trá kia dù là ở dưới Minh ty. Điều này đã chứng tỏ con người bộc trực, ngay thẳng của chàng, tấm lòng nghĩa khí, dám đứng lên đấu tranh cho công bằng công lý, điều mà thần linh đôi khi cũng phải e dè.

Sự việc này còn phản ánh xã hội phong kiến đương thời thời Nguyễn Dữ, nơi mà thật giả, trắng đen lẫn lộn, nơi mà những sự phi lý vẫn diễn ra một cách tự nhiên nhất. Thế nhưng, ở xã hội ấy, vẫn có những kẻ sĩ can trường dám đứng lên để đấu tranh cho chính nghĩa, cho lẽ phải như Ngô Tử Văn.

Tên tướng giặc xuống tới Minh ty kêu oan với Diêm Vương, dùng những lời lẽ Nho sĩ mà tố cáo chàng khiến Tử Văn bị kéo xuống Minh ti, bị bắt vào địa ngục với tội danh "tội sâu ác nặng, không được dự vào hàng khoan giản". Thế nhưng, bằng sự nhanh trí, sự can đảm, Ngô Tử Văn đã lên tiếng kêu oan "Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian, có tội lỗi gì xin bảo cho rõ, không nên bắt chết một cách oan uổng". Nếu như người thường ở dưới Minh ty có sóng to gió lớn với quỷ Dạ Xoa nanh ác phải khiếp sợ thì Tử Văn vẫn điềm nhiên, can đảm, chàng vẫn không chút sợ hãi, quyết tâm đòi lại công lý.

Đối đầu trực diện với cái ác trên điện Minh ty, Tử Văn phải "đơn thân độc mã" nhưng chàng tin vào sức mạnh của công lý, của sự thật. Trước mặt Diêm Vương, tên tướng giặc dùng lời lẽ xảo trá của mình để thanh minh với Diêm Vương, đồng thời cũng là để bẻ gãy ý chí của Tử Văn, khiến chàng phải chịu khuất phục trước uy quyền. Thế nhưng, với luận điệu cứng cỏi và những bằng chứng không thể chối cãi được lấy từ đền Tản Viên, chàng đã mạnh mẽ đối chất với tên tướng giặc, bẩm tấu lên Diêm Vương sự thật mà mình biết được. Chàng đã bất chấp tất cả, kể cả tính mạng của mình để quyết tâm đòi lại công bằng và lẽ phải, không một lần cúi đầu khuất phục trước uy quyền.

Cuối cùng, sau từng bước chứng minh, chàng đã chiến thắng được hồn ma tên tướng giặc gian trá, lấy lại công bằng cho Thổ thần, đồng thời bảo toàn được mạng sống của mình, bắt tên tên giặc kia phải chịu trừng phạt thích đáng. Đây là chiến thắng không chỉ của Tử Văn mà còn là chiến thắng của nhân dân nước Việt ta trước tên tướng giặc phương Bắc, là sự chiến thắng của chính nghĩa trước cái gian tà, trừ hoạ cho dân.

Ngô Tử Văn trở về dương gian thì tầm một tháng sau, Thổ thần đến và bảo rằng ông đã tiến cử chàng với đức thánh Tản nhậm chức Phán sự ở đền Tản Viên. Thổ thần khuyên chàng rằng: "Người ta sống ở đời, xưa nay ai cũng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau là đủ rồi" và khuyên chàng nên nhận chức này. Tử Văn vui vẻ nhận lời, "thu xếp việc nhà rồi không bệnh tật gì mà mất". Đây là sự đền đáp xứng đáng dành cho chàng, khẳng định sự thắng lợi của chàng trong cuộc chiến với tên giặc xảo trá, khẳng định niềm tin của nhân dân vào sự chiến thắng của lẽ phải trước cái gian tà. Chính nghĩa sẽ luôn thắng và kẻ sĩ sẽ được đền đáp.

Thông qua cuộc chiến với cái ác, Ngô Tử Văn đã khẳng định được tính cách chính trực, khẳng khái của mình, chứng minh bản lĩnh của một kẻ sĩ cứng cỏi, dám đứng lên bảo vệ công lý đến cùng. Đồng thời cũng khẳng định niềm tin của tác giả vào sự chiến thắng của chính nghĩa, khẳng định niềm tự hào tự tôn dân tộc, chiến thắng trước kẻ thù ngoại xâm, trước cái ác cái xấu xa.

Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên là câu chuyện được kết hợp giữa yếu tố kì ảo và hiện thực. Câu chuyện được xây dựng với cốt truyện kịch tính, hấp dẫn, với sự li kì bởi yếu tố tâm linh. Những nhân vật được xây dựng thông qua tính cách và hành động, rất chân thực.

Nhân vật Ngô Tử Văn là người đại diện cho tầng lớp kẻ sĩ ở xã hội phong kiến xưa với tính cách khẳng khái, nhân cách cao đẹp. Họ dám đứng lên để đấu tranh cho chứng nghĩa, dũng cảm đối đầu với cái ác để bảo vệ cho nhân dân, để khẳng định niềm tin vào công bằng và lẽ phải. Cuộc chiến của Ngô Tử Văn cũng phản ánh xã hội xưa với đầy rẫy những bất công, những tham quan, những kẻ ác hoành hành. Thông qua cuộc chiến ấy và việc Tử Văn được nhận chức Phán sự, tác giả muốn khẳng định rằng sẽ có những con người, những vị quan thanh liêm và ngay thẳng như Ngô Tử Văn dám đứng lên chống lại cái ác, cái xấu mang lại bình yên cho nhân dân.

2.11. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 11

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là một trong những truyện hay, tiêu biểu nhất trong Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ. Nổi bật nhất trong tác phẩm là kẻ sĩ cương trực thẳng thắn Ngô Tử Văn, nhân vật đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc, đồng thời tác giả cũng gửi gắm những tư tưởng, quan điểm về xã hội con người qua nhân vật này.

Nhât vật Ngô Tử Văn là hình tượng kẻ sĩ tiểu biểu của văn học trung đại, cương trực, khẳng khái. Khác với những câu chuyện trong Truyền kì mạn lục giới thiệu về nguồn gốc xuất thân nhân vật, hành trình số phận nhân vật từ đầu đến cuối (Vũ Nương) thì trong tác phẩm này chỉ chọn một thời điểm, một lát cắt có ý nghĩa nổi bật nhất để bộc lộ đầy đủ tính cách nhân vật. Truyện có kết cấu như một màn kịch ngắn, qua màn kịch này toàn bộ tính cách, phẩm chất của nhân vật được phô bày.

Mở đầu tác phẩm, tác giả giới thiệu Tử Văn vốn là người “khẳng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được…” và toàn bộ câu chuyện phía sau là để chứng minh cho nhận định ban đầu ấy. Tính cách cương trực, thẳng thắn, ghét gian tà được bộc lộ trực tiếp qua ngôn ngữ, hành động nhân vật.

Trước hết là hành động Tử Văn đốt đền của tên tướng giặc họ Thôi. Vào cuối đời Hồ có tên tướng giặc Bách hộ họ Thôi, tên này tử trận gần miếu thổ thần nên đã cướp đền của Thổ công để trú ngụ. Khi ở đền hắn chẳng những không phù hộ cho nhân dân mà còn tác oai tác quái trong nhân gian. Thấy sự gian tà Tử Văn vô cùng tức giận: “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, rồi châm lửa đốt đền”.

Hành động đó cho thấy sự dũng cảm của Tử Văn, trong khi tất cả mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, sợ hãi thì Tử Văn đã có hành động vô cùng quyết liệt, trừ hại cho nhân dân. Sau khi đốt đền, chàng “vung tay không cần gì cả”, Tử Văn đã quyết đấu, quyết sống mái một phen với kẻ gian tà. Hơn nữa hành động của chàng không phải là hành động bột phát mà đã có sự suy nghĩ và chuẩn bị từ trước: tắm gội, khấn trời rồi mới thực hiện hành động đốt đền của mình.

Tuyên chiến với kẻ thù có sức mạnh lại vô cùng hiểm ác, nhưng Tử Văn không hề sợ hãi. Trước những lời buộc tội của hồn ma bằng đạo lý nho gia, hay hăm dọa: “biết điều thì dựng trả ngôi đền như cũ. Nếu không thì, vô cớ hủy đền Lư Sơn, Cố Thiệu sẽ khó lòng tránh khỏi tai vạ”, Tử Văn vẫn tin vào sức mạnh chính nghĩa, công lý “ngồi ngất ngưởng tự nhiên”. Ngô Tử Văn vô cùng dũng cảm, tự tin.

Thái độ ung dung, thản nhiên, coi thường lời buộc tội và đe dọa, đó không phải hành động của kẻ bất cần, không sợ sống chết mà là hành động tự tin của người nắm được chính nghĩa. Câu hỏi trước vị thổ thần “Liệu hắn có thực là tay hung hãn, có thể gieo vạ cho tôi không?” cho thấy Tử Văn muốn biết rõ thế ta địch để có những đối phó hợp lí.

Trước những lời dọa dẫm Tử Văn vẫn nhất quyết không nghe lời hắn xây lại đền, đêm hôm ấy Tử Văn bệnh càng thêm nặng và có hai tên quỷ sứ đến bắt đi xuống âm ty. Đến đây cuộc chiến đấu càng trở nên gay go, quyết liệt hơn. Diêm Vương chỉ nghe từ một phía. Trước tình thế bị áp đảo, Tử Văn càng tỏ ra bình tĩnh và bản lĩnh hơn, chàng tâu trình đầu đuôi sự việc, lời lẽ vô cùng cứng cỏi, không hề có chút nhún nhường.

Sở dĩ Tử Văn có được sự bản lĩnh ấy cũng là bởi một phần nhận được sự trợ giúp từ vị thổ thần đất Việt: “Rễ ác mọc lan, khó lòng lay động. Tôi đã định thưa kiện, nhưng mà có nhiều nỗi trăn trởi: Những đền miếu gần quanh, vì tham của đút, đều bênh vực cho nó cả”. Dù chỉ là yếu tố phù trợ, nhưng nhờ có nó mà Tử Văn có thêm tự tin. Nhưng cũng cần khẳng định rằng sự bản lĩnh của Ngô Tử Văn vẫn chủ yếu là ở bản tính vốn dũng cảm của chàng và xuất phát từ khát vọng cao cả muốn được thực thi công lý, đem lại bình yên cho nhân dân.

Phần thắng đã thuộc về Tử Văn, thuộc về người cương trực, nghĩa khí, kẻ có tội – tên Bách hộ họ Thôi đã bị trừng trị thích đáng. Ngô Tử Văn được đền bù xứng đáng, Diêm Vương sai lính đưa về cõi dưỡng thế, xét Tử Văn đã có công trừ hại giúp dân nên được chia một nửa xôi lợn do dân cúng tế với vị Thổ thần. Hơn nữa Tử Văn còn được Thổ thần tiến cử giữ chứng phán sự đền Tản Viên. Qua kết thúc có hậu này, tác giả Nguyễn Dữ muốn đề cao triết lí ở hiền gặp lành của nhân dân ta.

Xây dựng nhân vật Ngô Tử Văn tác giả chủ yếu phác họa tính cách nhân vật qua hệ thống ngôn ngữ và hành động, không chú trọng miêu tả tâm lí nhân vật. Đặt nhân vật vào lát cắt, tình huống có vấn đề để từ đó làm nổi bật những phẩm chất tốt đẹp của nhân vật. Ngoài ra, cũng cần kể đến những yếu tố li kì giúp hoàn thiện vẻ đẹp phẩm chất nhân vật và giúp truyện phát triển hợp lý.

Qua nhân vật Ngô Tử Văn nói riêng và tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên nói chung, Nguyễn Dữ đã đề cao vẻ đẹp kẻ sĩ cương trực, sẵn sàng đứng lên tiêu diệt cái xấu, cái ác. Đồng thời cũng thể hiện triết lí ở hiền gặp lành của dân tộc ta. Tác phẩm còn thể hiện tài năng nghệ thuật xây dựng truyện đặc sắc của Nguyễn Dữ.

2.12. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn mẫu 12

Nguyễn Dữ là một trong những tên tuổi nổi tiếng của văn học trung đại Việt Nam. Ông được biết đến nhiều nhất qua bộ truyện “Truyền kỳ mạn lục” – một tác phẩm được đánh giá là “thiên cổ kỳ bút” của nền văn học nước nhà thời bấy giờ. Tác phẩm này được ra đời vào khoảng nửa đầu thế kỷ XVI, bao gồm 20 truyện viết bằng chữ Hán ghi chép lại những câu chuyên kỳ lạ trong dân gian. Tuy nhiên đây thực sự là một sáng tác văn học với sự đầu tư, sáng tạo, trau chuốt, gọt giũa về ngôn từ và cốt truyện của Nguyễn Dữ chứ không chỉ đơn thuần là một công trình ghi chép trần thuật lại.

Nguyễn Dữ bằng tài năng, trí tưởng tượng phong phú và bằng bút pháp linh hoạt, mạch kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn, tác giả đã đưa người đọc vào một thế giới huyền bí vừa có người, vừa có thần, vừa hư, vừa thật của “Truyền kỳ mạn lục”. Bên cạnh đó, xuyên qua các lớp mù linh ảo, ly kỳ được thêu dệt ấy vẫn hiện lên rất rõ một thế giới thật của cuộc đời mà ở đó nhan nhản những sự độc ác, tham lam của con người. Dẫu vậy, song song với sự tung hoành của cái xấu cái ác, ông vẫn nhìn thấy những phẩm cách thiện lương, trung thực, những tâm hồn thanh cao, vẻ của cái thiện vĩnh hằng. Trong số đó, tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên ” đã đề cao tinh thần cương trực, khẳng khái, dám đứng lên đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân thông qua nhân vật Ngô Tử Văn và thể hiện niềm tin vào công lý, vào chính nghĩa nhất định sẽ luôn chiến thắng gian tà.

Nhân vật chính của tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” – Ngô Tử Văn xuất hiện ngay từ đầu truyện bằng mấy dòng giới thiệu trực tiếp ngắn gọn thông tin về tên họ, quê quán, tính tình, phẩm chất. Theo truyện, Ngô Tử Văn được giới thiệu là người tính tình cương trực, thẳng thắn, khảng khái, nóng nảy, nếu thấy sự gian tà thì sẽ không thể chịu được mà bất bình ngay. Lời giới thiệu mang giọng điệu ngầm ngợi khen có tác dụng định hướng, tạo cho người đọc niềm tin về hành động kiên quyết của nhân vật này.

Chuyện kể rằng ở làng Tử Văn có một ngôi đền của tên tướng giặc họ Thôi chết trận làm yêu làm quái trong dân gian. Trước sự việc ngôi đền yêu quái là uế tạp, gây hại cho dân, “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt đền”. Trong khi mọi người đều lắc đầu, lè lưỡi, không dám làm gì quỷ thần quấy hại nhân dân thì Tử Văn lại hết sức cương quyết, đường hoàng, ung dung hành động. Chàng đã dám làm một việc mà mọi người đều kinh sợ, không ai cả gan dám làm, đó là đốt đền. Bởi theo quan niệm của dân gian, đốt đền là một chuyện động trời mang tính báng bổ, bất kính với thánh thần. Tử Văn cũng biết điều đó nhưng chàng không hề sợ hãi vì đây là hành động xuất phát từ tính cách “vốn ghét sự gian tà” của chàng. Sự khẳng khái, bộc trực của Tử Văn đã dẫn đến một hành động dũng cảm vì dân trừ hại. Ngô Tử Văn tức giận không phải cho riêng mình mà chàng tức giận cho mọi người dân đang bị yêu quái quấy nhiễu. Vì thế nên hành động đốt đền của Tử Văn là đáng ngợi ca vì nó xuất phát từ ý‎ muốn diệt trừ yêu ma, trừ hại cho dân, từ lòng tự tin vào chính nghĩa. Qua đó chứng tỏ cốt cách khảng khái của kẻ sĩ. Tuy nhiên cũng là hành động châm ngòi nổ cho một cuộc chiến giữa chàng và hồn ma tên tướng giặc bại trận.

Sự cương trực, khẳng khái của Tử Văn còn được bộc lộ rõ thông qua thái độ của chàng với hồn ma tên tướng giặc. Nguyễn Dữ quả thật rất tài tình khi tạo ra hai hình tượng nhân vật đối lập: một bên là sự ngay thẳng của Tử Văn còn bên kia là sự gian trá, xảo quyệt của viên Bách hộ họ Thôi, tên tướng giặc chết trận nơi đất khách. Hồn ma lưu vong của tên tướng giặc không chỉ cướp đi ngôi đền của Thổ công lại còn ra sức tác oai tác quái, gây hoạ cho dân lành. Hắn thậm chí còn xảo trá tới mức đút lót, dọa nạt những vị thần xung quanh. Khi bị Tử Văn đốt đền, hắn đã dùng những lí lẽ đạo Nho để buộc tội, mượn oai linh quỷ thần để dọa nạt chàng. Thấy Tử Văn không hề sợ hãi thì hắn xuống tận Diêm Vương để thưa kiện. Tên tướng giặc khi sống là kẻ xâm lăng nước ta, tàn hại dân ta, đến lúc chết rồi vẫn quen thói ỷ mạnh hiếp yếu. Tử Văn đốt đền là rất đúng nhưng hắn lại làm như mình là kẻ bị hại, dùng tà phép để trả thù, khiến chàng bị bệnh. Dù cho vậy, trước sự lộng hành ngang ngược đầy trắng trợn và quyền phép đáng sợ của hồn ma tướng giặc, Ngô Tử Văn vẫn điềm nhiên, không hề run sợ, thậm chí chàng còn chẳng thèm tiếp lời hắn. Thái độ ấy thể hiện một khí phách cứng cỏi, một niềm tin mạnh mẽ quyết liệt vào chính nghĩa, vào hành động đúng đắn của Ngô Tử Văn.

Lúc đầu Tử Văn “đơn thương độc mã” tuyên chiến với một kẻ thù đầy sức mạnh hiểm ác nhưng chàng tin vào việc làm đúng đắn của mình và sức mạnh chính nghĩa nên không hề sợ hãi. Hành động “vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên” của Tử Văn trước lời dọa nạt của tên tướng giặc không phải là hành động ngông cuồng, bất cần của một kẻ liều mà đó là hành động tự tin, quyết tâm của người nắm được chính nghĩa trong tay. Mặt khác, bản lĩnh của Tử Văn còn được thể hiện qua thái độ biết ơn, cảm tại trước lời chỉ dẫn của Thổ công nước Việt. Việc thần linh giúp đỡ chàng cũng chứng tỏ Tử Văn dũng cảm, trừ hại cho dân nên thần linh mới phù trợ. Câu hỏi của Ngô Tử Văn với Thổ công: “Hắn có thực là tay hung hãn có thể gieo vạ cho tôi không?” không phải là câu hỏi hoang mang lo sợ mà chàng muốn “biết địch biết ta” để nắm chắc giành lấy thắng lợi. Dù vậy, về cơ bản thì Tử Văn không hề có lợi thế âm dương phù trợ nào vì chính Thổ công cũng bị đánh đuổi khỏi nơi ở của mình, không dám phản kháng, đấu tranh mà “phải đến nương tựa đền Tản Viên”,”phải tạm ẩn nhẫn mà ngồi xó một nơi”.

Sự kiên định, nghĩa khí của Ngô Soạn còn thể hiện rõ trong quá trình chàng bị lôi xuống địa phủ xử tội. Trong cảnh địa phủ rùng rợn với quỷ sứ hung ác, con sông đầy gió tanh sóng xám, Tử Văn bị bọn quỷ sai lôi đi rất nhanh. Chàng bị phán xét là kẻ “tội sâu ác nặng, không được liệt vào hàng khoan giảm”, bị kết thêm tội ngoan cố bướng bỉnh nhưng chàng chẳng hề run sợ, không hề nhụt chí, một mực kêu oan, đòi phải được phán xét công khai, minh bạch. Nhưng ở chốn thiên lao đại phủ, chàng một mình chống chọi đâu phải là điều dễ. Đối diện trước Diêm vương uy nghiêm, Tử Văn đã sử dụng những lý lẽ cứng cỏi, bằng chứng không thể chối cãi để đấu tranh vạch tội tên tướng giặc với giọng điệu rất đanh thép, kiên định vững vàng. Chàng đã bất chấp tính mạng của mình để bảo vệ lẽ phải, không chịu khuất phục trước uy quyền, kiên quyết đấu tranh đến cùng cho công lý và lẽ phải. Nhưng vì chỉ nghe mới một phía mà chưa xác minh sự thật mà Diêm Vương – vị quan tòa xử kiện, người cầm cán cân công lý cũng đã có lúc hồ đồ.

Càng đứng trước pháp luật Ngô Tử Văn càng tỏ rõ là người có khí phách lẫm liệt. Chàng không chỉ “kêu to”, khẳng định “Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian” mà còn dũng cảm ra sức vạch trần bộ mặt giả dối của tên bạo tướng gian tàn với lời lẽ rất “cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào”. Giữa chốn công đường nơi âm ty, Tử Văn vẫn bộc trực, khảng khái, giữ vững quyết tâm sắt đá chiến đấu đến cùng vì lẽ phải. Từng bước, Tử Văn đã đẩy lùi mọi sự phản công, kháng cự của kẻ thù và cuối cùng là đánh gục hoàn toàn tên tướng giặc gian manh xảo trá. Sau tất cả, chàng đã chiến thắng hồn ma tên tướng giặc gian tà, bảo toàn được sự sống của mình. Chiến thắng ấy vừa trừng trị đích đáng hồn ma tướng giặc vừa làm sáng tỏ nỗi oan khuất, phục hồi chức vị cho Thổ thần nước Việt và giải trừ tai họa cho nhân dân.

Sau khi được minh oan ở minh ti, Tử Văn được trao cho chức phán sự ở đền Tản Viên. Thổ công đến khuyên chàng nên nhậm chức: “người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau”. Thế là Tử Văn đồng ý nhận lời. Việc được phong chức ở đền Tản Viên là một minh chứng cứng rắn vừa nói lên thắng lợi của chàng trong cuộc đấu tranh với tên hung thần xảo quyệt, vừa là phần thưởng xứng đáng cho công lao của chàng, khẳng định chàng là người tốt, chính nghĩa, dám đấu tranh để thực hiện công lí. Đồng thời khẳng định niềm tin chính nghĩa nhất định luôn chiến thắng gian tà.

Thông qua cuộc đấu tranh không khoan nhượng chống lại cái ác, Ngô Tử Văn nổi bật lên là người chính trực, khẳng khái, dũng cảm đối đầu với thế lực tà ác để bảo vệ công lý đến cùng, là một kẻ sĩ cứng cỏi của nước Việt. Từ đó, tác giả Nguyễn Dữ bày tỏ lòng tin, sự khẳng định chính nghĩa nhất định chiến thắng gian tà, thể hiện tinh thần tự tôn dân tộc sâu sắc và bộc lộ quyết tâm sẵn sàng đấu tranh triệt để với cái xấu cái ác. “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ đã vận dụng thành công kết hợp hai yếu tố ảo và thực, câu chuyện diễn ra trong màu sắc huyền bí đầy li kì bởi những sự kiện khác thường và cả sự xuất hiện của thế giới âm phủ với những hồn ma, bóng quỷ, người chết đi được sống lại, từ dương gian xuống địa phủ, từ cõi âm về lại cõi dương. Nhưng chuyện cũng lại rất thực bởi cách dẫn dắt, kể chuyện cụ thể với dẫn chứng cả họ tên, quê quán và thời gian, địa điểm diễn ra sự việc. Do đó, yếu tố kì ảo giúp tăng phần li kì, hấp dẫn còn yếu tố thực lại làm tăng tính xác thực, mang lại ý nghĩa xã hội sâu sắc.

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là câu chuyện đề cao nhân vật Ngô Tử Văn – nhân vật đại diện cho tầng lớp trí thức nước Việt với tính cách khẳng khái, chính trực, giàu tinh thần dân tộc, yêu chuộng chính nghĩa, dũng cảm, dám đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác để trừ hại cho dân. Qua cho thấy sự tin tưởng kiên định vào công lý, vào việc chính thắng tà gian. Thông qua cuộc đấu tranh của Ngô Tử Văn, truyện còn ngầm phản ánh thế giới hiện thực của con người với đầy rẫy xấu xa như nạn ăn đút lót, tham quan dung túng, bao che cho cái ác lộng hành, công lý bị che mắt. Bằng một loạt những chi tiết kì ảo, cốt truyện kịch tính, xây dựng nhân vật sắc nét, ngôn ngữ kể chuyện trau chuốt, súc tích, truyện đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc, khó phai trong lòng người đọc.

Mời bạn đọc cùng tải về bản DOC hoặc PDF để xem đầy đủ nội dung