19/07/1956: Mỹ Rút Viện Trợ Cho đập Aswan Của Ai Cập

Nguồn: United States withdraws offer of aid for Aswan Dam, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1956, Ngoại trưởng John Foster Dulles tuyên bố rằng Mỹ sẽ rút lại đề nghị hỗ trợ tài chính nhằm giúp Ai Cập xây dựng đập Aswan trên sông Nile. Hành động này đã thúc đẩy Ai Cập tiến gần hơn tới một liên minh với Liên Xô, đồng thời cũng là nhân tố góp phần vào Khủng hoảng Kênh đào Suez trong nửa sau năm 1956.

Tháng 12/1955, Bộ trưởng Dulles tuyên bố rằng Mỹ, cùng với Vương quốc Anh, đã viện trợ gần 70 triệu đô la cho Ai Cập để xây dựng đập Aswan trên sông Nile. Dulles thật ra chỉ miễn cưỡng đồng ý với khoản trợ giúp này. Ông vô cùng nghi ngờ nhà lãnh đạo Ai Cập Gamal Abdel Nasser, người mà ông tin là một người theo chủ nghĩa dân tộc liều lĩnh và nguy hiểm. Tuy nhiên, những người khác trong chính quyền Eisenhower đã thuyết phục Dulles rằng viện trợ của Mỹ có thể kéo Nasser khỏi mối quan hệ với Liên Xô và ngăn chặn sự bành trướng ảnh hưởng của Liên Xô ở Trung Đông.

Bài đang hot24/11/1947: “Mười người Hollywood” bị tuyên mắc tội khinh thường Quốc hội

Thế nhưng chỉ bảy tháng sau khi ra thông báo, Dulles lại tuyên bố rằng lời đề nghị của Mỹ đã bị hủy bỏ. Ông viện dẫn những khó khăn trong quá trình thu xếp tài chính giữa chính phủ hai bên, nhưng nguyên do thực sự là việc Nasser không ngừng tấn công chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa đế quốc phương Tây, trong khi Ai Cập vẫn tiếp tục duy trì liên minh với Liên Xô.

Dulles hẳn đã tin rằng nếu không có viện trợ của Mỹ, dự án xây đập sẽ bị bỏ dở. Về điểm này, ông đã sai. Liên Xô đã vội vã chi tiền viện trợ, và đập Aswan chính thức được khánh thành vào năm 1964. Tất nhiên, Nasser rất tức giận với hành động của Mỹ. Người Anh cũng tin rằng việc rút viện trợ của Mỹ đã tạo cơ hội cho Liên Xô thâm nhập vào Ai Cập.

Tháng 10/1956, lính Anh, Pháp và Israel đã tấn công Ai Cập, tuyên bố rằng họ đang bảo vệ Kênh đào Suez. Vụ việc suýt chút nữa đã gây ra một cuộc đối đầu giữa Liên Xô và Mỹ, nhưng Tổng thống Dwight D. Eisenhower đã sớm đưa ra những cảnh báo nghiêm khắc chống lại bất kỳ hành động quân sự nào của Liên Xô, đồng thời từ chối ủng hộ cuộc xâm lược của Anh, Pháp và Israel. Các lực lượng xâm lược đã rút khỏi Ai Cập vào đầu năm 1957. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Đông đã bị tổn hại và khu vực này sẽ vẫn là một điểm nóng của Chiến tranh Lạnh trong suốt 35 năm sau đó.