0:00 / 0:00 0:00 Nam miền Bắc Nam miền Bắc Nữ miền Bắc Nữ miền Nam Nam miền Nam Theo BHXH Việt Nam, tính đến hết tháng 5, tổng số nợ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm y tế (BHYT) là 24.576 tỉ đồng, chiếm tỉ lệ 5,6% số phải thu (tăng 4,6% so với cùng kỳ năm 2021).
Hàng ng à n NLĐ bị ảnh hưởng vì chủ doanh nghiệp bỏ trốn
Ngành bảo hiểm cho biết các đơn vị nợ từ ba tháng tập trung chủ yếu tại doanh nghiệp tư nhân ở các tỉnh, thành có nhiều khu công nghiệp như TP Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Thanh Hóa.
Đáng chú ý, trong tổng số nợ BHXH, BHTN, BHYT có hơn 3.500 tỉ đồng là của các doanh nghiệp đã bị phá sản, giải thể, chủ là người nước ngoài đã trốn khỏi Việt Nam... không có khả năng trả nợ BHXH, BHTN, BHYT, ảnh hưởng quyền lợi của hơn 200.000 người lao động (NLĐ).
Người dân liên hệ cơ quan BHXH TP.HCM. Ảnh: NGUYỄN HIỀN
Các hành vi, thủ đoạn của doanh nghiệp dùng để trốn nợ là chuyển đổi hình thức ký hợp đồng lao động sang giao kết hợp đồng thuê khoán, hợp đồng miệng, đóng không đúng định mức lương, không nộp các khoản bảo hiểm cho cơ quan BHXH…
Theo BHXH Việt Nam, ngoài nguyên nhân khách quan là dịch COVID-19, cái chính là do ý thức tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp, nhận thức của NLĐ còn hạn chế, tâm lý sợ mất việc làm dẫn đến không dám đấu tranh đòi quyền lợi hợp pháp. Ngoài ra, các quy định về chế tài xử lý đối với các đơn vị nợ, trốn BHXH, BHTN, BHYT đã được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật nhưng thực tiễn áp dụng còn một số bất cập, hiệu quả chưa cao.
Đã gỡ nhưng vẫn vướng
Trước tình trạng trên, thời gian qua cơ quan BHXH các cấp đã có 353 kiến nghị khởi tố về tội danh trốn đóng BHXH theo Điều 216 Bộ luật Hình sự. Trong tổng số 353 kiến nghị khởi tố, cơ quan CSĐT các cấp đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự 173 vụ; không thụ lý giải quyết 56 vụ; đang trong thời gian giải quyết 122 vụ và tạm đình chỉ giải quyết kiến nghị hai vụ.
Lý giải khó khăn trong việc đưa các vụ án trốn đóng BHXH ra xét xử, Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang vừa có văn bản gửi Thủ tướng về vấn đề trên.
Theo đó Bộ Công an cho rằng Bộ luật Hình sự 2015 đã bổ sung tội trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT. Yếu tố chủ quan của Điều 216 yêu cầu chủ thể tội phạm phải “gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác” để trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT.
Bộ LĐ-TB&XH được đề xuất chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan báo cáo, đề xuất Chính phủ kiến nghị Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội có nghị quyết về xử lý nợ BHXH, BHTN, BHYT đối với các doanh nghiệp giải thể, phá sản, chủ doanh nghiệp đã bỏ trốn.
Để gỡ vướng cho cách hiểu còn khác nhau trong tiếp nhận và xử lý tội danh trên, tháng 8-2019, Hội đồng thẩm phán Tối cao ban hành Nghị quyết 05 hướng dẫn áp dụng Điều 215 và Điều 216. Trong đó, xác định cụ thể hành vi gian dối. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng vướng mắc chủ yếu là việc xác định thủ đoạn khác và phân biệt với trường hợp chậm đóng BHXH vì lý do khách quan.
Cạnh đó, Điều 216 quy định dấu hiệu bắt buộc để xử lý hình sự với cá nhân là đã bị xử phạt hành chính về hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN mà còn vi phạm, trong khi đó tính đến thời điểm tháng 4-2022 cơ quan thanh tra các cấp mới có chín quyết định xử phạt hành chính đối với cá nhân người sử dụng lao động. “Vì lý do trên, đến nay chưa có vụ việc nào được đưa ra truy tố, xét xử…” - Bộ Công an lý giải.
Về khởi kiện dân sự, Bộ Công an cho rằng theo quy định tại các văn bản pháp luật hiện nay (Luật BHXH 2014 và Luật Công đoàn 2012), tổ chức công đoàn là đơn vị được trao quyền khởi kiện ra tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH. Tuy nhiên, luật lao động và Luật Tố tụng dân sự hiện có một số bất cập trong quy định về trình tự, thủ tục để tổ chức công đoàn khởi kiện.
Chẳng hạn như doanh nghiệp và NLĐ phải trải qua quá trình hòa giải, tranh chấp quyền lợi tại UBND cấp huyện; phải có ủy quyền của toàn bộ NLĐ... Đây là những quy định rất khó thực hiện trong thực tiễn áp dụng vì số lượng NLĐ ở các doanh nghiệp nợ BHXH, BHTN, BHYT là rất lớn. Từ năm 2016 đến nay, tổ chức công đoàn đã khởi kiện ra tòa án 2.985 vụ việc nợ BHXH, BHYT, BHTN nhưng chỉ có 128 hồ sơ được tòa án thụ lý (chiếm 4,28%).
Thừa nhận tình hình chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT có diễn biến ngày càng phức tạp, Bộ Công an cho rằng nếu để tình trạng này kéo dài cùng với việc số lượng lớn NLĐ gần đây rút BHXH một lần sẽ gây hệ lụy tiêu cực rất lớn cho xã hội, đi ngược lại các mục tiêu trong chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước.
“Cạnh đó, các chế tài xử lý hành vi nợ, trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT đã được quy định nhiều trong văn bản quy phạm pháp luật, tuy nhiên thực tiễn áp dụng còn nhiều bất cập, khó thực thi…” - Bộ Công an nhận định.
Từ thực tiễn này, Bộ Công an đề xuất Thủ tướng giao cho ngành công an chủ trì sửa đổi, bổ sung Nghị định 166/2013 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Vì hiện nay nhiều vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm không được tổ chức, cá nhân vi phạm thực hiện.
Sẽ gỡ vướng từ điều khoản của Bộ luật Hình sự
Đối với vướng mắc của Bộ luật Hình sự, Bộ Công an sẽ trao đổi với Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nghiên cứu, đánh giá những vướng mắc trong áp dụng Điều 216 về hành vi trốn đóng BHXH và khoản 1 Điều 14 Luật BHXH quy định quyền khởi kiện ra tòa án của tổ chức công đoàn đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, để có cơ sở báo cáo Quốc hội sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn.
VIẾT LONG Tin liên quan Trao tặng 500 suất BHXH tự nguyện và 500 thẻ bảo hiểm y tế Sửa Luật BHXH nhằm bảo đảm lương hưu và trợ cấp từ khóa #BHXH Đừng bỏ lỡ Phía NSND Bạch Tuyết nói gì trước thông tin 'không có bằng tiến sĩ thật'? Người đăng tin sai sự thật về sáp nhập tỉnh, thành có thể bị xử lý thế nào? Cà Mau: Sắp xảy ra một vụ cưỡng chế cồng kềnh hiếm có Top dịch vụ nấu tiệc tại nhà giá rẻ, uy tín và chất lượng ở TP.HCM 7 bí quyết kiểm soát cân nặng hiệu quả dành cho người trẻ Quốc hội bấm nút thông qua 1 luật sửa 9 luật với nhiều nội dung quan trọng, cấp thiết Từ vụ vé số bị cắt góc ở Ninh Thuận: Bán vé số ngoài khu vực phát hành có vi phạm không? BTV Bùi Thu Thuỷ của 'Ở nhà chủ nhật' thay vị trí nhà báo Tạ Bích Loan ở VTV Bản tin trưa 29-11: Danh tính 4 người tử vong trong vụ cháy nhà ở Nha Trang; Tuyên án kẻ sát hại cô gái ở chợ đầu mối Thủ Đức Quân đội có không quá 3 Đại tướng Video đang xem nhiều Video: Lẩu bò ‘nghĩa địa’ hơn 20 năm vẫn hút khách ở TP.HCM Bản tin trưa 30-11: Tạm giữ 4 vệ sĩ dẹp đường cho đoàn xe đám cưới; TP.HCM: Cấp sai nhà đất công, hàng loạt cán bộ sắp hầu tòa Công an xác minh vụ 'vệ sĩ' dẹp đường cho đoàn xe đám cưới ở Thanh Hóa Tạm giữ 4 nhân viên công ty vệ sĩ dẹp đường cho đoàn xe đám cưới Đọc thêm Cán bộ công chức ở Đà Nẵng mừng rỡ khi nhận vốn vay ưu đãi 30/11/2024 12:02 Quảng Ngãi tăng cường phòng dịch cúm A/H1pdm 29/11/2024 18:29 78 gương 'Người tốt, việc thiện': Còn sức là còn giúp người 29/11/2024 16:16 Nhà báo Tạ Bích Loan nhận Huân chương Lao động hạng Nhất 29/11/2024 14:45 Điện Kiến Trung - từ 1 nền móng trở thành điểm đến thu hút du khách 29/11/2024 12:15 Tập đoàn Hòa Phát hỗ trợ 30 tỉ đồng giúp Quảng Ngãi xóa nhà tạm 29/11/2024 09:59 Hơn 7.000 vị trí việc làm đang đợi người lao động dịp cuối năm 28/11/2024 14:34 Đồi mồi bị mất 2 chi trôi dạt vào bờ biển Đà Nẵng 28/11/2024 12:43 Huy động hơn 242 tỉ đồng ủng hộ chương trình xóa nhà tạm ở Quảng Ngãi 28/11/2024 11:56 Tìm thân nhân cho bé trai bị bỏ rơi ven đường 28/11/2024 11:55 Bình Dương trao 53 tỉ đồng hỗ trợ Lào Cai khắc phục hậu quả bão số 3 28/11/2024 09:30 Chiếc cổng cưới 'độc nhất vô nhị' từ bồ lúa, vỉ phơi bánh tráng… được anh trai làm tặng em gáiLENS 27/11/2024 18:36 Bàn cách kiểm soát tình trạng lao động trẻ em, đáp ứng chuỗi cung ứng của EU 27/11/2024 17:07 Infographic: Lịch nghỉ Tết Nguyên đán Ất TỵInfographic 27/11/2024 15:28 Nhiều ý kiến về 'đóng bảo hiểm thất nghiệp trên 144 tháng không được bảo lưu' 27/11/2024 15:20 Quốc hội đồng ý xóa bỏ ‘địa giới hành chính’ trong khám bệnh, chữa bệnh 27/11/2024 15:03 Hoa hậu Thanh Thủy được mời làm đại sứ du lịch Đà Nẵng 27/11/2024 14:24 Bạn cần - tôi tặng: Những câu chuyện cho đi của người Sài GònLENS 27/11/2024 10:01 Mộ và Khu lưu niệm Lê Hữu Trác được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt 27/11/2024 09:32 Thủ tướng chốt lịch nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 9 ngày liên tục 26/11/2024 22:36 Đọc nhiều Tiện ích Tiện ích Lịch tư vấn pháp luật Bạn đọc góp ý Liên hệ quảng cáo Thông tin tòa soạn Dịch vụ công CATP Chế độ tối Tin mới Danh mục Tất cả chuyên mục Thời sự Chính trị Thời luận Chính kiến Cùng lên tiếng Pháp luật Chat với chuyên gia Chính sách mới Luật và đời Kinh tế Pháp lý 4.0 Quản lý Doanh nghiệp - Cộng đồng Phát triển Xanh Gỡ vướng pháp lý Đơn vị tiêu biểu Tài chính Xanh Đô thị Giao thông Môi trường An ninh trật tự Hồ sơ phá án Quốc tế Sự kiện Quân sự Muôn mặt Xã hội Giáo dục Chọn trường - Chọn nghề Sức khỏe Bác sĩ online Văn hóa Ăn sạch sống khỏe Thể thao Trong nước Quốc tế Fair Play Các môn khác Video Bạn đọc Ý kiến bạn đọc Tôi muốn hỏi Cải chính Tổ ấm tôi mơ Thị trường - Tiêu dùng Nhịp sống đô thị Đèn trên biển Thư viện ảnh Chuyện ra khơi Tin tức Tài chính - Ngân hàng Xe và Luật Bất động sản Kỷ nguyên số Văn bản pháp luật Trang địa phương Video E-Magazine Infographic Ảnh Story LENS Mới nhất Xem nhiều Tin nóng