5 Lý Do Không Nên Cho Mèo ăn Cơm Theo Kiểu "ngày Xưa" - Tapilu

Cho mèo ăn cơm chung với đồ ăn là 1 trong những thói quen theo hệ xưa của người Việt. Điều này giúp tiết kiệm chi phí và tiện lợi hơn khi cho mèo ăn. Tuy nhiên, đã đến lúc chúng ta phải suy xét lại vấn đề này. Liệu mèo ăn cơm được không? Cơm có thật sự cần thiết cho mèo? Và bạn có đang gián tiếp hại mèo bằng cách cho chúng ăn cơm?

Table of Contents

• 1. Có nên cho mèo ăn cơm không?
  • a. Cơ chế giải phẫu của mèo là động vật ăn thịt
  • b. Mèo không thể tiêu hóa carbohydrate
  • c. Không đủ năng lượng
  • d. Gây rối loạn tiêu hóa
  • e. Béo phì và tăng nguy cơ tiểu đường
• 2. Cách cho mèo ăn cơm (Carb)
• 3. Một số câu hỏi/thắc mắc liên quan
• Tổng kết
  • Có thể bạn cần:

1. Có nên cho mèo ăn cơm không?

Thói quen đa số của những người nuôi mèo là cho chúng ăn cơm. Một số người sẽ cho mèo ăn cơm với cá thịt, số khác sẽ cho mèo ăn pate với cơm. Vậy mèo ăn cơm có tốt không? Hãy cũng xem qua các luận điểm dưới đây để tìm hiểu kỹ hơn:

a. Cơ chế giải phẫu của mèo là động vật ăn thịt

Có thể bạn chưa biết, mèo là động vật ăn thịt BẮT BUỘC. Điều này có nghĩa là chúng cần phải có thịt trong khẩu phần ăn của mình. Cả cơ chế sinh học và chế độ dinh dưỡng đều chỉ ra rằng mèo là động vật ăn thịt. Nếu bạn nhìn vào các đặc điểm trên cơ thể mèo, bạn có thể dễ dàng thấy được điều đó:

• răng của mèo sắc nhọn, phù hợp để cắt các khối cơ, tách thịt ra khỏi xương và nuốt
• răng hàm của mèo không có bề mặt phẳng để nhai nghiền ngũ cốc hay rau cơm
• hàm của mèo chỉ có thể chuyển động lên xuống, không thể di chuyển qua lại để nghiền thực vật
• nước bọt ít và không có amylase để phân hủy tinh bột hay đường mantôzơ
• manh tràng của mèo không phát triển, ruột non ngắn; phù hợp để tiêu hóa động vật

Vì vậy cho mèo ăn cơm là không phù hợp với cơ thể, hệ tiêu hóa của chúng.

b. Mèo không thể tiêu hóa carbohydrate

Thành phần chủ yếu của cơm trắng là carbohydrate; mà về cơ bản, carb chính là đường. Carbnhydrate khi đi vào hệ tiêu hóa sẽ được hấp thụ ở ruột, sau đó đi vào gan và được chuyển hóa thành glycogene (thành phần chủ yếu của đường glucose) .

Tuy nhiên, mèo là loài ăn thịt. Nếu các bạn đã đọc bài về Dinh dưỡng mèo và cho mèo ăn gì của chúng tôi, bạn sẽ biết được rằng carb chỉ nên chiếm phần nhỏ trong chế độ ăn của mèo. Mặc dù có thể sử dụng carbohydrate làm nguồn năng lượng, nhưng mèo không có enzym tiêu hóa để phân hủy một lượng lớn carb như các loài khác. Cơ thể mèo là một cỗ máy chuyển hóa protein và chất béo.

Mèo tiêu hóa carb kém hiệu quả hơn các động vật khác vì chúng chỉ có một lượng nhỏ các enzym tiêu hóa cần thiết để tiêu hóa chất này.

• Amylase giúp phân hủy carb, nhưng mèo lại có mức amylase thấp trong tuyến tụy của chúng.
• Mô tụy của mèo có hoạt tính maltase thấp, trong khi Maltase giúp phân hủy maltose thành glucose (đường).
• Có rất ít hoạt động của lactase hoặc sucrase trong mô tụy của mèo. Lactase là enzyme cần thiết để xử lý đường lactose (có trong sữa bò) và sucrase là enzyme xử lý đường sucrose.
• Các enzym Maltase, Isomaltose và sucrase có trong ruột non, nhưng hoạt tính thấp.

Như bạn có thể thấy, mèo không có khả năng tiêu hóa nhiều carb như cách chó hay con người chúng ta làm được khi ăn cơm. Mèo vẫn có thể tiêu hóa carb khi chúng ăn ít và ăn loại carb phù hợp.

Nghiên cứu cho thấy rằng nếu mèo tiêu thụ hơn 7g glucose trên mỗi kg trọng lượng cơ thể (hoặc nếu hơn 36% bữa ăn có chứa sucrose), thì các tác dụng phụ có thể là đáng kể. Những tác dụng phụ này bao gồm chướng bụng, đầy hơi, thờ ơ và tiêu chảy, có khả năng dẫn đến mất nước.

c. Không đủ năng lượng

Protein và chất béo là 2 nguồn năng lượng quan trọng của mèo. Trên thực tế, protein là nguồn năng lượng quan trọng nhất của mèo. Mèo trưởng thành cần nhiều protein hơn theo tỷ lệ phần trăm trong chế độ ăn uống của chúng so với chó hoặc người. Chúng thường cần tối thiểu 26% protein trong chế độ ăn, trong khi chó trưởng thành cần 12% và con người là 8%.

Chúng ta thường có xu hướng cho mèo ăn cơm cùng đồ ăn để mèo no lâu và để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên điều này sẽ khiến mèo không có đủ năng lượng.

Không giống như các loài khác, men gan của mèo liên tục phá vỡ protein để tạo năng lượng và duy trì mức đường huyết. Khi mèo không nhận đủ protein trong chế độ ăn – ngay cả khi có các nguồn năng lượng khác, chẳng hạn như carbohydrate, – cơ thể chúng bắt đầu phá vỡ mô cơ của chúng để đáp ứng nhu cầu về protein và axit amin.

d. Gây rối loạn tiêu hóa

Hầu hết mèo ăn cơm được miễn là chúng được tiêu thụ vừa phải. Hàm lượng carbonhydrate trong bữa ăn của mèo chỉ nên chiếm 1 – 2%. Nếu mèo ăn nhiều cơm (tiêu thụ quá nhiều carbohydrate), nó có thể đi qua ruột non và vào ruột kết, nơi nó sẽ lên men. Nếu carbs để lại lên men trong ruột kết, điều này sẽ làm thay đổi môi trường vi sinh vật và có thể dẫn đến các triệu chứng như:

• Mèo ăn cơm bị tiêu chảy
• Bị nôn
• Đầy hơi
• Chướng bụng
• Sự phát triển quá mức của vi khuẩn dẫn đến bệnh nặng hơn

e. Béo phì và tăng nguy cơ tiểu đường

Mèo ăn nhiều cơm có tốt không? Nếu mèo ăn cơm quá nhiều, khi đó lượng đường trong gan sẽ vượt mức, carbohydrate thừa sẽ được chuyển thành mỡ thừa. Kết quả là mèo bị béo phì. Không những thế, carb dư thừa còn khiến lượng đường trong máu tăng và mất nhiều thời gian để đào thải đường khỏi máu vì mèo thiếu các enzym cần thiết để xử lý glucose một cách hiệu quả.

Để giảm lượng đường trong máu, tuyến tụy sản sinh insulin để chuyển hóa carb thành chất béo dự trữ, đồng thời ra tín hiệu với cơ thể rằng đừng giải phóng lượng chất béo này.

Quá trình này dẫn đến việc cơ thể mèo giải phóng nhiều năng lượng rỗng, trong khi chất béo không hề bị đốt cháy. Khi mèo hấp thụ quá nhiều carbohydrate, insulin được tiết ra liên tục để giảm lượng đường. Nhưng theo thời gian, tuyến tụy về cơ bản bị hao mòn và không thể đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Điều này dẫn đến cơ thể mèo kháng insulin vào tạo ra sự tích tụ đường trong máu. Lúc này, mèo bị tiểu đường.

Tôi khuyến khích bạn nên đọc thêm Các triệu chứng mèo bị tiểu đường để nhận biết các dấu hiệu sớm hơn.

Nguy cơ này còn tăng cao hơn nữa, nếu mèo:

• Nhiều tuổi: 7 – 10+
• Giới tính: mèo đực có nhiều nguy cơ hơn
• Mèo triệt sản
• Corticosteroid / progestin
• Ít/Không hoạt động
• Di truyền – một khuynh hướng ở mèo Miến Điện

Với tất cả những lý do trên, bạn có thể thấy rằng con mèo không thể ăn được cơm.

Bạn có thể đọc một số Hướng dẫn cho mèo ăn để cho mèo ăn đúng cách:

1. Nên cho mèo ăn mấy bữa 1 ngày?
2. 16 sai lầm cho mèo ăn thường gặp
3. Cách cho mèo ăn mau lên ký
4. Không nên cho mèo ăn gì?
5. Cho mèo ăn bao nhiêu là đủ?

2. Cách cho mèo ăn cơm (Carb)

Vậy điều này có nghĩa là mèo không nên ăn cơm? Nói một cách chính xác hơn, là mèo không nên ăn vượt mức carb quy định. Carbohydrate không độc hại hoặc nguy hiểm cho mèo, nhưng chúng nên được tiêu thụ ở mức độ vừa đủ. Để đảm bảo mèo của bạn đang tiêu thụ một lượng carb lành mạnh:

– Giảm bớt lượng cơm cho mèo ăn: Nếu bạn đang cho mèo ăn cơm ngày 2 – 3 bữa, mỗi bữa 1 bát cơm đầy và ít đồ ăn; thì bạn nên giảm lượng cơm xuống. Lượng carb chỉ nên chiếm khoảng 5% trong khẩu phần ăn của mèo.

– Kiểm tra nhãn mác thức ăn cho mèo: Mặc dù rất ít nhà sản xuất in hàm lượng carbohydrate trên nhãn thức ăn cho mèo, nhưng bạn có thể kiểm tra. Đối với hạt cho mèo, hãy chọn sản phẩm chứa ít hơn 20 – 30% carbohydrate.

– Thay bằng thức ăn ướt: Nếu mèo ăn nhiều thức ăn khô hạt, hãy thử thay thế chúng bằng pate vì chúng chứa ít tinh bột hơn. Hoặc bạn có thể chuyển sáng cho mèo ăn thức ăn tươi, hoặc tự làm thức ăn cho mèo. Bạn có thể tham khảo các Công thức tự làm thức ăn cho mèo tại website của chúng tôi.

– Không cho mèo ăn thức ăn vặt của người: Không cho mèo ăn thức ăn thừa hoặc thức ăn vặt của người vì chúng có thể chứa đường sucrose, chất khó tiêu đối với mèo. Điều này bao gồm các món ngọt như bánh ngọt và bánh quy, cũng như mì ống và nước sốt thịt.

3. Một số câu hỏi/thắc mắc liên quan

– Mèo ăn cơm được có sao đâu. Mình tập cho mèo ăn cơm hoài?

Như chúng tôi đã nói ở trên, mèo có thể sử dụng carbohydrate (cơm) làm nguồn năng lượng, nhưng chúng không thể phân hủy một lượng lớn carbohydrate như các loài khác. Chưa kể, carb không phải là nguồn năng lượng chính mà mèo có thể dùng được. Cái chúng cần là protein và chất béo.

Tất nhiên là khi quá đói, mèo có ăn cơm, chúng bắt buộc phải ăn; thậm chí một vài con mèo hoang phải ăn đồ ăn rơi rớt ngoài đường. Quan trọng là thứ ăn được chưa chắc đã tốt cho nó.

Điều này cũng giống như cơ thể chúng ta vậy. Bạn có thể uống nước ngọt được, nhưng chưa chắc nó đã tốt cho bạn. Ngày nào bạn cũng uống nước ngọt 3 cữ thì liệu rằng nó có tốt hay không? Nó cũng giống như việc con mèo ăn cơm thường xuyên vậy. Bệnh tật sẽ không đến trong ngày 1 ngày 2 mà tích tụ qua thời gian.

– Mèo ăn cơm vẫn béo tốt mà?

Mèo béo không có nghĩa là mèo khỏe. Mèo mập là do sự tích tụ mỡ do lượng carbohydrate dư thừa chuyển hóa thành. Khi lượng carb trong gan vượt ngưỡng, chúng sẽ chuyển thành chất béo. Chưa kể, chất béo sẽ không được đốt để làm năng lượng, mà thay vào đó cơ thể sẽ dùng carb để làm nguyên liệu.

Khi nạp quá nhiều carb, lượng đường trong máu sẽ tăng, điều này khiến insuline tiết ra để giảm lượng đường xuống. Và mèo sẽ có cảm giác đói bụng (1 đến hai giờ sau bữa ăn). Khi tình trạng này diễn ra trong 1 thời gian dài, mèo của bạn sẽ bắt đầu sụt cân. Để có được năng lượng cần thiết, cơ thể chuyển sang các nguồn thay thế, phá vỡ chất béo và protein, các mô cơ để nuôi các tế bào thiếu glucose. Sự cố này dẫn đến việc mèo sút cân, mặc dù mèo ăn cơm nhiều và vẫn có cảm giác ngon miệng.

– Mèo ăn hạt vẫn bị tiểu đường

Carb ko chỉ có trong cơm mà còn có trong hạt nữa. Để tiết kiệm chi phí và giảm giá thành sản phẩm, 1 số nhà sản xuất thường thêm các loại ngũ cốc, khoai tây vào làm thành phần của hạt.

Nếu bạn đi lượng một vòng ở shop thú cưng, bạn sẽ thấy rằng một số loại thức ăn cho mèo có chứa tới 55% carbohydrate. Hạ thức ăn khô cho mèo hầu như luôn có hàm lượng carb cao hơn pate. Hạt trung bình chứa khoảng 30-40% tinh bột, trong khi thức ăn ướt trung bình chứa 1-7% tinh bột. Điều này là do cần nhiều tinh bột hơn để tạo ra dạng hạt khô.

Chế độ ăn nhiều carb và ít protein không phải là yếu tố nguy cơ duy nhất của bệnh tiểu đường, còn có cả và tình trạng béo phì, lười vận động; hoặc mèo có thể mắc các bệnh làm cơ thể mèo ko sản xuất đủ insulin. Nhưng chúng là hai yếu tố quan trọng nhất mà chúng ta có thể kiểm soát được.

– Thú y kêu cho mèo ăn cơm

Nếu bạn nhìn vào ngành thú ý ở các nước phát triển thì bạn sẽ thấy là họ không khuyến khích cho con mèo ăn cơm. Thậm chí 1 số chỗ còn khuyên không cho mèo ăn hạt vì nó ít độ ẩm và nhiều carb. Rebecca Remillard, một chuyên gia dinh dưỡng thú y làm việc tại Trung tâm Y tế Động vật Angell MSPCA ở Boston, cũng nói rằng mèo chỉ nên ăn 1 lượng nhỏ cơm thôi (chứ không phải ngày nào cũng cho mèo ăn 3 bữa đầy cơm).

Chúng tôi cũng thấy ngành thú y của Việt Nam cũng chưa thực sự tốt nữa. Và bạn không thể dựa vào 1, 2 chỗ nói nên cho mèo ăn cơm thì đánh đồng rằng toàn bộ thú y đều đồng ý như vậy. Khi con mèo của chúng tôi bệnh, chúng tôi cũng đưa đi 2, 3 chỗ thú y (toàn những chỗ được giới thiệu); và mỗi nơi thì nói 1 kiểu không giống nhau.

Vậy nên ko phải cứ thú y nói là tin liền. Bạn cần phải tìm hiểu, tham khảo ý kiến nhiều chỗ, nhiều nguồn nữa.

– Mèo ăn cơm bị nôn, tiêu chảy

Mèo ăn cơm tiêu chảy có thể do mèo ăn cơm quá nhiều nên rối loạn tiêu hóa, hoặc chúng bị dị ứng với carbohydrate. Mặc dù hầu hết mèo có thể tiêu hóa tinh bột (nấu chín), nhưng một số nhỏ có thể không dung nạp hoặc dị ứng với một số loại ngũ cốc, ngũ cốc hoặc rau quả. Các triệu chứng bao gồm:

• Nôn mửa
• Bệnh tiêu chảy
• Da bị viêm hoặc ngứa
• Chảy nước mắt
• Thở khò khè / khó thở

Tổng kết

Mặc dù carbohydrate có thể khó tiêu hóa nhưng chúng vẫn có một vị trí nhỏ trong chế độ ăn của mèo. Mèo vẫn có thể tiêu hóa tinh bột hiệu quả hơn nếu chúng tiêu thụ chúng với lượng nhỏ và hợp lý với tình trạng riêng của từng con mèo.

Mèo nói chung, bất kể là mèo ta hay mèo tây (mèo anh lông dài, ngắn, munchkin…), đều không thể tiêu thụ được một lượng quá nhiều carbohydrate. Có thể ngay tại lúc này mèo của bạn vẫn bình thường, ăn uống chơi đùa khỏe mạnh; nhưng theo thời gian, lượng carb mà chúng tiêu thụ có thể khiến chúng đổ bệnh. Vì vậy, hãy cân nhắc thay đổi chế độ ăn, nếu hiện tại bạn đang cho mèo ăn cơm.

Có thể bạn cần:

1. Mèo ngủ mở mắt để quan sát và theo dõi chủ nhân của mình
2. Nên cho mèo ăn mấy bữa 1 ngày để đảm bảo dinh dưỡng?
3. Nên cho mèo ăn bao nhiêu là đủ trong 1 ngày?