60 Phút Phẫu Thuật Cứu Trẻ Sơ Sinh Bị Ruột Xoay Bất Toàn Hiếm Gặp

Trẻ sơ sinh 15 ngày tuổi bị ruột xoay bất toàn hiếm gặp, nôn dịch vàng, sụt cân, vàng da mức nguy hiểm được phẫu thuật kịp thời tại Trung tâm Sơ sinh Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Ca phẫu thuật mổ hở kéo dài 1 tiếng đồng hồ với sự phối hợp liên chuyên khoa Sơ sinh – Gây mê hồi sức – Chẩn đoán hình ảnh và bác sĩ Ngoại nhi. Các bác sĩ thực hiện tháo xoắn các quai ruột, mở rộng chân mạc treo, cắt dây chằng Ladd. Sau phẫu thuật, trẻ được nuôi dưỡng tĩnh mạch hoàn toàn, điều trị kháng sinh liên tục trong 7 ngày.

“Nếu bỏ qua ‘thời gian vàng’ để có thể cứu đoạn ruột bị tắc, ruột có nguy cơ bị hoại tử phải cắt bỏ, ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe của trẻ và thậm chí nguy cơ tử vong do sốc nhiễm trùng, nhiễm độc là rất cao. May mắn bệnh nhi được chẩn đoán và xử trí kịp thời, khi ruột chưa bị hoại tử nên không phải cắt nối ruột trong cuộc phẫu thuật”, Tiến sĩ, bác sĩ Cam Ngọc Phượng – Giám đốc Trung tâm Sơ sinh BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết.

Trực tiếp chăm sóc bệnh nhi sau mổ, BS.CKI Tô Vũ Thiên Hương cho biết, chỉ 4 ngày sau ca mổ, bệnh nhi ổn định, không còn nôn trớ. Được cho ăn qua đường miệng tăng dần theo nhu cầu, bé ăn tốt, tiêu tiểu bình thường, bụng mềm, vết mổ liền sẹo tốt. Ngày 11/1/2022, bé được xuất viện sau 7 ngày nhập viện điều trị với tình trạng sức khỏe ổn định, không còn ói ọc. Bé hồng hào, bú tốt và sữa mẹ hoàn toàn, tăng cân.

Tiến sĩ, bác sĩ Cam Ngọc Phượng cho biết, bệnh nhi là con thứ 3 của sản phụ Trần Thị Oanh (quận Bình Thạnh, TP.HCM). Bé gái chào đời ngày 19/12/2021, đủ ngày đủ tháng bằng phương pháp sinh mổ tại một bệnh viện quốc tế ở TP.HCM. Sau sinh, bé khỏe mạnh, bú giỏi và tiêu tiểu bình thường, đào thải hết phân su. 4 ngày sau sinh, mẹ và bé được xuất viện.

Tuy nhiên, từ lúc chào đời, bé thường xuyên bị nôn trớ, ọc sữa và vàng da. Mỗi lần cho con bú là một lần người mẹ trẻ lo lắng, tìm mọi cách như cho bé bú đúng tư thế, gối đầu cao và vỗ ợ hơi nhưng không cải thiện. Tình trạng nôn ói của bé ngày càng tăng, nôn ra dịch xanh – vàng. Từ cân nặng 3,2 kg lúc sinh, bé sụt cân chỉ còn hơn 2,9 kg. Đồng thời, tình trạng vàng da kéo dài không hết, lan sang mắt và tay chân… Được biết Trung tâm Sơ sinh BVĐK Tâm Anh TP.HCM có chuyên gia giỏi và các điều kiện chăm sóc, điều trị cho trẻ sơ sinh giữa mùa dịch, chị Oanh đưa con tới khám.

“Khi nhập viện thăm khám, nhận thấy bé sơ sinh 15 ngày tuổi không chỉ vàng da tới tay chân mà còn bị chảy máu rốn, bú mẹ hoàn toàn nhưng hay ọc sữa ra dịch vàng. Tình trạng ọc sữa dịch vàng cùng với biểu hiện hấp thụ dinh dưỡng kém, cân nặng của trẻ sụt giảm gần 0,5 kg trong nửa tháng sau khi sinh khiến chúng tôi nghi ngờ trẻ có vấn đề dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa, cần siêu âm và chụp X-quang để xác định tình trạng bệnh”, bác sĩ Cam Ngọc Phượng cho biết.

Bằng kinh nghiệm và sự phối hợp liên chuyên khoa, với sự hỗ trợ của trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại, Tiến sĩ, bác sĩ Cam Ngọc Phượng cùng các bác sĩ Trung tâm Sơ sinh và ekip bác sĩ Trung tâm chẩn đoán hình ảnh BVĐK Tâm Anh TP.HCM đã phát hiện tình trạng xoắn ruột ở bệnh nhi ngay từ thời điểm nhập viện và xử trí kịp thời.

ThS.BS Hồ Hoàng Phương – Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết, ngay khi nhận ca bệnh, trung tâm đã điều phối những bác sĩ dày dạn kinh nghiệm trong siêu âm mạch máu và X-quang thực hiện, đồng thời nhanh chóng hội chẩn toàn trung tâm.

Khi siêu âm bụng lần đầu cho bé, BS.CKI Lê Tự Phúc nhận thấy bất thường tá tràng giãn lớn 3cm và ít thay đổi kích thước khi nhu động. Kết hợp với triệu chứng lâm sàng là bé nôn ói sau bú 20 phút trong 11 ngày liên tục, bác sĩ nghĩ ngay đến hiện tượng tắc tá tràng. Hội chẩn với các bác sĩ siêu âm khác và thực hiện khảo sát Doppler mạch máu ổ bụng, các bác sĩ đã đưa ra được hình ảnh quyết định chẩn đoán ruột xoay bất toàn là dấu hiệu đảo ngược vị trí của động mạch và tĩnh mạch mạc treo tràng trên. Bình thường động mạch mạc treo tràng trên sẽ nằm bên trái so với tĩnh mạch mạc treo tràng trên, trong trường hợp của bé thì có hiện tượng đảo ngược vị trí hai cấu trúc này.

Khảo sát Doppler vi mạch máu được thực hiện trước mổ bởi BS.CKI Trần Minh Thiệu cũng cho thấy ruột còn tưới máu tốt, chưa thiếu máu thành ruột dù bị thắt hẹp do xoắn ruột. Thêm vào đó, dựa vào hình ảnh chụp X-quang đường tiêu hóa có cản quang, BS.CKI Trần Minh Thiệu cũng chỉ ra vị trí bất thường của góc tá – hỗng tràng là nằm phía trước cột sống, ở người bình thường vị trí của góc này là bên trái cột sống. Hình ảnh chụp X-quang cũng cho thấy nhu động dạ dày còn và thuốc xuống tá tràng bị tắc nghẽn càng củng cố thêm chẩn đoán xoắn và bán tắc ruột do hiện tượng ruột xoay bất toàn.

“Hình ảnh siêu âm nghi ngờ tình trạng ruột xoay bất toàn kéo dài, bé nhập viện trễ nên ruột bị tắc, xoắn ruột. Trường hợp này bắt buộc phải phẫu thuật cấp cứu gấp tránh hoại tử ruột. Để thực hiện ca mổ cần có các trang thiết bị hiện đại và phẫu thuật viên được đào tạo chuyên sâu cùng với đội ngũ các bác sĩ gây mê và hồi sức chuyên khoa Nhi và Sơ sinh giàu kinh nghiệm”, bác sĩ Phượng khẳng định.

Ngay buổi tối cùng ngày, bệnh nhi đã có chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và được chỉ định phẫu thuật vào ngày hôm sau.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Cam Ngọc Phượng, ruột xoay bất toàn là một bệnh lý bẩm sinh ở trẻ, với tỷ lệ 1/6000, nghĩa là cứ khoảng 6.000 ca sinh sống thì có 1 ca phát hiện ruột xoay bất toàn. Khi còn là bào thai, ruột của em bé chưa xoay về đúng vị trí, có thể xoay giữa chừng rồi ngưng làm ruột xoắn dính, gây tắc ruột. Bệnh rất khó phát hiện ở trẻ sơ sinh do biểu hiện của bệnh khó nhận biết, dễ nhầm lẫn với việc nôn trớ thông thường nên trẻ thường nhập viện trễ. Nhiều trường hợp không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tình trạng xoắn ruột sẽ dẫn đến suy kiệt, sụt cân, mất nước, thậm chí suy gan và thận. Đồng thời, khi bú và ọc sữa, bao tử trẻ bị giãn rộng, nếu để lâu ruột sẽ bị xoắn dẫn đến hoại tử, nhiễm trùng, phải cắt bỏ ruột, nguy hiểm tính mạng…

Dị tật này rất khó phát hiện từ trong bào thai,nếu cơ sở y tế không được trang bị máy móc hiện đại và chuyên gia siêu âm sản khoa giàu kinh nghiệm.

Tiến sĩ, bác sĩ Cam Ngọc Phượng lưu ý phụ huynh khi chăm sóc trẻ sơ sinh nên chú ý về dinh dưỡng, tiêu tiểu của trẻ, cùng tình trạng vàng da nếu có. Trẻ sơ sinh có thể vàng da mức độ nhẹ hay còn gọi là vàng da sinh lý đến nặng, do nhiều nguyên nhân như bất đồng nhóm máu mẹ con, thiếu men G6PD hoặc do tình trạng tắc ruột. Phụ huynh nên cho trẻ đến khám tại các cơ sở y tế uy tín, điều trị bằng phương pháp chiếu đèn. (Tìm hiểu thông tin về căn bệnh vàng da sơ sinh tại https://tamanhhospital.vn/vang-da-so-sinh/)

Nếu thấy trẻ có biểu hiện quấy khóc, nôn trớ nhiều, bụng chướng, đi ngoài ra máu mà không rõ nguyên nhân, gia đình cần sớm đưa trẻ tới bệnh viện để được điều trị kịp thời. Tuyệt đối không được tự chữa trị cho trẻ tại nhà vì có thể khiến tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn, thậm chí đe dọa đến tính mạng của trẻ.

Thăm con ngay sau ca mổ, chị Trần Thị Oanh xúc động khi được tận mắt nhìn thấy con bình an, hồi phục tốt được bác sĩ và đội ngũ điều dưỡng giàu kinh nghiệm ở phòng NICU chăm sóc chu đáo.

“Con khỏe rồi, tôi mới yên tâm tái khám sau sinh ngay tại Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP.HCM. Sức khỏe của con bây giờ là quan trọng nhất”, chị nói.

Cập nhật lần cuối: 11:17 31/12/2024 Chia sẻ: