8 Bước để Tha Thứ Cho Những Lỗi Lầm Của Bản Thân Trong Quá Khứ

Sự hổ thẹn (shame) chẳng khác nào căn bệnh ung thư của tinh thần. Nó ăn dần vào chúng ta, làm mờ đi mọi thứ chúng ta trải nghiệm bằng bóng tối của sự ghê tởm bản thân. Và tất cả bắt nguồn từ “sự thiếu hụt của tự tha thứ” (lack of self-forgiveness).

Bạn đã bao giờ nói, làm, hoặc nghĩ về một điều gì đó thực sự khủng khiếp?

Bạn đã bao giờ:

• Phản bội người mình yêu
• Vượt qua thứ ranh giới mà bạn đã từng cho rằng mình sẽ không bao giờ vượt qua, hoặc cố ý gây tổn hại cho chính mình (hoặc người khác)?

Nếu bạn là con người, tôi có thể đảm bảo rằng bạn sẽ nói “CÓ/YES” gần như ngay lập tức.

Và cũng đừng lo lắng, bạn không hề đơn độc. Chúng ta đều đã ở đó ở những mức độ khác nhau. Bạn không phải là một con quái vật, bạn chỉ là một con người không hoàn hảo và bị tổn thương mà thôi.

Mặc dù tôi không ở đây để bào chữa cho bất cứ điều gì bạn từng làm (bởi sự “tự chịu trách nhiệm/self-responsibility ” là vô cùng quan trọng), tôi ở đây là một tiếng nói của lòng trắc ẩn. Ghét bỏ bản thân sẽ chẳng khiến mọi thứ tốt lên.

Đây là khoảng thời gian cho “sự tự tha thứ/self-forgiveness”

Tự tha thứ/Self-Forgiveness là gì?

Tự tha thứ là thực hành tha thứ cho bản thân về những sai lầm trong quá khứ. Nó liên quan đến việc thay đổi nhận thức của bạn về bản thân và những gì đã xảy ra thông qua con mắt của sự tự bao dung/self-compassion và tự thấu hiểu/self-understanding. Bằng cách hiểu sâu hơn về  lý do tại sao bạn đã làm những điều bạn đã làm, và giữ mình trong vòng tay yêu thương của bản thân, bạn có thể buông bỏ, bước tiếp và cảm thấy tự do một lần nữa.

Những hành động khiến chúng ta cảm thấy tội lỗi và hổ thẹn (ví dụ)

Mặc dù đôi khi chúng ta có thể cảm thấy bị ám ảnh bởi một ý nghĩ hoặc ý định mà chúng ta đã bí mật mang theo (một hoặc nhiều lần), tóm lại, chúng ta thường cảm thấy bị ảnh hưởng một cách sâu sắc nhất bởi những điều mà chúng ta đã làm.

Dưới đây là một số ví dụ về những hành động khiến chúng ta cảm thấy tội lỗi và hổ thẹn:

• Bắt nạt ai đó
• Phá thai
• Lừa dối người yêu/đối tác của mình
• Ăn cắp
• Làm tổn thương về mặt thể xác với người thân của mình
• Tạo tin đồn/hoặc lan truyền tin đồn
• Phá hoại tài sản của người khác

Và tất nhiên, có rất nhiều trường hợp cực đoan ngoài kia bao gồm từ những hành vi Lạm dụng tình dục đến giết người (rõ ràng, bài viết này không phải để “chấp nhận” cho những hành động như vậy, hoặc đưa cho bạn một tấm thẻ miễn tù – nó chỉ đơn giản là tập trung vào phía bên kia của hành trình: sự tự tha thứ/self-forgiveness.

Mặt tối của sự tự kết án/Self-Condemnation 

Nó là điều cần thiết để hình thành một mức độ (cảm thấy) tội lỗi/hổ thẹn nhất định sau khi chúng ta làm tổn thương chính mình hoặc người khác. Nếu không có cảm giác tội lỗi, chúng ta sẽ chẳng khác nào những kẻ rối loạn nhân cách chống đối xã hội, bỏ qua những tác động của hành vi mà chúng ta đã thực hiện. (Và bạn có thể tưởng tượng xã hội sẽ như thế nào nếu không ai cảm thấy tồi tệ về những gì mà họ đã làm? Tôi đoán đó sẽ giống như một ngày tận thế dài vô tận).

Nhưng cảm giác tội lỗi và hổ thẹn sẽ trở nên độc hại khi chúng bắt đầu “day dứt” giữa chúng ta; khi chúng ta không thể buông bỏ những gì chúng ta đã làm và bước tiếp. Hình ảnh một vũng nước tù đọng (stagnant pool of water) – đó chính là biểu hiện của sự thiếu hụt tự tha thứ. Không có sự tăng trưởng, không có sự chuyển động, không có sự làm mới, không có sự sống bên trong, chỉ có những thứ bùn ôi cũ kỹ của những suy nghĩ tự ghét bỏ bản thân.

Trong thực tế, khi chúng ta mang mặc cảm tội lỗi và hổ thẹn, chúng ta có xu hướng tạo ra một hình ảnh tiêu cực và không thực tế về bản thân bên trong tâm trí chúng ta. Những hình ảnh đen tối về bản thân đó, đáng buồn thay lại có xu hướng tạo thành những lời tiên tri tự hoàn thành* (self-fulfilling prophecies) hoặc những vòng lặp hoàn ngược đầy tiêu cực* (negative feedback loops). Nói cách khác, nếu chúng ta mang theo một “niềm tin cốt lõi tiêu cực” rằng chúng ta là một kẻ lừa đảo cặn bã, kẻ không có lấy một chút của sự trung thành bên trong mình, chúng ta có thể tiếp tục duy trì thứ hành vi tương tự trong mối quan hệ tiếp theo mà ta có.

*Những lời tiên tri tự hoàn thành: Tức là tự dự đoán những kết quả của bản thân và tự tin vào những dự đoán đó (dựa trên những hình ảnh tiêu cực mà ta tự nghĩ về bản thân mình trong tâm trí), trong khi sự thật thì không phải như vậy.

*Vòng lặp hoàn ngược đầy tiêu cực: Những nhận định, nhận xét, phán xét tiêu cực về bản thân được lặp đi lặp lại theo thời gian và dần dần khiến ta tin rằng bản thân mình thật sự xấu xa như vậy.

8 lợi ích của Sự tự tha thứ

Để ngăn chặn những sai lầm tương tự có thể xảy ra, học cách tha thứ cho bản thân là điều tối quan trọng. Nói cách khác, tự tha thứ cho chúng ta một cơ hội mới cho cuộc sống, nó giúp ta giải phóng để phát triển, thay đổi và biến đổi theo những cách tích cực. Đôi khi, nó truyền cảm hứng cho ta để có thể giúp đỡ những người khác ở trong hoàn cảnh tương tự mà ta từng trải qua (hoặc từng gây ra).

Vâng, cảm giác tội lỗi và hổ thẹn thực sự quan trọng để cảm nhận thấy, nhưng chỉ trong một thời điểm nhất định. Chúng ta cần cảm thấy hối hận và tiếc nuối về hành vi của mình, nhưng chúng ta cũng cần tạo khoảng trống để học hỏi từ những sai lầm của của mình và thay đổi như một con người.

Ở đây, tự tha thứ giúp chúng ta:

• Chúng ta sẽ ngừng sống trong quá khứ (và được sống lại bất tận)
• Chúng ta bắt đầu sống trong thời điểm hiện tại
• Chúng ta có nhiều hy vọng hơn trong tương lai
• Chúng ta phát triển thêm về tình yêu và sự hiểu biết
• Chúng ta có thể dễ dàng tha thứ cho người khác
• Chúng ta học hỏi từ những sai lầm của mình và chuyển đổi (transform) như mọi người
• Chúng ta có thêm năng lượng và động lực cho cuộc sống
• Chúng ta học được cách để trở thành một người tốt hơn

8 bước để tha thứ cho những lỗi lầm của bản thân trong quá khứ 

Học cách tha thứ cho bản thân là một hành trình có thể dẫn đến bất kỳ nơi nào từ một ngày đến cả cuộc đời – đó thực sự là một quá trình độc đáo, và ở đó, không có nhịp độ đúng hay sai mà quan trọng nhất đó là bạn đã luôn dịch chuyển.

Giống như bạn, tôi không hoàn hảo. Tôi đã làm những điều khiến tôi cảm thấy hổ thẹn đến tận cùng. Tôi có nhiều hối tiếc. Tôi có một Chiếc bóng của chính mình. Nhưng tôi cũng đã thực hành rất nhiều những thực hành nội tại và sự hàn gắn đã giúp tôi vượt qua những sai lầm và biến đổi như một con người. Tôi chắc chắn sẽ có nhiều những sự trắc trở khác trong tương lai, nhưng bằng cách nhận thức được tầm quan trọng của sự tự tha thứ, tôi tin rằng tôi có thể vượt qua chúng. Ngay cả khi tôi có thể không thành công ngay lập tức, tôi cũng đã thực hành một cách đầy đủ những triết lý dưới đây, đủ để biết rằng suy cho cùng, tôi đã luôn có thể học được từ những sai lầm của mình.

Đây là những gì tôi đã học được từ hành trình của mình cũng như thông qua sự quan sát/ kinh nghiệm giúp đỡ người khác về cách họ tha thứ cho chính mình:

1. Hiểu rằng bạn không thể thay đổi quá khứ

Quá khứ đã xong, đã biến mất, đã bị xóa sạch rồi. Bạn không thể thay đổi hay sửa lại nó. Do đó, việc cứ đay đi đay lại một cách ám ảnh về những gì bạn “đã nên” hay “đã có thể” làm là một việc gây lãng phí thời gian và sức lực. Đánh bại bản thân mình chẳng khiến bạn đạt được gì ngoài sự tự hận thù – và tự hận thù lại chính là “phản đề” của sự tăng trưởng. Bạn có muốn “sửa chữa” những gì đã xảy ra không? Cách duy nhất để làm điều đó bây giờ là tiến về phía trước. Cách duy nhất đó là để những sai lầm đó dạy bạn và biến đổi bạn. Ám ảnh về quá khứ chỉ đơn giản là khiến bạn dừng lại. Đến lúc buông bỏ quá khứ rồi.

2. Suy nghĩ về mức độ ý thức của bạn (trước đó. vs bây giờ)

Tôi sẽ nói một vài điều cốt yếu quan trọng và hy vọng bạn sẽ nhớ và suy ngẫm:

“Tất cả chúng ta đều làm tốt nhất có thể dựa trên mức độ ý thức (the level of consciousness) mà chúng ta có trong lúc này”

We’re all doing the best we can based on the level of consciousness we have in the moment.

Điều này có nghĩa là gì? Dựa trên mức độ ý thức mà chúng ta có – nghĩa là – trong cuộc sống, tất cả chúng ta đều có những mức độ trưởng thành khác nhau về tâm thần, cảm xúc và tinh thần. Khi bạn 5 tuổi chẳng hạn, bạn có mức độ trưởng thành thấp hơn so với tuổi 15, 25 hay 55.

Bạn của trước đó không giống như bạn của bây giờ. Cuộc sống của bạn đã thay đổi. Bạn đã có tuổi. Bạn đã có nhiều kinh nghiệm hơn. Bạn đã học được nhiều hơn, cảm thấy nhiều hơn, nhìn thấy nhiều hơn và hiểu nhiều hơn. Ngay cả cơ thể bạn cũng đã thay đổi. Không có phần nào trong bạn là không thay đổi (ngoại trừ, có lẽ là Linh hồn hay Bản chất thật sự của bạn). Vì vậy, tại sao bạn lại cứ tiếp tục phẫn nộ hay giận dữ với chính mình?

Hãy dành thời gian nghiêm túc để suy nghĩ về sự thật này. Tôi khuyên bạn nên ghi lại những suy nghĩ và cảm xúc của bạn về tuyên bố này: “Tất cả chúng ta đều làm tốt nhất có thể dựa trên mức độ ý thức (the level of consciousness) mà chúng ta có trong lúc này”

Trong khoảnh khắc bạn phạm sai lầm trong quá khứ, bạn đã có một mức độ ý thức khác với bây giờ. Có lẽ bạn đã không đủ tỉnh táo, ý thức và nhận thức được những hậu quả. Có lẽ bạn đã phản ứng dựa trên những vết thương cũ (old wounds). Có lẽ Cái bóng của bạn đã tạm thời chiếm được quyền kiểm soát. Hãy thử đào xới lại quá khứ và hãy cho bản thân bạn một chút nghỉ ngơi bằng cách nhận thức được lý do thật sự đằng sau mỗi lỗi lầm bạn từng mắc phải.

3. Coi những lỗi lầm của bạn như một sự phản chiếu của Phần tối bên trong (Shadow-Self)

Tất cả chúng ta đều có một chiếc bóng (phần tối/dark side) – nơi chúng ta không bao giờ muốn nhìn vào. Phần tối này thường là vô thức và được hình thành dựa trên những kinh nghiệm trong cuộc sống, thứ đã dạy chúng ta rằng “một số phần nhất định của ta là TỐT và một số phần khác là XẤU”. Chính phần bóng tối này là nguyên nhân đưa ta đến với sự tự phá hoại (self-sabotage), nổi cơn ghen tuông, bị mù quáng bởi những cơn thịnh nộ, lừa dối bạn đời của ta và làm tổn thương những người ta yêu thương.

Điều có lẽ quan trọng nhất cần nhớ đó là “Chiếc bóng chỉ là một phần của bạn, nó không phải là toàn bộ những điều tạo nên bạn. Khi chúng ta đấu tranh để cố gắng tha thứ cho chính mình, chúng ta có xu hướng đồng nhất bản thân với Chiếc bóng/Phần tối của mình và quên đi tất cả những phẩm chất tốt đẹp, đáng yêu và dễ mến của mình.

Hãy nhớ rằng “Bất cứ điều gì bạn đã từng làm không phải là sự phản ánh Bản chất thật của bạn – đó là kết quả của Phần tối chưa được khám phá của bạn phun trào lên bề mặt cuộc sống của bạn và tàn phá nó. Nếu bất kỳ điều gì bạn làm đã ban tặng cho bạn sự may mắn để biết tận mắt tầm quan trọng của những thực hành liên quan đến Phần tối/Shadow Work (hoặc khám phá Phần tối của bạn), xin hãy coi đây là một hồi chuông cảnh tỉnh để bắt đầu hành trình đi vào nội tại, biến đổi nội tại – chứ không phải là một lời kêu gọi để bạn tiếp tục hành hạ bản thân mình.

4. Bày tỏ sự đau khổ và hối hận của bạn theo một cách sáng tạo

Khi chúng ta phạm phải một lỗi lầm nghiêm trọng (hoặc đã làm một điều gì đó gây ra sự hổ thẹn độc hại một cách dữ dội bên trong mình), điều quan trọng nhất là ta cần tạo ra một không gian để xử lý những cảm xúc này. Tâm trí bạn có cơ chế nhai lại và đào bới lại những ký ức úc lặp đi lặp lại chứ không giúp đỡ gì trong việc xử lý những cảm xúc độc hại mà bạn có. Đây là thời điểm để kết thúc đối với hình thức “tự trừng phạt” đó. Đối mặt, cảm nhận và thể hiện những gì đang diễn ra bên trong bạn sẽ là một phần quan trọng trong hành trình tự chữa lành của bạn.

Để xử lý những đau buồn và hối tiếc phức tạp của bạn, tôi thực sự khuyên bạn nên tìm đến với một số loại hình sáng tạo. “Tự thể hiện sáng tạo” là một hình thức “giả kim nội tại/inner alchemy “ giúp biến nỗi đau của bạn thành trí tuệ. Một số gợi ý bao gồm:

• Vẽ (bằng các loại bút đơn giản hoặc sử dụng màu sắc/painting or drawing)
• Điêu khắc (Sculpting)
• Cắt dán (Collaging)
• Hát (Singing)
• Sáng tác âm nhạc (Composing music)
• Khiêu vũ/nhảy (dancing)

 Bạn không cần phải là một nghệ sĩ để thể hiện bản thân mình – đây gần như là một nhu cầu và năng lực bẩm sinh có sẵn bên trong chúng ta. Vì vậy, hãy thử một vài hình thức phản ánh trên và xem xét xem điều gì gần nhất với bạn.

Sau khi bạn đã chọn được một hình thái thể hiện bản thân một cách sáng tạo, hãy sử dụng thứ cảm giác tội lỗi/hổ thẹn/hối tiếc của bạn làm nguồn cảm hứng. Ví dụ, nếu bạn đã từng phản bội lòng tin của người bạn yêu trong quá khứ, hãy tạo ra một tác phẩm nghệ thuật sự trên cảm giác về sự phản bội. “Sự phản bội” thì trông như thế nào, âm thanh của nó ra sao, mùi vị và cảm giác về nó ra sao? Nó đã tác động đến họ và đến bạn như thế nào? Bạn đã có thể học được gì từ tình huống này? Nó đã thay đổi bạn như thế nào? Hãy truyền vào tác phẩm của bạn với những suy ngẫm.

5. Làm việc với các nguyên mẫu bên trong (inner archetypes)

Nguyên mẫu (Archetypes) là những kiểu mẫu (types) hoặc những khuôn mẫu (patterns) năng lượng có thể được tìm thấy trong tất cả mọi người, mọi xã hội, chủng tộc và mọi thời điểm. Các nguyên mẫu phổ biến bao gồm Chiến binh (The Warrior); Trinh nữ (The Maiden); Anh hùng (The Hero); Người mẹ (The Mother); Nạn nhân (The Victim); Người đàn ông khôn ngoan/Người phụ nữ khôn ngoan (The Wise Man/Woman)…

Một lý do tại sao tôi yêu thích và tôn trọng những thực hành làm việc với các Nguyên mẫu nội tại của bạn đó là bởi nó giúp bạn phát triển, trưởng thành, cá tính hóa và khám phá lại bản chất thật của bạn một lần nữa (your True Nature). Khi học cách tha thứ cho bản thân, bạn sẽ cần một số hướng dẫn từ bên trong (inner guide). Khai quật và kết nối với những nguyên mẫu tình yêu bên trong của bạn (your inner love archetypes) sẽ là một hình thức mạnh mẽ để giải phóng bản thân bạn.

Một số ví dụ để bạn có thể khám phá những Nguyên mẫu bên trong mình:

• Chúa/Quan âm bên trong (Nguyên mẫu từ bi/Inner Quan Yin or Jesus/Compassion archetype)
• Thần Tara/hoặc Đức Phật bên trong (Nguyên mẫu Trí tuệ/Inner Tara or Buddha (Wisdom archetype)
• Đức mẹ Mary hoặc Zeus (Nguyên mẫu Mẹ/Cha – Inner Mother Mary or Zeus (Mother/Father archetype)

Bạn có thể gửi lời kêu gọi tới những phần bên trong Linh hồn này để được hướng dẫn, hỗ trợ và giúp đỡ. Hãy hiểu rằng những nguyên mẫu này là nguồn năng lượng phổ quát có sẵn cho tất cả chúng ta. Mỗi người đều luôn chứa đựng một hạt giống tự từ bi sẵn có trong mình.

Bạn có thể đọc thêm về các Nguyên mẫu tại đây.

6. Những nhu cầu nào chưa được đáp ứng tại thời điểm đó?

Nhà tâm lý học Marshall B. Rosenberg từng viết: 

Chuyển sự chú ý của chúng ta tới phần của bản thân thứ đã chọn để hành động theo hướng dẫn đến tình huống hiện tại, chúng ta tự hỏi mình “Khi tôi cư xử theo cách mà khiến cho tôi bây giờ cảm thấy hối hận, thứ gì thuộc về mình mà lúc đó tôi đã cố gắng để đạt được? Tôi tin rằng con người luôn hành động để phục vụ những nhu cầu (needs) và những giá trị (values). Điều này đúng cho dù hành động đó có hoặc không đáp ứng được nhu cầu, hoặc đó đã là hành động mà chúng ta có thể kết thúc bằng sự ăn mừng hoặc hối tiếc.

Có một lý do tại sao bạn lại hành động theo cách bạn đã làm trong quá khứ, và đó là bởi bạn đang cố gắng đáp ứng nhu cầu (theo cách tốt nhất mà bạn biết tại thời điểm đó).

Bởi thế, hãy đối xử với bản thân với lòng trắc ẩn và khám phá những nhu cầu bạn đã đang cố gắng đạt được trong quá khứ. Đó có phải là nhu cầu cần được yêu thương? Cần thiết được tôn trọng? Cần thiết được thừa nhận? Cần thiết được lắng nghe? Cần thiết để cảm thấy an toàn? Bằng cách hiểu nhu cầu tiềm ẩn của bạn, một mức độ của tội lỗi và hổ thẹn sẽ được giảm bớt.

7. Thực hiện “nghi thức buông bỏ” (letting go ritual)

Tại một số thời điểm trong hành trình của mình, bạn sẽ biết rằng đó là thời điểm để “buông bỏ”. Bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi với những sự tra tấn tinh thần liên tục và những chuyến đi chứa đầy những cảm giác tội lỗi. Bạn khao khát sự yên bình; cho một sự khởi đầu mới. Khi thời điểm này đến, bạn sẽ biết rằng cuối cùng mình đã sẵn sàng để buông bỏ.

Buông bỏ có vẻ giống như một xu hướng kỳ cục và mơ hồ với hầu hết mọi người. Nhưng nó không nhất thiết phải là thế. Có một số thực hành nhất định mà bạn có thể làm để khiến cho trải nghiệm này vững chắc và đáng nhớ. Tôi khuyên bạn nên thực hành một nghi thức buông bỏ đơn giản để giúp bạn có thể buông tay (với quá khứ) và bước tiếp.

Để thực hành nghi thức với lửa này, bạn sẽ cần “một mảnh giấy”, một cái bật lửa (hoặc hộp diêm) và một cái bát (để hứng tro). Đơn giản chỉ cần viết ra “những điều bạn muốn buông bỏ” trên mảnh giấy, sau đó đốt nó trên lửa, thả nó vào bát và xem nó cháy. Khi mảnh giấy cháy, hãy biết rằng bạn cũng đang đốt cháy những khuôn mẫu và thói quen cũ. Bạn đang đồng thời trải qua cái chết và sự tái sinh. 

8. Thực hành yêu bản thân

Cuối cùng – hãy chăm sóc bản thân. Hãy nhẹ nhàng và tử tế, hãy biết rằng “đó là điều bình thường để phạm sai lầm và là con người”. Nếu bạn cần giúp đỡ để thực hành “yêu thương bản thân”, hãy đừng ngần ngại mà tìm kiếm sự tư vấn (đôi khi, có một gương mặt thân thiện xuất hiện trong không gian của bạn là một sự giúp đỡ thật sự). Nếu bạn nhận thấy “những cuộc nói chuyện với chính mình một cách gay gắt/ harsh self-talk “ xuất hiện bên trong, hãy thử những thực hành như Chánh niệm (Mindfulness) – Thiền (Meditation) và Khẳng định (affirmations).

Bạn có thể đọc thêm Bài viết về Yêu thương, chăm sóc bản thân để có được những gợi ý sâu sắc hơn.

***

Để kết luận, tôi muốn gửi đến bạn những lời này của Tác giả và Thầy hướng dẫn Debbie Ford:

Điều quan trọng nhất trong việc “tự giúp đỡ bản thân/self-help” chính là “tự tha thứ/self-forgiveness”: đó là khi chúng ta được thư giãn trong sự tổn thương của nhân tính của mình và tìm thấy lòng trắc ẩn trong những cuộc đấu tranh nội tâm trong chính chúng ta.

Hãy nhớ rằng, bạn là con người. Bạn gây ra những lỗi lầm, và điều đó là hết sức bình thường. Điều quan trọng bây giờ là làm thế nào bạn sử dụng được những cú va chạm trên đường đó để thúc đẩy sự phát triển và biến đổi của chính mình. Bạn sẽ để chúng nuốt chửng mình hay bạn đang dùng chúng làm động lực để tiếp tục phát triển?

Phần khó khăn nhất trong sự tự tha thứ của bạn là gì? Hãy kể cho tôi ở phần bình luận! Có lẽ bạn sẽ tìm thấy một tinh thần tương tự nào đó có thể chia sẻ nỗi đau với bạn thì sao.

Tác giả Aletheia Luna. Người dịch Ayako. Nguồn bài viết Lonerwolf

Google Images.

Share this:

• Twitter
• Facebook

Like Loading...