Ăn Theo Mùa Mưa Lũ - Báo Tây Ninh Online

Vào mùa mưa hằng năm, những ngày mưa rào vào cuối tháng tám, đầu tháng chín âm lịch, lượng nước mưa nhiều chảy tràn vào ruộng, bàu, trảng; nước theo các mương, rạch chảy từ vùng cao xuống vùng thấp. Đây cũng là mùa cá chạy. Từ trước tới nay, vào thời điểm này là mùa hứng cá con, thu hút nhiều người dân tham gia. Có thời điểm chỉ một khúc suối, hàng chục người dùng vó bắt cá con. Khoản thu nhập trời cho này cũng vô chừng, vài năm trước, nhiều người nhờ vào mùa cá chạy kiếm cũng bộn tiền, chỉ trong vài ngày với túi lưới mành mành chặn ngang dòng chảy, thu hoạch cả trăm ký lô cá con các loại.

Đánh bắt cá con tại cống 3 miệng, Thanh Điền, CT

Cá con chủ yếu là các loại cá rễ tre, lòng tong, rô đồng, trê, lóc mới chừng một hay hai tháng tuổi, không hiểu chúng ngược lên ruộng tự khi nào, nhưng cứ đến cuối tháng tám, đầu tháng chín âm lịch hằng năm, khi có những cây mưa lớn là chúng theo dòng nước chảy chạy xuôi về cuối nguồn. Ngày nọ, tôi có dịp đi từ huyện Dương Minh Châu đến huyện Châu Thành, thấy dọc theo hai bên đường, nơi nào có mương nước chảy là có người đánh bắt cá con. Tại cống 3 miệng, thuộc ấp Thanh Thuận, xã Thanh Điền, hàng chục người đi đường dừng xe lại để “mục sở thị” những người đánh bắt cá con. Nhiều người hiếu kỳ dừng lại xem, có khi làm cản trở giao thông trên tuyến đường này. Tại khu vực gần cầu K13, thuộc địa bàn xã Phan và xã Bàu Năng (Dương Minh Châu), hàng chục miệng đáy chặn ngang suối đón bắt cá con. Vừa đánh bắt vừa bán sản phẩm ngay tại chỗ, có bao nhiêu bán cũng hết. Cá lòng tong có giá bảy, tám chục ngàn đồng một ký mà vẫn không có đủ để bán. Có người đứng chờ hàng tiếng đồng hồ để gom mua. Cá rô đồng, cá trê có giá từ hai mươi đến hai lăm ngàn đồng một ký. Đặc biệt là cá rễ tre giá từ trăm hai đến trăm rưỡi ngàn đồng một ký nhưng rất ít khi có được tới vài trăm gờ ram. Anh Nguyễn Văn Hoà, trước cửa nhà có con rạch chảy ngang, anh dùng lưới mành mành làm thành miệng đáy chặn ngang, chỉ trong một đêm, đến sáng anh đã thu hoạch cá con bán được hơn ba trăm ngàn đồng. Anh Hoà cho biết: “Lượng cá con càng ngày càng ít, nhất là cá rễ tre hiện nay rất hiếm, có khi cả ngày chỉ có vài con”.

Cá con, đặc biệt là cá rễ tre, là một món ăn rất ngon, được ví như một thứ “đặc sản” của ruộng đồng Nam bộ. Cá rễ tre um quấn bánh tráng kèm đậu rồng, chấm mắm chua cũng làm bằng cá rễ tre, thì khó có món cá nào sánh bằng. Hay tuyệt vời là món cá con kho khô, cá con kho khô với nghệ ăn với cơm gạo tám thơm thì thật khó quên. Thế nhưng, hiện nay thứ cá “đặc sản” này dần cạn kiệt, phần do đánh bắt vô tội vạ, phần do nước bị nhiễm độc bởi phân bón, hoá chất, thuốc trừ sâu, chất thải công nghiệp, làm tiệt chủng dần loài thuỷ sản quý giá này.

HIỀN LƯƠNG