Anh Bằng – Wikipedia Tiếng Việt

Anh Bằng
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Trần An Bường
Ngày sinh	(1926-05-05)5 tháng 5, 1926
Nơi sinh	Nga Sơn, Thanh Hóa, Liên bang Đông Dương
Mất
Ngày mất	12 tháng 11, 2015(2015-11-12) (89 tuổi)
Nơi mất	Quận Cam, California, Hoa Kỳ
Giới tính	nam
Dân tộc	Kinh
Nghề nghiệp	Nhạc sĩ Nhà viết kịch
Sự nghiệp âm nhạc
Bút danh	Anh BằngLinh BằngTrần Tân ThanhVương Đức Long
Dòng nhạc	Nhạc vàng Tình khúc 1954-1975 Nhạc trẻ Nhạc hải ngoại
Hãng đĩa	Trung tâm AsiaSóng Nhạc
Nhóm nhạc	Lê Minh BằngTinh Hoa
Ca khúc	Anh còn nợ emChuyện giàn thiên lýChuyện hoa simKhúc thụy duLẻ bóngSầu lẻ bóng 1,2,3Tình là sợi tơTrúc Đào
Sự nghiệp âm nhạc
[sửa trên Wikidata]x • t • s

Anh Bằng (5 tháng 5 năm 1926 – 12 tháng 11 năm 2015) là một nhạc sĩ tiêu biểu của dòng nhạc vàng lẫn nhạc hải ngoại. Ông là thành viên nhóm Lê Minh Bằng và là người sáng lập nên Trung tâm Asia.

Cuộc đời

[sửa | sửa mã nguồn]

1953: Khổ nạn ở miền Bắc

[sửa | sửa mã nguồn]

Anh Bằng tên thật là Trần An Bường, sinh ngày 5 tháng 5 năm 1926 tại thị tứ Điền Hộ, nay thuộc xã Nga Điền, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa trong một gia đình theo Công giáo với tên thánh là Giuse. Năm 1935, ông xa gia đình để học Tiểu chủng viện Ba Làng tại huyện Tĩnh Gia, thuộc tỉnh Thanh Hóa, sau đó ông lại tiếp tục theo học trung học ở Hà Nội.

Năm 1953, người anh của ông là đại úy Trần An Lạc làm chỉ huy trưởng lực lượng tự vệ Giáo khu tự trị Bùi Chu - Phát Diệm của Đức cha Tađêô Lê Hữu Từ. Vì muốn bắt Trần An Lạc, Việt Minh đã bắt giam 3 người em ruột của Trần An Lạc là nhạc sĩ Trần Văn Mão, ông Trần Tấn Mùi cùng cậu em út Trần An Bường ở trại Lý Bá Sơ, đồng thời dọa sẽ tử hình nếu Trần An Lạc không chịu ra hàng. 3 người em được thả sau khi Việt Minh thủ tiêu được Trần An Lạc. Vì lẽ đó, gia đình Anh Bằng di cư vào Nam năm 1954, rồi định cư ở khu Bà Chiểu, Sài Gòn.[1]

1957-1962: Nhập ngũ và viết kịch

[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1957, ông nhập ngũ vào ngành Công binh Việt Nam Cộng hòa. Thời gian tại ngũ, ông là người viết kịch kiêm diễn viên trong ban kịch Liên đoàn Công binh lưu diễn từ Quảng Trị vào Bình Định.[1] Một số vở kịch do ông soạn là Hoa Tàn Trên Đất Địch, Lẽ Sống và Nát Tan. Nhờ sáng tác vở kịch Đứa Con Nuôi đoạt Giải Văn học Nghệ thuật Toàn quốc, ông được điều, động sang phục vụ trong Đại đội 2 Văn nghệ thuộc Tiểu đoàn Chiến tranh Tâm lý thời Đệ Nhất Cộng hòa cho đến năm 1962 thì giải ngũ.

Thời gian này, ông đã có các sáng tác đầu tiên như “Tiếc thầm” (cổ động đi quân dịch), "Nếu vắng anh" (phổ từ bài thơ Cần thiết của Nguyên Sa), “Đôi bóng”, “Lẻ bóng”... Riêng cho ban kích động nhạc AVT, ông có hai bài “Tập lái Vespa”, “Đánh cờ” dưới bút danh Trần Tân Thanh.

1966-1975: Thành danh với nhóm Lê Minh Bằng

[sửa | sửa mã nguồn] Xem thêm: Lê Minh Bằng

Năm 1966, ông cùng Lê Dinh, Minh Kỳ thành lập nhóm Lê Minh Bằng với các hoạt động chính:

• Mở lớp nhạc Lê Minh Bằng ở tại số 102/8 đường Hai Bà Trưng, Tân Định. Cả ba thay phiên nhau giảng dạy về lý thuyết (nhạc lý, ký âm pháp) và thực hành luyện giọng, xướng âm. Có khoảng một trăm học viên nam nữ theo học, đào tạo được những ca sĩ nổi tiếng như Trang Mỹ Dung, Kim Loan, Trúc Mai, Giáng Thu,...
• Thành lập ban nhạc Sóng Mới chuyên trình diễn trên Đài Phát thanh Sài Gòn.
• Cố vấn cho ông Nguyễn Tất Oanh - giám đốc hãng dĩa hát Asia và nhà xuất bản Sóng Nhạc ở số 37 đường Phạm Ngũ Lão, trong việc lựa chọn bài hát và ca sĩ để thu thanh vào dĩa nhựa và ấn hành các bản nhạc rời để tung ra thị trường.
• Phụ trách tổ chức chương trình tuyển lựa ca sĩ được tổ chức hàng tuần ở rạp hát Quốc Thanh, do Đài Phát thanh Sài Gòn thực hiện và được trực tiếp truyền thanh trên toàn quốc vào mỗi sáng Chủ nhật. Cuộc thi đã lựa chọn được những ca sĩ tên tuổi thắng giải như Tùng Lâm, Tăng Hồng (Duy Khánh), Hùng Cường, Vân Hùng, Hoàng Yến, Bích Thủy... Xen kẽ chương trình thi là các màn phụ diễn văn nghệ của các nghệ sĩ chuyên nghiệp của nhóm Lê Minh Bằng và vài nhóm khác.

Ông cũng kinh doanh 2 quán cà phê Làng Văn nổi tiếng một thời ở Sài Gòn, đồng thời còn làm chủ một công ty nho nhỏ với vài chiếc xe đò lớn, chạy đường Sài Gòn – Đà Lạt do người em đồng hao hùn hạp và trông coi.[2]

1975-2015: Định cư ở Hoa Kỳ

[sửa | sửa mã nguồn]

Những năm đầu

[sửa | sửa mã nguồn]

Sáng ngày 28 tháng 4 năm 1975, ông cùng 2 cậu con trai và cô con gái nhỏ di tản bằng máy bay sang thủ đô Manila, Philippines, rồi sau đó chuyển sang trại Pendleton ở đảo Guam. Gia đình Anh Bằng được Hội thánh Tin lành tiểu bang Connecticut bảo trợ, rồi lại được một gia đình người Mỹ, ông bà Tom Mullaney, phi công dân sự của hãng Western Airline bảo trợ đưa về sinh sống tại thị trấn Tacoma, Washington. Sau một năm sống với gia đình Tom Mullaney, Anh Bằng đưa gia đình về tiểu bang California để lập nghiệp.[2]

1981-1990: Trung tâm Dạ Lan & Trung tâm Asia

[sửa | sửa mã nguồn]

Sau khi đã ổn định kinh tế, ông bắt tay vào sáng tác nhạc và thành lập trung tâm băng nhạc lấy tên Lê Minh Bằng. Sản xuất, phát hành được bốn cuốn, ông đổi tên thành Trung tâm Dạ Lan. Dạ Lan sản xuất và phát hành băng nhạc thứ nhất chủ đề “Như Một Nụ Hồng” rất thành công, giúp ông đủ vốn để mở một phòng thâu thanh lớn hơn, thay thế cho phòng thâu nhỏ ở trong nhà để xe. Ông nhường lại Trung tâm Dạ Lan cho người cháu ruột Trần Thăng (giám đốc Trung tâm Mây) làm chủ, rồi sáng lập nên Trung tâm Asia vào năm 1988.[2] Vào năm 1988, nhạc sĩ Anh Bằng, Trầm Tử Thiêng và Nhật Ngân thành lập nhóm Tinh Hoa.

Năm 1992, sau khi tự tay vẽ kiểu, mua một dàn máy thâu thanh tối tân không thua kém những phòng thâu hiện đại nhất của Hollywood rồi khánh thành phòng thâu mới cho Trung tâm Asia, ông trao lại việc quản lý cho con gái là Thy Vân. Đúng lúc đó, nhạc sĩ Trúc Hồ mới đến Hoa Kỳ, chưa có công việc nên Thy Vân đã mời vợ chồng nhạc sĩ Trúc Hồ và Diệu Quyên về hợp tác. Dưới sự hợp tác khéo léo của Thy Vân, Trúc Hồ và Diệu Quyên, Trung tâm Asia đã trở thành một trong những trung tâm ca nhạc lớn nhất của cộng đồng người Việt tại hải ngoại.[2]

Từ đó cho đến lúc qua đời, dù thính giác bị suy giảm nặng, ông vẫn sáng tác nhiều ca khúc phổ thơ đặc sắc, đáng kể có “Anh còn nợ em”, “Anh cứ hẹn”, “Chuyện giàn thiên lý”, “Chuyện hoa sim”, “Khúc thụy du”... Ngoài ra, ông còn viết lời Việt cho khoảng mười bài hát mà nổi tiếng là bài Người tình mùa đông đã đưa tiếng hát Như Quỳnh lên đỉnh cao trong làng ca nhạc hải ngoại.

2015: Qua đời

[sửa | sửa mã nguồn]

Sau 8 năm chống chọi với căn bệnh ung thư gan, mặc dù đã chữa khỏi nhưng chứng bệnh lại tái phát, ông mất ngày 12 tháng 11 năm 2015 tại tư gia ở quận Cam, California, Hoa Kỳ.[3]

Bút danh

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhạc sĩ Anh Bằng là một trong những nhạc sĩ sử dụng rất nhiều bút danh trong quá trình sáng tác nhạc của mình. Bên cạnh bút danh Anh Bằng, ông còn có nhiều bút danh khác đã được con gái ông là Thy Vân xác nhận như Linh Bằng, Trần Tân Thanh, Vương Đức Long, Tô Giang[4], Ngọc Văn, T.H, Huy Cường, Mạnh Quỳnh,...

Ngoài ra, nhiều bút danh khác của nhạc sĩ Anh Bằng bị hiểu lầm là của nhóm nhạc Lê Minh Bằng như:

• Dạ Cầm: Nhiều nguồn thông tin cho thấy đây là bút danh riêng của nhạc sĩ Anh Bằng[5][6].
• Mạc Phong Linh: Trên nhiều bản nhạc cũng như báo chí đều khẳng định Mạc Phong Linh là một bút danh khác của nhạc sĩ Anh Bằng[7].
• Mai Thiết Lĩnh: Trước khi nhóm Lê Minh Bằng được thành lập (1966) thì nhạc sĩ Anh Bằng đã sáng tác nhiều nhạc phẩm với bút danh Mai Thiết Lĩnh vào năm 1965. Điển hình đó là nhạc phẩm "Chuyện tình Lan và Điệp 1 và 2" được nhạc sĩ Anh Bằng dùng bút danh này ghi trong tờ nhạc gốc và nhạc sĩ Anh Bằng cũng trả lời phỏng vấn rằng chính mình là người sáng tác tác phẩm[8].
• Thương Linh: Bút danh Thương Linh đã được nhạc sĩ Anh Bằng sử dụng từ trước khi thành lập nhóm Lê Minh Bằng (1966). Điển hình đó là nhạc phẩm "Vương Thúy Kiều" được nhạc sĩ Anh Bằng sáng tác năm 1965 với tờ nhạc gốc ghi bút danh Thương Linh[9]. Hoặc như nhạc phẩm "Ai Khổ Vì Ai" được sáng tác vào khoảng đầu thập niên 1970 và lần đầu tiên được thu âm bởi ca sĩ Phương Hồng Quế qua hãng đĩa Sóng Nhạc. Qua một số lời kể lại, ca sĩ Phương Hồng Quê cho biết "Thương Linh” thực chất là một bút danh của nhạc sĩ Anh Bằng và được sử dụng trong thời gian ông tham gia nhóm Lê Minh Bằng mà thôi. Đây là một sáng tác riêng của nhạc sĩ Anh Bằng và mang đậm phong cách sáng tác của ông[10].
• Trúc Ly: Bút danh này được lấy theo tên của ca sĩ Trúc Ly, ca sĩ Trúc Ly được nhạc sĩ Anh bằng đặt nghệ danh nên ông đã lấy tên này làm bút danh của mình. Trong một video phỏng vấn Trúc Ly, cô cũng đã trả lời phỏng vấn về bút danh này của nhạc sĩ Anh Bằng[11][12].
• Vũ Chương: Trong tờ nhạc gốc của nhạc phẩm “Chuyện Một Đêm” sáng tác năm 1968, nhạc sĩ Anh Bằng đã dùng bút danh Vũ Chương để đặt cho tác phẩm của mình. Ở cuối tờ nhạc ông cũng ghi thêm “Chuyện Một Đêm của Anh Bằng – Vũ Chương"[13]. Ngoài ra, trong một số bìa album khác, ca khúc "Chuyện Một Đêm" cũng được khẳng định là sáng tác của riêng nhạc sĩ Anh Bằng và ông cũng đã từng trả lời phỏng vấn về hoàn cảnh sáng tác nhạc phẩm này[14].

Gia đình

[sửa | sửa mã nguồn]

Anh Bằng có nhiều người con như Dân, Việt, Nam, Thy Vân, Trần An Thanh, Trần Ngọc Sơn (tác giả ca khúc “Hạnh phúc lang thang”).[2]

Vinh danh

[sửa | sửa mã nguồn]

Trung tâm Asia đã thực hiện nhiều chương trình để vinh danh ông, như:

• Asia 15: Tình ca Anh Bằng (1997)
• Asia 52: Huyền thoại Lê Minh Bằng (2006)
• Asia 62: Anh Bằng - Một đời cho âm nhạc (2009)
• Asia Golden 1: Anh Bằng – Dòng nhạc lưu vong (2011)
• Asia 77: Dòng nhạc Anh Bằng, Lam Phương (2015)

Năm 2009, Văn Đàn Đồng Tâm Houston xuất bản quyển sách Kỷ Niệm về NS Anh Bằng – Dòng Nhạc Trong Lòng Dân Tộc.

Tác phẩm

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Danh sách bài hát của Anh Bằng

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b Phạm Kim (ngày 12 tháng 7 năm 2008). "Nhạc sĩ Anh Bằng, sau 50 năm sáng tác". Báo Người Việt Tây Bắc. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2019.
2. ^ a b c d e Trần An Thanh (ngày 13 tháng 11 năm 2018). "Ba Tôi (Nhạc sĩ Anh Bằng)". Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2020.
3. ^ Thy Nga (ngày 15 tháng 11 năm 2015). "Nhạc sĩ Anh Bằng qua đời". BBC. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2019.
4. ^ "Những giai thoại quanh ca khúc nhắc tên danh ca Thái Thanh - Giọt Buồn Không Tên (Tô Giang - Anh Bằng)". Tiền Phong. ngày 19 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
5. ^ "Đà Lạt Hoàng Hôn - Minh Kỳ - Dạ Cầm (một bút danh của nhạc sĩ Anh Bằng)". Thúy Nga - Paris By Night. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
6. ^ "Những bài nhạc vàng về MƯA nổi tiếng nhất trước năm 1975". SBTN Voice. ngày 17 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
7. ^ "Truyện ca trong nhạc Việt: Chuyện tình Ngưu Lang - Chức Nữ (sáng tác Mạc Phong Linh - Anh Bằng)". Thanh niên. ngày 3 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
8. ^ "Kỷ Niệm Về Nhạc Sĩ Anh Bằng - Chuyện Tình Lan Và Điệp 1". Nguyễn Trường Tộ. ngày 23 tháng 11 năm 2015. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
9. ^ "Sheet nhạc Vương Thúy Kiều - Thương Linh (1965)". Trường ca. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
10. ^ "Ai Khổ Vì Ai - Thương Linh". Vàng son. ngày 7 tháng 3 năm 2025. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
11. ^ "Đôi nét về ca sĩ Trúc". Nhạc xưa. ngày 10 tháng 3 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
12. ^ "Bước Chân Dĩ Vãng #7 | Trúc Ly | The Jimmy TV (Official 4K)". Youtube The Jimmy TV. ngày 10 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
13. ^ "Chuyện Một Đêm - Anh Bằng". Vàng son. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.
14. ^ "Hoàn Cảnh Sáng Tác 'Chuyện Một Đêm' Của Nhạc Sĩ Anh Bằng". Dòng Nhạc Vàng. ngày 11 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2025.

Cơ sở dữ liệu tiêu đề chuẩn
Quốc tế	VIAF FAST WorldCat
Quốc gia	Hoa Kỳ
Nghệ sĩ	MusicBrainz

x t s Trung tâm Asia
Nhân vật	Anh Bằng Trúc Hồ Vũ Tuấn Đức
Sản phẩm	Chương trình 1992–99 2000–09 2010–18 CD