Ảnh Của Một Vật Tạo Bởi Thấu Kính Phân Kì

Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì Chuyên đề môn Vật lý lớp 9 Bài trước Tải về Bài sau Lớp: Lớp 9 Môn: Vật Lý Dạng tài liệu: Chuyên đề Phân loại: Tài liệu Tính phí

Nâng cấp gói Pro để trải nghiệm website VnDoc.com KHÔNG quảng cáo, và tải file cực nhanh không chờ đợi.

Tìm hiểu thêm » Mua ngay Từ 79.000đ Hỗ trợ Zalo

Chuyên đề: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

• A. Lý thuyết thấu kính phân kỳ
• B. Giải bài tập Vật lý 9 bài 45
• C. Trắc nghiệm & Tự luận Thấu kính phân kỳ

Chuyên đề Vật lý lớp 9: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì được VnDoc giới thiệu tới các bạn học sinh tham khảo. Nội dung tài liệu khái quát lý thuyết cơ bản, kèm câu hỏi trắc nghiệm và tự luận cho các em luyện tập, nâng cao kỹ năng luyện giải Vật lý 9, từ đó học tốt môn Vật lý lớp 9 hơn. Sau đây mời các bạn tham khảo chi tiết. 

A. Lý thuyết thấu kính phân kỳ

I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT

1. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

- Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật và luôn nằm trong khoảng tiêu cự của thấu kính.

- Vật đặt rất xa thấu kính, ảnh ảo của vật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự.

2. Cách dựng ảnh của vật qua thấu kính phân kì

a) Cách dựng ảnh của điểm sáng S tạo bởi thấu kính phân kì

- Từ S ta dựng hai tia (trong ba tia đặc biệt) đến thấu kính, sau đó vẽ hai tia ló ra khỏi thấu kính. Hai tia ló không cắt nhau thực sự mà có đường kéo dài của chúng cắt nhau, giao điểm cắt nhau đó chính là ảnh ảo S’ của S.

b) Cách dựng ảnh của vật sáng AB tạo bởi thấu kính phân kì

- Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với thấu kính, A nằm trên trục chính), chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng hai trong ba tia sáng đặc biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính.

II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP THẤU KÍNH PHÂN KỲ

- Cách xác định vị trí của ảnh khi biết vị trí của vật và tiêu cự hay xác định vị trí của vật khi biết vị trí của ảnh và tiêu cự hay xác định tiêu cự khi biết vị trí của ảnh và vị trí của vật.

Cách 1: Vẽ ảnh của một vật theo phương pháp nêu trên. Sử dụng tính chất của tam giác đồng dạng để suy ra đại lượng cần xác định.

Cách 2: Áp dụng công thức

\(\frac{{d.f}}{{d.d'.f}} = \frac{{d'.f}}{{d.d'.f}} \Leftrightarrow \frac{1}{{d'}} - \frac{1}{f} = \frac{1}{d} \Leftrightarrow \frac{1}{{ - f}} = \frac{1}{d} - \frac{1}{{d'}}\) Thay d = 8cm, f = 12cm ta được d' = OA' = 4,8cm Câu 10: Cho trục của một thấu kính, A’B’ là ảnh của AB như hình vẽ:

a) Không cần vẽ ảnh, hãy cho biết A’B’ là ảnh thật hay ảnh ảo? Thấu kính đã cho là hội tụ hay phân kì? Tại sao?

b) Vẽ hình xác định quang tâm O, tiêu điểm F, F’ của thấu kính.

c) Hãy xác định vị trí của ảnh, của vật và tiêu cự của thấu kính. Biết ảnh A’B’ chỉ cao bằng 1/3 vật AB và khoảng cách giữa ảnh và vật là 2,4 cm.

Hướng dẫn trả lời

a) Ảnh A’B’ là ảnh ảo vì dù thấu kính hội tụ hay phân kì nếu ảnh cùng chiều với vật thì ảnh đó luôn luôn là ảnh ảo.

Thấu kính đó là phân kì vì ảnh A’B’ là ảnh ảo và nhỏ hơn vật.

b) Hình vẽ:

c. ΔAOB ∼ ΔA'OB' ta có: 

\(\frac{{OA}}{{OA'}} = \frac{{AB}}{{A'B'}} \Leftrightarrow \frac{{OA}}{{OA - AA'}} = 3 \Leftrightarrow \frac{{OA}}{{OA - 24}} = 3\)

⇒ 2.OA = 7,2

⇒ OA = 3,6cm 

⇒ OA' = 3,6 - 2,4 = 1,2 cm

ΔOIF ∼ ΔA'B'F ⇒ \(\frac{{OI}}{{A'B'}} = \frac{{OF}}{{A'F}} = \frac{{OF}}{{OF - OA'}}\)

Mà AB = OI ⇒ \(\frac{{OA}}{{OA'}} = \frac{{OF}}{{OF - OA'}} \Leftrightarrow \frac{d}{{d'}} = \frac{f}{{f - d'}} \Leftrightarrow d.f - d.d' = d'.f\) (1)

Chia hai vế của (1) cho d.d'.f ta được:

\(\frac{{d.f}}{{d.d'.f}} = \frac{{d'.f}}{{d.d'.f}} \Leftrightarrow \frac{1}{{d'}} - \frac{1}{f} = \frac{1}{d} \Leftrightarrow \frac{1}{{ - f}} = \frac{1}{d} - \frac{1}{{d'}} = \frac{1}{{3,6}} - \frac{1}{{1,2}}\)

⇒ f = 1,8 cm.

Câu 11: Vật sáng AB có độ cao h được đặt vuông góc trước một thấu kính phân kì có tiêu cự 12cm. Điểm A cách thấu kính một khoảng 27cm. Vật AB cao 10cm.

a. Dựng ảnh A'B' của AB tạo bởi thấu kính phân kì.

b. Vận dụng kiến thức hình học tính chiều cao của ảnh và khoảng cách từ ảnh đến quang tâm.

Hướng dẫn trả lời

ΔOA'B' ∼ ΔOAB ⇒ \(\Rightarrow \frac{{A'B'}}{{2AB}} = \frac{{FO - A'O}}{{2FO}}\left( 2 \right)\)

Từ (1) và (2) 

\(\begin{matrix} \Rightarrow \dfrac{1}{2}.\dfrac{{OA}}{{OA'}} = \dfrac{{FO - A'O}}{{2FO}} \hfill \\ \Rightarrow \dfrac{1}{2}.\dfrac{{OA}}{{27}} = \dfrac{{12 - A'O}}{{2.12}} \Rightarrow A'O \approx 8,3cm \hfill \\ \Rightarrow AB = \dfrac{{AB.OA'}}{{OA}} = \dfrac{{10.8,3}}{{27}} = 3,07cm \hfill \\ \end{matrix}\)

-------------------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các bạn lý thuyết Vật lý 9: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh cùng tham khảo thêm một số tài liệu học tập các môn Chuyên đề Vật lý 9, Giải bài tập Vật Lí 9 mà VnDoc tổng hợp và giới thiệu tới các bạn đọc.