Bài 19: Thực Hành: Sơ Cứu Cầm Máu - Củng Cố Kiến Thức

1. KIẾN THỨC

a) Chảy máu tĩnh mạch và động mạch có gì khác nhau về biểu hiện và cách xử lí?

Trả lời:

- Chảy máu ở tĩnh mạch: máu chảy chậm, ít. Có thể sơ cứu tại chỗ bằng băng dán hay gạc (nếu vết thương sâu thì nên đến bệnh viện).

- Chảy máu ở động mạch: máu chảy mạnh do vận tốc máu trong mạch lớn, chảy thành tia gây nguy hiểm, cần sơ cứu tạm thời và đưa ngay đến bệnh viện.

b) Những yêu cầu cơ bản của biện pháp buộc dây garô là gì? Vì sao chỉ những vết thương chảy máu động mạch ở tay hoặc chân mới dùng được biện pháp buộc dây garô?

Trả lời:

- Những yêu cầu cơ bản của biện pháp buộc dây garô:

+ Trước khi đặt garô nên dùng vải quấn quanh da vùng định thắt để tránh xoắn và kẹt da phía dưới dây thắt.

+ Khi đặt vòng garô đầu tiên phải chặt nhất sau đó lực thắt giảm dần. Các vòng garô nằm cạnh nhau sao cho không bị xoắn kẹp, đầu dây garô phải được cố định lại.

+ Trường hợp đặt garô đúng: máu nhanh chóng ngừng chảy, phía dưới chỗ đặt garô mạch không còn đập, chỉ trắng nhợt.

+ Nếu thắt garô quá chặt có thể gây dập nát tổ chức phần mềm, và cũng là nguyên nhân gây liệt chi.

+ Nếu đặt garô không đủ chặt, máu tiếp tục chảy, đồng thời ứ tắc tĩnh mạch (có thể tím thẫm).

+ Không được phép để garô lâu quá 1,5 – 2 giờ, nếu lâu quá phần dưới garô sẽ bị hoại tử. Vì vậy khi đặt garô nhất thiết phải ghi giờ vào 1 tờ giấy và đặt tờ giấy vào chỗ đặt garô, cứ 1 giờ nới lỏng garô 1 lần, nới từ từ mỗi lần khoảng 30 giây.

+ Chuyển bệnh nhân tới bệnh viện nhanh nhất có thể.

- Những vết thương chảy máu động mạch ở tay hoặc ở chân mới dùng biện pháp buộc dây garô vì tay và chân là những mô đặc nên biện pháp buộc dây garô mới có hiệu quả cầm máu.

c) Những vết thương chảy máu động mạch không phải ở tay (chân) cần được xử lí thế nào?

Trả lời:

- Ở những vị trí khác, biện pháp garô vừa không có hiệu quả cầm máu (như vết thương ở bẹn, ở bụng), do buộc garô sẽ không chắc chắn; vừa có thể gây ra nguy hiểm tính mạng, như vết thương ở đầu, mặt, cổ… do não sẽ bị thiếu oxi, mà não chỉ cần thiếu oxi khoảng 3/4 phút đã có thể bị tổn thương tới mức không thể hồi phục.

- Nếu người sơ cứu có kiến thức cấp cứu vết thương thì một mặt cho băng chặt vết thương, mặt khác lấy ngón tay ấn chặn vào phía trên đường đi của động mạch (phía trên vết thương đó).

- Nếu người sơ cứu không biết nghiệp vụ cấp cứu vết thương thì cần băng chặt vết thương để cầm máu tạm thời sau đó nhanh chóng đưa nạn nhân đến bệnh viện gần nhất.

2. KĨ NĂNG

a) Phân biệt các dạng chảy máu:

b) Các kĩ năng sơ cứu vết thương chảy máu: