Bài 21. Câu Cảm Thán - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.ppt) (14 trang)

Trang chủ

Giáo án - Bài giảng

Ngữ văn

Bài 21. Câu cảm thán

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.13 MB, 14 trang )

Kiểm tra bài cũ:Xét theo mục đích nói thì những câu sau thuộc kiểu câu gì?1, Phải chăng khi chế độ khoa cử bằng chữ Hán bị bãi bỏ thì nhữngngười như ông đồ sẽ bị xã hội dần quên lãng? Câu nghi vấn: + Có từ nghi vấn “phải chăng”+ Kết thúc bằng dấu chấm hỏi+ Khẳng định2, Chúng ta hãy cùng chung tay bảo vệ môi trường! Câu cầu khiến: + Có từ cầu khiến “hãy”+ Kết thúc bằng dấu chấm than+ Đề nghị, kêu gọi3, Cảnh con hổ uống nước trong đêm trăng đẹp biết nhường nào! Câu cảm thán.TiÕt 86:C©u c¶mth¸na) Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như aihết… Một người như thế ấy!... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!...Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàngxóm, láng giềng… Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tưđể có ăn ư? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn…(Lão Hạc – Nam Cao)b)Nào đâu những đêm vàng bên bờ suốiTa say mồi đứng uống ánh trăng tan?Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngànTa lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?Đâu những chiều lênh láng máu sau rừngTa đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?(Nhớ rừng – Thế Lữ)c) Tế Hanh yêu quê hương miền biển của mình biết bao!d) Đẹp thay cảnh hoàng hôn trên biển!THẢO LUẬN NHÓM – BÀN(Thời gian: 2 phút)(?) Khi viết đơn, biên bản, hợp đồng haytrình bày kết quả giải một bài toán,… có thể dùngcâu cảm thán không? Vì sao? Ngôn ngữ trong đơn từ, hợp đồng,… (ngônngữ trong văn bản hành chính - công vụ) và ngônngữ để trình bày kết quả giải một bài toán (ngônngữ trong văn bản khoa học) là ngôn ngữ “duylí” (ngôn ngữ của tư duy lôgíc) nên không thíchhợp với việc sử dụng những yếu tố ngôn ngữ bộclộ rõ cảm xúc.BÀI TẬPEm hãy đặt các câu cảm thán phù hợp với những hình ảnh sau:BÀI TẬP(?) Trong hai câu sau, câu nào là câu cảm thán? Vì sao?1, Những người lính hi sinh vì độc lập tự do của đất nướcthật cao đẹp biết bao!(Từ ngữ cảm thán)  Bộc lộ trực tiếp tình cảm, cảm xúc. Câu cảm thán2, Trong chiến tranh, có biết bao người lính ra trận và mãimãi không trở về. (Từ ngữ chỉ số lượng) Câu trần thuậtCâu nghi vấn- Có những từ nghivấn (ai, gì, nào, tạisao, đâu, bao giờ,bao nhiêu, à, , hả,chứ, (có) không,Đặc (đã) cha,) hoặcđiể có từ hay (nối các vếm có quan hệ lựa chọn).hìnhthức - Khi viết, kết thúcbằng dấu chấm hỏi;hoặc bằng dấu chấm,dấu chấm than, chấmlửng.Câu cầukhiếnCâu cảmthán- Có những từcầu khiến nh:hãy,đừng,chớ,đi,thôi, nào,hay ngữ điệucầu khiến.- Có những từngữ cảm thánnh: ôi, thanôi,hỡi ơi,chao ôi (ôi),trời ơI, thay,biếtbao,xiếtbao,biếtchừngnào- Khi viết, kếtthúc bằng dấuchấm than.- Khi viết, kếtthúc bằng dấuchấmthanhoặcdấuchấm.- Dùng để hỏi (chính) - Dùng để ra - Dùng để bộcChứ - Dùng để cầu khiến, lệnh, yêu cầu, lộ trực tiếpđềnghị, cảm xúc củaBÀI TẬP 1: Hãy cho biết các câu trong những đoạntrích sau có phải đều là câu cảm thán không? Vì sao?a, Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đêkhông sao cự lại được với thế nước! Lo thay! Nguy thay!Khúc đê này hỏng mất.(Sống chết mặc bay – Phạm Duy Tốn)b, Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!(Nhớ rừng – Thế Lữ)c, Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉtổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mìnhthôi. Tôi đã phải trải cảnh như thế. Thoát nạn rồi, mà còn ânhận quá, ân hận mãi.(Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài) Câu cảm thán phải có từ ngữ cảm thán.BÀI TẬP 2: Nêu rõ tình cảm, cảm xúc được thể hiện trong những câusau. Có thể xếp những câu này vào kiểu câu cảm thán được không? Vìsao?a,Ai làm cho bể kia đầyCho ao kia cạn cho gầy cò con? Câu nghi vấn(Ca dao) Lời than thở của người nông dân dưới chế độ phong kiến.b, Anh mà chết là chỉ tại cái tội ngông cuồng dại dộtcủa tôi. Tôi biết làm thế nào bây giờ? Câu nghi vấn(Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài) Sự ân hận của Dế Mèn trước cái chết thảm thương, oanức của Dế Choắt.Không phải tất cả các câu bộc lộ tình cảm, cảm xúcđều là câu cảm thán.m- Học thuộc phần ghi nhớ.- Bài tập: Dựa vào các bài thơ của Hồ Chí Minh vừađược học, hãy phát biểu cảm nghĩ của em về Bác Hồ.Trình bày bằng đoạn văn diễn dịch (10 - 12 câu),trong đoạn văn có sử dụng câu cảm thán (gạch chân).- Soạn bài: “Câu trần thuật”Chơi mà học – Học mà chơi(Thời gian 3 phút)Luật chơi: Có 4 đội chơi. Mỗi đội 3 người. Chươngtrình sẽ đưa ra tình huống. Lần lượt mỗi đội cử một ngườilên giải quyết tình huống. Khi người chơi trở về đội, ngườitiếp theo mới được lên tiếp sức, đội nào lên trước sẽ bị loại.Đội nào hoàn thành phần thi trước và đúng nhất sẽ thắngcuộc.Cho tình huống sau: Trong giờ ra chơi, các emthấy một bạn học sinh đang vứt rác bừa bãi.Mỗi đội chơi hãy đặt 3 câu (một câu nghivấn, một câu cầu khiến, một câu cảm thán) vớicùng nội dung để bạn ấy dừng lại.151413121110987654321HÕt giê