Bài 37. Địa Lí Các Ngành Giao Thông Vận Tải - Củng Cố Kiến Thức

I. ĐƯỜNG SẮT

1. Đặc điểm

- Ưu điểm:

+ Chở được hàng nặng, đi xa.

+ Tốc độ nhanh, ổn định, giá rẻ.

- Nhược điểm: Tính cơ động thấp, khả năng vượt dốc nhỏ, đầu tư lớn.

2. Tình hình phát triển

- Tổng chiều dài là 1,2 triệu km.

- Đổi mới về sức kéo (đầu máy chạy bằng hơi nước $ \rightarrow$ đầu máy chạy bằng điêzen $ \rightarrow$ chạy bằng điện $ \rightarrow$ tàu chạy trên đệm từ).

- Đổi mới về toa xe: mức độ tiện nghi ngày càng cao, các toa chuyên dùng ngày càng đa dạng.

- Đổi mới về đường ray: rộng hơn (ngoài ra đang bị cạnh tranh với đường ô tô).

3. Phân bố

- Châu Âu, Đông Bắc Hoa Kì, phản ánh sự phân bố công nghiệp.

II. ĐƯỜNG Ô TÔ

1. Đặc điểm

- Ưu điểm:

+ Tiện lợi, cơ động, thích nghi cao với các điều kiện địa hình.

+ Hiệu quả kinh tế cao trên các cự li vận chuyển ngắn và trung bình.

+ Phối hợp được với các phương tiện vận tải khác.

- Nhược điểm:

+ Gây ô nhiễm môi trường, ách tắc giao thông, tai nạn giao thông.

+ Chi dùng nhiều nguyên, nhiên liệu...

2. Tình hình phát triển

- Thế giới có khoảng 700 triệu đầu xe.

- Phương tiện, hệ thống đường ngày càng hiện đại.

- Xu hướng chế tạo và sử dụng các loại tốn ít nhiên liệu, ít gây ô nhiễm môi trường, xuất hiện phương tiện vận tải siêu trọng.

3. Phân bố

- Bắc Mĩ, Tây Âu, Ôxtrâylia, Nhật Bản.

III. ĐƯỜNG ỐNG

1. Đặc điểm

- Ưu điểm: Vận chuyển được dầu khí, chất lỏng, tương đối ổn định, tiết kiệm, giá rẻ.

- Nhược điểm: Công tác bảo vệ khó khăn, chi phí xây dựng cao.

2. Tình hình phát triển

- Ngành trẻ, chiều dài tăng liên tục.

3. Phân bố

- Khu vực Trung Đông, Hoa Kì, Liên bang Nga, Trung Quốc…

IV. ĐƯỜNG SÔNG, HỒ

1. Đặc điểm

- Ưu điểm: Vận chuyển được hàng nặng, cồng kềnh, giá rẻ.

- Nhược điểm: Phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, tốc độ chậm.

2. Tình hình phát triển

- Nhiều sông ngòi được cải tạo, đào nhiều kênh nối các hệ thống sông với nhau, phương tiện được cải tiến, tốc độ tăng.

3. Phân bố

- Phát triển mạnh ở Hoa Kì, Nga, Canada, châu Âu (sông Rainơ, sông Đanuýp).

V. ĐƯỜNG BIỂN

1. Đặc điểm

- Ưu điểm: Đảm nhận phần lớn khối lượng hàng hóa quốc tế, khối lượng luân chuyển rất lớn, giá rẻ.

- Nhược điểm: Ô nhiễm môi trường biển, chi phí xây dựng cảng nhiều.

2. Tình hình phát triển

- Phương tiện được cải tiến, phát triển và cải tạo cảng biển (cảng côntenơ), xây dựng các kênh biển.

- Các đội tàu buôn không ngừng tăng.

3. Phân bố

- Hai bờ Đại Tây Dương (Bắc Mĩ - Eu).

VI. ĐƯỜNG HÀNG KHÔNG

1. Đặc điểm

- Ưu điểm: Vận tốc nhanh, không phụ thuộc vào địa hình.

- Nhược điểm: khối lượng vận chuyển nhỏ, vốn đầu tư lớn, cước phí cao, ô nhiễm môi trường.

2. Tình hình phát triển

- Trên thế giới có khoảng 5000 sân bay đang hoạt động, khối lượng vận chuyển ngày càng lớn, tốc độ tăng.

3. Phân bố

- Cường quốc hàng không: Hồng Kông, Anh, Pháp, Đức, Nga.

- Các tuyến sầm uất: xuyên Đại Tây Dương, tuyến nối Hoa Kì với châu Á - Thái Bình Dương.