Bài 41: Độ Tan Của Một Chất Trong Nước

1.1. Chất tan và chất không tan

a) Thí nghiệm về tính tan của chất

• Thí nghiệm 1: Hòa tan cát và muối vào nước

Hình 1: So sánh tính tan của cát và muối trong nước

Nhận xét: Muối tan tốt trong nước, cát không tan trong nước.

Kết luận: Có chất tan, có chất không tan trong nước.

• Thí nghiệm 2: Thử tính tan ít hay nhiều của đá vôi (CaCO3) trong nước

Hình 2: Sự tan nhiều hay ít của chất tan

Kết luận: Có chất tan nhiều, có chất tan ít trong nước

b) Tính tan trong nước của một số axit, bazơ và muối

Hình 3: Bảng tính tan của các chất

• Hầu hết axit tan trong nước trừ axit silixic (H2SiO3)
• Bazơ hầu hết không tan trong nước trừ KOH, NaOH, Ba(OH)2 còn Ca(OH)2 ít tan

Hình 4: Màu sắc của một số kết tủa

• Muối:
  • Muối của Na, K đều tan như KCl, NaNO3, ...
  • Muối nitrat đều tan như Ba(NO3)2, Mg(NO3)2
  • Phần lớn muối clorua, sunfat tan. Muối cacbonat đều không tan. Muối CuCl2 (tan), AgCl (không tan), K2SO4 (tan), BaSO4 (không tan)...

1.2. Độ tan của một chất trong nước

a) Định nghĩa

• Độ tan (S) của một chất trong nước là số gam chất đó hòa tan trong 100 gam H2O để tạo thành dung dịch bão hòa ở nhiệt độ xác định.

• Ví dụ: Ở 250C khi hòa tan 36 gam muối NaCl vào 100 gam nước thì người ta thu được dung dịch muối bão hòa. Người ta nói độ tan của NaCl ở 250C là 36 gam.

b) Những yếu tố ảnh hưởng đến độ tan

• Độ tan của chất rắn phụ thuộc vào nhiệt độ. Nhiệt độ càng cao thì độ tan càng lớn

Hình 5: Ảnh hưởng của nhiệt độ đến độ tan của chẩt rắn

• Độ tan của chất khí phụ thuộc vào nhiệt độ và áp suất. Nhiệt độ và áp suất càng lớn thì độ tan càng lớn.

Hình 6: Ảnh hưởng của nhiệt độ đến độ tan của chất khí

• Ví dụ: Ta tiến hành thí nghiệm hòa tan của chất khí khi tăng áp suất. Với cùng lượng chất khí và nước nhưng ta lần lượt giảm thể tích ở bình 2 và 3 theo mức độ tăng dần như hình vẽ:

Hình 7: Ảnh hưởng của áp suất đến độ tan của chất khí

Nhận xét: Nhiệt độ và áp suất càng lớn thì độ tan càng lớn ⇒ Lượng khí hòa tan trong bình 3 là nhiều nhất.