BÀI 521 - Cây Găng Gật

Găng gật là một loại cây có tên nghe rất lạ và chưa được nhiều người biết đến ở nước ta. Tuy nhiên, đây là một vị thuốc nam khá nổi tiếng tại nhiều nước Đông Nam Á và có thể dùng để trị nhiều căn bệnh khác. Dưới đây là 6 tác dụng của cây găng gật mà có thể bạn chưa biết.

1. Tên gọi
2. Giới thiệu về cây găng gật
3. Mô tả cây
4. Phân bố, thu hái và chế biến
5. Thành phần hóa học
6. Công dụng và liều dùng
   1. 6 tác dụng của cây găng gật

Tên gọi

Còn gọi là Găng trắng, lovieng (Campuchia).

Tên khoa học Randia tomentosa (Bium. ex. DC.) Hooki. (Gardenia tomentosa Wall).

Thuộc họ Cà phê Rubiaceac.

Giới thiệu về cây găng gật

Cây găng gật là loài cây thân gỗ được trồng nhiều ở Ấn Độ, Thái Lan, phía nam Trung Quốc, Inđônêxia và một số nước ở miền Đông Châu phi. Ngoài ra ở một số nơi có khí hậu nhiệt đới cũng xuất hiện loại cây này. Ở Việt Nam cây thường mọc tự nhiên trong các rừng còi, rừng thưa trên những mảnh đất cằn từ Khánh Hòa vào Đồng Nai.

Cây găng gật còn được trồng để lấy gỗ mịn và dai, có màu nhạt thường được dùng làm trục xe, làm lược

Loài cây này còn được người dân trồng xung quanh nhà, quanh vườn để làm hàng rào do thân và cành cây găng gật có nhiều gai. Đây là loại cây ưa ánh sáng, chịu được môi trường khắc nghiệt trong vùng đất khô cằn hay những vùng khô hạn ven biển.

Mô tả cây

Cây nhỏ cao 4 đến 10m, cành buông thõng, phủ lông tơ, trẻn mặt có nhiều gai to dài 1-5cm. Lá hình báu dục đấu hơi nhọn hay tù, phiên lá dai mặt trên xanh lục, mặt dưới có lông tơ màu trắng nhạt hay hơi nâu, dài 2,5-13cm, rộng 1,5- 4,5cm.

Hoa đơn độc hầu như không cuống, màu trắng nhạt. Đài thường 6, tràng thường 8, nhị 5 đến 10. Quả thịt màu vàng, hình cầu hay hình trứng dài 2,5-4cm, rộng 2-4cm, hai ngăn. Hạt rất nhiều, dài 5mm, rộng 3-4mm, có cạnh, lưng tròn, hai bên dẹt, nhắn, màu đen nhạt. Mùa hoa: tháng 3-5, mùa quả: tháng 4-7.

Phân bố, thu hái và chế biến

Mọc hoang và cũng thường được trồng làm hàng rào do thân và cành có nhiều gai.

Thường trồng để lấy gỗ mịn dai, màu nhạt để tiện những con quay trẻ chơi, trục xe và làm lược. Quả hái về phơi hay sấy khô dùng để giặt quần áo tơ lụa, gội đầu. Lá tươi hái về vò lấy chất nhầy ăn cho mát.

Còn thấy ở Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc và Inđônêxia.

Thành phần hóa học

Trong quả chứa nhiều saponin tritecpenic. Các chất khác chưa thấy nghiên cứu.

Công dụng và liều dùng

Chủ yếu nhân dân trồng làm hàng rào, lấy gỗ làm trục xe, làm lược ở miền Trung và Nam Việt Nam, tiện con quay.

Quả ngâm hoặc sắc lấy nước dùng gội đầu và giạt quần áo, nhất là những hàng tơ lụa có màu.

Lá tươi dùng làm thuốc giải nhiệt, chữa tiểu vàng, đỏ, đái rắt, ngày dùng 20-30g lá vò với nước sôi để nguội. Lọc nhanh. Để cho đông đặc. Thêm đường vào mà ăn.

6 tác dụng của cây găng gật

Vì chưa được biết đến nhiều do đó không phải ai cũng biết rõ về công dụng của loại cây này. Chính vì vậy bạn đừng nên bỏ qua [số] tác dụng của cây găng gật dưới đây:

Giải nhiệt, chữa tiếu vàng, đỏ, đái rắt

Khi trong người bị nhiệt, để giúp người thanh mát, chỉ cần hái một nắm lá cây găng gật còn tươi, đem rửa sạch, sau đó đem vò khoảng 20- 30g với nước nguội, dùng dụng cụ chuyên dụng hay vải mùng lọc sạch, chỉ giữa lại phần nước. Để cho dông đặc, nếu nước quá đắng khó uống, có thể thêm một ít đường cho dễ uống hơn.

Chữa mụn nhọt, lở loét

Theo dân gian, nước bị mụn nhọt, lở loét bạn hái một ít quả găng, đem bỏ đôi, loại bỏ hạt. Sau đó cho vôi vào ruột, lấy đất sét phủ bên ngoài, đốt tồn tính. Sau đó, bỏ đất, tán quả thành bột rắc quanh nơi loét sẽ rất nhanh khỏi.

Chữa lỵ

Ở Ấn Độ và nhiều nước khác nhau, người ta thường dùng quả găng khô làm thuốc gân nôn với liều 2,5g (sấy khô tán nhỏ) và chữa lỵ với liều 1-2g.

Trị các bệnh về đường tiêu hóa

Mọi bộ phận trên cây găng đều có thể sử dụng được. Có thể lấy vỏ thân và vỏ cành của cây găng dùng sắc với nước để chữa các bệnh về đường tiêu hóa như ỉa chảy, đau bụng, đi lỵ.

Nhuộm vải, giặt quần áo

Qủa găng đất cũng thường được nhiều người thu hoạch về để lấy nước gội đầu, nhuộm vải và làm nước giặt quần áo.

Làm món thạch găng

Thạch găng hái lá đem phơi khô, nhặt bỏ lá hư và gai. Khoảng 50g lá găng thì lấy 3.5l nước, đun sôi để nguội và chiếc nồi miệng rộng lọc lấy nước. Cho 150ml nước vôi trong vào. Lấy dung dịch nước găng này sẽ tạo thành món thành găng khá ngon miệng và giải nhiệt cực tốt.

Lấy gỗ làm nhiều vật dụng gia đình

Gỗ từ thân cây găng gật có thể làm lược, làm trục xe, con quay món đồ chơi khá thích thú của trẻ em ở các vùng nông thôn.

Mong rằng qua bài viết trên bạn đã hiểu thêm về 6 tác dụng của cây găng gật. Hy vọng rằng những thông tin bổ ích trên sẽ giúp bạn có thể sử dụng cây găng vào nhiều việc có ích trong cuộc sống hằng ngày cũng như điều trị được nhiều căn bệnh khác nhau.

LIÊN HỆ MUA SẢN PHẨM:0939 714 275tiemthuocbacsaithanhThuocbacsaithanh

CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:CÁT CÁNH LÀ GÌ?VỊ THUỐC TIỀN HỒ