Bài 9: Thực Hành - Lắp Mạch điện Công Tắc Ba Cực điều Khiển Một đèn

Bài 8 – Thực hành:

LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN

A. Lý thuyết & Nội dung bài học

• Nội dung chính

- Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn.

- Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kĩ thuật.

- Đảm bảo an toàn điện.

I. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị

- Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, khoan điện (hoặc khoan tay), tua vít, bút chì điện, dao nhỏ, thước kẻ, bút chì.

- Vật liệu và thiết bị: bảng điện, hai công tắc cực, cầu chì, bóng đèn, đui đèn, dây dẫn, phụ kiện đi dây, băng cách điện, giấy ráp.

II. Nội dung và trình tự thực hành

1. Vẽ sơ đồ lắp đặt

a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý

• Hai mạch điện của hai đèn mắc song song nhau.

• Hai công tắc độc lập với nhau.

• Công tắc nào đóng thì đèn của mạch đó sáng; ngược lại, ngắt mạch thì đèn đó tắt.

b. Vẽ sơ đồ lắp đặt

2. Lập bảng dự trù vật liệu, thiết bị và lựa chọn dụng cụ

TT	Tên dụng cụ, vật liệu và thiết bị	Số lượng	Yêu cầu kĩ thuật
1	Kìm điện	1	Cách điện tốt
2	Kìm tuốt dây	1	Cách điện tốt
3	Tua vít	1	Cách điện tốt
4	Khoan tay	1	Cầm chắc chắn
5	Bóng đèn	2	220V - 60W
6	Đui đèn	2	Cách điện tốt
7	Cầu chì	2	220V – 5A
8	Công tắc hai cực	2	220V – 6A
9	Bảng điện	1	20x15x1,5
10	Dây điện	1m	Lõi nhiều sợi
11	Băng keo cách điện	1	Cách điện tốt
12	Giấy ráp	1	Tốt

3. Lắp đặt mạch điện

Qui trình lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn gồm 5 bước:

• Bước 1. Vạch dấu

◦ Lỗ luồn dây, lỗ vít, thiết bị điện, bảng điện, đường đi dây, đèn ...

◦ Kí hiệu riêng biệt cho lỗ luồn dây và lỗ bắt vít.

• Bước 2. Khoan lỗ

◦ Tiến hành khoan: Khoan lỗ bắt vít trước (∅2), lỗ luồn dây sau (∅5).

• Bước 3. Lắp thiết bị điện vào bảng điện

◦ Cắt 5 đoạn dây 15 – 20cm, thực hiện nội dung nối dây.

◦ Xác định cực của công tắc.

◦ Nối dây thiết bị đóng cắt và bảo vệ của bảng điện.

◦ Lắp thiết bị điện vào bảng điện.

• Bước 4. Nối dây mạch điện

◦ Nối dây từ thiết bị điện ở bảng điện ra đèn, nối dây vào đui đèn.

◦ Cho dây vào ống luồn dây, đậy nắp lại, ...

• Bước 5. Kiểm tra

◦ Kiểm tra sản phẩm đạt chuẩn.

▪ Lắp đặt đúng theo sơ đồ.

▪ Các mối nối đảm bảo an toàn điện, chắc và đẹp.

▪ Mạch điện đảm bảo thông mạch.

◦ Nối mạch điện vào nguồn điện và cho vận hành thử.

B. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Khi lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn cần:

A. Vẽ sơ đồ lắp đặt

B. Lập bảng dự trù vật liệu, thiết bị và lựa chọn dụng cụ

C. Lắp đặt mạch điện

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án: D

Câu 2: Vẽ sơ đồ lắp đặt tiến hành theo mấy bước?

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

Đáp án: A

Câu 3: Trước khi vẽ sơ đồ lắp đặt cần:

A. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lí mạch điện

B. Lựa chọn dụng cụ

C. Lập bảng dự trù vật liệu

D. Đáp án khác

Đáp án: A. Vì sau khi vẽ sơ đồ lắp đặt mới tiến hành dự trù vật liệu, lựa chọn dụng cụ.

Câu 4: Sơ đồ nguyên lí mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn gồm:

A. Cầu chì

B. Công tắc hai cực

C. Đèn

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án: D

Câu 5: Kiểm tra mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn là:

A. Kiểm tra sản phẩm đạt các tiêu chuẩn

B. Nối mạch điện vào nguồn điện và vận hành thử

C. Cả A và B đều đúng

D. Cả A và B đều sai

Đáp án: C

Câu 6: Kiểm tra sản phẩm cần đạt các tiêu chuẩn:

A. Lắp đặt đúng sơ đồ

B. Mối nối đảm bảo an toàn điện, chắc, đẹp

C. Mạch điện đảm bảo thông mạch

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án: D

Câu 7: Lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn tiến hành theo mấy bước?

A. 4 B. 5 C. 6 D. 7

Đáp án: B. Đó là vạch dấu, khoan lỗ, lắp thiết bị của bảng điện, nối dây mạch điện, kiểm tra.

Bài 9 - Thực hành

LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN MỘT ĐÈN

Nội dung chính: (Còn gọi là mạch điện đèn cầu thang)

- Hiểu được nguyên lí làm việc dùng 2 công tắc 3 cực điều khiển 1 đèn.

- Vẽ được sơ đồ lắp đặt của mạch điện đèn cầu thang.

- Lắp được mạch điện đèn cầu thang.

- Đàm bảo an toàn điện.

I. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị

- Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, dao nhỏ, tua vít, khoan điện hoặc khoan tay, bút thử điện.

- Vật liệu và thiết bị: Dây dẫn điện, bóng đèn, đui đèn, công tắc 3 cực, cầu chì, bảng điện, băng cách điện, giấy ráp.

II. Nội dung và trình tự thực hành

Công tắc 2 cực	Công tắc 3 cực
Giống nhau	Cấu tạo ngoài giống nhau, có vỏ và bộ phận tác động
Khác nhau	- Bộ phận tiếp điện có 2 chốt - 1 cực động, 1 cực tĩnh, dùng để đóng cắt 1 dây dẫn	- Bộ phận tiếp điện có 3 chốt. - 1 cực động, 2 cực tĩnh, dùng để chuyển nối dòng điện
Hình vẽ

1. Vẽ sơ đồ lắp đặt

a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý

Nguyên tắc nối dây

• Cực 1 của hai công tắc nối với nhau, và cực 2 của hai công tắc cũng nối với nhau.

• Cầu chì, 2 công tắc 3 cực, và đèn mắc nối tiếp nhau.

• Công dụng của 2 công tắc 3 cực dùng để bật, tắt đèn ở 2 nơi khác nhau hoặc ở cùng một nơi.

Nguyên tắc hoạt động của mạch:

• Khi 2 công tắc 3 cực ở cùng vị trí 1-1 hoặc 2-2 thì mạch kín đèn sáng.

• Khi 2 công tắc 3 cực ở 2 vị trí đối nhau 1-2 hoặc 2-1 thì mạch hở đèn tắt.

b. Vẽ sơ đồ lắp đặt

2. Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu, thiết bị

TT	Tên dụng cụ, vật liệu và thiết bị	Số lượng	Yêu cầu kĩ thuật
1	Bảng điện	2 cái	Tốt
2	Công tắc 3 cực	2 cái	220V – 3A, còn tốt
3	Cầu chì	1 cái	220V – 2A (5A), còn tốt
4	Đuôi đèn	1 cái	Tốt
5	Dây dẫn	1 mét đôi	Tốt
6	Băng cách điện	1 cuộn	Còn tốt (độ dính tốt, an toàn)
7	Giấy ráp	1 tờ	Tốt
8	Bóng đèn	1 đèn 220V	Tốt
9	Kìm điện	1 cái	Tốt
10	Kìm tuốt dây	1 cái	Tốt
11	Tua vít	1 cái	Tốt
12	Khoan mồi	1 cái	Tốt
13	Bút thử điện	1 cái	Tốt

3. Lắp đặt mạch điện:Quy trình lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn gồm 5 bước:

• Bước 1. Vạch dấu

◦ Vạch dấu vị trí các thiết bị điện và đèn.

◦ Vạch dấu đường đi dây của mạch điện.

• Bước 2. Khoan lỗ

◦ Khoan lỗ bắt vít.

◦ Khoan lỗ luồn dây.

• Bước 3. Lắp thiết bị điện vào bảng điện

◦ Xác định các cực của công tắc.

◦ Nối dây các thiết bị đóng cắt, bảo vệ trên bảng điện.

◦ Lắp đặt các thiết bị điện vào bảng điện.

• Bước 4. Nối dây mạch điện

◦ Lắp đặt dây dẫn từ bảng điện ra đèn.

◦ Nối dây vào đui đèn.

• Bước 5. Kiểm tra

◦ Kiểm tra sản phẩm đạt chuẩn.

◦ Lắp đặt đúng theo sơ đồ.

◦ Các mối nối đảm bảo an toàn điện, chắc và đẹp.

◦ Mạch điện đảm bảo thông mạch.

◦ Nối mạch điện vào nguồn điện và cho vận hành thử.

Bài Thực hành: Lắp mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn trên đây với các nội dung kiến thức các bạn học sinh cần nắm vững chuẩn bị đồ dùng, quy trình thực hiện lắp mạch điện hai công tắc 3 cực điều khiển một đèn...