Bài Ca Dao: Con ơi Muốn Nên Thân Người

  • Con ơi muốn nên thân người

    Con ơi, muốn nên thân người, Lắng tai nghe lấy những lời mẹ cha. Gái thì giữ việc trong nhà, Khi vào canh cửi, khi ra thêu thùa. Trai thì đọc sách, ngâm thơ, Dùi mài kinh sử để chờ kịp khoa. Mai sau nối được nghiệp nhà, Trước là đẹp mặt, sau là ấm thân.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • canh cửi
      • cha mẹ
    • Người đăng: Quỳnh Mai
    • 24 January,2013
  • Bình luận
Cùng thể loại:
  • Mười giờ kèn thổi tò te

    Mười giờ kèn thổi tò te, Mặt anh lính tập đỏ hoe nhớ nhà

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
      • Lịch sử
    • Thẻ:
      • thuộc địa
      • lính tập
    • Người đăng: Phan An
    • 28 October,2025
  • Trai trưởng nam le lưỡi rà hòm

    Trai trưởng nam le lưỡi rà hòm, Gái tiểu nhi than khóc từ chòm cỏ may

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
      • Khác
    • Thẻ:
      • hủ tục
    • Người đăng: Phan An
    • 28 October,2025
  • Bao giờ cá lý hóa long

    Bao giờ cá lý hóa long Đền ơn cha mẹ ẵm bồng ngày xưa.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • cha mẹ
      • công ơn cha mẹ
    • Người đăng: Phan An
    • 9 September,2025
  • Chồng chài, vợ lưới, con câu

    Chồng chài, vợ lưới, con câu, Sông Ngô bể Sở biết đâu là nhà.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
      • Lao động sản xuất
    • Người đăng: Phan An
    • 10 April,2022
  • Trồng cây ai nỏ muốn cây xanh

    Trồng cây ai nỏ muốn cây xanh, Cha mẹ sinh thành ai nỏ muốn con nên?

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Người đăng: Phan An
    • 4 April,2022
  • Áo rách thì để thịt ra

    Áo rách thì để thịt ra Chị gần không khỏi em xa không chào

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • chị em
    • Người đăng: Phan An
    • 27 March,2022
  • Mẹ ru con ngủ cho ngoan

    Mẹ ru con ngủ cho ngoan, Mẹ còn xúc nốt xe than cho đầy, Mẹ ru con ngủ cho say, Làm xong chuyến nữa nghỉ tay mẹ về

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
      • Lao động sản xuất
    • Thẻ:
      • Pháp thuộc
      • thợ mỏ
    • Người đăng: Phan An
    • 18 March,2022
  • Ngó lên tam sơn, nguồn cơn cảm động

    Ngó lên tam sơn, nguồn cơn cảm động, Ngó về tứ hải, biển rộng sông dài; Ơi người tảo tần nuôi mẹ hôm mai, Trong tâm ảo não, nhớ nhau hoài không quên.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình yêu đôi lứa
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Người đăng: Phan An
    • 14 March,2022
  • Ba đồng một quả đậu xanh

    Ba đồng một quả đậu xanh, Một cân đường cát, đưa anh ra vời

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình yêu đôi lứa
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • đánh cá
    • Người đăng: Phan An
    • 13 March,2022
  • Nửa đêm ra đứng giữa trời

    Nửa đêm ra đứng giữa trời, Cầm tờ giấy bạch chờ lời mẹ răn

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình yêu đôi lứa
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Người đăng: Phan An
    • 9 February,2022
Có cùng từ khóa:
  • Khi khóc dai ngồi dỗ

    Khi khóc dai ngồi dỗ Khi ngứa ngáy ngồi xoa Trông tháng trọn ngày qua Trông từng li từng tí Khi bữa ăn đương dở Con tiểu giải lên mình Ai nấy cũng đều kinh Cha mẹ ngồi chịu vậy Kể trong nhà đói khổ Trời giá rét căm căm Nơi ướt để mẹ nằm Nơi khô xê con lại Suốt đêm ngày mong mỏi Con khôn lớn mai sau Nghĩa khó nhọc bấy lâu Công giữ gìn chăm sóc

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • cha mẹ
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 6 August,2022
  • Ở nuôi cha mẹ trọn niềm

    Ở nuôi cha mẹ trọn niềm, Bao giờ trăng khuyết lưỡi liềm sẽ hay.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • cha mẹ
      • trăng
    • Người đăng: Phan An
    • 9 February,2022
  • Mẹ đánh một trăm không bằng cha hăm một tiếng

    Mẹ đánh một trăm không bằng cha hăm một tiếng

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Khác
    • Thẻ:
      • cha mẹ
    • Người đăng: Phan An
    • 24 November,2017
  • Thẹn thùng đường cửi đi về

    Thẹn thùng đường cửi đi về Chân ngừng bàn đạp, tay e thoi chuyền

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình yêu đôi lứa
    • Thẻ:
      • canh cửi
    • Người đăng: Phan An
    • 9 April,2016
  • Con chim đa đa đậu nhánh đa đa

    Con chim đa đa đậu nhánh đa đa Chồng gần không lấy, để lấy chồng xa Mai sau cha yếu mẹ già Nồi cơm bắc xuống, ấm trà bắc lên.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • cha mẹ
      • cây đa
      • chim đa đa
    • Người đăng: Phan An
    • 30 September,2015
  • Tay anh cầm gói mứt, tay anh xách bình tích trà

    Tay anh cầm gói mứt, tay anh xách bình tích trà, Em về thưa thầy với mẹ, có chàng rể đàng xa đến mừng. – Thầy mẹ em không hay ăn mứt, cũng không hay uống trà, Em xin kính lại cho mẹ già bên anh.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình yêu đôi lứa
    • Thẻ:
      • cha mẹ
      • đối đáp
      • bình tích
    • Người đăng: Phan An
    • 13 September,2015
  • Em về kẻo thầy em dức, kẻo mẹ em la

    Em về kẻo thầy em dức, kẻo mẹ em la, Trận đòn oan em chịu, anh ở xa biết gì.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình yêu đôi lứa
    • Thẻ:
      • cha mẹ
    • Người đăng: Phan An
    • 11 August,2015
  • Làm người hiếu nghĩa đi đầu

    Làm người hiếu nghĩa đi đầu Hiếu cha hiếu mẹ việc gì không xong

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • cha mẹ
      • hiếu thảo
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 11 August,2015
  • Em không tham chi anh bồ lúa quan tiền

    Em không tham chi anh bồ lúa quan tiền Tham vì một nỗi cha hiền mẹ ngoan

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình yêu đôi lứa
    • Thẻ:
      • cha mẹ
    • Người đăng: Phan An
    • 2 August,2015
  • Em không lấy chồng thiên hạ đa nghi

    Em không lấy chồng thiên hạ đa nghi Em lấy chồng bỏ cha bỏ mẹ, khổ ra ri hỡi trời

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Tình cảm gia đình, bạn bè
    • Thẻ:
      • cha mẹ
    • Người đăng: Phan An
    • 2 August,2015
Chú thích
  1. Canh cửi Sợi chỉ dọc (canh hoặc kinh) trên Khung cửi">khung dệt (cửi). Chỉ công việc dệt vải, dệt lụa.

    Dệt cưởi

    Dệt cửi

  2. Dùi mài Dùi là động tác cố gắng làm thủng vật cứng, mài là động tác cố gắng làm mòn vật cứng, để vật ấy trở nên có ích. Hai động tác dùi mài do đó mang nghĩa: Chăm chỉ rèn luyện, gắng công làm lụng để được việc.
  3. Kinh sử Sách vở Nho giáo nói chung. Thời xưa sách vở được phân làm bốn loại: kinh (kinh điển), sử (lịch sử), tử (lời của các nhà tư tưởng), tập (tuyển tập văn thơ).
  4. Khoa Khoa thi. Thời xưa triều đình mở các khoa thi để chọn nhân tài làm quan.
  5. Lính tập Một lực lượng vũ trang của chính quyền thuộc địa Pháp ở Đông Dương, theo chính sách dùng người bản xứ làm quân đội chính quy trong việc đánh dẹp. Lính tập gồm lính khố đỏ, lính khố xanh, lính khố vàng, lính khố lục, những tên gọi xuất phát từ màu dải thắt lưng họ quấn quanh quân phục.

    Lính tập (Tập binh 習兵)

    Lính tập (Tập binh 習兵)

  6. Phong tục trong đám tang ngày trước: Nếu quan tài có lỗ xì nước thì con trai cả (trưởng nam) phải liếm lấy nước ấy để vong linh người chết động lòng (mà ngừng xì), còn khi đưa quan, con gái (tiểu nhi) phải nằm lăn ra đất khóc than, đầu ngẩng không quá chòm cỏ may thì mới là hiếu thảo.
  7. Cá chép Tên Hán Việt là lí ngư, một loại cá nước ngọt rất phổ biến ở nước ta. Ngoài giá trị thực phẩm, cá chép còn được nhắc đến trong sự tích "cá chép vượt vũ môn hóa rồng" của văn hóa dân gian, đồng thời tượng trưng cho sức khỏe, tài lộc, công danh.

    Ở một số địa phương miền Trung, cá chép còn gọi là cá gáy.

    Cá chép

    Cá chép

  8. Bể Sở, sông Ngô Ở khắp mọi nơi (Sở và Ngô là hai nước thời Xuân Thu, Trung Quốc).

    Một tay gây dựng cơ đồ, Bấy lâu bể Sở, sông Ngô tung hoành (Truyện Kiều)

  9. Nò Một hệ thống ngư cụ gồm nhiều cọc tre và lưới khá lớn và phức tạp, được đặt ở hướng nước chảy để hứng luồng cá lúc nước ròng.

    Nò cá (nò sáo)

    Nò cá (nò sáo)

  10. Tam sơn, tứ hải Chỉ mặt đất. Người xưa cho mặt đất gồm tám phần: núi ba, biển bốn, ruộng đất một (tam sơn tứ hải nhất phần điền).
  11. Tảo tần Cũng như tần tảo, chỉ người phụ nữ khéo thu vén công việc trong nhà. Tần 苹 là bèo, tảo 藻 là rong, hai thứ rau cỏ mọc dưới nước, người Trung Hoa cổ dùng vào việc cúng tế. Thơ "Thái tần" trong Kinh Thi ca ngợi người vợ biết chu toàn việc cúng tế tổ tiên, viết: "Vu dĩ thái tần, nam giản chi tân. Vu dĩ thái tảo, vu bỉ hành lạo" (Hái bèo ở đâu, bên bờ khe nam. Hái rong ở đâu, bên lạch nước kia). "Tảo tần" còn chỉ sự vất vả cực khổ.
  12. Ra vời Ra khơi đánh bắt cá.
  13. Có bản chép: chờ lời chàng phân.
  14. Khung cửi Dụng cụ dệt vải truyền thống của nhiều dân tộc Việt Nam. Khung cửi có hình hộp chữ nhật có 4 cột trụ và các thanh nối ngang dọc tạo cho khung cửi có tính chất vững chắc. Khung cửi có nhiều bộ phận:

    1. Khung: làm bằng gỗ với 4 cột trụ to, chắc, có các thanh dọc, ngang nối với nhau. 2. Trục: một thanh gỗ tròn ngang để cuốn vải, kéo cho mặt vải dệt có độ phẳng để dệt vải mịn. 3. Phưm: giống như chiếc lược được làm hình chữ nhật, bên trong đan bằng nan tre vót nhỏ, đều nhau. Phưm có tác dụng chia đều các sợi vải dọc và dập chặt các sợi vải ngang để cho mặt vải mịn đều. 4. Go: Bộ go gồm hai lá, mỗi lá go được làm bằng hai thanh tre nhỏ dài chừng 7 tấc. Go là bộ phận chính trong khung cửi. 5. Bàn đạp: Hai thanh gỗ để đạp chân lên, buộc 2 sợi dây đính với go để điều chỉnh sợi lên xuống để đưa thoi vào dệt sợi ngang. 6. Thanh ngáng sợi: Một thanh gỗ to bề ngang khoảng 10cm, để ngang giữa 2 làn sợi dọc cho cao lên để đưa thoi qua dễ dàng.

    Dệt bằng khung cửi

    Dệt bằng khung cửi

  15. Con thoi Bộ phận của khung cửi hay máy dệt, ở giữa phình to, hai đầu thon dần và nhọn (vì vậy có hình thoi), có lắp suốt để luồn sợi.

    Máy dệt và con thoi

    Máy dệt và con thoi

  16. Đa đa Còn gọi là gà gô, một loài chim rừng, thường sống trên cây hoặc trong các bụi rậm trên núi cao, ăn sâu bọ, đuôi ngắn. Đa đa thường bị săn bắt để lấy thịt.

    Chim đa đa

    Chim đa đa

  17. Đa Một loại cây thân thuộc, được coi như biểu tượng của làng quê Việt Nam, cùng với giếng nước và sân đình. Cây đa cổ thụ có tán rất rộng, có nhiều gốc và rễ phụ. Ở một số địa phương, cây đa còn được gọi là cây đa đa, hoặc cây da. Theo học giả An Chi, tên cây bắt nguồn từ đa căn thụ 多根樹 (cây nhiều rễ), “một hình thức dân dã mà văn chương Phật giáo dùng để mô tả và gọi tên cây một cách súc tích nhất có thể có.”

    Cây đa Tân Trào

    Cây đa Tân Trào

  18. Bình tích Tên gọi ở một số vùng miền Trung và miền Nam của bình thủy, một đồ vật đựng nước và giữ nhiệt.
  19. Đàng Đường, hướng (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  20. Thầy Cha, bố (phương ngữ một số địa phương Bắc và Bắc Trung Bộ).
  21. Dức Mắng nhiếc. Còn nói dức bẩn (phương ngữ Trung Bộ).
  22. Chi Gì (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  23. Bồ Đồ cỡ lớn đựng thóc lúa, thường đan bằng tre.

    Bồ và cối xay thóc

    Bồ và cối xay thóc

  24. Quan Đơn vị tiền tệ cổ của nước ta dùng đến đầu thế kỷ 20. Đối với tiền quý (cổ tiền), một quan bằng 60 tiền (600 đồng kẽm). Với tiền gián (sử tiền), một quan bằng 360 đồng kẽm.
  25. Ri Thế này (phương ngữ Trung Bộ).

Từ khóa » Thơ Về Dùi Mài Kinh Sử