Bài Ca Dao: Em ơi đừng Khóc Chị Yêu

Có thể bạn quan tâm

Em ơi đừng khóc chị yêu
Em ơi đừng khóc chị yêu Nín đi chị kể truyện Kiều em nghe
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Thẻ:
  - chị em
  - truyện Kiều
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 7 April,2013

Cùng thể loại:

Mười giờ kèn thổi tò te
Mười giờ kèn thổi tò te, Mặt anh lính tập đỏ hoe nhớ nhà
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
  - Lịch sử
- Thẻ:
  - thuộc địa
  - lính tập
- Người đăng: Phan An
- 28 October,2025
Trai trưởng nam le lưỡi rà hòm
Trai trưởng nam le lưỡi rà hòm, Gái tiểu nhi than khóc từ chòm cỏ may
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
  - Khác
- Thẻ:
  - hủ tục
- Người đăng: Phan An
- 28 October,2025
Bao giờ cá lý hóa long
Bao giờ cá lý hóa long Đền ơn cha mẹ ẵm bồng ngày xưa.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Thẻ:
  - cha mẹ
  - công ơn cha mẹ
- Người đăng: Phan An
- 9 September,2025
Chồng chài, vợ lưới, con câu
Chồng chài, vợ lưới, con câu, Sông Ngô bể Sở biết đâu là nhà.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
  - Lao động sản xuất
- Người đăng: Phan An
- 10 April,2022
Trồng cây ai nỏ muốn cây xanh
Trồng cây ai nỏ muốn cây xanh, Cha mẹ sinh thành ai nỏ muốn con nên?
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Người đăng: Phan An
- 4 April,2022
Áo rách thì để thịt ra
Áo rách thì để thịt ra Chị gần không khỏi em xa không chào
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Thẻ:
  - chị em
- Người đăng: Phan An
- 27 March,2022
Mẹ ru con ngủ cho ngoan
Mẹ ru con ngủ cho ngoan, Mẹ còn xúc nốt xe than cho đầy, Mẹ ru con ngủ cho say, Làm xong chuyến nữa nghỉ tay mẹ về
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
  - Lao động sản xuất
- Thẻ:
  - Pháp thuộc
  - thợ mỏ
- Người đăng: Phan An
- 18 March,2022
Ngó lên tam sơn, nguồn cơn cảm động
Ngó lên tam sơn, nguồn cơn cảm động, Ngó về tứ hải, biển rộng sông dài; Ơi người tảo tần nuôi mẹ hôm mai, Trong tâm ảo não, nhớ nhau hoài không quên.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Người đăng: Phan An
- 14 March,2022
Ba đồng một quả đậu xanh
Ba đồng một quả đậu xanh, Một cân đường cát, đưa anh ra vời
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Thẻ:
  - đánh cá
- Người đăng: Phan An
- 13 March,2022
Nửa đêm ra đứng giữa trời
Nửa đêm ra đứng giữa trời, Cầm tờ giấy bạch chờ lời mẹ răn
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Người đăng: Phan An
- 9 February,2022

Có cùng từ khóa:

Bạc với vàng còn đen còn đỏ
Bạc với vàng còn đen còn đỏ, Đôi đứa mình còn nhỏ thương nhiều, Vừa nghe em là anh muốn như anh Kim Trọng thương chị Thúy Kiều thuở xưa
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - truyện Kiều
- Người đăng: Phan An
- 28 October,2025
Bây giờ hỏi thật anh tài
Bây giờ hỏi thật anh tài Đào nguyên một cõi Thiên thai ai trồng? – Thiên thai là của nàng Kiều Riêng chàng Kim Trọng sớm chiều vào ra
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - Thiên Thai
  - truyện Kiều
  - đối đáp
  - Đào Nguyên
- Người đăng: Phan An
- 1 April,2016
Truyện Kiều em đã kể làu
– Truyện Kiều em đã kể làu Đố em kể được một câu ba càng Kể sao cho được rõ ràng Mảnh hương với lại phím đàn trao tay Bấy lâu mới được một ngày Dừng chân anh đố niềm tây gọi là Nhân tình trong đạo chúng ta Yêu nhau mới đố một và câu chơi Em khôn anh mới thử lời Em mà giảng được là người tài hoa – Lạ gì đôi lứa chúng ta Anh đố em giảng mới là mưu sâu Rút trâm sẵn giắt mái đầu Vạch da cây vịnh bốn câu ba vần Lại càng mê mẩn tâm thần Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra Lại càng ủ dột nét hoa Sầu tuôn đứt nối châu sa ngắn dài Em nay phận gái nữ hài Anh đố em giảng một bài đã xong Xin anh đừng có đèo bòng Vui gì thế sự mà mong nhân tình Anh đố em mà làm thinh Thì anh lại bảo gái trinh không tài Bây giờ em đố một bài Anh mà giảng được dây hài xin trao Truyền Kiều kể lại tiêu hao Một câu anh kể làm sao hết Kiều – Em đố anh lại giảng ra Anh giảng chẳng được người ta chê cười Dây hài của đáng mấy mươi Bây giờ anh giảng em thời đem ra Trăm năm trong cõi người ta Mua vui cũng được một vài trống canh
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - đố Kiều
  - truyện Kiều
  - đối đáp
- Người đăng: Phan An
- 6 October,2015
Gặp đây xin hỏi Thuý Kiều
Gặp đây xin hỏi Thuý Kiều Có thương Kim Trọng ít nhiều chi không? – Truyện Kiều chàng biết mấy pho Hay là chàng chỉ học mò đôi câu?
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - truyện Kiều
  - đối đáp
- Người đăng: Kim Khương
- 1 September,2015
Chết đứng như Từ Hải
Chết đứng như Từ Hải
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - truyện Kiều
  - tứ hải
- Người đăng: Phan An
- 29 July,2015
Ở nhà đã định không đi
Ở nhà đã định không đi Bói Kiều một quẻ bỗng nhi gặp chàng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - Bói Kiều
  - truyện Kiều
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 16 July,2015
Xấu chả thì cũng xấu nem
Xấu chả thì cũng xấu nem Xấu chị thì ít, xấu em thì nhiều
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - chị em
  - nem chả
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 29 June,2015
Con gái bên Đông lấy chồng bên Tống
Con gái bên Đông lấy chồng bên Tống Tay cầm dùi trống miệng thổi ống tiêu Lòng dặn lòng ai dỗ đừng xiêu Ví như Kim Trọng, Thúy Kiều thuở xưa
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - truyện Kiều
  - tiêu sáo
  - Trung Quốc
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 20 January,2015
Tiền lĩnh quần chị không bằng tiền chỉ quần em
Tiền lĩnh quần chị không bằng tiền chỉ quần em
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - vải lĩnh
  - chị em
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 10 December,2014
Em đi đâu đó em ơi
Em đi đâu đó em ơi Em đi gởi áo ra nơi chiến trường Chị còn chiếc áo trong rương Em đem gởi đến che sương cho người
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Thẻ:
  - chị em
  - chiến tranh
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 10 December,2014

Chú thích

Truyện Kiều Tên gọi phổ biến của tác phẩm Đoạn Trường Tân Thanh gồm 3.254 câu thơ lục bát của đại thi hào Nguyễn Du. Nội dung chính của truyện dựa theo tác phẩm Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân, Trung Quốc, xoay quanh quãng đời lưu lạc sau khi bán mình chuộc cha của Thúy Kiều.

Truyện Kiều có ảnh hưởng rất lớn đối với nền văn hóa nước ta. Đối đáp bằng những ngôn từ, lời lẽ trong truyện Kiều cũng đã trở thành một hình thức sinh hoạt văn hóa của một số cộng đồng người Việt như lẩy Kiều, trò Kiều, vịnh Kiều, tranh Kiều, bói Kiều... Một số tên nhân vật, địa danh và các chi tiết trong Truyện Kiều cũng đã đi vào cuộc sống: Sở Khanh, Tú Bà, Hoạn Thư, chết đứng như Từ Hải...
Lính tập Một lực lượng vũ trang của chính quyền thuộc địa Pháp ở Đông Dương, theo chính sách dùng người bản xứ làm quân đội chính quy trong việc đánh dẹp. Lính tập gồm lính khố đỏ, lính khố xanh, lính khố vàng, lính khố lục, những tên gọi xuất phát từ màu dải thắt lưng họ quấn quanh quân phục.

Lính tập (Tập binh 習兵)
Phong tục trong đám tang ngày trước: Nếu quan tài có lỗ xì nước thì con trai cả (trưởng nam) phải liếm lấy nước ấy để vong linh người chết động lòng (mà ngừng xì), còn khi đưa quan, con gái (tiểu nhi) phải nằm lăn ra đất khóc than, đầu ngẩng không quá chòm cỏ may thì mới là hiếu thảo.
Cá chép Tên Hán Việt là lí ngư, một loại cá nước ngọt rất phổ biến ở nước ta. Ngoài giá trị thực phẩm, cá chép còn được nhắc đến trong sự tích "cá chép vượt vũ môn hóa rồng" của văn hóa dân gian, đồng thời tượng trưng cho sức khỏe, tài lộc, công danh.

Ở một số địa phương miền Trung, cá chép còn gọi là cá gáy.

Cá chép
Bể Sở, sông Ngô Ở khắp mọi nơi (Sở và Ngô là hai nước thời Xuân Thu, Trung Quốc).

Một tay gây dựng cơ đồ, Bấy lâu bể Sở, sông Ngô tung hoành (Truyện Kiều)
Nò Một hệ thống ngư cụ gồm nhiều cọc tre và lưới khá lớn và phức tạp, được đặt ở hướng nước chảy để hứng luồng cá lúc nước ròng.

Nò cá (nò sáo)
Tam sơn, tứ hải Chỉ mặt đất. Người xưa cho mặt đất gồm tám phần: núi ba, biển bốn, ruộng đất một (tam sơn tứ hải nhất phần điền).
Tảo tần Cũng như tần tảo, chỉ người phụ nữ khéo thu vén công việc trong nhà. Tần 苹 là bèo, tảo 藻 là rong, hai thứ rau cỏ mọc dưới nước, người Trung Hoa cổ dùng vào việc cúng tế. Thơ "Thái tần" trong Kinh Thi ca ngợi người vợ biết chu toàn việc cúng tế tổ tiên, viết: "Vu dĩ thái tần, nam giản chi tân. Vu dĩ thái tảo, vu bỉ hành lạo" (Hái bèo ở đâu, bên bờ khe nam. Hái rong ở đâu, bên lạch nước kia). "Tảo tần" còn chỉ sự vất vả cực khổ.
Ra vời Ra khơi đánh bắt cá.
Có bản chép: chờ lời chàng phân.
Kim Trọng Một nhân vật trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du. Kim Trọng là một thư sinh hào hoa phong nhã, bạn học của Vương Quan (em ruột Thúy Kiều). Kiều và Kim Trọng gặp và đem lòng yêu nhau. Khi phải bán mình chuộc cha, Kiều nhờ em là Thúy Vân thay mình gá nghĩa cùng Kim Trọng. Sau mười lăm năm lưu lạc, hai người lại đoàn viên.
Thúy Kiều Nhân vật chính trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du. Thúy Kiều là một người con gái tài sắc vẹn toàn, vì bán mình chuộc cha mà phải trải qua mười lăm năm lưu lạc, gặp nhiều đắng cay khổ sở, "thanh lâu hai lượt thanh y hai lần," cuối cùng mới được đoàn viên cùng người tình là Kim Trọng.
Đào nguyên Nguồn đào, chỉ cõi tiên trong tác phẩm Đào hoa nguyên kí của Đào Tiềm, nhà thơ lớn đời Đông Tấn, Trung Quốc. Tóm tắt tác phẩm như sau: Vào khoảng triều Thái Nguyên đời Tấn, có một người đánh cá ở Vũ Lăng một hôm bơi thuyền thấy một đóa hoa đào trôi từ khe núi. Ông bèn chèo thuyền dọc theo khe núi, đi mãi rồi đến một thôn xóm dân cư đông đúc, đời sống thanh bình. Người đánh cá hỏi chuyện mới biết tổ tiên của họ vốn người nước Tần, nhưng do không chịu được chế độ hà khắc của Tần Thủy Hoàng nên bỏ lên sống ở đó, cách biệt hẳn với thế giới bên ngoài. Ở lại mấy ngày, rồi người ngư phủ tạm biệt ra về. Sau một thời gian, ông quay lại tìm chốn đào nguyên nhưng không thấy nữa.

Đào nguyên cũng gọi là động đào.

Tranh vẽ Đào nguyên
Thiên Thai Tên một ngọn núi trong truyện Lưu Thần - Nguyễn Triệu đời nhà Hán (Trung Quốc). Nhân tiết Đoan Dương (5-5 âm lịch), hai người vào núi Thiên Thai hái thuốc, bị lạc, gặp tiên nữ, kết làm vợ chồng. Sống hạnh phúc được nửa năm thì hai chàng nhớ quê muốn về thăm. Khi về đến quê hương thì Lưu - Nguyễn thấy quang cảnh khác hẳn xưa, thì ra họ đã xa nhà đến bảy đời. Buồn bã, hai người trở lại Thiên Thai thì không thấy tiên đâu nữa.

Thiên Thai được dùng để chỉ cảnh tiên. Việt Nam ta cũng có một câu chuyện tương tự là Từ Thức gặp tiên.

Nghe bản nhạc Thiên Thai của nhạc sĩ Văn Cao.
Niềm tây Nỗi lòng, tâm sự riêng.

Sứ trời sớm giục đường mây, Phép công là trọng, niềm tây sá nào (Chinh Phụ Ngâm)
Và Vài.
Bài ca dao này sử dụng một số câu hoặc từ trong Truyện Kiều, ví dụ:

Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa (câu 740)

Rút trâm sẵn giắt mái đầu Vạch da cây vịnh bốn câu ba vần Lại càng mê mẩn tâm thần Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra Lại càng ủ dột nét hoa Sầu tuôn đứt nối châu sa ngắn dài (câu 99 đến câu 104)
Phận nữ hài Phận đàn bà con gái.

Những tiếc riêng cho phận nữ hài, Đem thân giúp nước há nhường trai. (Cảm Vịnh Hai Bà Ngọc Vạn, Ngọc Khoa – Á Nam Trần Tuấn Khải)
Đây là câu sáu đầu tiên và câu bát cuối cùng (câu thứ 3254) của Truyện Kiều:

1. Trăm năm trong cõi người ta 2. Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau ... 3253. Lời quê chắp nhặt dông dài 3254. Mua vui cũng được một vài trống canh.
Từ Hải Nhân vật trong Truyện Kiều, cũng là một tướng cướp có thật trong lịch sử. Dưới triều đình phong kiến, Từ Hải là kẻ phiến loạn, mang tội bất trung. Từ Hải gặp Thúy Kiều trong lầu xanh và chuộc Kiều ra, giúp Kiều báo ân báo oán. Về sau Từ Hải nghe lời khuyên của Thúy Kiều, quy hàng triều đình, chẳng ngờ mắc mưu và bị giết. Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du mô tả cái chết của Từ Hải là chết đứng giữa trận tiền:

Trơ như đá, vững như đồng, Ai lay chẳng chuyển, ai rung chẳng dời

Từ Hải chết đứng oan ức giữa trận tiền. (Tranh của họa sĩ Ngọc Mai)
Bói Kiều Một phong tục cũ, thường chơi vào dịp Tết. Theo Phan Kế Bính trong Việt Nam phong tục: "Bói Kiều là mình có việc gì muốn được biết hay dở đường nào thì khấn với Thúy Kiều, Kim Trọng xin cho mấy câu dòng nào, gặp chỗ nào thì lấy mấy câu thứ mấy ở trang ấy mà đoán. Cách này là một cách bói chơi, nhưng cũng nhiều khi nhiều người cho là nghiệm."

Lật đầu giường lấy cuốn Truyện Kiều, cô hé mở ra để xem đằng nào là đầu, đằng nào là cuối. Rồi hai bàn tay chắp lại một cách cung kính, cô đưa cuốn sách lên tận ngang mặt, đặt nghiêng ‘’bụng sách’’ vào thẳng sống mũi và khấn lầm rầm:

"Lạy vua Từ Hải, lạy vãi Giác Duyên, lạy tiên Thúy Kiều, tên tôi là Hoàng Thị Ngọc, ở làng Vân Trình, thành tâm xin cô một quẻ..."

Vừa dứt tiếng quẻ, cô liền ngừng lại và chỉ mấp máy hai môi, không biết là nói những gì. Dứt hồi thì thầm, cô bấm một ngón tay cái vào giữa cuốn sách rồi giở ra xem. Ngón tay cái của cô trúng vào chỗ này:

Bó thân về với Triều Đình, Hàng thần lơ láo, phận mình ra đâu ? Áo xiêm đùm bọc lấy nhau, Vào luồn ra cúi, công hầu mà chi.

Đọc đi đọc lại mấy lần, cô vẫn không hiểu nàng Kiều bảo mình cái gì! (Lều chõng - Ngô Tất Tố)
Bỗng nhi Bỗng nhiên (từ cũ).
Chả Món ăn làm từ thịt, cá hay tôm băm hoặc giã nhỏ, ướp gia vị, rồi rán hoặc nướng, dùng để ăn kèm cơm hay bún, bánh cuốn, bánh phở. Ở miền Bắc, món này được gọi là chả.

Chả quế
Nem Một món ăn làm từ thịt lợn, lợi dụng men của các loại lá (lá ổi, lá sung...) và thính gạo để ủ chín, có vị chua ngậy. Nem được chia làm nhiều loại như nem chua, nem thính... Nem phổ biến ở nhiều vùng, mỗi vùng đều có hương vị riêng: Vĩnh Yên, làng Ước Lễ (Hà Đông), làng Vẽ (Hà Nội), Quảng Yên (Quảng Ninh), Thanh Hóa, Đông Ba (Huế), Ninh Hòa (Khánh Hòa), Thủ Đức (thành phố Hồ Chí Minh), Lai Vung (Đồng Tháp)...

Nem chua
Tống Một triều đại kéo dài từ năm 960 đến năm 1279 trong lịch sử Trung Quốc (cùng thời với nhà Lý trong lịch sử nước ta).
Tiêu Loại nhạc cụ hơi khá thông dụng ở các nước Đông Á. Tiêu có dạng ống trụ tròn như sáo trúc, nhưng khi sử dụng lại để theo chiều dọc và thổi dọc theo thân ống. Tiêu thường to và dài hơn sáo, do đó âm thanh của nó trầm và mộc mạc hơn.

Thổi tiêu
Vải lĩnh Còn gọi là lãnh, loại vải dệt bằng tơ tằm nõn, một mặt bóng mịn, một mặt mờ. Lĩnh được cho là quý hơn lụa, có quy trình sản xuất rất cầu kì. Vải lãnh thường có màu đen, trơn bóng hoặc có hoa, gọi là lĩnh hoa chanh, thường dùng để may quần dài cho các nhà quyền quý. Lĩnh Bưởi ở vùng Kẻ Bưởi miền Bắc (gồm các làng An Thái, Bái Ân, Hồ Khẩu, Trích Sài) và lãnh Mỹ A ở miền Nam là hai loại vải lãnh nổi tiếng ở nước ta.

Khăn nhỏ, đuôi gà cao Lưng đeo dải yếm đào Quần lĩnh, áo the mới Tay cầm nón quai thao (Chùa Hương - Nguyễn Nhược Pháp)

Vải lãnh Mỹ A
Rương Hòm để đựng đồ (sách vở, quần áo...) hoặc tiền vàng, thường làm bằng gỗ, có móc khóa.

Cái rương