Bài Ca Dao: Thiện ác đáo đầu Chung Hữu Báo

Có thể bạn quan tâm

Thiện ác đáo đầu chung hữu báo
Thiện ác đáo đầu chung hữu báo Cao phi viễn tẩu dã nan tàng Từ khi anh xa cách con bạn vàng Cơm ăn chẳng được như con chim phụng hoàng bị tên
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - xa cách
  - Hán Việt
  - phượng hoàng
- Người đăng: Phan An
- 1 April,2013

Cùng thể loại:

Vườn em đã có choẻn cau
Vườn em đã có choẻn cau Nhà anh có chiếc cơi son đợi chờ Anh về thưa mẹ với thầy Anh sang làm rể tết nầy là xong
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 5 January,2023
Ới o nho nhỏ bức cỏ hái dâu
Ới o nho nhỏ bức cỏ hái dâu Bước qua năm nữa tôi bưng trầu cưới o
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 29 August,2022
Chưa chồng thì liệu đi nghe
Chưa chồng thì liệu đi nghe Để bác mẹ liệu thì huê em tàn Có thì liệu lấy mới ngoan Để bác mẹ liệu thế gian đã đành
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 14 April,2022
Trông chờ đèn tắt bếp vùi
Trông chờ đèn tắt bếp vùi Để anh sẽ nói vài lời vân vi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 14 April,2022
Thương ai thương mãi thế ni
Thương ai thương mãi thế ni Có đò chống quách đò đi cho rồi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 13 April,2022
Anh về cho em về theo
Anh về cho em về theo Bác mẹ có đánh ta leo lên giàn
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 13 April,2022
Thường khi đi nhớ về thương
Thường khi đi nhớ về thương Ước chi em được tựa tường ví anh
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 10 April,2022
Con chim quỳnh nhung ăn trái quỳnh châu
Con chim quỳnh nhung ăn trái quỳnh châu Chàng đà phụ thiếp thiếp đâu phụ chàng Không tới lui thì ra chỗ từ nan Tới lui thì sợ miệng thế gian chê cười Nguyện cùng nhau đất chín trời mười Trăm năm không bỏ nghĩa người bạn ơi!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - chung thủy
- Người đăng: Phan An
- 10 April,2022
Ba năm thẻ cắm, nêu trồng
Ba năm thẻ cắm, nêu trồng Nếu anh có vợ, đền chồng cho em
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 9 April,2022
Cây vông đồng gai không vót mà nhọn,
Cây vông đồng gai không vót mà nhọn, Con kiến trong hang ai dọn đường đi? Nghiêng tai nói nhỏ em nì: Thương thì đừng sợ, sợ thì đừng thương
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Người đăng: Phan An
- 4 April,2022

Có cùng từ khóa:

Bây giờ anh bắt tay nàng
Bây giờ anh bắt tay nàng Hỏi sao lá ngọc cành vàng xa nhau Xa nhau ta mới xa nhau Khi xưa ta vẫn ăn trầu một cơi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - trầu cau
  - xa cách
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 26 March,2022
Ngày ngày ra đứng bờ sông
Ngày ngày ra đứng bờ sông, Sông xa xa tít cho lòng em đau. Nhớ ai đứng tủi, ngồi sầu, Mình ve sương tuyết bao lâu mà mòn
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - xa cách
  - tương tư
- Người đăng: Phan An
- 18 December,2019
Bần gie, bần ngã, bần quỳ
Bần gie, bần ngã, bần quỳ, Cảm thương thân phận chia li thêm buồn.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - xa cách
  - cây bần
- Người đăng: Phan An
- 8 November,2018
Bấy lâu xa cách mặt chàng
Bấy lâu xa cách mặt chàng Em tầm phương lập nghiệp, vắng đàng thăm anh.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - xa cách
- Người đăng: Phan An
- 7 November,2018
Bấy lâu vắng tiếng vắng tăm
Bấy lâu vắng tiếng vắng tăm Như đàn vắng nhị, như tằm vắng dâu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - dâu tằm
  - con tằm
  - đàn cò
  - xa cách
- Người đăng: Phan An
- 7 November,2018
Bấy lâu vắng thiếp xa chàng
Bấy lâu vắng thiếp xa chàng Chậu thau ai rửa gương vàng ai soi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - xa cách
- Người đăng: Phan An
- 7 November,2018
Bấy lâu vắng mặt đeo phiền
Bấy lâu vắng mặt đeo phiền Bây giờ kháp mặt bằng tiên kháp rồng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - xa cách
  - con rồng
  - gặp gỡ
- Người đăng: Phan An
- 7 November,2018
Bấy lâu mình bắc, tôi đông,
Bấy lâu mình bắc, tôi đông, Bây giờ như bướm gặp ong vui vầy.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - ong bướm
  - gặp gỡ
  - xa cách
- Người đăng: Phan An
- 6 November,2018
Bấy lâu cách trở sơn khê
Bấy lâu cách trở sơn khê Tưởng anh đã đặng vinh huê với đời
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - xa cách
- Người đăng: Phan An
- 6 November,2018
Bấy lâu cách lựu xa lê
Bấy lâu cách lựu xa lê Biết làm sao đặng trọn bề ái ân.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - xa cách
- Người đăng: Phan An
- 6 November,2018

Chú thích

Thiện ác đáo đầu chung hữu báo, cao phi viễn tẩu dã nan tàng Một câu trong sách Minh Tâm Bửu Giám, có nghĩa là: Làm điều thiện hay điều ác thì sớm muộn cũng đều có báo ứng, cao bay xa chạy cũng khó trốn thoát.
Phượng hoàng Một loài chim trong thần thoại Trung Quốc và các nước chịu ảnh hưởng. Trước đây, con trống được gọi là Phượng (hay phụng) còn con mái được gọi là Hoàng, nhưng ngày nay thì sự phân biệt đực, cái đã gần như không còn, và phượng hoàng được xem là giống cái, trong khi rồng được xem là giống đực. Phượng hoàng là vua của các loài chim, tượng trưng cho sự thanh cao.

Một hình vẽ chim phượng hoàng
O Cô, cô gái, thím (phương ngữ miền Trung). Trong gia đình, o cũng dùng để chỉ em gái của chồng.
Bác mẹ Cha mẹ (từ cổ).
Huê Hoa (phương ngữ Trung và Nam Bộ). Gọi như thế do kiêng húy tên của bà Hồ Thị Hoa, chính phi của hoàng tử Đảm (về sau là vua Minh Mạng).
Vân vi Đầu đuôi câu chuyện, đầu đuôi sự tình (từ cũ).
Ni Này, nay (phương ngữ miền Trung).
Ví Với. Từ này ở Trung và Nam Bộ phát âm thành dí.
Cắm thẻ ruộng Cắm thẻ để nhận và xác định chủ quyền của một mảnh ruộng.
Cắm nêu ruộng Cắm cây nêu để báo cho mọi người biết là ruộng đang bị tranh chấp hay bị thiếu thuế, không ai được mua lúa, gặt hái.
Vông đồng Loài cây tỏa cành rộng, tạo nhiều bóng mát, thân có nhiều gai, cành xốp dễ gãy đổ khi gặp gió lớn. Hoa màu đỏ, hoa đực mọc thành chùm dài, hoa cái mọc đơn độc tại các nách lá. Quả vông đồng thuộc dạng quả nang, khi khô sẽ nứt ra thành nhiều mảnh, tạo ra tiếng nổ lách tách.

Cây vông đồng

Hoa, lá, và quả vông đồng
Nì Này (phương ngữ Trung Bộ).
Trầu Còn gọi là trầu không, một loại dây leo dùng làm gia vị hoặc làm thuốc. Lá trầu được nhai cùng với vôi tôi hay vôi sống và quả cau, tạo nên một miếng trầu. Ở nước ta có hai loại trầu chính là trầu mỡ và trầu quế. Lá trầu mỡ to bản, dễ trồng. Trầu quế có vị cay, lá nhỏ được ưa chuộng hơn trong tục ăn trầu.

Người xưa có phong tục mời ăn trầu khi gặp nhau. Trầu cau tượng trưng cho tình yêu đôi lứa, vợ chồng, nên là một lễ vật không thể thiếu trong các dịp cưới hỏi.

Lá trầu không

Một miếng trầu

Nghe nghệ sĩ nhân dân Thu Hiền hát bài Hoa cau vườn trầu.
Cơi trầu Một đồ dùng thường làm bằng gỗ, phủ sơn, trông như một cái khay tròn có nắp đậy, dùng để đựng trầu. Tục xưa khi khách đến nhà, chủ thường mang cơi trầu ra mời khách ăn trầu.

Cơi đựng trầu
Mình ve Mình gầy như xác con ve.
Bần Còn gọi là cây thủy liễu, loài cây gặp nhiều ở các vùng ngập mặn Nam Bộ. Gỗ bần chủ yếu dùng làm chất đốt, còn trái bần có vị chua, chát với mùi thơm đặc trưng được chế biến thành nhiều món ăn đặc sản của Nam Bộ như mắm bần, lẩu cá nấu bần, mứt bần, kẹo bần...

Cây và quả bần
Gie (Nhánh cây) chìa ra.
Tầm phương lập nghiệp Tìm đường lập nghiệp.
Đàng Đường, hướng (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Đàn cò Còn gọi là đàn nhị, một loại đàn có hai dây, chơi bằng cách kéo vĩ. Xem nhạc sĩ Huỳnh Khải giảng giải thêm về đàn cò tại đây.

Kéo đàn nhị
Tằm Còn gọi là tằm tơ, ấu trùng của loài bướm tằm. Tằm ăn lá dâu tằm và nhả tơ thành kén. Tằm đã sẵn sàng nhả tơ được gọi là tằm chín, có màu vàng óng hoặc đỏ nâu bóng, trong suốt. Tơ tằm dùng để dệt lụa và có giá trị kinh tế cao.

Tằm đang ăn lá dâu

Kén tằm
Dâu tằm Loại cây thường được trồng hai bên bờ sông, chủ yếu để lấy lá cho tằm ăn. Lá và rễ dâu cũng là vị thuốc đông y. Quả dâu tằm chín cũng có thể dùng để ăn hoặc ngâm rượu, gọi là rượu dâu tằm. Ở nước ta, dâu có nhiều giống: dâu bầu, dâu da, dâu cỏ, dâu tam bội...

Lá và quả dâu tằm
Kháp Khớp, ăn khít vào nhau. Cũng dùng với nghĩa là "gặp mặt."
Sơn khê Núi (sơn) và khe nước chảy (khê). Chỉ vùng rừng núi.
Đặng Được, để, nhằm (từ cũ, phương ngữ).
Vinh huê Vinh hoa. Xem thêm chú thích Huê.
Lựu Một loại cây ăn quả có hoa màu đỏ tươi, thường nở vào mùa hè. Quả khi chín có màu vàng hoặc đỏ, trong có rất nhiều hạt tròn mọng, sắc hồng trắng, vị ngọt thơm. Vỏ, thân, rễ lựu còn là những vị thuốc Đông y.

Dưới trăng quyên đã gọi hè Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông (Truyện Kiều)

Trong ca dao tục ngữ, hình ảnh đào, lựu, mận, mơ... thường được dùng với tính ước lệ để chỉ đôi lứa yêu nhau.

Hoa lựu

Quả lựu
Lê Một loại cây cho quả ngọt, nhiều nước, thịt hơi xốp. Nước ép quả lê có thể dùng làm thạch, mứt trái cây, hoặc ủ men làm rượu. Gỗ lê là một loại gỗ tốt, được dùng làm đồ nội thất, chạm khắc... Lê là một hình ảnh mang tính ước lệ thường gặp trong ca dao tục ngữ, tượng trưng cho người con trai hoặc con gái.

Quả lê