Bài Giảng Quản Trị Rủi Ro TS NGô QUANG HUÂN - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.ppt) (214 trang)

Trang chủ

Kinh Doanh - Tiếp Thị

Quản trị kinh doanh

Bài giảng quản trị rủi ro TS NGô QUANG HUÂN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (465.17 KB, 214 trang )

QUẢN TRỊ RỦIROTS. NGÔ QUANG HUÂNKHOA QUẢN TRỊ KINH DOANHĐẠI HỌC KINH TẾ T.P HỒ CHÍ MINHNỘI DUNG CƠ BẢN1.Chương 12.ChươngChươngChươngChương3.4.5.2345TỔNG QUAN VỀ RỦI ROVÀ QUẢN TRỊ RỦI RONHẬN DẠNG RỦI ROĐO LƯỜNG RỦI ROKIỂM SOÁT RỦI ROTÀI TR RỦI ROTÀI LIỆU THAM KHẢO1.2.3.4.5.6Quản trò rủi ro- Nhà xuất bản giáo dục 1998TG: Ngô Quang Huân – Nguyễn Quang Thu - …Quản trò rủi ro doanh nghiệp NXB Thống kê2002 Nguyễn Quang Thu…Quản lý khủng hoảng - Cảm nang kinh doanhHarvard - NXB Tổng hợp TPHCM 2005.Đáng giá và phòng ngừa rủi ro trong kinhdoanh Ngân Hàng NXB Thống kê 2002 –Nguyễn Văn TiếnRủi ro tài chính – thực tiễn và phương phápđánh giá – NXB Tài chính 2002 – Nguyễn VănNamQuản trò rủi ro và khủng hoảng NXB Thốngkê2002 – Đoàn Thò Hồng VânTÀI LIỆU THAM KHẢO7.8.9.10.11.Phân tích thò trường tài chính – NXB Thốngkê 2000 David Blake.Risk Management and Insurance Seventh Edition1995 – C. Arthur Williams,Jr. – University ofMinnesota.Technical Risk management – Jack V. Michaels,Ph.D. – prentice Hall PTR.1996.Introduction to Risk Management And Insurance,của MARK S.DORFMAN.Fundamentals of risk and insurance, EMMETTVAUGHAN.Chương 1TỔNG QUAN VỀRỦI ROVÀ QUẢN TRỊRỦIRO1.MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ RỦI RORủi ro2. Bất đònhQUẢN TRỊ RỦI RO1. Lòch sử phát triển chức năng quản trò rủiro2. Quản trò rủi ro một tổ chức3. Mối quan hệ quản trò rủi ro, quản trò hoạtđộng và quản trò chiến lược Quá trình pháttriển4. Nội dung cơ bản của chương trình quản tròrủi ro1.2.Trường phái truyền thống(tiêu cực).----Rủi ro là điều không lành, không tốt, bất ngờxảy đến (từ điển tiếng Việt xuất bản năm1995)Theo Giáo sư Nguyễn Lân “ rủi ro (đồng nghiãvới rủi) là sự không may”.Theo từ điểm Oxford “ rủi ro là khả năng gặpnguy hiểm hoặc bò đau đớn thiệt hại…”Trong lónh vực kinh doanh tác giả Hồ Diệu đònhnghóa “rủi ro là sự tổn thất về tài sản haygiảm sút lợi nhuận thực tế so với lợi nhuận dựkiến“rủi ro là những bất trắc ngoài ý muốn xảy ratrong qúa trình sản xuất, kinh doanh của doanhnghiệp, tác động xấu đến sự tồn tại và pháttriển doanh nghiệp”Như vậy: “rủi ro là những thiệt hại, mất mát,nguy hiểm hoặc các yếu tố liên quan đến nguyhiểm, khó khăn hoặc điều không chắc chắn cóthể xảy ra cho con người”.Trường phái trung hòa--Rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được (FrankKnight)rủi ro là bất trắc có thể liên quan đến nhữngbiến côù không mong đợi (Allan Willett)Rủi ro là giá trò và kết quả mà hiện thời chưabiết đếnTheo C.Arthur William, Jr.Micheal, L.Smith: “rủi ro là sựbiến động tiềm ẩn ở những kết quả. Rủi ro cóthể xuất hiện trong hầu hết các hoạt động củacon người. Khi có rủi ro người ta không thể dự đoánđược chính xác kết qủa. Sự hiện diện của rủi rogây nên sự bất đònh. Nguy cơ rủi ro phát sinh bấtcứ khi nào một hành động dẫn đến khả năngđược hoặc mất không thể đoán trước”.Như vậy: “rủi ro là sự bất trắc có thể đo lườngđược. Rủi ro vừa mang tính tích cực vừa mang tínhtiêu cực. Rui ro có thể mang tới những tổn thất,mất mát, nguy hiểm… cho con người nhưng cũng cóthể mang đến những cơ hội”.RỦI RORủi ro là sự biến động tiềm ẩn ởcác kết quả, số lượng các kết quảcó thể có càng lớn, sai lệch giữacác kết quả có thể có càng cao thìrủi ro càng lớn.Rủi ro là một khái niệm khách quanvà có thể đo lường được.RỦI RO THUẦN TUÝ VÀRỦI RO SUY ĐOÁN+ Rủi ro thuần tuý là những rủi ro dẫnđến tình huống tổn thất hay khôngtổn thất, trường hợp tốt nhất là tổnthất không xảy ra.+ Rủi ro suy đoán là những rủi ro dẫnđến tình huống tổn thất hoặc sinh lợi.Phần sinh lợi còn gọi là phần thưởngcho rủi ro.VÍ DỤVí dụ rủi ro thuần túy: người chủ mộtchiếc xe có rủi ro tổn thất tiềm ẩnliên quan đến một vụ đụng xe. Nếu cóđụng xe, người đó sẽ bò thiệt hại vềtài chính. Nếu không, người đó sẽkhông có lợi gì cả, vì thế tình trạng tàichính của người đó vẫn không thay đổi .Ví du rủi ro suy đoán: đầu tư vào một dựán vốn có thể có lợi nhuận hay cóthể thất bại. Những rủi ro thuần túy thìluôn luôn làm người ta khó chòu, nhưngnhững rủi ro suy đoán có mặt hấp dẫnnào đó.RỦI RO CÓ THỂ ĐA DẠNGVÀ KHÔNG THỂ ĐA DẠNG+ Rủi ro có thể đa dạng hay còn gọi là rủi rokhông có tính hệ thống, rủi ro đặc trưng.Đây là những rủi ro thường xảy ra trongphạm vi hẹp, mang tính riêng có, cá thể vàcó thể phân chia, giảm thiểu được bằngcách đa dạng hóa, bằng các nguồn quỹgóp chung.+ Rủi ro không thể đa dạng hóa hay còn gọilà rủi ro hệ thống, rủi ro thò trường. Đâylà những rủi ro nảy sinh từ những tácđộng to lớn của thò trường thường nằmngoài sự kiểm soát cuả doanh nghiệp vàkhông thể giảm thiểu được bằng cách đadạng hóa.VÍ DỤRủi ro cho người đầu tư cổ phiếu khicông ty bò phá sản, khi đa dạng hoárủi ro này sẽ giảm.Những thỏa hiệp đóng góp sẽkhông có ảnh hưởng đến phươngdiện rủi ro về sự trì trệ nền kinh tếtoàn cầu bởi vì rủi ro này có ảnhhưởng đến tất cả những người thamgia gần như cùng một cách thức vàvào cùng một thời điểmRỦI RO ĐẶC TRƯNG1.2.3.RỦI RO QUẢN LÝ•Là những rủi ro nảy sinh do trình độyếu kém của người quản lý vì vậyquyết đònh do họ đưa ra có thể sai lầmgây tổn hại thậm chí phá sản doanhnghiệp.RỦI RO TÀI SẢN•Là những rủi nảy sinh do tài sản vàcơ cấu tài sản doanh nghiệp nắm giữ.RỦI RO TÀI TR•Là những rủi ro và trách nhiệm pháplý nảy sinh từ cơ cấu nguồn vốn củadoanh nghiệp.RỦI RO THỊ TRƯỜNG1.2.3.4.5.Những thay đổi trong cơ chế quản lýNhững thay đổi trong thò hiếu củakhách hàngTiến bộ khoa học công nghệChuyển dòch trong dòng vốn đầu tưThay đổi và dòch chuyển lực lượng laođộng, dân số.BẤT ĐỊNHSự chắc chắn là một trạng thái không cónghi ngờ.Phản nghóa của từ chắc chắn là sự bấtđònh, có nghóa là “nghi ngờ khả năng củachúng ta trong việc tiên đoán kết quảtương lai của một loạt những hoạt độnghiện tại”.Rõ ràng, thuật ngữ “sự bất đònh” mô tảmột trạng thái tư tưởng. Sự bất đònh xuấthiện khi một cá nhân bắt đầu ý thứcrằng không thể biết chắc chắn kết quảlà gì. Bất đònh là một khái niệm chủ quan.CÁC MỨC ĐỘ BẤTĐỊNH1.Không có (tức là chắc chắn)2.Mức 1 (Sự bất đònh khách quan)3.Những kết quả được nhận ra và xác suất đượcbiếtNhững trò chơi may rủi: bài, xúc sắc.Mức 2 (Sự bất đònh chủ quan)4.Những kết quả có thể được tiên đoán chính xácNhững qui luật vật lí, các môn khoa học tự nhiênNhững kết quả được nhận ra và xác suất khôngđược biếtHỏa hoạn, tai nạn xe cộ sự suy đoán KD.Mức 3 Bất đònh cao nhất.Những kết quả không được nhận ra đầy đủ vàxác suất không được biếtThám hiểm không gian, nghiên cứu di truyền.PHẢN ỨNG ĐỐI VỚI SỰ BẤTĐỊNHSự bất đònh có thể có những ảnhhưởng sâu rộng đến hành vi của conngười. Trong những trường hợp khắcnghiệt, sự bất đònh có thể dẫn đến sựtê liệt hay sự thụ động; bình thường hơn,sự bất đònh ảnh hưởng đến mức bồithường yêu cầu cho những hoạt động rủiro. Sự bất đònh cũng làm cho những cánhân hay những tổ chức chống lại nhữngkết quả mà họ đã nhận ra và khôngmong muốn chúng. Rõ ràng, mức độ bấtđònh sẽ phần nào ảnh hưởng đến phảnứng đối với sự bất đònh.SỰ BẤT ĐỊNH, THÔNG TIN VÀTRUYỀN THÔNGViệc giảm bớt sự bất đònh có giá tròkinh tế, và thông tin có thể làm giảm sựbất đònh. Mức độ bất đònh phụ thuộc vàokhối lượng, loại thông tin có được đểnhận ra những kết quả có thể có vàđánh giá khả năng xảy ra của chúng.Truyền thông có thể làm giảm mức độbất đònh của các nhà đầu tư, của mộttổ chức, của những người có quyền lợiliên quan, từ đó làm cho họ sẵn lòng giatăng quan hệ với tổ chức trên nhữngđiều kiện thuận lợi.Tuy nhiên chỉ có truyền thông khôngthôi cũng chưa đủ để làm giảm đi sự bấtđònh, ngoại trừ khi thông tin đáng tin cậy.RỦI RO BẤT ĐỊNH VÀ ĐẠO ĐỨCMột cách trừu tượng, người ta có thể xem rủiro không khác hơn là một vấn đề thuộc về nhữngxác suất, trong khi đó sự bất đònh có thể phảnảnh sự bất lực của chúng ta trong việc biết đếnnhững xác suất này. Tuy nhiên một cái nhìn quáđơn giản như vậy sẽ gây khó khăn trong nghiêncứu quản trò rủi ro. Người ta có thể cho rằng độnglực trong quản trò rủi ro và sự bất đònh phát sinhtừ góc độ đạo đức cũng như khoa học.Ý nghóa về mặt đạo đức của rủi ro và tính bấtđònh là gì? Một cách quan trọng, nó có ý nghóa làngười ta bò thúc đẩy phải đối phó với rủi ro vàsự bất đònh (hoạt động “quản trò rủi ro”). Thườngngười ta có thể hiểu quản trò rủi ro và sự bấtđònh bao gồm những biện pháp được áp dụng đểthực hiện những trách nhiệm đạo đức đối với thếgiới và loài người trên thế giới.CHI PHÍ CỦA RỦI RO VÀ BẤTĐỊNH1.2.Chi phí tổn thất. Nghóa là, hậu quả của rủiro và sự bất đònh có thể là một tổnthất : tài sản bò phá hủy, người bò thương,tử vong, những luật lệ tòa án chống lạimột tổ chức.Một chi phí khác của rủi ro là chính chi phíbất đònh. Ngay cả khi không có tổn thấtnào, sự hiện diện của rủi ro và bất đònhvẫn có thể tạo ra chi phí. Ở mức độ cơbản, chi phí bất đònh có thể được minh họabởi “sự lo lắng”.Chi phí cho sự bất đònh có thể xuất hiệndưới hình thức lo lắng và sợ sệt, nhưng chiphí này được thấy rõ nhất qua bố trí khônghợp lý nguồn nhân lực của tổ chức.QUẢN TRỊ RỦI RO1.2.3.4.Lòch sử phát triển chức năng quản tròrủi roQuản trò rủi ro một tổ chứcMối quan hệ quản trò rủi ro, quản tròhoạt động và quản trò chiến lược Quátrình phát triểnNội dung cơ bản của chương trình quảntrò rủi roLỊCH SỬ PHÁT TRIỂNQuản trò rủi ro đã được thực hiện mộtcách không chính thức từ thû ban đầu.Người tiền sử tụ tập lại với nhau thànhnhững bộ lạc để bảo tồn tài nguyênthiên nhiên, chia sẻ trách nhiệm, vàchống lại những bất trắc trong cuộc sống.Giai đoạn đánh dấu sự ra đời của quản tròrủi ro hiện đại cả về mặt học thuật lẫnnghề nghiệp là giai đoạn (1955-1964) (theoSnider, 1991). Khi đó quản trò rủi ro chínhthức mới có được một sự chấp nhậnrộng rãi đối với cả những nhà thựchành lẫn những nhà nghiên cứu.LỊCH SỬ PHÁT TRIỂNQuá trình phát triển về mặt kỹ thuậtcủa quản trò rủi ro qua xu hướng “đáng tincậy” của thập niên 1950, và qua xu hướng“an toàn hệ thống” của thập niên 1960và 1970.Quản trò rủi ro bắt đầu đi vào một giaiđoạn mang tính quốc tế từ giữa nhữngnăm 70 đó là giai đoạn toàn cầu hóa.Hiệp Hội Quản Trò Rủi Ro và Bảo Hiểm(viết tắt là RIMS, là hiệp hội nhữngchuyên gia hàng đầu trong lónh vực này)bắt đầu thiết lập những quan hệ với cácnhà quản trò rủi ro châu u và châu Á.LỊCH SỬ PHÁT TRIỂNTrong những năm 90, các hoạt động quảntrò rủi ro tiếp tục phát triển. Quản trò rủiro không phải là một lónh vực hoàn thiệnnhư kế toán và tài chính. Tuy còn nhiềutranh cãi nhưng quản trò rủi ro ngày nay đãvượt xa nguồn gốc ban đầu của nó.Việc mua bảo hiểm tiếp tục đóng một vaitrò hết sức quan trọng trong hầu hếtnhững trách nhiệm của nhà quản trò,nhưng tầm quan trọng của nó đang bò giảmđi. Hơn nữa, nguyên tắc mua bảo hiểm đangbắt đầu hoà hợp với những hoạt độngquản trò rủi ro khác của tổ chức, chẳnghạn như thiết kế an toàn, quản trò rủi ropháp lý, sự an toàn những hệ thốngthông tin... .QUAN ĐIỂM VỀ QUẢN TRỊRỦI ROQuan điểm truyền thống hay qui ước về quảntrò rủi ro tiếp tục có ảnh hưởng lớn đếncác nhà hoạt động thực tiễn và các họcgiả. Những lập luận rằng quản trò rủi ro làmột môn học gồm nhiều ngành học liênquan đến việc quản trò những rủi ro “thuầntúy” của một tổ chức. Nó là quan điểmcủa người quan tâm đến lợi nhuận dựa trêný niệm quản trò rủi ro đang tăng trưởngđều, thay vì thay đổi hoàn toàn việc muabảo hiểm . Những người theo truyền thốnglý luận rằng các nhân tố vượt quá giá tròcực đại của công ty có thể ảnh hưởng đếnnhững quyết đònh về quản trò rủi ro.