Bài Tập Tính Lãi Suất Hoàn Vốn Của Trái Phiếu

Cổ phiếu và trái phiếu là hai hình thức đầu tư được nhiều người lựa chọn. Tương tự cổ phiếu, yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua của nhà đầu tư đối với trái phiếu là lãi suất. Và loại lãi suất được các nhà đầu tư lựa chọn nhiều nhất là lãi suất coupon, bởi nó ảnh hưởng đến giá trái phiếu của doanh nghiệp, giúp nhà đầu tư quyết định mua loại trái phiếu nào. Vậy lãi suất Coupon (Coupon rate) là gì? Cách xác định như thế nào?

Nội dung chính Show

• Lãi suất Coupon là gì?
• Xác định lãi suất Coupon như thế nào?
• Ảnh hưởng của lãi suất Coupon lên giá của trái phiếu
• Kết luận

Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Lãi suất Coupon là gì?

Lãi suất trái phiếu (hay còn gọi là lãi suất coupon) là lãi suất mà tổ chức phát hành trái phiếu trả cho nhà đầu tư. Lãi suất coupon là một con số cố định, không phụ thuộc vào tình hình lãi suất trên thị trường và được niêm yết ngay trên phần cuống của trái phiếu.

Lãi suất Coupon là gì?

Khi một người mua trái phiếu, công ty phát hành trái phiếu sẽ thanh toán định kỳ cho người sở hữu trái phiếu, dựa trên mệnh giá gốc và lãi suất coupon ghi trên trái phiếu đã phát hành. Nhà phát hành thường dựa vào nhiều yếu tố để quyết định lãi suất coupon là bao nhiêu, tuy nhiên phải lựa chọn sao cho đủ để hấp dẫn thị trường và phù hợp với dòng luân chuyển tiền của tổ chức.

Lãi thường được trả hàng tháng hoặc mỗi năm bởi tổ chức phát hành dựa trên mệnh giá trái phiếu. Lãi suất thay đổi khi trái phiếu thay đổi, thường được biết đến là lãi suất hoàn vốn hay lãi suất đáo hạn.

Biết về lãi suất coupon thì cũng cần biết luôn lãi suất đáo hạn của trái phiếu (Yield to Maturity – YTM) là gì. Lãi suất coupon đại diện cho số tiền lãi thực tế mà trái chủ (người cho nhà phát hành trái phiếu vay tiền) thu được hàng năm, trong khi lợi suất đáo hạn là tổng tỷ suất sinh lợi ước tính của một trái phiếu, giả sử rằng nó được giữ cho đến ngày đáo hạn.

Hầu hết các nhà đầu tư coi lợi suất đáo hạn là chỉ số quan trọng hơn lãi suất coupon khi đưa ra quyết định đầu tư. YTM không cố định mà lên xuống liên tục tùy theo diễn biến cung cầu thị trường và rủi ro tín dụng tại từng thời điểm của nhà phát hành.

Xác định lãi suất Coupon như thế nào?

Cách xác định lãi suất Coupon

Lãi suất coupon của một trái phiếu có thể được tính bằng cách lấy tổng các khoản thanh toán coupon hàng năm chia cho mệnh giá của trái phiếu. Biểu thị ra công thức khá đơn giản:

C = i/P

Trong đó:

• C là Lãi suất coupon
• i là Lãi suất hàng năm
• P là Mệnh giá gốc của trái phiếu

Ví dụ: Một trái phiếu phát hành với mệnh giá 1000$, trả lãi một năm 2 lần, mỗi lần 25$ thì sẽ có lãi suất coupon là (25*2)/1000 = 5%. Số vốn chi trả là 50 USD lãi suất ngay cả khi giá của trái phiếu có tăng trưởng đến 2.000 USD hoặc rủi ro giảm xuống đến mức 500 USD.

Nếu nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm có thể kéo theo việc nhầm lẫn giữa lãi suất mã giảm giá và giá trị lợi tức của trái phiếu. Năng suất biểu thị mức độ lãi suất thực tiễn trên trái phiếu được xác nhận dựa trên mối quan hệ giữa lãi suất trái phiếu mã giảm giá và giá hiện tại. Do đó, lãi suất mã giảm giá là cố định còn lợi tức thì không.

Ảnh hưởng của lãi suất Coupon lên giá của trái phiếu

Sau khi đã tìm hiểu về khái niệm cũng như cách tính chính xác lãi suất Coupon. Chúng ta tiến hành phân tích những ảnh hưởng của loại lãi suất này lên giá của trái phiếu. Không giống như các sản phẩm tài chính khác, số tiền lãi định kỳ được thanh toán là cố định theo thời gian.

Ví dụ, một trái phiếu có mệnh giá 1000$, lãi suất coupon 2%, trả 20$ định kỳ cho trái chủ cho đến khi đáo hạn. Ngay cả khi giá trái phiếu tăng hoặc giảm, các khoản thanh toán lãi định kỳ sẽ vẫn là 20$ cho đến ngày trái phiếu đáo hạn.

Lãi suất Coupon có nhiều tác động đến giá của trái phiếu

Trong trường hợp lãi suất chung của thị trường tăng cao hơn lãi suất coupon của trái phiếu, giá của trái phiếu có khả năng giảm vì các nhà đầu tư sẽ không muốn mua trái phiếu bằng mệnh giá gốc lúc này, khi mà họ còn có thể nhận được lãi suất tốt hơn ở nơi khác.

Trái lại, nếu lãi suất hiện hành giảm thấp hơn lãi suất coupon của trái phiếu, trái phiếu sẽ tăng giá trị vì nó đang cho nhà đầu tư nhiều lợi nhuận hơn dù vẫn mua cùng một loại trái phiếu hiện tại. Khi đó, lãi suất coupon cũng sẽ giảm thấp hơn, phản ánh sự giảm xuống của lãi suất thị trường.

Trong thực tế, rất có thể giá của trái phiếu không phản ánh chính xác mối quan hệ giữa lãi suất coupon và các mức lãi suất khác. Vì vậy, khi mua trái phiếu, nhà đầu tư cần xem xét lãi suất coupon của trái phiếu và lãi suất thị trường để lựa chọn hình thức hiệu quả nhất. Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng cần xem xét xếp hạng tín dụng của trái phiếu bởi trái phiếu có độ xếp hạng cao thì giá càng cao vì công ty đó có uy tín trên thị trường.

Kết luận

Trên đây là toàn bộ kiến thức liên quan đến lãi suất suất Coupon. Hy vọng qua bài viết trên mọi người có thể hiểu hơn thế nào là lãi suất Coupon cũng như cách xác định lãi suất này chính xác nhất. Để từ đó có thể đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.

Thông tin được biên tập bởi: lamchutaichinh.vn

Dễ dàng thấy rằng 16.67 > 8 cho nên mua trái phiếu lời hơn bỏ tiền vào ngân hàng.

16.67% chính là lãi suất hoàn vốn

Đây là ví dụ đơn giản nhất với thời hạn hoàn vốn là 1 năm,những trường hợp phức tạp thì áp dụng công thức bên dưới sẽ tính ra lãi suất hoàn vốn.

Vài câu hỏi đặt ra :

Mối quan hệ giữa lãi suất hoàn vốn và lãi hàng năm như thế nào -> xem ở cuối trang,tham khảo từ wiki

Tham khảo thêm những nội dung khác ở bên dưới :

Tài liệu tham khảo :

Sách Nhập môn tài chính tiền tệ - Trường ĐH Kinh tế TP HCM - Xuất bản 2008

(Vì mục tiêu chia sẻ & phổ biến kiến thức)

Là loại lãi suất làm cân bằng hiện giá của tất cả khoản thu nhận được từ một công cụ nợ với giá trị hiện tại của nó

(Theo wiki thì YTM cũng chính là IRR ,tỷ suất hoàn vốn nội bộ)

Để hiểu lãi suất hoàn vốn cần xem xét 1 số công cụ nợ phổ biến : nợ đơn,nợ trái phiếu chiết khấu,trái phiếu coupon và nợ thanh toán cố định

Nợ đơn (Simple loan)

Tiền gốc cộng với tiền lãi khi đáo hạn

VD : Ngân hàng ACB cho công ty A vay 10.000 USD ( tiền vay gốc principal) kỳ hạn 1 năm.Sau 1 năm phải trả 11.000 USD

=> 11.0000 = 10.000 + 10.000xi = 10.000(1+i)

=>i*= 10%

Đối với nợ đơn thì lãi suất đơn = lãi suất hoàn vốn

Trái phiếu chiết khấu

Công ty A phát hành trái phiếu chiết khấu có thời hạn 1 năm với mệnh giá 10.000 USD.Khi đó công ty A nhận được số tiền vay là 9.091 USD và thanh toán 10.000 USD sau 1 năm

=>Dựa vào công thức tính lãi đơn

9.091 = 10.000 / (1+i*)

=>i* = (10.000 - 9.091)/9.091 = 0,999

Vậy lãi suất hoàn vốn là 9,99%

Tổng quát i* = (F-P)/P

F : Mệnh giá

P: Giá trị hiện hành của trái phiếu

Lãi kép P = F/(1+i*)^n

=> từ đó suy ra lãi suất hoàn vốn i*

Trái phiếu coupon

Người đi vay thanh toán nhiều lần số lãi theo định kỳ chẳng hạn nửa năm hoặc một năm và thanh toán tiền gốc khi đáo hạn.Một trái phiếu coupon phải ghi rõ ngày đáo hạn,mệnh giá,người phát hành và lãi suất coupon.

Lãi suất coupon được xác định bằng số tiền thanh toán coupon hàng năm chia cho mệnh giá

Ví dụ công ty A phát hanh trái phiếu mệnh giá 10.000 USD với kỳ hạn 20 năm và lãi suất coupon c 10%.

Như vậy công ty A phải thanh toán 1.000 USD tiền lãi coupon hàng năm và thanh toán 10.000 USD khi đáo hạn 20 năm.

Dựa vào kỹ thuật hiện giá,có thể thiết lập công thức tính hiện giá P với lãi suất hoàn vốn i* như sau:

P = 1.000/(1+i*) + 1.000/(1+i*)^2 + 1.000/(1+i*)^3 + ....+ 1.000/(1+i*)^20 + 10.000(1+i*)^20

Tổng quát :

P = C x[j=1,n] (1/(1+i*)^j) + F /(1+i*)^n

P :Giá cả trái phiếu

C :Mức thanh toán coupon hàng năm

F:Mênh giá trái phiếu

n:số năm tới ngày đáo hạn

P là số tiền mình phải bỏ ra để mua cổ phiếu,do vậy từ đó tính ngược lại xem i* là bao nhiêu

Trái phiếu vĩnh cữu ( perpetuity bond) la trái phiếu không có kỳ hạn,không hoàn trả tiền gốc mà chỉ trả một khoản coupon cố định(C) mãi mãi.Trái phiếu vĩnh cữu được kho bạc Anh quốc phát hành trong thời gian chiến tranh Napoleon mãi cho đến ngày nay vẫn giao dịch.

P = C / i*

Suy ra lãi suất hoàn vốn là : i* = C/P

Cách tính nhanh

C x[j=1,n] (1/(1+i*)^j) = C(1/i* - 1/[i*(1+i*)^n])

Thí dụ về cách tính nhanh