Bài Thơ Bẽn Lẽn Của Màn Mặc Tử Dưới Ngòi Bút Của Đỗ Trọng Khơi

Thứ Sáu, 16 tháng 5, 2014

Bài thơ Bẽn lẽn của Màn Mặc Tử dưới ngòi bút của Đỗ Trọng Khơi

BẼN LẼN - Hàn Mặc Tử - Đỗ Trọng Khơi -

Trăng nằm sõng soãi trên cành liễu Đợi gió đông về để lả lơi Hoa lá ngây tình không muốn động Lòng em hồi hộp chị Hằng ơi … Trong khóm vi lau xào xạc mãi: Tiếng lòng ai nói ? Sao im đi ? Ô kìa, bóng nguyệt trần truồng tắm Lộ cái khuôn vàng dưới đáy khe … Vô tình để gió hôn lên má Bẽn lẽn làm sao, lúc nửa đêm Em sợ lang quân em biết được Nghi ngờ đến cái tiết trinh em. Hàn Mặc Tử sáng tác thơ, dường như, lúc nào cũng trong trạng thái cảm xúc: Mỗi lời thơ đều dính não cân ta … Vì vậy chăng, cho dù khi trước sự vật ở dạng bóng ảnh, mộng mị, hư huyễn thì với sức bút của ông tất cả đều có khả năng hóa tượng hình, tượng thanh sống động. Hướng thi pháp này, có thể nói, mang khả năng thực thể hóa ảo giác và tâm thức. Bài thơ BẼN LẼN là một trong những bài tiêu biểu của hướng thi pháp này. Trăng nằm sõng soãi trên cành liễu Đợi gió đông về để lả lơi Hoa lá ngây tình không muốn động Lòng em hồi hộp chị Hằng ơi … Đối tượng miêu tả chính là "trăng". Trăng - trong cuộc tình với "gió đông" và trước sự đồng điệu, ứng tác của hoa lá, suối khe. Đề bài nói về bẽn lẽn là nói chơi, nói điệu. Và nói vậy phần do cái tâm lý tự vấn, mặc cảm trước vẻ hồn nhiên phô diễn hết mình, thật mình của vẻ đẹp thiên nhiên, mà con người với bao ý nhị buộc giàng đã không dám được vậy; chứ xem cách thức, hành vi tỏ tình của thiên nhiên kia và cách cảm nghĩ, tỏ bày của con người ấy thì rõ không có vẻ "bẽn lẽn" gì. Từng sắc diện của ảnh chữ đã xác nhận điều đó. Hơn thế, lòng người - em trong thơ còn thầm mong được chiêm ngưỡng và cũng mong được khoe mình: Lòng em hồi hộp chị Hằng ơi. Hồi hộp đến nín thở, nín tiếng: Tiếng lòng ai nói ? Sao im đi ? … để mà xem, kẻo tan vỡ cảnh mộng tình: Ô kìa, bóng nguyệt trần truồng tắm / Lộ cái khuôn vàng dưới đáy khe … Theo trình tự hình ảnh thơ, từ lúc không gian còn rộng mở, trăng còn ở trên cao, ở xa xa: trên cành liễu để đợi chờ … thì tới phần giữa bài, không gian đã thu gần lại, hình ảnh trăng cũng đã trở lên cụ thể có hình khối, hình sắc hơn. Từ lúc hình ảnh hiện diện còn ít nhiều mờ ảo, trăng - nằm - sõng - soãi … tới lúc hình ảnh phô bày lồ lộ, trần - truồng - tắm; qua nét tạo hình, gợi tình của không gian sống ấy ta như thấy được nhịp chuyển của các đối tượng, thấy trăng và người - Người em đang tiến gần lại nhau, mang tinh thần, khát vọng hòa nhập vào nhau. Trăng đã đến điểm hoàn toàn khỏa thân phô sắc trước con người; và con người cũng đến điểm lòng hết hồi hộp, thôi ẩn nấp trong đám "vi lau" đã tiến gần lại chỗ ái ân, gần đến cỡ để gió - gió đông, bạn tình của trăng - hôn lên má. Nhịp chuyển của không gian cảnh sắc và không gian tâm lý diễn ra như vậy là rất hợp với tiến trình tình cảm và có quy trình ngôn ngữ - thi pháp. Cách sử dụng danh từ của bài thơ này cũng có nét đáng bàn đến. Tác giả đã sử dụng ba cách gọi tên của trăng, là trăng - chị Hằng và bóng nguyệt. Đây cũng là điểm ít gặp ở một bài thơ. Mở bài, ở câu thơ đầu gặp từ "trăng" - trăng nằm sõng soãi …thì thấy vầng trăng xuất hiện ở đây mới ở dạng vật thể, có hình khối chưa rõ hình lượng và hình sắc. Tới lúc "Đợi gió đông về để lả lơi" thì tình cảm mới thực sự được chuyển hóa, vầng trăng - vật thể chuyển sang dạng sinh thể và do vậy, khi đó trăng mới được mang tên gọi giống con người, chị Hằng. Và cuối cùng khi tên gọi "nguyệt" được sử dụng là lúc vầng trăng hiện diện gần nhất, rõ ràng về hình sắc nhất: trần truồng tắm. Đúng là nếu để trăng trần truồng tắm thì mới là cách tả màu mè và không họa rõ được hình sắc. Trăng phải phô bày thế nào mới toát lên vẻ trần truồng ? Còn nói, chị Hằng trần truồng tắm thì thiếu lễ độ, chẳng mấy ý vị nữa. Chỉ có tả "bóng nguyệt trần truồng tắm" mới thật thích hợp. Vì từ "nguyệt" gợi lên hình ảnh đối tượng con người tuổi trẻ. Với lẽ chữ ấy, hình ảnh khỏa thân lồ lộ kia mới có ý vị. (Tất nhiên, cách sử dụng từ ngữ ở bài thơ này ít nhiều còn tính đến niêm luật bằng trắc của thể loại). Hình thơ thì lộ, tình thơ thì bạo mà giọng thơ lại khá ỡm ờ. Bẽn lẽn làm sao lúc nửa đêm Em sợ lang quân em biết được … Cung cách sống lưỡng lự, đôi đường này có lẽ, nó là một thuộc tính người. Con người thời kỳ Hàn Mặc Tử sống càng dễ mang tính cách này. Đó là thời kỳ đời sống xã hội - văn hóa - tinh thần đứng trước sự giao thoa, sự mâu thuẫn giữa hai nền văn hóa Đông - Tây. Trong dòng chẩy của nghệ thuật thơ ca, cuộc cách tân thi pháp đang diễn ra và nó còn gặp nhiều trở ngại từ phía quan niệm nghệ thuật truyền thống. Sự ngập ngừng, lưỡng lự vừa muốn được tự do hiện mình vừa ít nhiều còn e dè nghi ngại về quan niệm đạo đức cũng như về tư cách nghệ thuật. Phải chăng, BẼN LẼN vừa mang tính cách hồn nhiên của thi pháp Hàn Mặc Tử, vừa mang ý đồ thể hiện sự lưỡng lự dấn thân, hiến thân của tư tưởng văn hóa và nghệ thuật của cả xã hội đương thời ?

1 nhận xét:

  1. Doanh Doanhlúc 08:07 2 tháng 6, 2020

    eva airmua vé máy bay đi mỹ giá rẻhang hang khong korean air tai tphcmvé máy bay đi mỹvé máy bay đi canada tháng nào rẻ nhấtCuoc Doi La Nhung Chuyen DiNgẫu Hứng Du LịchTri Thức Du Lịch

    Trả lờiXóaTrả lời
      Trả lời
Thêm nhận xétTải thêm... Bài đăng Mới hơn Bài đăng Cũ hơn Trang chủ Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)

  Chưa qua giông bão đã là ngày xưa! Nặng lòng một chuyến ra đi/ Nửa vì bệnh sĩ, nửa vì áo cơm/ Ồn ào mà vẫn cô đơn/ Sang Tây chẳng thấy v...

  • Vài nét về văn học Đông Nam Á   Vài nét về văn học Đông Nam Á Đặc điểm của văn học Đông Nam Á (ĐNA) Nói đến văn học Đông Nam Á là phải nói đến sức m...
  • Mùa thu nguồn cảm hứng lớn của thơ ca Việt Nam Mùa thu nguồn cảm hứng lớn  của thơ ca  Việt Nam 1. Mùa thu Việt Nam nguồn cảm hứng trong nghệ thuật   Mùa thu mùa của thi ca là m...
  • Thiên nhiên trong thơ Nguyễn Trãi Thiên nhiên trong thơ Nguyễn Trãi 1. Trong lịch sử văn học Việt Nam, cảm thức thiên nhiên của các thi nhân không phải là hiếm. Nhưng t...

Tìm kiếm Blog này

  • Trang chủ

Giới thiệu về tôi

vanthonhactrieuchau.blogspot.com Xem hồ sơ hoàn chỉnh của tôi

Báo cáo vi phạm

Lưu trữ Blog

  • ▼  2014 (2747)
    • ▼  tháng 5 (79)
      • Lê Hoàng Long viết về nhạc sĩ Đặng Thế Phong: Tài...
      • Nhạc sĩ Đặng Thế Phong - Con người tài hoa nhưng ...
      • Einstein và thuyết Tương Đối
      • Câu chuyện thời sinh viên của Albert Einstein
      • Phạm Duy còn đó muôn đời của Trần Mạnh Hảo
      • Saint Exupéry: Phi công huyền thoại
      • Trịnh Công Sơn và Bùi Giáng- Sự giao cảm vô thường
      • Vương Trí Nhàn: Cánh bướm và hoa hướng dương
      • Xuân trong cảm thức của  Xuân Diệ...
      • Bài bình thơ Xuận Diệu, sống để mài sắt nêm kim củ...
      • Tâm sự của Phạm Duy về nhac sĩ Văn Cao
      • Phạm Duy trọn đời gieo tình vào nhạc
      • Những lời nhận xét về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
      • " Người Việt Nam viết tình ca hay nhất thế kỷ". Bà...
      • 10 bài học về kỹ năng tự học từ Albert Einstein
      • Nguyễn Bính: Thi sĩ của đồng quê
      • Cảm nghĩ của Lam Hồng về nhà thơ chân quê Nguyễn Bính
      • Tản mạn về Nguyễn Bính của Nguyễn Văn Tuấn
      • Nguyễn Bính, thi sĩ giang hồ: Cô hái mơ- hương đồn...
      • Nhạc: Thơ Mạc Phương Đình (6)
      • Nhạc: Thơ Lê Thị Mây (1)
      • Nhạc: Thơ Trí Giải (1)
      • Nhạc: Thơ Tôn Nữ Hỷ Khương (1)
      • Nhạc: Thơ Lý Bạch (1)
      • Nhạc: Thơ Francoise Sagan (1)
      • Nhạc: Thơ Phan Thị Thanh Nhàn (1)
      • Nhạc: Thơ Trần Dạ Từ (1)
      • Nhạc: Thơ Vũ Quần Phương (1)
      • Nhạc: Thơ Thanh Tâm Tuyền (1)
      • Nhạc: Thơ Thiền sư Mãn Giác (1)
      • Nhạc: Thơ Đỗ Phủ (1)
      • Nhạc: Thơ Lê Thị Kim (1)
      • Nhạc: Thơ Lê Khánh Mai (1)
      • Nhạc: Thơ Đông Hồ (1)
      • Nhạc: Thơ Chu Mạnh Trinh (1)
      • Nhạc: Thơ Chế Lan Viên (1)
      • Nhạc: Thơ Quách Tấn (1)
      • Nhạc: Thơ Vũ Đình Liên (1)
      • Nhạc: Thơ Thái Can (1)
      • Nhạc: Thơ Đoàn Thị lam Luyến (2)
      • Nhạc: Thơ Đinh Hùng (2)
      • Thơ: Nguyễn Trọng Tạo (2)
      • Nhạc: Thơ Nguyễn Tất Nhiên (2)
      • Nhạc: Thơ Vũ Hoàng Chương (2)
      • Nhạc: Thơ Nguyên Sa (1)
      • Nhạc: Thơ Xuân Quỳnh (7)
      • Nhạc: Thơ Lưu Quang Vũ (2)
      • Nhạc: Thơ Tuệ Sỹ (1)
      • Nhạc: Thơ Trịnh Công Sơn (6)
      • Nhạc: Thơ Văn Cao (2)
      • Nhạc: Thơ Tản Đà (1)
      • Nhạc: Thơ Nguyễn Bính (10)
      • Nhạc: Thơ Lưu Trọng Lư (6)
      • Nhạc: Thơ Thế Lữ (6)
      • Nói với khoảnh khắc 3
      • Nói với khoảnh khắc 2
      • Nói với khoảnh khắc 1
      • Mùa thu trong" Tiếng thu" của Lưu Trọng Lư
      • Cái duyên trong bài thơ " Say duyên " của Thu Phan
      • Cảm nhận " Ngày lá thôi còn xanh " trong bài thơ "...
      • Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu
      • Bài thơ Bẽn lẽn của Màn Mặc Tử dưới ngòi bút của Đ...
      • Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử qua lời bình của Chu...
      • Đây mùa thu tới của Xuân Diệu: Chữ và nghĩa
      • Mùa thu trong thi ca của Thái Tú Hợp
      • Bùi Giáng: Một tiếng lá rơi dội trong sương mù
      • Hoài Thanh và phương pháp phê bình ấn tượng
      • Phong cách phê bình văn học của Hoài Thanh
      • Tống biệt hành của Thâm Tâm với cảm nghĩ của Hoài ...
      • Bài thơ Tống biệt hành của Thâm Tâm qua lời bình c...
      • Tản mạn về bài thơ Lục bát mùa xuân của Nguyễn Ph...
      • Những điều nghĩ suy của 8 tập ca khúc
      • Suy tư theo dòng đời
      • Thế rồi ...đến 500 ca khúc
      • Vài lời...của 300 ca khúc
      • Vài dòng... của 100 ca khúc
      • 10 ca khúc ngợi ca Thiên Chúa của Triều Châu
      • Tiếng Thu Lưu Trọng Lư dưới ngòi bút của Nguyễn Th...
      • Khoảnh khắc tình yêu trong bốn câu thơ độc đáo của...

Từ khóa » Thơ Bẽn Lẽn