Bài Thơ: Đồng Đăng Có Phố Kỳ Lừa (Khuyết Danh Việt Nam) - Thi Viện

Thi Viện ×

• Tên tác giả/dịch giả
• Tên bài thơ @Tên tác giả
• Nội dung bài thơ @Tên tác giả
• Tên nhóm bài thơ @Tên tác giả
• Tên chủ đề diễn đàn
• Tìm với Google

Toggle navigation

• Tác giả
  • Danh sách tác giả
  • Tác giả Việt Nam
  • Tác giả Trung Quốc
  • Tác giả Nga
  • Danh sách nước
  • Danh sách nhóm bài thơ
  • Thêm tác giả...
• Thơ
  • Các chuyên mục
  • Tìm thơ...
  • Thơ Việt Nam
  • Cổ thi Việt Nam
  • Thơ Việt Nam hiện đại
  • Thơ Trung Quốc
  • Đường thi
  • Thơ Đường luật
  • Tống từ
  • Thêm bài thơ...
• Tham gia
  • Diễn đàn
  • Các chủ đề mới
  • Các chủ đề có bài mới
  • Tìm bài viết...
  • Thơ thành viên
  • Danh sách nhóm
  • Danh sách thơ
• Khác
  • Chính sách bảo mật thông tin
  • Thống kê
  • Danh sách thành viên
  • Từ điển Hán Việt trực tuyến
  • Đổi mã font tiếng Việt

Đăng nhập ×

Đăng nhập

Tên đăng nhập: Mật khẩu: Nhớ đăng nhập Đăng nhập Quên mật khẩu? Đăng nhập bằng Facebook Đăng ký

Bình luận nhanh 3

Bạn đang bình luận với tư cách khách viếng thăm. Để có thể theo dõi và quản lý bình luận của mình, hãy đăng ký tài khoản / đăng nhập trước.

Tên của bạn: Thông tin liên hệ: Xác nhận bạn không phải người máy: Gửi bình luận An Duyên03/07/2024 01:53 Câu “Gánh vàng đi đổ sông Ngô, Đêm nằm tơ tưởng đi mò sông Thương” “Gánh vàng đi đổ sông Ngô”: Sông Ngô ở đây là sông ở nước Ngô, tức nước Tàu. Gánh vàng đi đổ sông Ngô nghĩa đen là gánh của cải đi đổ xuống sông bên Tàu. Nghĩa bóng là đem tiền bạc làm giàu cho người ngoại quốc. Đại ý câu này khuyên người ta không nên dùng hàng hóa nước ngoài, để tiền bạc, của cải khỏi lọt ra ngoại quốc. “Đêm nằm tơ tưởng đi mò sông Thương”: Đây là biểu hiện của sự hối tiếc, mong muốn có thể lấy lại những gì đã mất. Người ta đã đem vàng đi đổ sông Ngô (nước ngoại), giờ đêm đêm lại mơ tưởng có thể mò lại được số vàng đó ở sông Thương (một con sông ở nước Việt). Như vậy, hai câu này phản ánh sự tiếc nuối, hối hận của người dân khi đã đem của cải, tiền bạc của mình đi làm giàu cho người ngoại quốc, trong khi quê hương mình vẫn còn nghèo khó. Đây cũng là lời khuyên về việc nên biết quý trọng và bảo vệ nguồn lợi, tài nguyên của chính mình, không nên để chúng bị lãng phí hoặc rơi vào tay người khác. Mình thắc mắc không hiểu nghĩa của câu này, thấy nó khá hay nên chia sẻ lên đây Câu “Gánh vàng đi đổ sông Ngô, Đêm nằm tơ tưởng đi mò sông Thương” “Gánh vàng đi đổ sông Ngô”: Sông Ngô ở đây là sông ở nước Ngô, tức nước Tàu. Gánh vàng đi đổ sông Ngô nghĩa đen là gánh của cải đi đổ… Trần Thái Hồng19/10/2022 15:19 Câu: Tay cầm bầu rượu nắm nem, Chắc là nhầm, mà các bản đưa lên không để ý. Bầu rượu, nắm nem mang tính chất ăn chơi vui thú. Câu tôi thấy đúng là: Tay cầm bầu rượu nắm nêm, Nêm là những thẻ tre, các văn nhân thưởng thức cảnh đẹp, làm thơ viết vào các thẻ tre, ca ngợi Đồng Đăng, chứ không phải ăn chơi vui thú. Xin các vị chỉ giáo. Cảm ơn. Câu: Tay cầm bầu rượu nắm nem, Chắc là nhầm, mà các bản đưa lên không để ý. Bầu rượu, nắm nem mang tính chất ăn chơi vui thú. Câu tôi thấy đúng là: Tay cầm bầu rượu nắm nêm, Nêm là những thẻ tre, các văn… Thien Tran04/05/2019 15:33Thơ Cổ VN thật tuyệt vời . Cám ớn các tác giả đã có công sưu tầm ! ☆☆☆☆☆ 1714.23Thể thơ: Lục bátThời kỳ: Trung đại6 bài trả lời: 5 thảo luận, 1 bình luận9 người thích: BaKienls, frog_11, quangcanh77, 阿霙, dieplangphi, Vân Lục Hy, Ludwig, qualechamchi, Phuong NgocTừ khoá: Lạng Sơn (31)

• Trả lời
• In bài thơ
• Tài liệu đính kèm 2

Một số bài cùng từ khoá

- Đường lên xứ Lạng bao xa (Khuyết danh Việt Nam)- Ải Chi Lăng (Nguyễn Duy)- Lạng Châu vãn cảnh (Trần Nhân Tông)- Lạng Sơn đạo trung (Nguyễn Du)- Đề Nhị Thanh động (Nguyễn Du)

Một số bài cùng tác giả

- Công cha như núi Thái Sơn- Đi khắp thế gian không ai tốt bằng mẹ- Hôm qua tát nước đầu đình- Trâu ơi ta bảo trâu này- Trong đầm gì đẹp bằng sen

Một số bài cùng nguồn tham khảo

- Hôm qua tát nước đầu đình (Khuyết danh Việt Nam)- Hà thành tức cảnh (Dương Khuê)- Dung dăng dung dẻ, dắt trẻ đi chơi (Khuyết danh Việt Nam)- Ba đồng một mớ đàn ông (Khuyết danh Việt Nam)- Đêm qua ra đứng bờ ao (Khuyết danh Việt Nam)

Đăng bởi Vanachi vào 15/07/2006 04:31, đã sửa 1 lần, lần cuối bởi Vanachi vào 21/03/2014 22:04

Giọng đọc Hoa Phong Lan

Đang tải...

Ngâm thơ

Đồng Đăng[1] có phố Kỳ Lừa[2],Có nàng Tô Thị[3], có chùa Tam Thanh[4].Ai lên xứ Lạng cùng anh,Tiếc công bác mẹ sinh thành ra em.Tay cầm bầu rượu nắm nem,Mảng[5] vui quên hết lời em dặn dò.Gánh vàng đi đổ sông Ngô,Đêm nằm tơ tưởng đi mò sông Thương[6].Vào chùa thắp một nắm hương,Miệng khấn tay vái bốn phương chùa này.Em đi tìm bạn anh đây,Bạn thấy em khó bạn nay chẳng chào.

Khảo dị:

Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,Có nàng Tô Thị‡ có chùa Tam Thanh.‡ Em lên xứ Lạng cùng anh,‡ Bõ công bác mẹ sinh thành ra em.Tay cầm bầu rượu nắm nem,‡ Khi vui quên hết lời em dặn dò‡ .

Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,Có nàng Tô Thị‡ có chùa Tam Thanh.Ai lên xứ Lạng cùng anh,Tiếc công bác mẹ sinh thành ra em.Tay cầm bầu rượu nắm nem,‡ Mải vui quên hết lời em dặn dò.Gánh vàng đi đổ sông Ngô,Đêm nằm tơ tưởng đi mò sông ‡ Tương.

Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,Có nàng Tô ‡ Huệ, có chùa Tam Thanh.Ai lên ‡ thú Lạng cùng anh,Tiếc công bác mẹ sinh thành ra em.Tay cầm bầu rượu nắm nem,Mảng vui quên ‡ cả lời em dặn dò.Gánh vàng ‡ đem đổ sông Ngô,Đêm nằm tơ tưởng đi mò sông Thương.‡ Lên chùa thắp một ‡ tuần hương,‡ Chắp tay khấn‡ vái bốn phương chùa này‡ .

Thứ nhất thời bầu Chi Lăng,Thứ hai cây khế Đồng Đăng Kỳ Lừa.Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,Có nàng Tô Thị‡ có chùa Tam Thanh.‡ Em lên xứ Lạng cùng anh,Tiếc công bác mẹ sinh thành ra em.Tay cầm bầu rượu nắm nem,‡ Cơn vui quên ‡ mất lời em dặn dò.Gánh vàng đi đổ sông Ngô,Đêm nằm tơ tưởng đi mò sông Thương.‡ Lên chùa thắp một ‡ tuần hương,‡ Khấn cùng Trời Bụt, bốn phương chùa này.‡ Tôi đi tìm bạn ‡ tôi đây,Bạn rày thấy ‡ khổ bạn nay ‡ không chào‡ .Chắp tay vái lạy con sào,Nông sâu đã biết, thấp cao đã từng.Chân đi ba bước lại dừng,Thương em còn bé chưa từng đi buôn.

Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,Có nàng Tô Thị‡ có chùa Tam Thanh.‡ Em lên xứ Lạng cùng anh,Tiếc công bác mẹ sinh thành ra em.Tay cầm bầu rượu nắm nem,Mảng vui quên hết lời em dặn dò.Gánh vàng đi ‡ trả nước Ngô,Đêm nằm tơ tưởng đi ‡ đò sông Thương.Vào chùa thắp một ‡ nén hương,Miệng khấn tay vái bốn phương chùa này.‡ Tôi đi tìm bạn ‡ tôi đây,Bạn rầy thấy‡ khó bạn nay chẳng chào‡ .Chắp tay vái lạy con sào,Nông sâu đã biết thấp cao đã từng.Chân đi ba bước lại dừng,Thương em còn bé chưa từng đi buôn.Đi buôn có dáng đi buôn,Đi buôn cau héo cũng buồn cùng chăng.

Thứ nhất thì bầu Chi Lăng,Thứ nhì cây khế Đồng Đăng Kỳ Lừa.Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh.‡ Chân đi ba bước lại dừng,Thương em còn bé chưa từng đi buôn.Đi buôn có dáng đi buôn,Đi buôn cau héo có buồn cùng ‡ chăng?

Cái cò bay bổng bay cao,Bay qua cửa phủ bay vào Đồng Đăng.Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,Có nàng Tô Thị‡ có chùa Tam Thanh.Ai lên xứ Lạng cùng anh,Tiếc công bác ‡ mệ sinh thành ra em.Tay cầm bầu rượu nắm nem,Mảng vui quên hết lời em dặn dò.Gánh vàng đi đổ sông Ngô,‡ Nằm đêm tơ tưởng đi mò sông Thương‡ .

Chú thích: [1] Thị trấn, huyện lỵ huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn, có sông Đồng Đăng, cách Hà Nội 158km, cách Nam Quan 4km. » Có 2 bài cùng chú thích:

• Con cò bay lả bay la (Khuyết danh Việt Nam)
• Sứ bộ xuất Nam Quan hồi quốc khẩu chiếm (Trịnh Hoài Đức)

[2] Phố, chợ do Thân Nhân Trung lập thời Lê, thuộc huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn. [3] Đá trông chồng (hoặc là Vọng Phu). Nàng Tô Thị lấy nhầm em mình làm chồng. Khi người em biết được điều nay, bỏ nhà ra đi, người vợ không biết nguyên nhân của việc chồng bỏ đi, bồng con lên núi ngóng trông chồng lâu ngày hoá đá. [4] Chùa xây trong động Tam Thanh, phía Tây Kỳ Lừa, cách 2km. Tương truyền chùa có ba gian, mỗi gian có tiếng dội nghe khác nhau. » Có 3 bài cùng chú thích:

• Dữ thi hữu Phan Long Trân du Côn Sơn nhân tác Côn Sơn hành vân (Cao Bá Quát)
• Tam Hương dịch lâu, phục đổ Huyền Tông “Vọng Nữ Kỷ sơn” thi, tiểu thần phỉ nhiên hữu cảm (Lưu Vũ Tích)
• Trùng ức sơn cư - Vu Sơn thạch (Lý Đức Dụ)

[5] Từ cũ, có nghĩa như “mải”. » Có 9 bài cùng chú thích:

• Bài 53 (Nguyễn Bỉnh Khiêm)
• Bài 72 (Nguyễn Bỉnh Khiêm)
• Điều 3 (Nhữ Đình Toản)
• Hồi 05: Kim Trọng về quê hộ tang (Nguyễn Du)
• Hồi 14: Thúc Sinh về thăm Hoạn Thư (Nguyễn Du)
• Hồi 15: Hoạn Thư ghen tuông lập kế (Nguyễn Du)
• Mảng coi cây lý, cây đào (Khuyết danh Việt Nam)
• Thánh Gióng (Lê Thánh Tông)
• Vạn công (Bùi Xương Tự)

[6] Phát nguyên từ Lạng Sơn qua Hà Bắc cùng sông Lục Nam đổ vào sông Lục Đầu. Sông Thương có hai nguồn từ hai vùng đất khác nhau nên nước một bên trong, một bên đục. Một số dị bản chép là “sông Tương”. [Thông tin 2 nguồn tham khảo đã được ẩn] Xếp theo: Ngày gửi Mới cập nhật

Trang 1 trong tổng số 1 trang (6 bài trả lời)[1]

Phân tích 4 câu đầu bài ca dao “Đồng Đăng có phố Kì Lừa”

Gửi bởi tôn tiền tử ngày 24/11/2019 05:19

Đây là một trong những bài ca dao hay nhất trong chùm bài về đề tài ca ngợi cảnh đẹp đất nước. Hai câu đầu giới thiệu Đồng Đăng – mảnh đất địa đầu Tổ quốc với những tên núi, tên phố, tên chùa nổi tiếng xưa nay. Hai câu thơ sau là lời mời mọc du khách lên thăm xứ Lạng. Thoạt nghe tưởng như đây chi là bài ca dao ca ngợi cảnh đẹp quê hương đất nước nhưng đọc kĩ thì thấy nó còn là một bài ca dao về tình yêu đôi lứa. Thông qua việc giới thiệu cảnh đẹp của quê hương, chàng trai bày tỏ tình yêu chân thành, nồng nhiệt mà vẫn hết sức kín đáo, tế nhị của mình.Hai nhân vật anh và em chính là chủ thể và đối tượng trữ tình của bài ca dao này. Ở đây, tình yêu quê hương đất nước và tình yêu đối lứa đã gắn bó hoà quyện làm một và tình yêu đôi lứa giữ vai trò là cảm xúc chủ đạo trong bài thơ:

Đồng Đăng có phố Kì LừaCó nàng Tô Thị, có chùa Tam ThanhAi lên xứ Lạng cùng anh…

Điệp từ có được nhắc lại ba lần liên tiếp (có phố, có nàng, có chùa), kết hợp với nhịp thơ dồn dập thể hiện sự hứng khởi cao độ cùng tình cảm gắn bó thiết tha của chàng trai đối với quê hương. Xứ Lạng tuy xa xôi một chút, núi rừng một chút nhưng rất đẹp và rất đáng tự hào!Thiên nhiên nơi đây kì thú hiếm nơi nào có. Phố Kì Lừa sầm uất ở bên sông Kỳ Cùng; của ngon vật lạ chẳng thiểu thứ chi. Tượng đá nàng Tô Thị ờ trên đỉnh núi, Thuỷ chung son sắt chờ chồng nắng mưa dãi dầu mấy nghìn năm. Chùa Tam Thanh ẩn sâu trong hang đá, cõi Phật lùi vào chốn u tịch, chỉ nghe thấy tiếng nước từ những nhũ đá nhỏ giọt thánh thót, đếm thời gian, tự ngàn xưa.Xứ Lạng của anh đẹp như vậy đó! Sông núi, phố thị, chùa chiền, danh thắng liên kết với nhau, tạc nên một khung cảnh tuyệt vời khiến cho những văn nhân, tài tử đã từng tới đây đều để trái tim mình rung động thành thơ.Lịch sử giữ nước của dân tộc Việt đã ghi lại bao trang sử anh hùng của người xứ Lạng. Một ải Chi Lăng hiểm trở, một cái tên Quỷ Môn Quan gắn liền với giai thoại thập nhân khứ, nhất nhân hoan (mười người đi chỉ có một người trở về) đã làm khiếp sợ đời đời lũ quân xâm lược phong kiến phương Bắc, cũng đáng tự hào lắm thay! Vậy nên anh tha thiết mời những ai có lòng yêu cái Đẹp, hãy lên xứ Lạng cùng anh!Hai câu ca dao trên không chi nhằm giới thiệu về cảnh đẹp xứ Lạng mà còn là lời bày tỏ tình yêu quê hương thắm thiết của chàng trai. Đúng là có cả hai ý ấy nhưng đó mới chỉ là cơ sở và điều kiện, còn nguyên nhân và mục đích của sự giới thiệu hào hứng say mê ấy lại thuộc về chỗ khác. Điều này được bài ca dao thể hiện một cách kín đáo, tế nhị:

Ai lên xứ Lạng cùng anh,Bõ công bác mẹ sinh thành ra em.

Đại từ phiếm chỉ Ai nhiều lần xuất hiện trong ca dao, nhất là trong ca dao tỏ tình. Ai ở đây chính là em, là cô gái được chàng trai tha thiết mời lên xứ Lạng. Cách gọi em bằng Ai làm cho đối tượng tỏ tình trực tiếp trở thành gián tiếp, xác định trở thành không xác định. Đây là cái “mẹo” giúp chàng trai tránh được sự đường đột khó nói mà vẫn ngỏ được ý mình và khiến cho cách tỏ bày càng thêm tình tứ.Hai từ bõ công có nghĩa là xứng công, đáng công, khỏi uổng công. Mà công ờ đây là công sinh thành của bác mẹ (cách gọi theo lối xưa – tức là cha mẹ). Theo suy nghĩ của chàng trai, nếu cô gái bỏ lỡ dịp may lên xứ Lạng thì quả là uổng phí!Em hãy lên xứ Lạng cùng anh, cho Bõ công bác mẹ sinh thành ra em – người con gái nết na xinh đẹp mà anh thầm yêu trộm nhớ. Em bên anh, chúng ta sẽ cùng nhau thưởng thức những hương vị lạ lùng của nhiều sản vật bày bán ở phố chợ Kì Lừa sầm uất, cùng thấm thía bài học nghĩa tình thuỷ chung ẩn chứa trong bức tượng nàng Tô Thị bồng con ngóng chồng, cùng lắng nghe cho thấu tận tâm linh cái không khí thiêng liêng của cảnh chùa Tam Thanh u tịch.Xứ Lạng tuy xa xôi nhưng cảnh đẹp, người hùng với nhiều chiến công làm rạng rỡ non sông. Anh tin rằng, nếu có em bên cạnh thì cảnh ấy, tình này sẽ cảng đẹp đẽ, quyến rũ bội phần. Trên quê hương yêu dấu đẹp như gấm như hoa, chúng ta sẽ chung tay xây dựng cuộc đời làm cho sự sống mãi mãi sinh sôi.Quê hương như thế, con người như thế, hỏi làm sao không thương, không quý, không hãnh điện tự hào?! Tất cả cảm xúc trong bài ca dao trên đã kết thành một tình yêu mênh mông, sâu nặng nghĩa tình. Thì ra lời giới thiệu về vẻ đẹp kì thú của quê hương xứ Lạng thú vị thay lại là lời tỏ tình say đắm, chân thành của chàng trai với người yêu. Trong thơ ca, ý ở ngoài lời là vậy.

tửu tận tình do tại☆☆☆☆☆ 224.18Trả lời

Đính chính

Gửi bởi Lâm Nguyệt ngày 21/03/2014 15:35Có 1 người thích: Vanachi

Câu cuối cùng của bài ca dao trên phải là:Miệng khấn, tay vái bốn phương chùa này.LNg.BXL.

LNg.BXL.☆☆☆☆☆ 182.83Trả lời

Bổ sung.

Gửi bởi Lâm Nguyệt ngày 22/03/2014 16:27Có 2 người thích: Admin, dieplangphi

Về bài cao dao trên, tôi còn được nghe thêm một số câu tiếp theo sau nữa, như dưới đây. Trong ca dao cổ, vẫn thường thấy có hiện tượng tương tự như vậy.... Tay cầm vò rượu, nắm nem,Miệng khấn, tay vái bốn phương chùa này.Chùa này có Bụt,có Thầy,Có hòn Đá Tảng, có cây Ngô Đồng,Cây Ngô Đồng không trồng mà mọc,Rễ Ngô Đồng rễ dọc, rễ ngang,Quả Dưa Gang trong vàng, ngoài trắng,Quả Mướp Đắng trong trắng, ngoài xanh...Câu thứ 8, tôi vẫn nghe các cụ cao tuổi ở quê tôi trước đây đọc như thế này:Nằm đêm TƠ TƯỞNG đi mò sông Tương.Theo tôi, từ TƠ TƯỞNG nghe có vẻ "mơ mộng" hơn, "tình" hơn và cũng "dân dã" hơn là MƠ TƯỞNG.LNg.BXL.

LNg.BXL.☆☆☆☆☆ 214.52Trả lời

Bổ sung

Gửi bởi Vật Vong Ngã ngày 05/08/2019 18:58Có 1 người thích: tôn tiền tử

Khi còn nhỏ, bà nội thường hát ru tôi ngủ bằng bài ca dao này vì bà là người Lạng Sơn. Tôi vẫn nhớ lúc đó bài ca dao là:Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,Có nàng Tô thị, có chùa Tam Thanh.Ai lên xứ Lạng cùng anh,Tiếc thương bác mẹ sinh thành ra em.Tay cầm bầu rượu, nắm nem,Mải vui quên hết lời em dặn dò.Gánh vàng đi đổ sông Ngô,Đêm nằm mơ tưởng như mò sông Thương.Vào chùa thắp một nén hương,Miệng khấn tay vái bốn phương chùa này.Chùa này có một ông Thầy,Có hòn đá tảng, có cây ngô đồng.Cây ngô đồng không trồng mà mọc,Rễ ngô đồng rễ dọc rễ ngang.Quả dưa gang trong vàng ngoài trắng,Quả mướp đắng trong trắng ngoài xanh.

☆☆☆☆☆ 274.44Trả lời

Sai chính tả (một cách ngớ ngẩn)

Gửi bởi coolboys28 ngày 12/10/2023 15:46

Câu thứ sáu (tức câu bát thứ ba): "Mảng vui" đâu phải từ có nghĩa? Chỗ này phải là "Mải vui quên hết lời em dặn dò" mới đúng. Tôi nghĩ BQT diễn đàn cần sửa lại chỗ này cho chuẩn!

☆☆☆☆☆ 62.50Trả lời

Đúng đấy

Gửi bởi deas ngày 15/06/2024 15:44

Từ Mảng là từ địa phương.Quê tui hay kêu là mảng nhởi, ý là mải chơi

☆☆☆☆☆ 33.67Trả lời

© 2004-2025 VanachiRSS