Bẩn Như... Căng Tin Bệnh Viện - Báo Công An Nhân Dân điện Tử

14/16 căng tin bệnh viện được kiểm tra đều không đạt yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). Trong đó một căng tin đã bị Thanh tra Sở Y tế TP Hồ Chí Minh ra quyết định ngưng hoạt động là căng tin Bệnh viện Nhân dân 115.

Sau rác thải, nước thải, bánh Trung thu chưa sử dụng đã bị mốc… vấn đề y tế lại trở nên nóng hơn bao giờ hết, nhất là ở ngay cái nơi mà người ta cho rằng sạch nhất, an toàn nhất ấy là căng tin bệnh viện. Những gì chúng tôi được chứng kiến khi đi thực tế còn đáng kinh ngạc hơn...

Mảnh đất màu mỡ

Đối với dân kinh doanh các mặt hàng ăn uống, được làm ăn trong khuôn viên một bệnh viện nào đó thì coi như… chắc thắng. Yếu tố đầu tiên để đảm bảo cho thắng lợi chính là tính độc quyền.

Vì trong khuôn viên bệnh viện ngoài lợi thế "một mình một ngựa", thì lợi thế hơn cả còn là không phải lo đối thủ cạnh tranh. Với khách hàng họ cũng chẳng cần mất công quảng cáo nhiều. Đơn giản chỉ là những tấm biển nhỏ xíu và mũi tên chỉ hướng tới… căng tin.

Không ai ép khách hàng nếu muốn có sự chọn lựa khác. Nhưng cái cảnh đi bộ rạc cẳng để ra được cổng mua được chai nước hay hộp cơm khiến ai cũng ngại. Nên dù không muốn chọn lựa căng tin cho nhu cầu ăn uống song bệnh nhân, thân nhân cũng đành tặc lưỡi chấp nhận.

Để công bằng việc kinh doanh căng tin tại các bệnh viện đều thông qua đấu thầu nhưng số bệnh viện có hợp đồng cung ứng với cơ sở có đủ điều kiện VSATTP cho tới nay mới chỉ có Bệnh viện Chợ Rẫy (hợp đồng với công ty Dussman của Đức).

Còn lại hầu hết đều chỉ hợp đồng với cơ sở nấu ăn bên ngoài thông qua hình thức đấu thầu hàng năm. Điểm sâu xa mới thấy cho dù có cơ sở chuyên về cung ứng suất ăn có đủ khả năng cung cấp số lượng lớn cũng như đạt các yêu cầu, kinh nghiệm về VSTP, song vẫn không thể chen chân vào nổi căng tin bệnh viện chỉ vì thiếu yếu tố thứ yếu là "nhất thân".

Chưa hết, để đạt được vị thế độc quyền kinh doanh ở căng tin BV thì ngoài chuyện nhiều tiền, người "trúng thầu" còn phải có quan hệ.

Một bác sỹ đã cho biết: "Việc tổ chức đấu thầu căng tin bệnh viện tuy có vẻ mang tính công bằng nhưng thông báo "mời thầu " lại hết sức hạn chế, nhiều khi chỉ là những thông báo nhỏ trên bảng. Thậm chí chỉ nội bộ một số người có trách nhiệm được biết.

Thực tế nhiều khi chưa đấu thầu đã biết… "người nhà" của ông bà nào sẽ thắng thầu". Vị này còn cho biết khi đã trúng thầu căng tin thì ngoài khoản tiền hàng tháng phải nộp cho BV, hầu hết chủ các căng tin đều phải "trả lương" cho người có trách nhiệm.

Độc quyền và nguy cơ… ngộ độc

9h ngày 29/9 dù là cuối tuần nhưng khuôn viên Bệnh viện Đại học Y dược (ĐHYD) đang có rất đông bệnh nhân. Ở đây lượng bệnh nhân mỗi ngày có tới hàng ngàn lượt tới khám và điều trị nhưng quy mô căng tin ở đây lại quá nhỏ.

Khu căng tin bị o ép trong một khu liên hoàn: Nhà thuốc - căng tin - nhà vệ sinh. Tất cả gói gọn chừng 100m2. Tuy nhỏ hẹp nhưng khả năng phục vụ lại không nhỏ. Nơi đây không chỉ phục vụ các món điểm tâm, giải khát, ăn trưa mà cả các món ăn Á -Âu với giá từ 16.000 tới 30.000/suất, không những vậy còn kiêm thêm cả: Nấu tiệc.

Khung cảnh khá lịch sự nhờ có hệ thống cửa kính, vách ngăn bằng nhôm kính và nền gạch men. Đồ dùng dụng cụ nấu bếp đa phần đều bằng Inox. Nhưng thao tác phục vụ lại đối nghịch.

Vừa thấy 2 người khách vào có nhu cầu muốn ăn cháo Quảng, cô phục vụ bàn nhanh nhảu rút nhanh chiếc mâm Inox dưới gầm bàn gần đó và vớ vội chiếc khăn mặt màu vàng nhem nhuốc những vệt bẩn dưới gầm bàn lau chiếc mâm và nhanh chóng đặt 2 tô cháo lên chiếc mâm bê ra cho khách.

Thêm 1 cặp nam nữ bước vào, cô phục vụ tiện tay vớ luôn cái khăn vừa sử dụng chạy vội ra bàn miết thật mạnh những vết loang lổ để lại của nhóm khách ăn trước và lại đon đả chào mời, trong khi tay còn lại cô ta thoải mái đưa lên gãi đầu, gãi gáy soàn soạt…

Tôi vờ kéo tay cô hỏi: "Em làm ở đây lương khá không?”. “900.000 đồng/tháng. Thử việc 1 tháng 500.000 chị ạ". Hỏi ra mới biết cô và tất cả những nhân viên đang làm ở đây là lao động thời vụ cho một chủ. Đa số đều từ tỉnh lên, và chưa có ai từng được tập huấn VSATTP bao giờ.

11h30' ngày 1/10, có mặt tại căng tin BV Nhân dân 115. Nơi đã bị Thanh tra Sở Y tế cho ngưng hoạt động cách đây 10 ngày. Song khi chúng tôi có mặt, cơ sở vẫn hoạt động như không hề có gì xảy ra.

Tuy nhiên để đỡ chướng mắt bà chủ cho thu hẹp bớt quy mô, không bành trướng ra tít ngoài khuôn viên bệnh viện như trước. Nhưng việc kinh doanh xem ra chẳng thu hẹp là bao, vẫn các món điểm tâm, giải khát, cà phê, cơm trưa… như thường.

Do phần bếp tận dụng lại từ phòng trực của bác sỹ nên có diện tích rất nhỏ, để tăng thêm diện tích, chủ căng tin đã dùng nhiều tấm vải bạt căng ra khắp 4 phía, nhưng do lâu ngày nên thủng lỗ chỗ, gặp ngày mưa, nước cứ nhỏ tong tong xuống bàn thực khách và nền nhà. 2 tấm khăn nhựa trải bàn rách, cũ và có dấu hiệu mủn ra tới nơi mà không hiểu sao vẫn được dùng.

Một bác sỹ từ trong khoa hồi sức cấp cứu bước ra vẫn mặc áo blu gọi ly cà phê đá. Cô phục vụ bàn hỏi có ăn cơm, bác sĩ lắc đầu: "Nuốt không nổi!"…

Quan sát cho thấy nhân viên phục vụ cũng không mặc bảo hộ hay đồng phục mà mỗi người mỗi kiểu. Thao tác phục vụ tất cả đều bằng đôi tay trần.

Cứ nhìn cảnh một người phụ nữ lớn tuổi chân đi dép tông Lào, không mũ không tạp dề đang ngồi phệt giữa ngổn ngang bát đũa trong hai cái chậu bẩn thỉu cũng… hết muốn ăn. Thế mà đây là nơi đang phải phục vụ cho 2.400 bệnh nhân cả nội ngoại trú và 1.350 nhân viên bệnh viện. Chưa kể thân nhân người bệnh.

Trả lời về việc căng tin mở lại dù đã bị ngưng, ông Nguyễn Quốc Toản - Chủ tịch Công đoàn thanh minh: "Tôi đâu có cho nấu cơm. Món ăn mang từ nơi khác tới, chỉ có "3 - 4 món thôi mà! Đóng cửa thì lấy đâu nước sôi hàng ngày cho nhân viên. Đi đâu mà mua đồ ăn trưa, nước uống?".

Được biết trong hàng loạt điểm quy định về VSTP bếp ăn căng tin này không đạt điểm nào. Đảm bảo VSATTP là vấn đề nóng hiện nay. Bất cứ nơi nào cũng không là ngoại lệ.

Căng tin các BV càng phải đảm bảo hơn vì đây là nơi phục vụ những người đang ốm đau bệnh tật, sức đề kháng yếu hơn bình thường. Và cơ quan quản lý cũng càng phải quan tâm hơn tới mảnh đất được coi là miễn dịch với thanh tra này