Bánh khảo được làm từ gạo nếp thơm, loại gạo nếp được trồng trên nương rẫy vùng Tây Bắc. Đó là loại gạo nếp có hương thơm tự nhiên, dẻo và trắng tròn. Khi làm bánh, vị thơm của gạo vẫn còn lưu lại trong bánh khá hấp dẫn.
Lúa nếp được gặt về, đồng bào Tày Tây Bắc bó thành từng chùm, treo lên gác bếp hoặc hiên nhà cho khô, khi cần nguyên liệu, lấy lúa xuống xát thành gạo rồi nghiền bột để làm bánh.
Công đoạn chế biến bánh khảo khá quan trọng và tỉ mỉ. Phải nắm chắc công thức chế biến và thật khéo léo mới làm được những mẻ bánh khảo ngon. Gạo nếp trắng ngần mang đi nổ bung lên thành bỏng rồi cho vào cối giã mịn thành bột. Dùng nước ấm nhào cùng đường hoa mai cho quyện hòa rồi lèn bột vào khuôn cho bột kết dính thành bánh.
Sau đó, nhấc khuôn ra, dùng dao cắt thành từng miếng bánh nhỏ, hình chữ nhật và dùng giấy màu gói lại thành từng phong bánh. Có nơi lại chế biến theo công thức tinh tế hơn. Gạo nếp thơm được sang sẩy sạch sẽ, cho lên chảo rang. Đợi khi gạo nguội, cho vào cối giã hoặc xay thành bột mịn, trộn với mật mía. Bánh khảo được nặn thành hình trụ, tựa như chiếc oản. Để tạo nên dư vị đậm đà cho bánh, người chế biến rắc lên thân bánh một lớp hạt vừng rang thơm.
Bánh khảo Tây Bắc khi thưởng thức có dư vị đậm đà, khó quên. Có độ mịn, ngọt, thơm lựng của gạo nếp nương, vị ngọt của đường hoa mai, của mật mía hòa quyện vào gạo rang tạo nên một cảm giác thú vị và sảng khoái khi ăn, có vị dẻo thơm của gạo nếp nương, giòn lật bật của hạt vừng bao quanh bánh.
Ngồi trên nhà sàn trong tiết trời mùa thu se se lạnh mà thưởng thức bánh khảo, nhâm nhi chén trà xanh, nghe hát then thì không có thú vui nào sánh bằng.
 |
| Lúa nếp nương, nguyên liệu chính để làm nên món bánh khảo dẻo thơm. |
 |
| Gạo nếp trắng ngần dùng để xay bột làm bánh khảo. |
 |
| Đồng bào Tày khéo léo và thảo thơm khi làm món bánh khảo. |
 |
| Thiếu nữ Tày chế biến bánh khảo đã thành quen, không cần khuôn cũng tạo thành những chiếc bánh vuông vắn, trắng tinh, dẻo thơm. |
 |
| Đồng bào Tày quay quần cùng nhau làm bánh khảo trên không gian nhà sàn. |
 |
| Bánh khảo được gói bằng giấy màu khá hấp dẫn. |
 |
| Bánh khảo là món bánh truyền thống của đồng bào Tày vùng Tây Bắc. |
 |
| Khi bóc ra, bánh khảo có màu trắng tinh, thơm phức. |
 |
| Một loại bánh khảo được nặn như hình của chiếc oản. Bánh khảo đậm đà dư vị và hấp dẫn du khách khi đến với Tây Bắc. |
 |
| Du khách vừa xem làm bánh khảo, vừa được thưởng thức hát then tại nhà sàn. |
 |
| Du khách thưởng thức bánh khảo trên không gian nhà sàn... |