Báo động Tình Trạng Xói Lở Bờ Biển Việt Nam - Công An Nhân Dân

Qua số liệu khảo sát tại 14 tỉnh ven biển miền Trung cho thấy, hiện trạng xói lở đang diễn ra nghiêm trọng với quy mô, cường độ ngày càng tăng. Các khu vực bị xói lở nghiêm trọng nhất tập trung ở các tỉnh Thanh Hóa, Thừa Thiên – Huế, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Phú Yên, Bình Thuận. Quá trình xói lở diễn ra ở hầu hết các kiểu kiến tạo: sỏi cát, bùn sét, bùn, cát…

Ngay cả 121 đoạn bờ có công trình chỉnh trị (đê, kè, trồng cây…) cũng đang bị xói lở. Khu vực miền Nam, xói lở bờ biển diễn ra mạnh mẽ ở các địa phương như Cần Giờ (TP Hồ Chí Minh), Đông Hải (Trà Vinh), Ngọc Hiển, Đầm Dơi và Trần Văn Thời (Cà Mau)… đe dọa các công trình dân sinh kinh tế, phá vỡ đê kè, gây ngập lụt và xâm nhập mặn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới an ninh lương thực và phát triển kinh tế xã hội các địa phương. Vùng bờ biển khu vực Bắc Bộ cũng đang bị xói lở ở các đoạn: Cát Hải, Bằng La (TP Hải Phòng), Thụy Xuân (Thái Bình), Xuân Thủy, Hải Hậu (Nam Định).

Việt Nam được cho là một trong số ít quốc gia chịu tác động mạnh nhất của hiện tượng nước biển dâng do tác động của biến đổi khí hậu. Việt Nam có 28 tỉnh, thành nằm ở ven biển với quy mô kinh tế biển ngày càng tăng nhanh. Dân số vùng ven biển tập trung đông đúc, dự kiến năm 2020 tăng lên 19-30 triệu người. Mực nước biển dâng sẽ làm tăng lượng nước cực đoan, dẫn đến sóng đánh gần bờ biển hơn và truyền nhiều năng lượng sóng đến đường bờ hơn. Số liệu quan trắc tại các trạm hải văn dọc bờ biển Việt Nam cho thấy tốc độ dâng lên của mực nước trung bình là khoảng 3mm/năm. Trong khoảng 50 năm qua, trạm hải văn Hòn Dáu, mực nước dâng lên khoảng 20cm. Số liệu quan trắc của Chi cục Thủy lợi Cà Mau cũng cho thấy, đỉnh triều cường năm sau đều cao hơn năm trước với biên độ khá lớn.

Dọc bờ biển Việt Nam đều đang bị xói lở.

Ông Đặng Xuân Dũng, Chi cục trưởng Chi cục Biển, đảo và đầm phá Thừa Thiên – Huế cho hay, toàn tỉnh có 128km đường bờ biển, trong đó có 30km đang bị xâm thực, đe dọa cuộc sống của hơn 1.200 hộ dân ven biển của các huyện Phong Điền, Phú Vang, Phú Lộc…

TS Lê Văn Công, Phó Giám đốc Trung tâm Hải văn cho rằng, phần lớn các đoạn bờ biển bị xói lở đều liên quan hoặc trùng hợp với các đứt gãy Á kinh tuyến và Á vĩ tuyến, nghĩa là có yếu tố địa chất nội sinh. Ngoài ra, vùng biển Việt Nam hằng năm chịu tác động của hai hướng sóng chính là Đông Bắc và Tây Nam, tạo ra những áp lực lớn đối với vùng bờ, phá vỡ các công trình bảo vệ bờ…

Bên cạnh yếu tố tự nhiên, những tác động tiêu cực từ phía con người cũng đang làm gia tăng hiện tượng xói lở. Một số vùng bị xói lở do hoạt động quai đê lấn biển (Thái Bình, Quy Nhơn, Phú Yên, Trà Vinh) hay việc phá rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng ngập mặn (Tĩnh Gia – Thanh Hóa, Nghi Lộc – Nghệ An, Quảng Trạch – Quảng Bình, Cẩn Trạch - TP Hồ Chí Minh..), khai thác vật liệu ven bờ…

Trong khi đó, ông Vũ Thanh Ca, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lí biển và hải đảo cho rằng, hiện tượng xói lở bờ biển là hệ lụy của việc xây dựng một loạt thủy điện ở thượng nguồn đã giữ lại lượng bùn cát lớn trong lòng hồ khiến các cửa sông thiếu bùn cát. Việc phát triển quá nóng hoạt động du lịch biển với việc xuất hiện hàng loạt resort ven biển cũng làm cho hoạt động xói lở gia tăng. Bởi lẽ, hầu hết các resort đều làm kè mỏ hàn để giữ bãi tắm. Hoạt động này khiến cho các vùng lân cận bị xói lở.

Theo các chuyên gia, cần phải lập bản đồ xác định những vùng có nguy cơ sạt lở cao để lập hành lang an toàn, tránh xây dựng các công trình trong khu vực nguy hiểm. Trước mắt, những khu vực nguy cơ cao phải xây dựng hệ thống đê điều kiên cố, đảm bảo an toàn phòng, chống mưa lũ. Việc xây dựng các công trình ven biển, đặc biệt là các resort cần phải được tính toán kĩ lưỡng để không làm gia tăng áp lực cho khu vực ven biển. Hiện tại, đã có một số tỉnh, thành phố đang được thí điểm can thiệp giải quyết xói lở bờ biển: Hải Phòng, Nam Định, Thanh Hóa, Thừa Thiên – Huế, Bình Thuận, Trà Vinh, Tiền Giang, Cà Mau