Bệnh Lậu - BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐỨC GIANG

Sức đề kháng yếu: ra khỏi cơ thể chỉ tồn tại vài giờ

ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN

• Trên 90% do quan hệ tình dục

• Khoảng 10% do các đường khác

TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH LẬU

Các triệu chứng lâm sàng của bệnh lậu ở nữ giới:

- Sau khi nhiễm phải vi khuẩn lậu từ 2-7 ngày thì chị em bị tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu đau và tiểu ra mủ màu trắng đục hoặc vàng xanh.

- Môi lớn, môi bé, âm hộ, âm đạo bị sưng đau, tấy đỏ và ngứa rát khó chịu.

- Ra nhiều khí hư bất thường có màu, ở dạng loãng hoặc bọt, có mùi hôi khó chịu.

- Đau khi giao hợp và kèm theo một số triệu chứng như đau bụng dưới, đau lưng, cơ thể suy nhược, sức khỏe giảm sút, buồn nôn và nôn, sốt cao, ớn lạnh,....

Các triệu chứng lâm sàng của bệnh lậu ở nam giới:

- Nam giới khi mà bị mắc bệnh lậu hay có những triệu chứng cụ thể là tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu đau và tiểu ra mủ (mủ này có màu trắng đục hoặc vàng xanh và đặc biệt ra nhiều vào mỗi buổi sáng sớm), có mùi hôi thối khó chịu.

- Dương vật, bao quy đầu, bìu bị sưng to, tấy đỏ, đau và có cảm giác căng tức, ngứa ngáy.

- Tinh hoàn và mào tinh hoàn cũng bị sưng đau, nổi hạch bẹn khiến vùng háng cũng bị đau.

- Khi quan hệ tình dục có cảm giác đau và đau khi xuất tinh, nặng còn thấy máu trong tinh dịch khi xuất tinh.

- Ngoài ra còn một số triệu chứng kèm theo là sốt cao, ớn lạnh và đau mỏi lưng, sức khỏe giảm sút,..

BIẾN CHỨNG

• Nam giới: viêm mào tinh hoàn, viêm túi tinh, viêm tuyến tiền liệt

• Nữ giới: viêm vùng chậu (PID), thai ngoài tử cung, vô sinh, đau vùng chậu mạn tính

• Lậu lan tỏa (DGI): hội chứng viêm da-khớp, viêm nội tâm mạc, viêm màng não

CẬN LÂM SÀNG

Nhuộm Gram:

• Hình ảnh song cầu Gram âm hình hạt cà phê nằm trong bạch cầu đa nhân trung tính

• Độ nhạy và độ đặc hiệu tùy theo vị trí lấy bệnh phẩm và triệu chứng lâm sang

+ Niệu đạo nam giới có triệu chứng: độ nhạy >= 95%, độ đặc hiệu >= 90%

+ Cổ tử cung nữ giới, niệu đạo nam không triệu chứng: độ nhạy 30-50%

+ Hậu môn, trực tràng, hầu họng: độ nhạy thấp do vi khuẩn thường trú

• Không nên dùng phương pháp nhuộm Gram để tầm soát lậu với những mẫu bệnh phẩm lấy từ cổ tử cung, hậu môn, hầu họng hoặc niệu đạo nam giới không có triệu chứng

Nuôi cấy:

• Là tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh. Nuôi cấy là phương pháp duy nhất đưa ra dữ liệu về độ nhạy của kháng sinh nên trong những ca điều trị thất bại phải tiến hành phân lập lậu cầu bằng nuôi cấy

• Độ nhạy 85-95% với bệnh phẩm từ niệu đạo và cổ tử cung

• Mẫu bệnh phẩm có thể lấy từ niệu đạo, cổ tử cung, hậu môn-trực tràng, hầu họng. Trong trường hợp nghi ngờ PID hoặc DGI có thể lấy mẫu nội mạc tử cung, vòi trứng, dịch khớp hoặc máu

• Điều kiện nuôi cấy: môi trường nóng, độ ẩm >90%, 5-7% CO2 tại nhiệt độ 36oC

• Môi trường chọn lọc: Thayer-Martin (TM) medium, modified Thayer-Martin medium (MTM), Martin-Lewis (ML) medium, New York City (NYC) medium, GC-Lect (GC-L) medium

• Môi trường chọn lọc cho phép lậu cầu phát triển và ức chế các vi khuẩn thường trú khác. Nhưng vi khuẩn thường trú, đặc biệt là Neisseria khác có thể phát triển trên môi trường không chọn lọc nên cần thêm một xét nghiệm để định danh lậu cầu

• Các vi khuẩn thường trú ở hầu họng như Neisseria meningitides, Neisseria lactamica và Neisseria cinerea

ĐIỀU TRỊ

Lậu sinh dục/hầu họng không biến chứng

Lựa chọn đầu tiên: Ceftriaxone 250mg, (tiêm bắp) liều duy nhất + Azythromycin 1g, (uống) liều duy nhất

Lựa chọn thay thế: Cefixime 400mg, (uống) liều duy nhất + Azythromycin 1g, (uống) liều duy nhất

Dị ứng Penicillin: Gemifloxacin 320mg (uống) + Azythromucin 2g (uống) hoặc Gentamicin 240mg (tiêm bắp) + Azythromycin 2g (uống)

Viêm kết mạc mắt do lậu:

Cefriaxone 1g, (tiêm bắp) liều duy nhất + Azythromycin 1g, (uống) liều duy nhất

Lậu lan tỏa (DGI):

Hội chứng viêm da-khớp

Lựa chọn đầu tiên: Ceftriaxone 1g (IM/IV) mỗi 24 giờ + Azythromycin 1g (uống) liều duy nhất

Lựa chọn thay thế: Cefotaxime/Ceftizoxime 1g (IV) mỗi giờ + Azythromycin 1g (uống) liều duy nhất

Viêm màng não/viêm nội tâm mạc

Ceftriaxone 1-2g (IV) mỗi 12-24 giờ + Azythromycin 1g (uống) liều duy nhất

LIÊN HỆ KHOA PHÒNG

Kỹ thuật xét nghiệm chẩn đoán lậu cầu được triển khai từ rất sớm, khi vẫn còn là khoa xét nghiệm chung. Lượng bệnh nhân đến làm xét nghiệm khoảng 40-60 tiêu bản trong tháng. Do tâm lý của người bệnh là đến khi phát bệnh mới đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị dẫn đến tỷ lệ dương tính cao (đạt 50-60%). Tỷ lệ nhiễm lậu cầu gặp ở nam giới với tỷ lệ khá cao. Qua quá trình xét nghiệm cho bệnh nhân, Khoa Vi sinh nhận thấy bệnh nhân đến khám vẫn còn triệu chứng nhưng không tìm được vi khuẩn qua phương pháp nhuộm soi. Khuyến cáo trong các trường hợp này cần nuôi cấy để có phác đồ điều trị thích hợp để tránh tình trạng kháng thuốc.