Bệnh Zona: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Chẩn đoán

Nội dung bài viết

• 1. Bệnh zona là gì?
• 2. Tại sao bị zona?
• 3. Biểu hiện của bệnh zona?
• 4. Chẩn đoán bệnh zona?

Zona là bệnh nhiễm trùng gây ra bởi vi rút Varicella. Bệnh gây ảnh hưởng đến da và dây thần kinh bằng biểu hiện mụn nước và cảm giác đau rát trên vùng da bị tổn thương. Zona có thể xuất hiện ở trẻ em hoặc người lớn, ở người khỏe mạnh và người có hệ miễn dịch cơ thể bị suy giảm.

1. Bệnh zona là gì?

Bệnh zona là bệnh nhiễm trùng ngoài da gây ra bởi vi rút Varicella-zoster. Sự thật là Varicella-zoster có thể gây 2 bệnh khác nhau là thủy đậu và zona. Thủy đậu là đáp ứng miễn dịch tiên phát của người bệnh khi bị nhiễm vi rút, zona là đáp ứng miễn dịch từng phần của người bệnh với vi rút.

Để dễ hiểu hơn là khi một người tiếp xúc với vi rút Varicella-zoster thì người đó khởi phát bệnh thủy đậu, sau đó vi rút này có khả năng nằm yên hàng chục năm trong hạch thần kinh của cơ thể người bệnh. Khi hệ miễn dịch của người này bị suy giảm vì lý do nào đó sẽ làm cho vi rút hoạt động trở lại và khởi phát bệnh zona.

2. Tại sao bị zona?

Nguyên nhân chính gây nên bệnh zona là vi rút Varicella-zoster, những yếu tố làm cho chúng ta dễ bị mắc bệnh hơn là:

• Chưa được tiêm phòng đối với loại vi rút này.
• Đã từng mắc bệnh thủy đậu hay zona sẽ có nguy cơ khởi phát lại zona vì vi rút có thể cư trú tại hạch thần kinh của người bệnh hàng chục năm.
• Những người có hệ miễn dịch bị suy yếu, giảm sức đề kháng của cơ thể như người bị nhiễm HIV, hóa trị ung thư, chấn thương thể chất và tinh thần trong thời gian dài sẽ có nguy cơ bị zona nhiều hơn, đặc biệt khi đã có sẵn vi rút tiềm tàng ở trong cơ thể.

3. Biểu hiện của bệnh zona?

Bệnh zona có các biểu hiện chính

Trước khi nổi mụn nước trên da, người bệnh thường sẽ có các triệu chứng mệt mỏi, sốt nhẹ, đau đầu.

Người bệnh cảm thấy châm chích, nóng bỏng, căng rát ở vùng da sắp nổi mụn nước. Vùng da này bị tăng nhạy cảm với cảm giác đau, tức là chạm vào, cào gãi hay các tổn thương trên da sẽ khiến cho người bệnh bị đau nhức dữ dội, đau từng cơn hay kéo dài trong một khoảng thời gian.

Diễn tiến của giai đoạn nổi mụn nước bao gồm:

• Đầu tiên xuất hiện các mảng màu hồng trên da, sau đó sẽ mọc mụn nước trên các mảng hồng này. Các mụn nước mọc thành chùm, căng, chứa dịch trong và khó vỡ. Vùng da bị mụn nước có rất đau và bỏng rát.
• Sau khoảng 3 ngày,dịch mụn nước chuyển sang đục, vỡ ra rồi xẹp lại, khô và đóng mài trong vòng 7-10 ngày và hoàn toàn biến mất sau 2-4 tuần.
• Khi các mụn nước biến mất có thể để lại sẹo nhạt màu hơn so với màu da bình thường xung quanh (sẹo giảm sắc tố). Đối với người lớn tuổi hay người bị suy dinh dưỡng, mụn nước có thể bị hoại tử và để lại sẹo xấu hơn.

Các triệu chứng đau, ngứa biến mất sau vài tuần hay vài tháng. Còn đối với người lớn tuổi (trên 50 tuổi) thì các triệu chứng đau rát, kiến bò, châm chích sẽ kéo dài lâu hơn từ vài tháng đến vài năm, gây mất ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Ngoài các tổn thương ở trên da, những đối tượng bị suy giảm miễn dịch còn có thể bị tổn thương ở các cơ quan như phổi, gan, não…có thể dẫn đến tử vong.

Vị trí xuất hiện các mụn nước:

• Thường các chùm mụn nước ở trên da sẽ xuất hiện ở một bên, dọc theo đường đi của dây thần kinh.
• Zona thường biểu hiện ở mặt và thân mình như thắt lưng, vùng giữa các xương sườn. Zona còn có thể xuất hiện ở vùng cổ.

4. Chẩn đoán bệnh zona?

Chẩn đoán bệnh zona dựa vào yếu tố nguy cơ, biểu hiện bệnh và các xét nghiệm:

Về triệu chứng:

• Người bệnh đã bị thủy đậu hay zona trước đó, nay bị nổi mụn nước có thể gợi ý bệnh tái phát.
• Trên thân mình, mặt hay cổ nổi các chùm mụn nước và cảm giác rất đau rát.
• Sau khi mụn nước vỡ và đóng mài vẫn còn cảm giác đau kéo dài gợi ý di chứng đau sau zona.

Các xét nghiệm:

• Các xét nghiệm giúp xác định bệnh bao gồm Test tzanck, Test Elisa, PCR phân lập vi rút.

Bệnh zona tương đối lành tính và có thể chữa khỏi. Tuy nhiên, về di chứng đau sau zona có thể tồn tại kéo dài và làm ảnh hướng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh rất nhiều. Các bạn hãy tiếp tục cùng Youmed tìm hiểu cách điều trị bệnh, xử lý đau sau zona và cách phòng ngừa bệnh hiệu quả nhé!