Binh Chủng Tăng - Thiết Giáp, Quân đội Nhân Dân Việt Nam

Binh chủng Tăng Thiết giáp
Quân đội Nhân dân Việt Nam
Quân kỳPhù hiệu
Chỉ huy
Đỗ Đình Thanh
Quốc gia	Việt Nam
Thành lập	5 tháng 10 năm 1959; 66 năm trước (1959-10-05)
Quân chủng	Lục quân
Phân cấp	Binh chủng (Nhóm 4)
Nhiệm vụ	Binh chủng chiến đấu
Quy mô	9.000 người
Bộ phận của	Bộ Quốc phòng
Bộ chỉ huy	Hoàng Quốc Việt, Hà Nội
Khẩu hiệu	Đã ra quân là đánh thắng
Vinh danh	Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân  Huân chương Sao Vàng  Huân chương Hồ Chí Minh  Huân chương Độc lập hạng Nhất  Huân chương Quân công hạng Nhất ×5  Huân chương Quân công hạng Ba [1]
Chỉ huy
Tư lệnh	Đỗ Đình Thanh
Chính ủy	Hoàng Văn Lợi
Tham mưu trưởng	Hồ Viết Trương
x t s

Binh chủng Tăng - Thiết giáp Quân đội nhân dân Việt Nam là một binh chủng trong tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam, chịu trách nhiệm tác chiến đột kích trên bộ và đổ bộ (hải quân), được trang bị các loại xe tăng, xe bọc thép, với hỏa lực mạnh, sức cơ động cao. Ngày truyền thống: 5 tháng 10

• Trụ sở Bộ Tư lệnh: Quận Bắc Từ Liêm, Thành phố Hà Nội

Lịch sử hình thành

[sửa | sửa mã nguồn]

Từ giữa năm 1955, Bộ Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam đã tuyển chọn nhiều cán bộ chiến sĩ tập trung để đưa đi học bổ túc văn hóa tại Trường Văn hóa Quân đội, với mục đích tạo nguồn để đào tạo cán bộ sĩ quan cả về chỉ huy, tham mưu và các quân binh chủng kỹ thuật, trong đó có binh chủng thiết giáp.

Tháng 8 năm 1956, 2 đoàn cán bộ, chiến sĩ được tuyển chọn cử đi Trung Quốc để đào tạo về tăng - thiết giáp. Đoàn thứ nhất gồm 55 người, do ông Đào Huy Vũ làm đoàn trưởng, học về chỉ huy kỹ thuật và xe tăng-thiết giáp. Đoàn thứ hai có 147 người, học kỹ thuật vận hành và đảm bảo kỹ thuật xe.[2] Từ cuối tháng 7 năm 1959, các đoàn học viên lần lượt tập trung tại một doanh trại quân đội ở thành phố Quế Lâm (Quảng Tây, Trung Quốc). Tháng 8 năm 1959, gần 100 xe tăng T-34 đầu tiên được chuyển thuộc cho đoàn học viên xe tăng Việt Nam, đánh số từ 100 trở đi.

Cũng trong tháng 8 năm 1959, Bộ Quốc phòng quyết định xây dựng một căn cứ huấn luyện xe tăng, lấy mật danh là Công trường 92, tại khu vực núi Đanh thuộc xã Kim Long, huyện tam đảo, tỉnh Vĩnh phú (nay thuộc huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc).[3] Ngày 2 tháng 9 năm 1959, Thiếu tướng Trần Văn Quang, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam sang Trung Quốc thăm đoàn học viên và thay mặt Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng ra Nghị định số 449/NĐ, quyết định thành lập trung đoàn xe tăng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam mang phiên hiệu 202.[4][5] Tuy nhiên, mãi 3 ngày sau, ngày 5 tháng 10 năm 1959, Bộ Quốc phòng mới ký quyết định thành lập một đơn vị thiết giáp cấp trung đoàn trực thuộc Bộ Tổng Tư lệnh, lấy phiên hiệu là Trung đoàn 202, mang mật danh H02, do Thiếu tá Đào Huy Vũ làm Trung đoàn trưởng, Thiếu tá Đặng Quang Long làm Chính ủy.[2] Ngày 5 tháng 10 về sau trở thành ngày truyền thống của Binh chủng Tăng - Thiết giáp Quân đội nhân dân Việt Nam.

Sau khi thành lập, Đoàn H02 lần lượt được đưa về nước, làm nòng cốt để tiếp tục huấn luyện theo thực tế trong nước. Ngày 13 tháng 7 năm 1960, những chiếc xe tăng T-34 và pháo tự hành SU-76 và một số xe chuyên dụng đã được chuyên chở bằng tàu hỏa từ Trung Quốc về tới Việt Nam.[3] Đúng 17 giờ, những chiếc xe tăng T-34 do Liên Xô viện trợ đã được chuyển bằng xe lửa về tới ga Vĩnh Yên. 18 giờ 33 phút, chiếc xe tăng mang số hiệu 114 do trung sĩ Đào Văn Bàn điều khiển đã in vết xích đầu tiên trên mảnh đất Việt Nam.

Cũng trong năm 1960, một số đoàn học viên khác cũng được gửi đi Liên Xô để được đào tạo nâng cao và học về loại T-54 hiện đại hơn. Tuy nhiên, do những bất đồng chính trị, từ cuối năm 1964, Việt Nam không gửi các đoàn học viên sang học nữa.[6]

Ngày 1 tháng 3 năm 1961, đại đội huấn luyện, mật danh C12, được thành lập để huấn luyện đào tạo cho Sư đoàn 308 một tiểu đoàn xe tăng với quân số 172 người, đào tạo cho Bộ 10 cán bộ, 150 thợ sửa chữa xe tăng, thiết giáp và 2 đại đội xe bọc thép với quân số 164 người.[7]

Cuối tháng 3 năm 1961, Việt Nam tiếp nhận giúp Lào 44 xe tăng lội nước PT-76. Một lớp tập huấn gồm 26 cán bộ, chiến sĩ được các chuyên gia Liên Xô hướng dẫn sử dụng và bảo dưỡng, để sau đó bàn giao và huấn luyện lại cho quân đội Pathet Lào.[7]

Ngày 29 tháng 2 năm 1962, Việt Nam tiếp nhận thêm một số trang bị mới bao gồm 19 xe PT-76, 11 xe T-54, 1 xe T-10, 4 xe dắt T-34 do Liên Xô viện trợ. Cuối năm 1963, Việt Nam tiếp nhận thêm 72 xe T-34, 11 xe T-54, 31 xe PT-76. Lúc này, tổng số xe tăng thiết giáp và các xe hỗ trợ của Việt Nam đã có là 164 chiếc các loại.[7]

Ngày 22 tháng 6 năm 1965, trung đoàn xe tăng thứ hai được thành lập trên cơ sở các học viên từ Liên Xô về cùng với những chiếc T-54 được viện trợ, mang phiên hiệu 203. Bộ Tư lệnh Thiết giáp cũng được thành lập. Trung tá Đào Huy Vũ, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 202 được cử là Phó Tư lệnh, đảm nhận quyền Tư lệnh. Trung tá Lê Ngọc Quang được cử làm Chính ủy.

Quá trình chiến đấu

[sửa | sửa mã nguồn]

Cuối tháng 1 năm 1968, lực lượng tăng thiết giáp Quân đội nhân dân Việt Nam tham chiến lần đầu tiên tại Trận Tà Mây (chiến dịch đường 9 - Khe Sanh). 20 giờ ngày 23-1-1968, bộ đội xe tăng với trang bị là xe tăng hạng nhẹ PT-76 đã chở bộ binh đánh thẳng vào bên trong cứ điểm Tà Mây, dùng hỏa lực đánh sập lô cốt, ụ súng, khiến quân địch tháo chạy. Ngày 7/2/1968, tại Trận Làng Vây, bộ đội tăng - thiết giáp với 14 xe PT-76 đã chi viện cho bộ binh tiêu diệt cứ điểm Làng Vây. Ngày 7/2 trở thành ngày kỷ niệm đánh thắng trận đầu của bộ đội Tăng thiết giáp.

Từ năm 1971 trở đi, các đơn vị xe tăng - thiết giáp dần phát triển, hình thành các đơn vị trực thuộc binh chủng và trực thuộc các quân khu, quân đoàn.

Trong Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào năm 1971, bộ đội Tăng thiết giáp với trang bị 88 xe tăng đã cùng các đơn vị bạn đập tan cuộc tấn công của địch, góp phần bảo vệ con đường vận chuyển chiến lược Đường mòn Hồ Chí Minh.

Trong cuộc tiến công chiến lược năm 1972, với lực lượng khoảng 10 tiểu đoàn, trang bị 322 xe tăng, xe thiết giáp các loại, lực lượng tăng thiết giáp Việt Nam đã tham gia nhiều chiến dịch, đánh 82 trận, vận dụng nhiều hình thức chiến thuật, phương pháp tác chiến và giành nhiều thành tích, tiêu diệt được hàng trăm xe tăng - xe thiết giáp và hàng nghìn bộ binh của địch.

Từ năm 1973 đến năm 1974, trên chiến trường Nam Bộ, bộ đội tăng thiết giáp đã tham gia 26 trận chiến đấu, bảo vệ vùng giải phóng và tuyến đường vận tải chiến lược 559 (Đường Hồ Chí Minh).

Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, Bộ Tổng tư lệnh đã huy động 398 xe tăng, thiết giáp (gồm cả vài chục xe chiến lợi phẩm vừa tịch thu được) tiến vào chiến đấu, dẫn đầu đội hình năm cánh quân giải phóng Sài Gòn - Gia Định. Đại đội trưởng đại đội xe tăng 4 Bùi Quang Thận đã cắm lá cờ chiến thắng trên nóc Dinh Độc Lập. Chính ủy Lữ đoàn xe tăng 203 Bùi Văn Tùng là người thay mặt Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam tiếp nhận sự đầu hàng của Tổng thống chế độ Sài Gòn Dương Văn Minh ngày 30 tháng 4 năm 1975.

Tính chung từ năm 1968 cho đến hết năm 1975, bộ đội tăng thiết giáp đã tham gia chiến đấu trong 14 chiến dịch, 211 trận đánh. Thành tích được ghi nhận là đã diệt 2 vạn bộ binh, phá hủy gần 2.000 xe tăng - xe thiết giáp và 870 xe quân sự các loại; đánh sập 3.500 lô cốt, ụ súng và trận địa pháo; bắn chìm hoặc bắn cháy 18 tàu, xuồng chiến đấu; bắn rơi 35 máy bay các loại, hỗ trợ các đơn vị bạn thu giữ 1.672 xe tăng - xe thiết giáp, 250 súng cối và nhiều trang thiết bị quân sự của địch.

Ngày 20 tháng 10 năm 1976, Binh chủng Tăng Thiết giáp được Quốc hội và Chính phủ Việt Nam tuyên dương danh hiệu Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Tính đến năm 2014, đã có 38 tập thể và 14 cá nhân thuộc Binh chủng được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Binh chủng Tăng thiết giáp còn được tặng thưởng 1 Huân chương Hồ Chí Minh, 1 Huân chương Sao vàng, 1 Huân chương độc lập hạng Nhất, 5 Huân chương Quân công hạng Nhất, Nhì, Ba và hàng nghìn lượt tập thể, cá nhân được tặng thưởng Huân, Huy chương các loại.

Lãnh đạo Binh chủng Tăng Thiết Giáp

[sửa | sửa mã nguồn]

• Tư lệnh:[8] Thiếu tướng Đỗ Đình Thanh
• Chính ủy: Thiếu tướng Hoàng Văn Lợi
• Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng: Đại tá Hồ Viết Trương
• Phó Tư lệnh: Đại tá Phan Hải Long
• Phó Chính ủy: Đại tá Nguyễn Thiện Thanh

Cơ quan trực thuộc

[sửa | sửa mã nguồn]

• Văn phòng
• Thanh tra
• Phòng Tài chính
• Phòng Khoa học Quân sự
• Phòng Điều tra hình sự
• Cơ quan Ủy ban kiểm tra
• Bộ Tham mưu
• Cục Chính trị
• Cục Hậu cần - Kỹ thuật

Đơn vị cơ sở trực thuộc

[sửa | sửa mã nguồn]

• Trường Sĩ quan Tăng - Thiết giáp: Tam Đảo, Vĩnh Phúc. Ngày truyền thống: 22 tháng 6 năm 1965
• Trường Trung cấp Kỹ thuật Tăng - Thiết giáp: Bình Xuyên, Vĩnh Phúc. Ngày truyền thống 01 tháng 5 năm 1976.
• Trường Trung cấp Kỹ thuật Tăng - Thiết giáp (Khu B): Nho Quan, Ninh Bình.
• Phân hiệu miền Nam - Trường Trung cấp Kỹ thuật Tăng - Thiết giáp: thành lập ngày 18 tháng 1 năm 2024, tiền thân là trường Hạ sĩ quan xe tăng 1 [9]
• Lữ đoàn Xe tăng 201 - Thị trấn Xuân Mai, thành lập ngày 18 tháng 11 năm 1971.
• Lữ đoàn Xe tăng 215 - thành lập ngày 10 tháng 4 năm 1973.
• Lữ đoàn xe Tăng - Thiết giáp 202.
• Lữ đoàn xe Tăng - Thiết giáp 22.[10]

Chỉ huy, lãnh đạo binh chủng qua các thời kỳ

[sửa | sửa mã nguồn]

Tư lệnh Binh chủng

[sửa | sửa mã nguồn]

STT	Họ tên	Thời gian tại chức	Cấp bậc tại nhiệm	Chức vụ cuối cùng	Ghi chú
Đào Huy Vũ	6.1965- 9.1971	Trung tá Thượng tá	Phó Tư lệnh, kiêm quyền Tư lệnh
1	Nguyễn Thế Lâm	10.1971- 11.1974	Đại tá Thiếu tướng (1974)	Tư lệnh chính thức đầu tiên
2	Đào Huy Vũ	12.1974-7.1980	Đại tá Thiếu tướng (1979)
3	Lê Xuân Kiện	8.1980- 12.1989	Thiếu tướng
4	Trần Doãn Kỷ	6.1990- 11.1993	Thiếu tướng
5	Đoàn Sinh Hưởng	12.1993- 11.2002	Đại tá Thiếu tướng (1999) Trung tướng (2006)	Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
6	Lê Xuân Tấu	12.2002- 5.2005	Đại tá Thiếu tướng (2003)	Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
7	Vũ Bá Đăng	6.2005-4.2010	Đại tá Thiếu tướng (2006)
8	Hoàng Trung Kiên	5.2010-2013	Đại tá Thiếu tướng (2010)
9	Nguyễn Khắc Nam	10.2013-10.2019	Đại tá Thiếu tướng (2014)
10	Đỗ Đình Thanh	11.2019-Nay	Đại tá, Thiếu tướng (2020)

Chính ủy Binh chủng

[sửa | sửa mã nguồn]

STT	Họ tên	Thời gian tại chức	Cấp bậc tại nhiệm	Chức vụ cuối cùng	Ghi chú
1	Lê Ngọc Quang	1965-1972	Trung tá, Thượng tá	Chính ủy đầu tiên
2	Phạm Thạch Tâm	1973-2.1974	Đại tá
3	Phạm Sinh	1974-2.1978	Đại tá, Trung tướng
4	Bùi Quỳ	8.1980-9.1988	Thiếu tướng (1984)
5	Hoàng Đăng Huệ	10.1988-2.1996	Thiếu tướng
6	Nguyễn Trọng Kiên	2.1996-8.1998	Đại tá
7	Nguyễn Hữu Thìn	9.1998-3.2004	Thiếu tướngTrung tướng	Chính ủy Tổng cục Kỹ thuật
8	Nguyễn Đức Khiển	2004-2009	Đại tá, Thiếu tướng (2006)	Trung tướng (2010)Cục trưởng Cục Tổ chức (2009-2014)
9	Nguyễn Đức Cường	2009-2012	Đại tá, Thiếu tướng (2010)	Phó Chính ủy Học viện Lục quân
10	Nguyễn Thanh Hải	2012-12.2014	Đại tá, Thiếu tướng (2012)	Phó Chính ủy Quân khu 3
11	Vũ Mạnh Trí	12.2014-4.2019	Thiếu tướng (4.2015)
12	Nguyễn Đức Dinh	5.2019 - 6.2025	Thiếu tướng 12.2019
13	Hoàng Văn Lợi	6.2025 - nay	Đại tá

Tham mưu trưởng Binh chủng

[sửa | sửa mã nguồn]

STT	Họ tên	Thời gian tại chức	Cấp bậc tại nhiệm	Chức vụ cuối cùng	Ghi chú
1	Dương Đằng Giang	1965-1967	Thiếu tá	Quyền Tham mưu trưởng
2	Dương Đằng Giang	1967-1972	Trung tá	Tham mưu trưởng
3	Lê Xuân Tấu	1993-2002	Đại tá Thiếu tướng	Tư lệnh Binh chủng	Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
4	Nguyễn Đình Tâm	?-2010	Đại tá Thiếu tướng	Phó Tư lệnh Quân đoàn 4	Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
5	Nguyễn Khắc Nam	2011-3.2013	Đại tá Thiếu tướng	Tư lệnh Binh chùng
6	Trần Tuấn Tú	3.2013-10.2017	Đại tá Thiếu tướng	Phó Giám đốc Học viện Kỹ thuật Quân sự
7	Đỗ Đình Thanh	11.2017 -10.2019	Đại tá	Tư lệnh Binh chủng
8	Hồ Viết Trương	10.2019-nay	Đại tá

Trang thiết bị

[sửa | sửa mã nguồn]

Ảnh	Xe	Nguồn gốc	Loại	Phiên bản	Số lượng hoạt động	Chú thích
Xe tăng
	T-90	Nga	Xe tăng chiến đấu chủ lực	T-90S T-90SK	64[11]	62 T-90S và 2 T-90SK 2 tiểu đoàn T-90 thuộc lữ đoàn 201.
	T-62	Liên Xô	Xe tăng chiến đấu chủ lực	T-62(Obr.1960)	70	1 tiểu đoàn T-62 thuộc lữ đoàn 201
	T-54/55	Liên Xô	Xe tăng chiến đấu chủ lực	T-54-1 (Ob'yekt 137), T-54-2 (Ob'yekt 137R), T-54-3 (Ob'yekt 137Sh), T-54A (Ob'yekt 137G), T-54B (Ob'yekt 137G2), T-55 (Ob'yekt 155), T-55A (Ob'yekt 155A), T-54M (Ob'yekt 137M), T-54M3 T-54B Cải Tiến	850[12]	100 xe T-54B được hiện đại hóa trong giai đoạn 1 bởi nhà máy Z153, gói nâng cấp gồm hệ thống điều khiển hỏa lực, tăng cường giáp phản ứng nổ và nâng cấp thiết bị điện tử cho xe.[13][14] Số xe này được trang bị cho 3 tiểu đoàn tăng thiết giáp. T-54B sẽ được tiếp tục nâng cấp bởi Viettel trong giai đoạn 2
	Type-59	Trung Quốc	Xe tăng chiến đấu chủ lực	Type-59 Type-59-I	350[12]
	T-34	Liên Xô	Xe tăng hạng trung	T-34-85	50[15]	Chủ yếu dùng để huấn luyện và phòng thủ ở các đảo
	PT-76	Liên Xô	Xe tăng lội nước	PT-76A PT-76B	~300[12]
	Type-63	Trung Quốc	Xe tăng lội nước	Type-63	150	Được sử dụng bởi Hải quân đánh bộ Việt Nam [16]
Xe chiến đấu bộ binh
	BMP-1	Liên Xô	Xe chiến đấu bộ binh	BMP-1	khoảng 200[17]	Chế tạo phiên bản nội địa dựa trên BMP-1 là XCB-01
	BMP-2	Liên Xô	Xe chiến đấu bộ binh	BMP-2	~30	Nhận viện trợ từ Liên Xô giai đoạn 1982-1984
	XCB-01	Việt Nam	Xe chiến đấu bộ binh	XCB-01	18+[1][liên kết hỏng]	Bắt đầu sản xuất từ năm 2024 Loạt sản xuất 0 đã được hoàn thành
Xe thiết giáp chở quân
	BTR-40	Liên Xô	Xe thiết giáp chở quân	BTR-40	Không rõ số lượng	Đã loại biên
	BTR-50	Liên Xô	Xe thiết giáp chở quân	BTR-50PK (Ob'yekt 750K)	~200[18]	hoạt động hạn chế với số lượng khá ít
	BTR-60	Liên Xô	Xe thiết giáp chở quân	BTR-60PB	500[17]
	BTR-152	Liên Xô	Xe thiết giáp chở quân	BTR-152 Type 56: Phiên bản BTR-152 của Trung Quốc.	400[17] 160 xe Type 56.[19]	Một số chiếc được chuyển thành xe cứu thương bọc thép để hỗ trợ bệnh viện dã chiến ở Bentiu, Nam Sudan , trong khuôn khổ sứ mệnh gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tại Nam Sudan.
	M-113	Hoa Kỳ	Xe thiết giáp chở quân	M-113A1 M-132A1 Zippo	>200[12]	Thu được 1.635 chiếc M113A1 (Đã qua sử dụng) sau năm 1975.[19] Được trang bị trong một số đơn vị bộ binh cơ giới
	Type 63	Trung Quốc	Xe thiết giáp chở quân	Type 63-2	80[12]
Xe thiết giáp trinh sát
Tập tin:XTC-02 APC.jpg	XTC-02	Việt Nam	Xe thiết giáp trinh sát	XTC-02	( +9)	Phiên bản sản xuất loạt 0 xuất hiện vào lễ niệm A-80
	BRDM-2	Liên Xô	Xe thiết giáp trinh sát	BRDM-2	150[12][17]
	Cadillac Gage Commando	Hoa Kỳ	Xe thiết giáp trinh sát	Cadillac Gage V-100 Commando, V-150.	khoảng 150-200 chiếc[20]	Chiến lợi phẩm sau năm 1975. Được nâng cấp, thay thế vũ khí Mỹ bằng vũ khí Nga tại nhà máy Z751.Hiện tại hoạt động chủ yếu ở các quân khu phía Nam và số lượng ít bởi Cảnh sát
Pháo tự hành chống tăng
	SU-100	Liên Xô	Pháo tự hành chống tăng	SU-100	100[21]	Chủ yếu để huấn luyện và phòng thủ ở các đảo [22][23]
Xe cứu kéo- Xe đầu kéo
	M578	Hoa Kỳ	Xe cứu kéo bọc thép hạng nhẹ	M578	Không rõ số lượng	Hoạt động số lượng ít bởi lực lượng công binh.[24]
	BTS-4	Liên Xô	Xe cứu kéo bọc thép	BTS-4	Không rõ	Hỗ trợ xe tăng T-54/55, T-62.
	BREM-1M	Nga	Xe cứu kéo bọc thép	BREM-1M	2	Hỗ trợ xe tăng T-90, được mua kèm với hợp đồng T-90.[25]
	MAZ-537	Liên Xô	Xe đầu kéo hạng nặng	MAZ-537	Không rõ	Chuyên chở xe tăng T-54/55, T-62.
	KZKT	Nga	Xe đầu kéo hạng nặng	KZKT-7428 Rusich	Không rõ	Chuyên chở xe tăng T-90.[26]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ "Kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Binh chủng Tăng thiết giáp". Báo Điện tử Chính phủ. ngày 2 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 17 tháng 11 năm 2025.
2. ^ a b Âm vang vết xích... H02
3. ^ a b Hồi ức "Công trường 92 ngày ấy" của Đại tá Dương Đằng Giang, nguyên phó trung đoàn trưởng đầu tiên Trung đoàn Tăng 202 (1959-1963), Tham mưu trưởng Binh chủng. "Theo vết xích xe tăng", Tập 2, Nhà xuất bản Hội nhà văn, 2004.
4. ^ Hồi ức "Tôi trở thành chiến sĩ xe tăng như thế đấy!" của Đại tá Phùng Văn Minh, nguyên Phó Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Tăng – Thiết giáp. "Theo vết xích xe tăng", Tập 1, Nhà xuất bản Hội nhà văn, 2002.
5. ^ Theo Đại tá Dương Đằng Giang, nguyên Tham mưu trưởng Binh chủng thì phiên hiệu 202 chỉ là trùng lắp ngẫu nhiên với số học viên xe tăng. Theo ông thì do quy định tổ chức quân đội lúc đó, các sư đoàn bộ binh bắt đầu bằng số 3 và các đơn vị pháo (kể cả xe tăng) bắt đầu bằng số 2. (Hồi ức "Những ngày trứng nước" của Đại tá Dương Đằng Giang. "Theo vết xích xe tăng", Tập 1, Nhà xuất bản Hội nhà văn, 2002).
6. ^ Hồi ức "Những kỷ niệm về trường tăng Tat-sơ-ken" của Đại tá Đinh Quang Tuệ, cựu học viên Tăng - Thiết giáp, khoá đầu tiên đào tạo tại Liên Xô (1960-1964). "Theo vết xích xe tăng", Tập 1, Nhà xuất bản Hội nhà văn, 2002.
7. ^ a b c "Biên niên sự kiện ngành kỹ thuật Tăng-Thiết giáp", Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, 1996.
8. ^ "Binh chủng Tăng-Thiết giáp diễn tập mang mật danh TG-14 7/2014".
9. ^ "Binh chủng Tăng thiết giáp công bố Quyết định sáp nhập Trường Hạ sĩ quan xe tăng 1".
10. ^ "Tư lệnh Binh chủng Tăng thiết giáp kiểm tra chuẩn bị Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 tại Đồng Nai". baodongnai.com.vn. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2025.
11. ^ "Vietnam Orders Russian T-90 Tanks". www.defenseworld.net. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2021.
12. ^ a b c d e f "Trang bị Quân đội Việt Nam"". Global Security. Truy cập ngày 25 tháng 4 năm 2016.
13. ^ Giusti, Arturo (ngày 25 tháng 9 năm 2021). "T-54M3 and T-55M3". Tank Encyclopedia (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2024.
14. ^ The military balance. 2023. James Hackett, International Institute for Strategic Studies. London. 2023. ISBN 978-1-003-40022-6. OCLC 1372013483.{{Chú thích sách}}: Quản lý CS1: khác (liên kết) Quản lý CS1: địa điểm thiếu nhà xuất bản (liên kết)
15. ^ "Bản sao đã lưu trữ". Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 1 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 2 năm 2021.
16. ^ "Tận mục xe tăng K63-85 lắp pháo "khủng" nhất của Hải quân Việt Nam". Báo điện tử Kiến Thức.
17. ^ a b c d "Cơ sở dữ liệu chuyển giao vũ khí của SIPRI". Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm. ngày 6 tháng 11 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 4 năm 2010. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2013.
18. ^ "Vietnamese Army developed BTR-152 armored vehicle medevac variant". Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2024.
19. ^ a b ""Cơ quan đăng ký thương mại"". armstrade.sipri.org. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 4 năm 2010.
20. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên :1
21. ^ ""Cơ quan đăng ký thương mại sipri"". Armstrade.sipri.org. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 4 năm 2010. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2013.
22. ^ "Sức mạnh bí ẩn của "đại bác tự hành" SU-100 Việt Nam hiếm khi xuất hiện". Báo điện tử Kiến Thức. ngày 13 tháng 3 năm 2020.
23. ^ "Armor of the Vietnam War (2) Lực lượng Châu Á. Áo giáp trong Chiến tranh 7017. Ấn phẩm Concord.trang 10, 65". Grandolini, Albert (1998). ISBN 9789623616225. {{Chú thích web}}: |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
24. ^ Dương, Tùng (ngày 4 tháng 3 năm 2020). "Bất ngờ khi Việt Nam vẫn còn M578 chiến lợi phẩm". Doanh nghiệp Việt Nam. Truy cập ngày 9 tháng 6 năm 2025.
25. ^ "Tăng T-90S Việt Nam sẽ có cận vệ BREM-1M đi kèm". BÁO ĐẤT VIỆT. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2020.
26. ^ "Vietnam receives Russian tank transporters". Army Recognition. ngày 6 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2025.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Âm vang vết xích... H02

x t s Quân đội nhân dân Việt Nam – Bộ Quốc phòng Việt Nam
Tổng quan Lịch sử Quân đội Bộ Quốc phòng Dân quân tự vệ Vũ khí Súng ngắn Súng trường Súng tiểu liên Súng bắn tỉa Súng phóng lựu Súng máy Pháo Tên lửa Trang bị Trang bị Lục quân Hải quân Không quân Biên phòng Cảnh sát biển Cấp bậcQuân hàm Đại tướng Thượng tướng–Đô đốc Trung tướng–Phó Đô đốc Thiếu tướng–Chuẩn Đô đốcĐại tá Thượng tá Trung tá Thiếu táĐại úy Thượng úy Trung úy Thiếu úyThượng sĩ Trung sĩ Hạ sĩ Binh nhất Binh nhì Khác Quân kỳ Quân hiệu Cấp hiệu Phù hiệu Quân phục Mười lời thề danh dựTổ chức Chức vụ Tướng lĩnh Tiền lươngNgân sách Quốc phòng Sách trắng về quốc phòng
Tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam Đảng Quân ủy Trung ương Nhà nước Hội đồng quốc phòng và an ninh Quốc hội Ủy ban Quốc phòng và An ninh Chính phủ Bộ Quốc phòng Cơ quan tư pháp Tòa án Quân sự Trung ương Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương Chính trị-đoàn thể Hội Cựu chiến binh Khối cơ quan Tổng cục Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục–Vụ–Sở-Phòng–Ban Học viện–Nhà trường Viện Nghiên cứu Khối cơ sở Quân chủng Quân khu Binh chủng Bộ Tư lệnh Quân đoàn Sư đoàn Lữ đoàn Trung đoàn Tiểu đoàn Đại đội Trung đội Tiểu đội Dân quân Tự vệ Bộ Chỉ huy quân sự (Thành phố  • Tỉnh) Ban Chỉ huy quân sự (Quận  • Huyện) Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (Thành phố  • Tỉnh) Hải đội Biên phòng
Các đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng (Việt Nam) Lãnh đạo (6) Bộ trưởng Tổng Tham mưu trưởng Chủ nhiệm Tổng cục Chính trịThứ trưởng Phó Tổng Tham mưu trưởng Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Tổng cục (6) Bộ Tổng Tham mưu Tổng cục Chính trịTổng cục Hậu cần Tổng cục Kỹ thuật Tổng cục Tình báo Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng Quân chủng (4) Hải quân Phòng không – Không quân Bộ đội Biên phòng Cảnh sát biển Binh chủng (5) Đặc công Công binh Tăng – Thiết giáp Hóa học Thông tin Liên lạc Quân khu (7) Quân khu 1 Quân khu 2 Quân khu 3 Quân khu 4 Quân khu 5 Quân khu 7 Quân khu 9 Quân đoàn (2) Quân đoàn 12 Quân đoàn 34 Bộ Tư lệnh (4) Bộ Tư lệnh Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh Bộ Tư lệnh Thủ đô Bộ Tư lệnh Tác chiến không gian mạng Bộ Tư lệnh Pháo binh – Tên lửa Học viện (6)Trường Sĩ quan (3) Học viện Quốc phòng Học viện Chính trị Học viện Lục quân Học viện Kỹ thuật Quân sự Học viện Quân Y Học viện Hậu cần Đại học Trần Quốc Tuấn Đại học Nguyễn Huệ Đại học Chính trị Cục và tương đươngtrực thuộc Bộ (14) Văn phòng Bộ Thanh tra Bộ Ban Cơ yếu Chính phủ Cục Tài chính Cục Kế hoạch và Đầu tư Cục Kinh tế Cục Khoa học Quân sự Cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng Cục Đối ngoại Cục Điều tra Hình sự Cục Thi hành án Vụ Pháp chế Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam Bảo hiểm Xã hội Bộ Quốc phòng Bệnh viện (3) Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 Bệnh viện Trung ương Quân đội 175 Viện Y học cổ truyền Quân đội Viện nghiên cứu (5) Viện Chiến lược Quốc phòng Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự Viện Lịch sử Quân sự Viện Quan hệ Quốc tế về Quốc phòng Viện Thiết kế Trung tâm (2) Trung tâm Thông tin Khoa học Quân sự Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga Doanh nghiệp (14) Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội Tổng công ty Trực thăng Việt Nam Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn Tổng Công ty Thành An Tổng Công ty 15 Tổng Công ty 16 Tổng Công ty Đông Bắc Tổng Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp Vạn Xuân Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô Tổng Công ty Thái Sơn Tổng Công ty 319 Tổng Công ty 36 Tổng Công ty Đầu tư Phát triển nhà và Đô thị Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội
Tổ chức chi tiết của Bộ Quốc phòng Việt Nam Bộ Tổng Tham mưu Văn phòng Cục Chính trị Cục Tác chiến Cục Quân lực Cục Tác chiến Điện tử Cục Quân huấn Cục Bản đồ Cục Cơ yếu Cục Nhà trường Cục Dân quân Tự vệ Cục Cứu hộ Cứu nạn Cục Hậu cần Lữ đoàn 144 Đoàn Nghi lễ Quân đội Tổng cục Chính trị Văn phòng Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương Cục Chính trị Cục Tổ chức Cục Cán bộ Cục Tuyên huấn Cục Bảo vệ An ninh Quân đội Cục Chính sách Cục Dân vận Cục Hậu cần Ban Công đoàn Quốc phòng Ban Thanh niên Quân đội Ban Phụ nữ Quân đội Tòa án Quân sự Trung ương Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương Trường Đại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam Điện ảnh Quân đội nhân dân Báo Quân đội nhân dân Tạp chí Quốc phòng Toàn dân Tạp chí Văn nghệ Quân đội Nhà xuất bản Quân đội nhân dân Trung tâm Phát thanh Truyền hình Quân đội Đoàn 871 Tổng cục Kỹ thuật Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Quân khí Cục Xe-Máy Cục Kỹ thuật Binh chủng Trường Sĩ quan Kỹ thuật Quân sự Trường Cao đẳng Công nghệ và Kỹ thuật Ôtô Viện Kỹ thuật Cơ giới Quân sự Xí nghiệp Liên hợp Z751 Tổng cục Hậu cần Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Doanh trại Cục Quân nhu Cục Xăng dầu Cục Vận tải Cục Quân y Bệnh viện 354 Bệnh viện 105 Bệnh viện 87 Nhà hát Chèo Quân đội Tổng Công ty 28 Trường Cao đẳng nghề số 13 Tổng cục Tình báo Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Học viện Khoa học Quân sự Cục 11 Cục 12 Cục 16 Cục 25 Cục 71 Cục 72 Cục 80 Viện 26 Viện 70 Viện 78 Viện Cơ cấu chiến lược Trung tâm 72 Trung tâm 75 Trung tâm 501 Lữ đoàn 74 Lữ đoàn 94 Đoàn K3 Tổng cục CNQP Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục Quản lý Công nghệ Viện Công nghệ Quốc phòng Viện Vũ khí Viện Thiết kế tàu quân sự Viện Thuốc phóng-Thuốc nổ Trường Cao đẳng Công nghiệp Quốc phòng Tổng Công ty Ba Son Tổng Công ty Sông Thu Tổng Công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp Quốc phòng Tổng Công ty Bảo hiểm Quân đội Quân chủng Hải quân Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Vùng 1 Vùng 2 Vùng 3 Vùng 4 Vùng 5 Học viện Hải quân Lữ đoàn 954 Lữ đoàn 126 Lữ đoàn 189 Trường Cao đẳng Kỹ thuật Hải quân Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn Viện Kỹ thuật Hải quân Viện Y học Hải quân Quân chủng PK-KQ Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục Phòng không Lục quân Học viện Phòng không - Không quân Trường Sĩ quan không quân Sư đoàn 361 Sư đoàn 363 Sư đoàn 365 Sư đoàn 367 Sư đoàn 370 Sư đoàn 371 Sư đoàn 372 Sư đoàn 375 Sư đoàn 377 Lữ đoàn 918 Lữ đoàn 28 Lữ đoàn 18 Viện Kỹ thuật PK-KQ Viện Y học PK-KQ Tổng Công ty Xây dựng Công trình Hàng không Bộ đội Biên phòng Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục Trinh sát Cục Phòng chống Tội phạm Ma túy Cục Cửa khẩu Học viện Biên phòng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, thành phố Lữ đoàn 21 Hải đoàn 18 Hải đoàn 28 Hải đoàn 38 Hải đoàn 48 Cảnh sát biển Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục Nghiệp vụ và pháp luật Vùng 1 Vùng 2 Vùng 3 Vùng 4 Học viện Quốc phòng Cục Chính trị Cục Hậu cần-Kỹ thuật Cục Huấn luyện Đào tạo Tạp chí Nghệ thuật Quân sự Viện Khoa học Nghệ thuật Quân sự Các Khoa (Chiến lược, Chiến dịch, CTĐ-CTCT, Lý luận Mác-Lê nin) Học viện Chính trị Viện Khoa học Xã hội Nhân văn Quân sự Tạp chí Giáo dục lý luận chính trị quân sự Học viện Kỹ thuật QS Viện Kỹ thuật Công trình đặc biệt Viện Đào tạo và Nghiên cứu Việt-Nga Học viện Quân y Bệnh viện 103 Viện bỏng Quốc gia Các Khoa và Bộ môn Ban Cơ yếu Chính phủ Cục Chính trị-Tổ chức Cục Chứng thực số và Bảo mật Thông tin Cục Cơ yếu 893 Cục Quản lý kỹ thuật nghiệp vụ mật mã Cục Quản lý Mật mã Dân sự và Kiểm định Sản phẩm Mật mã Học viện Kỹ thuật Mật mã Viện Khoa học Công nghệ Mật mã