Bộ Xây Dựng Sẽ Rà Soát, Sửa đổi Quy định Tài Trợ Kinh Phí Lập Quy ...

Kinh phí lập "Quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị, tỉ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng” do Công ty cổ phần đầu tư địa ốc Đại Quang Minh tài trợ cho tỉnh Lâm Đồng, từng khiến các chuyên gia quy hoạch, kiến trúc sư đặt vấn đề: “Có hay không việc tư nhân hóa đất di sản - đất công ở Đà Lạt?”

Ngày 12.2, theo nguồn tin của Người Đô Thị, Bộ Xây dựng vừa có công văn số 289 cho biết đã nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Hà Tĩnh gửi Thủ tướng Chính phủ tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV do Ban Dân nguyện của Quốc hội chuyển đến với nội dung kiến nghị: “Đề nghị ban hành hướng dẫn việc tài trợ kinh phí lập quy hoạch để có cơ sở triển khai thực hiện phù hợp với thực tiễn hiện nay”.

Theo đó, Bộ Xây dựng cho biết việc khuyến khích tổ chức, cá nhân trong nước và tổ chức, cá nhân nước ngoài tài trợ kinh phí cho công tác lập và thực hiện quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị đã được quy định tại Điều 19 Luật Xây dựng năm 2014 và Điều 12 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009.

Việc hướng dẫn quy trình, trình tự tài trợ kinh phí được thực hiện căn cứ tình hình thực tiễn của các địa phương theo thẩm quyền quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các quy định của ngành tài chính.

Hiện nay, Chính phủ đã ban hành Nghị Quyết số 119 ngày 27.9.2021 về các nhiệm vụ và giải pháp để nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch thời kỳ 2021-2030, trong đó có nội dung đồng ý cho các bộ, cơ quan ngang bộ và các địa phương được huy động các tổ chức, cá nhân trong nước và tổ chức, cá nhân nước ngoài hỗ trợ nguồn lực cho hoạt động quy hoạch bảo đảm chất lượng, công khai, minh bạch, tuân thủ quy định của pháp luật về quy hoạch, đấu thầu, đầu tư công, đầu tư và pháp luật có liên quan khác.

“Bộ Xây dựng ghi nhận kiến nghị của cử tri tỉnh Hà Tĩnh để phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, rà soát trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định sửa đổi, bổ sung hướng dẫn theo quy định của pháp luật”, công văn của Bộ Xây dựng cho biết.

Hai ngày sau chỉ đạo hướng dẫn Tập đoàn Sun Group nghiên cứu đồ án “Điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 Quần thể du lịch nghỉ dưỡng sinh thái kết hợp các dịch vụ giải trí cao cấp Bến En”, UBND tỉnh Thanh Hóa có Quyết định phê duyệt nhiệm vụ lập Điều chỉnh, mở rộng quy hoạch chung thị trấn Bến Sung, do Sun Group tài trợ kinh phí. Ảnh: Việt Linh

Trước đó, tại công văn số 3101 gửi UBND tỉnh Bến Tre hướng dẫn việc tài trợ và nhận tài trợ kinh phí quy hoạch xây dựng, Bộ Xây dựng cho biết Điều 19 Luật Xây dựng quy định: Nhà nước bảo đảm kinh phí theo quy định của pháp luật cho công tác lập quy hoạch xây dựng; Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân trong nước và tổ chức, cá nhân nước ngoài tài trợ kinh phí để lập quy hoạch xây dựng.

Khoản 1 Điều 4 Nghị định số 44 ngày 6.5.2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quy hoạch xây dựng, quy định kinh phí từ ngân sách nhà nước được cân đối trong kế hoạch hàng năm để lập và tổ chức thực hiện công tác quy hoạch xây dựng.

Điểm b khoản 2 Điều 5 Nghị định số 44 quy định: UBND các cấp lập danh mục dự án quy hoạch xây dựng và kế hoạch kinh phí từ ngân sách nhà nước hàng năm đối với các quy hoạch xây dựng trong phạm vi quản lý hành chính.

Căn cứ các quy định nêu trên, UBND tỉnh Bến Tre cần lập danh mục các dự án quy hoạch trong kế hoạch hằng năm và đảm bảo kinh phí cho công tác lập quy hoạch xây dựng theo quy định pháp luật.

Trường hợp khả năng bố trí ngân sách địa phương cho công tác quy hoạch xây dựng hạn chế, UBND tỉnh Bến Tre có thể căn cứ danh mục các dự án quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt để kêu gọi các tổ chức, cá nhân tài trợ kinh phí cho công tác lập quy hoạch xây dựng.

Việc tiếp nhận, quản lý và sử dụng nguồn kinh phí tài trợ để lập và tổ chức thực hiện công tác quy hoạch xây dựng được thực hiện theo quy định pháp luật về xây dựng, pháp luật về ngân sách nhà nước và các quy định pháp luật khác liên quan.

Lãnh đạo Đà Lạt từng khẳng định Công ty cổ phần đầu tư địa ốc Đại Quang Minh chỉ tài trợ kinh phí lập Quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị, tỉ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình. Thế nhưng, sau đó Đại Quang Minh còn khái toán tổng chi phí đầu tư, xây dựng dự án Khu trung tâm Hòa Bình và đề xuất phương thức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư tại Khu trung tâm Hòa Bình. Ảnh: Nguyễn Vĩnh Nguyên

Đối với việc đề xuất tài trợ theo hình thức “tài trợ sản phẩm là đồ án quy hoạch”, Bộ Xây dựng cho biết pháp luật về xây dựng chỉ quy định về việc tài trợ kinh phí để lập quy hoạch xây dựng, không quy định về việc tài trợ sản phẩm là đồ án quy hoạch. Đồ án quy hoạch xây dựng được duyệt là một trong các công cụ quan trọng của cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng để quản lý dự án đầu tư xây dựng trên từng địa bàn.

“Vì vậy, việc hình thành đồ án quy hoạch phải được thực hiện đảm bảo trình tự, thủ tục tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt theo quy định tại Điều 32, Điều 33, Điều 34 Luật Xây dựng và các quy định pháp luật khác có liên quan; đảm bảo lợi ích chung của cộng đồng, của xã hội cũng như tính minh bạch trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch”, công văn của Bộ Xây dựng lưu ý.

Minh Hoàng

Tài trợ kinh phí lập quy hoạch: có thực sự không vụ lợi?

Liên quan đến việc các tổ chức, cá nhân tài trợ kinh phí lập quy hoạch, Người Đô Thị đã từng có nhiều bài viết phản ánh, chỉ ra những bất cập của quy định hiện hành, những khoảng trống pháp luật có thể làm mất đi sự khách quan, minh bạch, khoa học của quy trình lập quy hoạch, cài cắm lợi ích của các doanh nghiệp tài trợ trong đồ án quy hoạch như PGS-TS-KTS. Nguyễn Hồng Thục (Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Nghiên cứu định cư và Năng lượng bền vững) từng bày tỏ quan ngại về việc tài trợ kinh phí lập quy hoạch khu vực trung tâm Hòa Bình, Đà Lạt:

“Ai sẽ kiểm soát sự công khai, minh bạch nếu chính công ty tài trợ này sau đấy sẽ đầu tư một trong các phương án khách sạn đồi Dinh đang trưng cầu dân ý? Ai sẽ tin kết quả đấu thầu chọn nhà đầu tư như chính quyền Đà Lạt đang trấn an dư luận sẽ thật sự khách quan, công bằng nếu doanh nghiệp trúng thầu cũng là doanh nghiệp địa ốc duy nhất có tên trong quyết định phê duyệt quy hoạch?”.

Trao đổi với Người Đô Thị, TS. Nguyễn Hồng Hạnh (Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế xây dựng và Đô thị; nguyên Phó Cục trưởng Cục Phát triển Đô thị, Bộ Xây dựng) cũng từng có ý kiến: Khi tổ chức, cá nhân tài trợ kinh phí cho cơ quan quản lý nhà nước địa phương để lập quy hoạch thuộc phạm vi quản lý của địa phương đó, thì có thể hiểu theo một cách tích cực đó là sự đóng góp để giúp giảm bớt chi ngân sách cho cơ quan nhà nước ở địa phương.

Tuy nhiên, nếu bên cạnh mặt tích cực đó thì liệu có mặt tiêu cực gì không? Và sự tài trợ ở đây có thực sự là vô tư, không vụ lợi không? Và nếu không vô tư, có vụ lợi thì điều đó có gây ra tổn hại cho cộng đồng dân cư và cộng đồng xã hội không và ảnh hưởng, tổn hại như thế nào?

“Theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009: "Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân trong nước và tổ chức, cá nhân nước ngoài tài trợ kinh phí để lập quy hoạch đô thị". Tuy nhiên, tôi cho rằng các quy định của Luật cần phải được quy định chi tiết tại văn bản dưới luật như Nghị định của Chính phủ hoặc Thông tư của Bộ quản lý ngành, để đảm bảo việc thực thi luật có hiệu quả trong thực tế áp dụng.

Cụ thể ở đây cần có quy định rõ hơn kinh phí tài trợ sẽ được phép tài trợ cho loại đồ án quy hoạch cấp nào, không được phép tài trợ cho loại đồ án quy hoạch cấp nào. Hoặc quy định việc tài trợ đó cần đảm bảo tính không vụ lợi của cá nhân, tổ chức tài trợ thì có lẽ sẽ không tốn nhiều công sức, giấy mực như đồ án quy hoạch Khu Hòa Bình của Đà Lạt…

Đối với những khu vực trọng yếu, nhạy cảm về di sản, văn hóa, lịch sử như Khu Hòa Bình của Đà Lạt, chính quyền nên có một ứng xử khác, cần có trách nhiệm hoàn lại cho người ta và nên dùng tiền ngân sách địa phương cho việc nghiên cứu quy hoạch theo đúng quy định pháp luật”.

Trong bài viết: “Khi nhà đầu tư tài trợ lập quy hoạch tỉnh”, Người Đô Thị cũng đã chỉ ra nhiều bất cập của quy định pháp luật hiện hành mà từ khía cạnh kinh tế, nếu quy hoạch Nhà nước không nắm, để rơi vào tay tư nhân, sẽ tiềm ẩn rủi ro đối với sự phát triển của đất nước. Xuất phát từ động cơ thực hiện những phần có thể thu lợi, tư nhân không hướng đến mục tiêu lập quy hoạch tối ưu theo nhu cầu xã hội...