Bối Mẫu Là Gì? Tác Dụng Của Bối Mẫu đối Với Sức Khỏe
Có thể bạn quan tâm
Chọn tỉnh thành, quận huyện để xem chính xác giá và tồn kho
Địa chỉ đã chọn: Hồ Chí Minh
Chọn- Hồ Chí Minh
- Hà Nội
- Đà Nẵng
- An Giang
- Bà Rịa - Vũng Tàu
- Bắc Giang
- Bắc Kạn
- Bạc Liêu
- Bắc Ninh
- Bến Tre
- Bình Định
- Bình Dương
- Bình Phước
- Bình Thuận
- Cà Mau
- Cần Thơ
- Cao Bằng
- Đắk Lắk
- Đắk Nông
- Điện Biên
- Đồng Nai
- Đồng Tháp
- Gia Lai
- Hà Giang
- Hà Nam
- Hà Tĩnh
- Hải Dương
- Hải Phòng
- Hậu Giang
- Hòa Bình
- Hưng Yên
- Khánh Hòa
- Kiên Giang
- Kon Tum
- Lai Châu
- Lâm Đồng
- Lạng Sơn
- Lào Cai
- Long An
- Nam Định
- Nghệ An
- Ninh Bình
- Ninh Thuận
- Phú Thọ
- Phú Yên
- Quảng Bình
- Quảng Nam
- Quảng Ngãi
- Quảng Ninh
- Quảng Trị
- Sóc Trăng
- Sơn La
- Tây Ninh
- Thái Bình
- Thái Nguyên
- Thanh Hóa
- Thừa Thiên Huế
- Tiền Giang
- Trà Vinh
- Tuyên Quang
- Vĩnh Long
- Vĩnh Phúc
- Yên Bái Không tìm thấy kết quả với từ khoá “”
- Bài tin sức khỏe
- Bối mẫu có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng bối mẫu
Thẩm định nội dung bởi Dược sĩ Trần Minh Nhật
Chuyên khoa: Dược
Dược sĩ Trần Minh Nhật, chuyên khoa Dược. Hiện đang là dược sĩ thẩm định các bài viết của Nhà thuốc An Khang.
Bối mẫu là một vị dược liệu quý trong Y học cổ truyền có hàm lượng alkaloid cao giúp long đờm, giảm ho,… Hãy cùng tìm hiểu bối mẫu và những tác dụng của bối mẫu đối với sức khỏe con người qua bài viết dưới đây nhé.
1Bối mẫu là gì?
Bối mẫu (Fritillaria roylel Hook) là một vị thuốc cổ truyền quan trọng thuộc họ Loa kèn (Liliaceae). Bối mẫu được phân bố và nhập khẩu chủ yếu ở Trung Quốc, thường được chia thành 2 loại:
- Xuyên bối mẫu (Fritillaria roylei Hook): là tép dò khô của cây Xuyên bối mẫu mọc và sử dụng đầu tiên ở Tứ Xuyên – Trung Quốc. Xuyên bối mẫu là cây sống lâu năm, chiều cao từ 40 - 60cm. Lá mọc vòng (3-6 lá), đầu lá cuộn lại và có hoa mọc ra từ kẽ lá. Hoa có hình chuông, đầu chúc xuống đất, màu vàng lục nhạt, bên trong có màu xanh lục nhạt dài 3.5-5cm, chân hoa màu tím.
- Triết bối mẫu (Fritillaria verticillata Willd var Thunbegri Bake): là tép dò khô của cây Triết bối mẫu được sử dụng chủ yếu ở Triết Giang - Trung Quốc. Triết bối mẫu tương tự Xuyên bối mẫu, chỉ khác chỗ lá hẹp hơn, đầu lá cuộn lại nhiều hơn. Tép dò của Triết bối mẫu to hơn tép dò của xuyên bối mẫu.
Bộ phận dùng làm thuốc của bối mẫu thường là thân, củ, được thu hái vào khoảng giữa tháng 8 và tháng 10, rửa sạch, phơi khô trong bóng râm.
Bối mẫu có chứa nhiều alkaloid gồm peiminin, peimin, peimisin, peimidin, peimitidin, fritimin cùng các nguyên tố kim loại và các hợp chất peiminoside giúp mang lại tác dụng hạ huyết áp, long đờm, giảm ho.[1]
Bối mẫu chứa hàm lượng alkaloid cao
2Các tác dụng của bối mẫu đối với sức khỏe
Trị ho, long đờm, chống viêm
Theo các nhà khoa học đã tìm ra một cơ chế trị ho của xuyên bối mẫu là nhờ vào hai hoạt chất Peimin và Peiminin. Chúng làm ức chế hệ thần kinh trung ương giúp làm dịu các cơn ho, bổ phế, long đờm và ức chế ho giúp giảm tần suất ho và tăng giới hạn chịu đựng của bệnh nhân với các tác nhân gây bệnh.
Theo một số nghiên cứu, 4 alkaloid gồm imperialine, chuanbeinone, verticinone và verticine có trong bối mẫu là các thành phần sinh học mang hoạt tính trị ho, long đờm và chống viêm. Trong đó imperialine đóng vai trò quan trọng nhất.[2][3]
Một vài nghiên cứu khác đã chứng minh rằng các isosteroid alkaloids từ bối mẫu có tác dụng chống viêm bằng cách điều chỉnh giảm mức độ của các chất trung gian gây viêm trong các đại thực bào RAW264.7 bị kích thích bởi lipopolysaccharide (LPS). Từ đó cho thấy verticinone và Imperialine có tiềm năng lớn để phát triển làm phương pháp điều trị các bệnh viêm nhiễm.[4][5]
Tác dụng chống viêm của verticinone và Imperialine được điều chỉnh bởi ức chế đường truyền tín hiệu NF-kappaB. Nghiên cứu cho thấy tiềm năng của chúng trong điều trị viêm nhiễm.[6]
Isosteroid alkaloids từ bối mẫu có tác dụng chống viêm, trị ho, long đờm
Hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp
Theo Đông y, bối mẫu có tác dụng hóa đàm, chỉ khái, thanh nhiệt tán kết, chủ trị các chứng như phế hư cửu khái, ngoại cảm phong nhiệt hoặc đàm hỏa uất kết, loa lịch sang ung (lao hạch nhọt lở). Xuyên bối mẫu dùng cho người mắc phải các chứng bệnh có nguyên nhân do âm hư hỏa vượng với các triệu chứng ho, có đờm nhiều, phổi khô, thậm chí ho ra máu.
Alkaloid trong bối mẫu ức chế sự tăng tính thấm mao mạch, giảm phù chân và hình thành u hạt. Đồng thời nó cũng ngăn chặn việc sản xuất các tế bào gây viêm và cytokine trong dịch rửa phế quản phế nang từ chuột do LPS gây ra và làm giảm các thay đổi bệnh lý trong mô phổi của chuột (ALI).[7]
Một nghiên cứu khác cũng trong năm 2016 cho thấy imperialin trong bối mẫu làm giảm sự suy giảm cấu trúc và chức năng của phổi. Đồng thời bối mẫu cũng giúp ức chế phản ứng viêm, giảm sự tiến triển của bệnh viêm phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), do đó, nó cũng tác động đến biểu hiện của các cytokine như IL-1β, IL-6, IL-8, TNF-α, NF-κB, TGF-β1, MMP-9 và TIMP-1 trong mô phổi của chuột.[8]
Nghiên cứu năm 2006 cũng đã phát hiện alkaloid imperaline và sinpeinine A có tác dụng giãn cơ đặc biệt hữu ích trong điều trị cơn hen cấp tính.[9]
Bối mẫu có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp
Hỗ trợ điều trị ung thư phổi
Các nghiên cứu cho thấy các alkaloid trong bối mẫu có hoạt tính chống tăng sinh mạnh, từ đó ức chế sự hình thành mạch khối u và hỗ trợ điều trị ung thư phổi.[10][11]
Hơn nữa, bối mẫu còn giúp điều trị và tăng thời gian sống cho bệnh nhân ung thư phổi trong lâm sàng. Từ đó, việc sử dụng bối mẫu được xem như một liệu pháp bổ trợ có thể làm giảm tỷ lệ nguy cơ tử vong của bệnh nhân ung thư phổi, hiệu quả điều trị có thể lên đến 70-95%.[12][13]
Sử dụng bối mẫu được xem như một liệu pháp hỗ trợ điều trị ung thư phổi
Hỗ trợ điều trị lao phổi
Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy, thuốc thảo dược Trung Quốc, trong đó có bối mẫu đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh lao đa kháng thuốc và thúc đẩy việc khám phá phát triển các loại thuốc chống lao mới.[14]
Ngoài ra, một nghiên cứu năm 2020 cũng cho thấy bối mẫu có thể kết hợp với các thảo dược khác có thể giúp cải thiện đơn thuốc điều trị bệnh lao.[15]
Bối mẫu cũng được xem là một loại thuốc tiềm năng để điều trị lao phổi, ngăn chặn thể lao tiềm ẩn tiến triển thành thể hoạt động. Từ đó, tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, giảm các triệu chứng ngộ độc bệnh lao, giảm tác dụng phụ của thuốc chống lao, rút ngắn quá trình điều trị và cải thiện tình trạng bệnh.[16]
Bối mẫu cũng được xem là một loại thuốc tiềm năng để điều trị lao phổi
3Liều dùng bối mẫu
Tùy theo tình trạng sức khỏe và bài thuốc hàm lượng dùng bối mẫu sẽ khác nhau, hiện nay thường dùng làm vị thuốc chữa ho, trừ đờm, lợi sữa, nôn ra máu, chảy máu cam.
Thông thường, bối mẫu được dùng với liều từ 4 – 12g dạng thuốc thang. Đối với dạng tán bột, sử dụng uống 2 – 4g với nước.[1]
Bối mẫu được dùng với liều từ 4 – 12g dạng thuốc thang
4Một số bài thuốc có sử dụng bối mẫu
Bài thuốc chữa viêm loét dạ dày - tá tràng
Khi bị viêm loét dạ dày - tá tràng, bạn có thể sử dụng 12g bạch thược, 6g trần bì, 4g ngô thù du và 8g mỗi vị gồm bối mẫu, thanh bì, chi tử, trạch tả, đan bì, hoàng liên. Mang hỗn hợp dược liệu đem sắc và uống 1 thang/ngày có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh.
Bối mẫu kết hợp với các dược liệu có thể giúp chữa viêm loét dạ dày - tá tràng
Bài thuốc chữa hóa đờm, tiêu tan chất kết tụ
Bài thuốc chữa hóa đờm, tiêu tan chất kết tụ thường được sử dụng điều trị các chứng lao hạch, tuyến giáp trạng sưng to, đau họng, sưng viêm phổi, mụn nhọt lở. Mỗi chứng bệnh khác nhau sẽ có cách phối hợp dược liệu để tạo thành bài thuốc mang lại hiệu quả khác nhau:
- Chữa lao hạch: 12g bối mẫu kết hợp cùng 16g huyền sâm và 20g mẫu lệ, nghiền thành bột. Sau đó, đem hỗn hợp bột phối hợp với mật làm hoàn, ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g với nước đun sôi.
- Thang tiêu nhọt độc, trị áp xe vú mới sưng đau: Sắc uống thang thuốc gồm 12g bối mẫu, 20g bồ công anh, 8g thanh bì với mỗi vị 12g gồm: thiên hoa phấn, liên kiều, đương quy, sừng hươu nai.
- Trị lao phổi: Sử dụng các vị thuốc với hàm lượng như sau bối mẫu 8g, bách bộ 8g, ngọc trúc 8g, bách hợp 8g, thiên môn 12g, sinh địa 12g, mạch môn 12g, hoài sơn 12g, a giao 12g và phục linh 12g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Sử dụng bối mẫu kết hợp với huyền sâm và mẫu lệ có thể giúp điều trị lao hạch
Bài thuốc trị ho gà, trẻ nhỏ có đàm nhớt
Theo Toàn Ấu Tâm Giản Phương, để điều trị ho gà, trẻ nhỏ có đàm nhớt có thể sử dụng 20g bối mẫu tán bột với 4g cam thảo sống và chích thảo mỗi loại. Sau đó, sao và vo thành viên đường to bằng hạt súng. Mỗi lần sử dụng 1 viên với nước cơm.
Bối mẫu được sử dụng trong trị ho gà, trẻ nhỏ có đàm nhớt
Bài thuốc trị đàn bà có thai, ho
Tán bột các thành phần gồm bối mẫu (bỏ tim) và miến sao vàng. Sao với đường cát và làm thành viên to bằng hạt súng. Mỗi lần ngậm nuốt 1 viên có thể giúp trị ho ở phụ nữ có thai.
Bối mẫu giúp trị ho ở phụ nữ có thai
Bài thuốc trị có thai mà tiểu khó
Theo Quỷ Di Phương, sử dụng 160g mỗi vị gồm bối mẫu, khổ sâm và đương quy tán bột, làm viên với mật to bằng hạt đậu lớn. Mỗi lần uống từ 3 – 10 viên giúp điều trị tiểu khó trong quá trình mang thai.
Bối mẫu kết hợp khổ sâm và đương quy giúp trị tiểu khó khi mang thai
Bài thuốc trị mắt có mộng thịt
Để điều trị mắt có mộng thịt, bạn có thể kết hợp Bối mẫu, Chân đơn hai vị bằng nhau, tán bột, mỗi ngày điểm vào mắt.
Bối mẫu và chân đơn phối hợp có thể điều trị mắt có mộng thịt
Bài thuốc trị nôn ra máu không cầm
Bối mẫu đem sao vàng, tán bột. Khi bị nôn ra máu hoặc chảy máu cam không cầm, có thể lấy 8g bột bối mẫu uống với nước nóng.
Bối mẫu có thể giúp cầm máu khi chảy máu không ngừng
Bài thuốc trị trẻ nhỏ bị miệng trắng lở
Theo Thánh Huệ Phương, ở trẻ nhỏ, khi bị miệng trắng lở có thể sử dụng 2g bột bối mẫu (bỏ tim), 5 phân nước và 1 chút mật ong. Đem sắc lấy nước rơ vào miệng mỗi ngày 3 lần.
Rơ bối mẫu và mật ong trị trẻ nhỏ bị miệng trắng lở
Bài thuốc trị ho lâu ngày, thở gấp
Theo Bối Mẫu Tán – Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách, kết hợp sắc hoặc tán bột 12g bối mẫu, 8g hạnh nhân và 12g mỗi vị gồm mạch đông, tử uyển và uống có thể giúp trị ho lâu ngày kèm thở gấp.
Bối mẫu được sử dụng trong bài thuốc trị ho lâu ngày, thở gấp
5Lưu ý khi sử dụng bối mẫu
Một số lưu ý khi sử dụng bối mẫu:
- Không dùng phối hợp bối mẫu với các vị thuốc như ô đầu, phụ tử vì sẽ tương tác với nhau gây ra các tác dụng bất lợi cho sức khỏe.
- Không dùng bối mẫu ở những bệnh nhân có chứng hư hàn như đờm lạnh, đờm loãng ướt.
- Cấm dùng cho người bị hàn đàm, thấp đàm, tỳ vị hư hàn.
Không dùng phối hợp bối mẫu với các vị thuốc như ô đầu, phụ tử
Xem thêm:
- Đỗ trọng có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng đỗ trọng
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đọc thêm những thông tin bổ ích về bối mẫu. Tuy nhiên, bạn nên sử dụng vị dược liệu quý này một cách hợp lý để có thể tối ưu hiệu quả và hạn chế rủi ro xảy ra. Chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích bạn nhé!
Nguồn tham khảo
Bối mẫu
https://tracuuduoclieu.vn/boi-mau-vt.htmlNgày tham khảo:
21/03/2024
Antitussive, expectorant and anti-inflammatory alkaloids from Bulbus Fritillariae Cirrhosae
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21958967/Ngày tham khảo:
21/03/2024
Xem thêm 
Các bài tin liên quan
-
(29/11 - 01/12) Ngập deal khuyến mãi - Giờ vàng giá shock
2 ngày trước -
Sử dụng thuốc an toàn
Natri benzoat là gì? Tác dụng, liều dùng và độc tính ra sao?
Dược sĩ Nguyễn Minh Quý
3 ngày trước -
Giới thiệu thuốc Glotadol Power giảm cơn đau nặng an toàn, hiệu quả
4 ngày trước -
(26/11 - 30/11) BLACK FRIDAY SĂN DEAL GIẢM SỐC ĐẾN 50%
5 ngày trước
Chat Zalo(8h00 - 21h30)
1900 1572(8h00 - 21h30)
Từ khóa » Cây Xuyên Bối Mẫu
-
Xuyên Bối Mẫu Có Tác Dụng Gì? - Vinmec
-
Bối Mẫu: Thảo Dược Dân Gian Giúp Thanh Nhiệt, Nhuận Phế
-
Vị Thuốc Xuyên Bối Mẫu Có Tác Dụng Gì? Dùng Như Thế Naò?
-
Bối Mẫu - Vị Thuốc Quý - Báo Sức Khỏe & Đời Sống
-
Bối Mẫu: Nhuận Phổi, Tiêu Viêm
-
Xuyên Bối Mẫu – Vị Thuốc Cổ Phương đặc Trị Ho đờm Dai Dẳng
-
Xuyên Bối Mẫu
-
Bối Mẫu, Tác Dụng Chữa Bệnh Của Bối Mẫu
-
Xuyên Bối Mẫu 100g | Shopee Việt Nam
-
Xuyên Bối Mẫu - Vị Thuốc Trị Ho Lâu Ngày Hiệu Quả Từ Ngàn Năm
-
Xuyên Bối Mẫu - Thiên Nguyên
-
Xuyên Bối Mẫu (Bulbus Fritillariae): Thuốc đông Dược Trị Ho
-
Thông Tin Xuyên Bối Mẫu - Nhà Thuốc An Khang