Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)
Cuộc họp Đảng Bolshevik. Lenin bên phải
Một phần của loạt bài về
Chủ nghĩa Marx-Lenin
Khái niệm
Chủ nghĩa Marx
Chủ nghĩa Lenin
Chủ nghĩa phản đế
Chủ nghĩa chống xét lại
Chủ nghĩa cộng sản
Nhà nước cộng sản
Nguyên tắc tập trung dân chủ
Kinh tế kế hoạch
Marx–Lenin và tôn giáo
Hệ thống đơn đảng
Dân chủ nhân dân
Lý thuyết Mặt trận Nhân dân
Chủ nghĩa Quốc tế vô sản
Hệ thống xã hội chủ nghĩa
Lý luận sức sản xuất
Đảng tiên phong
Biến thể
Chủ nghĩa Stalin
Tư tưởng Mao Trạch Đông
Chủ nghĩa Marx–Lenin–Mao
Tư tưởng Hồ Chí Minh
Chủ nghĩa Khrushchev
Chính trị Fidel Castro
Chủ nghĩa Guevar
Chủ nghĩa Hoxha
Nhân vật
Vladimir Lenin
Iosif Vissarionovich Stalin
Ernst Thälmann
Earl Browder
Gonchigiin Bumtsend
José Díaz
Josip Broz Tito
Enver Hoxha
Palmiro Togliatti
Nikita Khrushchev
Mao Trạch Đông
Hồ Chí Minh
Kaysone Phomvihane
Fidel Castro
Che Guevara
Mathieu Kérékou
Agostinho Neto
Samora Machel
Thomas Sankara
Alfonso Cano
Công trình
Lao động làm thuê và Tư bản
Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán
Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản
Nhà nước và Cách mạng
Chủ nghĩa duy vật lịch sử
Chiến tranh du kích
Các nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Marx-Lenin
Chủ nghĩa đế quốc và cách mạng
Lịch sử
Cách mạng Tháng Mười
Liên Xô
Đệ Tam Quốc tế
Cộng hòa Xô viết Hungary
Nội chiến Tây Ban Nha
Thế chiến II
Khối Warszawa
Nội chiến Hy Lạp
Quốc-Công nội chiến II
Chiến tranh Triều Tiên
Cách mạng Cuba
Phi Stalin hóa
Phong trào không liên kết
Chia rẽ Trung – Xô
Chiến tranh Việt Nam
Chiến tranh thuộc địa Bồ Đào Nha
Phong trào dân quyền
Cách mạng Nicaragua
Nội chiến Nepal
Chủ đề liên quan
Bolshevik
Cánh tả chống Stalin
Chủ nghĩa Trotsky
Chủ nghĩa cộng sản Tây Âu
Cổng thông tin Chủ nghĩa cộng sản
x
t
s
Liên Xô
Chính trị và chính phủLiên Xô
Lãnh đạo
Lãnh tụ
Tổng thống
(Danh sách
Phó Tổng thống)
Tập thể lãnh đạo
Hội đồng Nhà nước
Hội đồng Tổng thống
Đảng Cộng sản
Điều lệ Đảng
Đại hội
Ủy ban Trung ương
Lịch sử
Tổng Bí thư
Bộ Chính trị
Ban Bí thư
Cục Tổ chức Trung ương
Lập pháp
Đại hội Xô viếtỦy ban Chấp hành Trung ương
Xô viết Tối cao
Xô viết Liên bang
Xô viết Quốc gia
Đoàn Chủ tịch
Đại hội Đại biểu Nhân dân
Chủ tịch
Bầu cử lập pháp 1989
Hành pháp
Hiến pháp
Tên chính thức
1924
1936
1977
Chính phủ
Bộ
Ủy ban Nhà nước
Nội các
Thủ tướng
Phó Thủ tướng thứ nhất
Phó Thủ tướng
Văn phòng Điều hành
Hội đồng Dân ủyHội đồng Bộ trưởngNội các Bộ trưởng
Tư pháp
Luật
Tòa án Tối cao
Ủy ban Quân sự
Tòa án Nhân dân
Viện Kiểm sát
Học thuyết
Xô viết Dân chủ
Marx–Lenin
Lenin–Stalin–Khrushchev
Phi Stalin hóa]
Xã hội
Kinh tế
Nông nghiệp
Hàng tiêu dùng
Kế hoạch 5 năm
Cải cách Kosygin
Chính sách kinh tế mới
Thời kỳ Trì trệ
Kế hoạch cân bằng vật liệu
Giao thông
Cộng sản thời chiến
Văn hóa
Nhân khẩu
Giáo dục
Gia đình
Thuật ngữ
Tôn giáo
Trấn áp
Kiểm duyệt
Kiểm duyệt hình ảnh
Đại thanh trừng
Hệ thống Gulag
Tập thể hóa
Quốc gia khác
Bản đồ
Cổng thông tin Liên Xô
x
t
s
Bolshevik hay Bôn-sê-vích (tiếng Nga: большеви́к IPA [bəlʲʂɨˈvʲik], xuất phát từ bolshinstvo, "đa số") là những thành viên của phe Bolshevik của Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga Marxist tách ra khỏi phe Menshevik xuất phát từ men'shinstvo ("thiểu số"). Việc chia rẽ này đã xảy ra tại Đại hội Đảng vào năm 1903 và cuối cùng đã trở thành Đảng Cộng sản Liên Xô. Sau khi chia rẽ, Đảng Bolshevik đã được đặt tên là RSDLP(b) (tiếng Nga: РСДРП(б)), trong đó chữ "b" là viết tắt của "Bolshevik". Ngay sau khi giành được quyền lực vào tháng 9 năm 1917, Đảng này đổi tên thành Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) (РКП(б)) và được mọi người biết đến với tên gọi là Đảng Cộng sản kể từ thời điểm đó, tuy nhiên, cho đến mãi năm sau 1952 thì Đảng này mới bỏ chữ "Bolshevik" khỏi tên gọi của mình. Những người Bolshevik đã giành được quyền lực ở Nga trong giai đoạn Cách mạng tháng 10 năm 1917 và thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô Viết (Liên Xô).
Bolshevik đã là một tổ chức của những người cách mạng chuyên chính dưới một thứ bậc nội bộ được quản lý bằng nguyên tắc tập trung dân chủ và có tính kỷ luật cao, những người này tự cho mình là đội quân tiên phong của giai cấp vô sản cách mạng. Đường lối và chủ trương, chính sách của nhóm này được gọi là "Chủ nghĩa Bolshevik". Leon Trotsky thường xuyên sử dụng các thuật ngữ "Chủ nghĩa Bolshevik" và "người Bolshevik" sau khi đào tẩu khỏi Liên Xô để phân biệt với những gì ông ta cho là Chủ nghĩa Lenin thực thụ và với chế độ trong quốc gia và Đảng nổi lên dưới thời Stalin. Tuy nhiên, "Chủ nghĩa Bolshevik" ngày nay thường liên hệ với chế độ theo Chủ nghĩa Stalin đã tồn tại ở Liên Xô. Đảng được Vladimir Ilyich Lenin, người lãnh đạo Cách mạng tháng Mười và Alexander Bogdanov thành lập.
Hình thành
[sửa | sửa mã nguồn]
Từ Bolsheviki xuất phát vào năm 1903 tại hội nghị Đảng lần thứ hai của Đảng Xã hội Dân chủ Công nhân Nga (SDAPR) tại Bruxelles và Luân Đôn, đưa tới sự phân tán Đảng. Những người ủng hộ Lenin trong cuộc hội nghị Đảng này chiếm đa số (russ. bolschinstwo большинство), cho nên họ được gọi là Bolsheviki. Phe thiểu số (russ. men'shinstvo, меньшинство) được gọi là Mensheviki.
Cho tới năm 1912 sự khác biệt giữa 2 phe nhóm càng trở nên sâu sắc, cho nên vào hội nghị Đảng toàn Nga lần thứ 6 tại Praha nhóm Mensheviki bị khai trừ khỏi Đảng. Họ lập ra một Đảng riêng, trong khi tên Đảng Xã hội Dân chủ Công nhân Nga được thêm chữ (Bolsheviki), viết tắt: SDAPR(B).
Cách mạng tháng Mười
[sửa | sửa mã nguồn]
Khi chiến tranh thế giới thứ Nhất xảy ra, Đảng Bolsheviki lên án sự tham dự của Nga là hành động xâm lăng đế quốc. Khi quân đội Nga hoàng càng ngày càng phải chịu nhiều thất bại, Đảng này càng được thêm nhiều ủng hộ. Sau cuộc cách mạng tháng hai 1917, Đảng Bolsheviki trở thành nhóm mạnh nhất tại Xô viết Petrograd và sau một thời gian Đảng này chiếm đa số trong hội đồng và Leon Trotsky được bầu làm chủ tịch hội đồng quân đội cách mạng, tổ chức mà đã hoạch định Cách mạng tháng Mười. Khi chính phủ tạm thời bị giải tán bởi Hồng quân trong cuộc Cách mạng tháng Mười và sau đó quốc hội lập hiến của Nga cũng bị thay thế, Đảng Bolsheviki trên thực tế trở thành Đảng nắm quyền ở nước Nga.
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]
Tư liệu liên quan tới Bolsheviks tại Wikimedia Commons
Cơ sở dữ liệu tiêu đề chuẩn
Quốc tế
VIAF
Quốc gia
Hoa Kỳ
2
Cộng hòa Séc
Israel
Khác
IdRef
Yale LUX
x
t
s
Các chủ đề Liên Xô
Lịch sử
Cách mạng Nga
Cách mạng Tháng Hai
Cách mạng Tháng Mười
Nội chiến Nga
CHXHCNXV Liên bang Nga
Hiệp định thành lập
Chính sách kinh tế mới
Chủ nghĩa Stalin
Đại thanh trừng
Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (Chiến tranh thế giới thứ hai)
Chiến tranh Lạnh
Tan băng Khrushchev
Chia rẽ Trung – Xô
Chương trình vũ trụ
Cải cách kinh tế
Trì trệ
Chiến tranh Liên Xô–Afghanistan
Perestroika
Glasnost
Cách mạng 1989
Giải thể
Các quốc gia hậu Xô viết
Hoài niệm
Địa lý
Phân cấp hành chính
Các nước cộng hòa
Tự trị
Krai
Oblast
Tự trị
Okrug tự trị
Thành phố bị đóng cửa
Khu vực
Biển Caspi
Dãy núi Kavkaz
Nga thuộc châu Âu
Bắc Kavkaz
Siberia
Dãy núi Ural
Đồng bằng tây Siberia
Chính trị
Tổng quan
Hiến pháp
Bầu cử
Quan hệ ngoại gia
Học thuyết Brezhnev
Chính phủ
Danh sách
Nhân quyền
LGBT
Pháp luật
Lãnh đạo
Ban lãnh đạo tập thể
Hệ thống hộ chiếu
Ý thức hệ nhà nước
Chủ nghĩa Marx–Lenin
Chủ nghĩa Lenin
Chủ nghĩa Stalin
Cơ quan
Đảng Cộng sản
Tổ chức
Ban Chấp hành Trung ương
Bộ Chính trị
Ban Bí thư
Đại hội Đảng
Tổng Bí thư
Đại hội Xô viết (1922–1936)
Xô viết Tối cao (1938–1991)
Đại hội Đại biểu Nhân dân (1989–1991)
Tòa án Tối cao
Viện Quân sự
Quan chức
Nguyên thủ quốc gia
Tổng thống
Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng
Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng
Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng
Cơ quan an ninh
Cheka
GPU
NKVD
Các tiểu đoàn hủy diệt
MVD
Militsiya
MGB
KGB
Quân Biên phòng
Lực lượng Vũ trang
Lục quân/Spetsnaz GRU • Hải quân • Không quân/Lực lượng Dù
Đàn áp chính trị
Khủng bố Đỏ
Tập thể hóa
Đại thanh trừng
Di chuyển dân cư
Trại cải tạo
Holodomor
Lạm dụng chính trị tâm thần học
Đàn áp tư tưởng
Tôn giáo
Nghiên cứu bị ngăn chặn
Kiểm duyệt
Kiểm duyệt hình ảnh
Kinh tế
Nông nghiệp
Gosbank
Kế hoạch kinh tế
Chính sách năng lượng
Kế hoạch 5 năm
Tên miền Internet
Phát minh
Sản phẩm vật chất ròng
OGAS
Khoa học và công nghệ
Rúp
Giao thông
Danh sách hệ thống tàu điện ngầm
Khoa học
Học viện Cộng sản
Điều khiển học
Viện Hàn lâm Khoa học
Học viện Khoa học Y tế
Học viện Khoa học Nông nghiệp toàn Liên bang Lenin
Sharashka
Naukograd
Xã hội
Tội phạm
Nhân khẩu
Người Xô viết
Giai cấp công nhân
Điều tra nhân khẩu 1989
Ngôn ngữ
Ngôn ngữ học
Văn hóa
Múa ba lê
Điện ảnh
Thời trang
Văn học
Âm nhạc
Opera
Tuyên truyền
Thể thao
Kiến trúc
Đối lập
những người bất đồng chính kiến Liên Xô và các nhóm của họ
Biểu tượng
Quốc ca
Các cộng hòa
Quốc huy
Các cộng hòa
Quốc kỳ
Các cộng hòa
Búa liềm
Cổng thông tin Liên Xô
Thể loại
x
t
s
Cách mạng và Nội chiến Nga
Sự kiện
Cách mạng
Cách mạng Tháng Hai
Những ngày Tháng Bảy
Binh biến Kornilov
Cách mạng Tháng Mười
Binh biến Kerensky – Krasnov
Binh biến Junker
Nội chiến
Nội chiến Nga
Chiến tranh giành độc lập Ukraina
Chiến tranh Ukraina – Xô viết
Khởi nghĩa Bolshevik Kiev
Chiến tranh Ba Lan – Ukraina
Nội chiến Phần Lan
Cộng hòa Công nhân Xã hội chủ nghĩa Phần Lan
Heimosodat
Chiến tranh Ba Lan – Xô viết
Chiến tranh giành độc lập Estonia
Chiến tranh giành độc lập Latvia
Chiến tranh giành độc lập Litva
Hồng quân xâm chiếm Gruzia
Chiến tranh Armenia – Azerbaijan
Nổi dậy cánh tả chống Bolshevik
Chính biến của phái Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả
Khởi nghĩa Tambov
Phe Đối lập Công nhân
Cuộc nổi dậy Kronstadt
Can thiệp quân sự
Phe Đồng minh
Liên minh Trung tâm
Siberia
Tổ chức
Ủy ban Lâm thời Duma Quốc gia
Chính phủ Lâm thời Nga
Bạch vệ
Các phong trào giành độc lập
Xô viết Petrograd
Hội đồng Nhân dân Nga Xô viết
Hồng quân
Ủy ban Quân sự Cách mạng
Quốc hội Lập hiến Nga
bầu cử 1917
Hắc vệ
Nghĩa quân Cách mạng Ukraina
Quân lục
Hồng vệ binh
Tổ chức các lực lượng trong cuộc chiến chống phản cách mạng tại Nam Nga
Tư liệu liên quan tới Bolsheviks tại Wikimedia Commons
