Bồn Bồn Cà Mau - đặc Sản Trời Ban Cho Dân Miền đất Mũi

Dễ nhận ra điểm chung của hầu hết các loại đặc sản Cà Mau là sự dân dã mộc mạc. Con tôm khô, con khô cá sặc, v.v đến bây giờ là cỏ bồn bồn cũng vẫn là nguồn gốc từ tự nhiên.

Những cơn nắng nóng vừa đi qua là lúc nhưng cơn mưa mát lạnh vừa đến, đó là quy luật tất dĩ của tự nhiên; nhưng với người dân huyện Cái Nước tỉnh Cà Mau đây là tin vui báo hiệu vụ hoạch bồn bồn đã tới.

Bồn bồn – cây cỏ dại làm thay đổi cuộc sống của người dân Cà Mau

Bồn bồn thuộc loại cây cỏ, dân địa phương hay gọi là cỏ nến. Ngày trước, tại vùng đồng chiêm nước ngập quanh năm nhiễm phèn, ven mé ao đìa sông hồ hay mọc lên những khóm cỏ xanh tốt hình dáng giống như cây lúa. Vậy nên, người ta còn xem bồn bồn là loại cỏ dại đặc trưng cùa vùng sông nước miền Tây. Sau này phát hiện ra khả năng chịu mặn và giá trị kinh tế đặc biệt, bồn bồn được nhân trồng rộng rãi ở các vùng Cà Mau, Hậu Giang, Sóc Trăng và Bạc Liêu. Trong đó, huyện Cái Nước Cà Mau là khu vực có diện tích lớn nhất. Đến Cà Mau, hình ảnh quen thuộc mà chúng ta bắt gặp sẽ là những chiếc chòi lá bày bồn bồn tươi trắng nõn nà và những cánh đồng, ao nuôi tôm cá trồng bồn bồn xanh ngắt. Vì thế, thương hiệu đặc sản bồn bồn Cà Mau cũng hình thành từ đó.

Bồn bồn dễ sống dễ nuôi bởi xuất phát của nó là loài cỏ dại, có đất có nước ắt nảy mầm, quá trình sinh trưởng chẳng cần mất công chăm bẵm hay bón phân xịt thuốc hóa học gì. Do đó, những nhà dân có đồng ruộng nhiều hay chọn bồn bồn để trồng vào những lúc đất nhàn rỗi, còn nhà có vuông tôm thì áp dụng trồng xen canh để kiếm thêm nhu nhập. Chúng cứ thế hút dinh dưỡng từ đất lớn lên cho đến khi mùa mưa xuất hiện. Lúc này cây đã to, lá xanh tốt người dân sẽ ngày ngày ra đồng thu hoạch bồn bồn. Với loại cây bụi này, họ sẽ nhổ nhánh bồn bồn đủ độ mang về tách lá lấy lõi nõn, sau đó chăm bón để tiếp tục thu hoạch. Vì thế giá trị kinh tế thu được từ chúng kèo dài quanh năm.

Thưởng thức đặc sản dưa bồn bồn Cà Mau

Hầu hết người dân Cà Mau đều quen công việc chế biến bồn bồn. Từ người già cho đến trẻ nhỏ, ai ai cũng làm được. Sau khi mang bồn bồn về họ giữ lại phần gốc dài khoảng 25 đến 30cm, phần lá dài chặt bỏ. Đem phần gốc thân đó rửa sạch và tách lớp lá bao quanh như kiểu tách lá sả. Kết quả cuối cùng thu được là cọng bồn bồn trắng ngọc ngà. Lấy dây cột lại từng bó bày lên sạp bán cho khách mua về nhúng lẩu, xào tôm, làm gỏi, nấu canh chua, v.v. Độ tươi giòn và ngọt ngọt của cọng bồn bồn làm thay đổi cả cách nhìn của thực khách. Tuy chỉ là cỏ dại nhưng có thể trở thành món ăn ngon hết sảy. Chẳng trách người dân không tiếc dành tặng cho chúng chức danh đặc sản Cà Mau.

Bồn bồn tươi ăn ngon hết sảy còn dưa bồn bồn ăn ngon miễn bàn, nhất là ăn kèm với mắm ruốc Cà Mau hay món ăn tủ của vùng sông nước như thịt kho tàu, cá kho tộ. Đây là món ăn đặc sản ở vùng Cái Nước Cà Mau. Một món dưa muối quen thuộc, cách làm bình thường mà lại cho sắc vị đặc biệt. Người ta lấy cọng bồn bồn non rửa sạch rồi ngâm với hỗn hợp nước vo gạo đã lắng trong hòa muối trắng cùng ít đường theo tỉ lệ nhất định. Nước đun sôi để nguội mới xếp bồn bồn vào hũ đậy nắp cẩn thận, chừng một tuần sau là thành dưa bồn bồn. Khi ấy, dưa vừa trắng nõn vừa giòn sật lại chua thanh và vẫn giữ được vị hậu ngọt đặc trưng của bồn bồn tươi nên ăn càng ngon càng mê. Khách phương xa đặc biệt thích đặc sản này, dù có gấp đến mấy cũng ráng dừng xe lại bên đường để chọn mua mấy hũ bồn bồn mang về ăn dần cho đỡ thèm, làm quà tặng bạn bè.

Bồn bồn ví như sản vật trời ban nhưng qua thời gian, qua bàn tay con người chúng đã trở thành sản phẩm có tên tuổi chính thức được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Sản phẩm bồn bồn Cái Nước – Cà Mau”, trở thành một trong những đặc sản nổi bật nhất Cà Mau.