Búa - Wiktionary

Trang chủ » Búha » Búa - Wiktionary

Có thể bạn quan tâm

See also: Appendix:Variations of "bua"

Icelandic

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Norse búa, from Proto-Germanic *būaną.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈpuːa/ Rhymes: -uːa

Verb

[edit]

búa (strong verb, third-person singular past indicative bjó, third-person plural past indicative bjuggu, supine búið)

  1. (intransitive) to reside, to live Synonym: eiga heima Ég bý í Þýskalandi.I live in Germany. Þar sem ég bý.In my neck of the woods.
  2. (intransitive) to run a farm or home Synonym: reka bú Hann er hættur að búa.He has given up farming.
  3. to prepare [with accusative] Synonym: útbúa
  4. (impersonal) used in set phrases Honum býr eitthvað í brjósti.There is something on his mind.(literally, “Something lives in his chest.”)

Conjugation

[edit] búa – active voice (germynd)
infinitive nafnháttur að búa
supine sagnbót búið
present participlelýsingarháttur nútíðar búandi
indicativeframsöguháttur subjunctiveviðtengingarháttur
presentnútíð pastþátíð presentnútíð pastþátíð
singular ég bý bjó búi byggi
þú býrð bjóst búir byggir
hann, hún, það býr bjó búi byggi
plural við búum bjuggum búum byggjum
þið búið bjugguð búið byggjuð
þeir, þær, þau búa bjuggu búi byggju
imperative boðháttur
singular þú bú (þú), búðu
plural þið búið (þið), búiði1
1 Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred. búast – mediopassive voice (miðmynd)
infinitive nafnháttur að búast
supine sagnbót búist
present participlelýsingarháttur nútíðar búandist (rare; see appendix)
indicativeframsöguháttur subjunctiveviðtengingarháttur
presentnútíð pastþátíð presentnútíð pastþátíð
singular ég býst bjóst búist byggist
þú býst bjóst búist byggist
hann, hún, það býst bjóst búist byggist
plural við búumst bjuggumst búumst byggjumst
þið búist bjuggust búist byggjust
þeir, þær, þau búast bjuggust búist byggjust
imperative boðháttur
singular þú búst (þú), bústu
plural þið búist (þið), búisti1
1 Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred. búinn — past participle (lýsingarháttur þátíðar)
strong declension (sterk beyging) singular (eintala) plural (fleirtala)
masculine (karlkyn) feminine (kvenkyn) neuter (hvorugkyn) masculine (karlkyn) feminine (kvenkyn) neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall) búinn búin búið búnir búnar búin
accusative (þolfall) búinn búna búið búna búnar búin
dative (þágufall) búnum búinni búnu búnum búnum búnum
genitive (eignarfall) búins búinnar búins búinna búinna búinna
weak declension (veik beyging) singular (eintala) plural (fleirtala)
masculine (karlkyn) feminine (kvenkyn) neuter (hvorugkyn) masculine (karlkyn) feminine (kvenkyn) neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall) búni búna búna búnu búnu búnu
accusative (þolfall) búna búnu búna búnu búnu búnu
dative (þágufall) búna búnu búna búnu búnu búnu
genitive (eignarfall) búna búnu búna búnu búnu búnu

Derived terms

[edit]
  • búa hjá
  • búa í brjósti
  • búa með
  • búa saman
  • búa sig til
  • búa sig undir
  • búa sig upp
  • búa til
  • búa til sögu
  • búa um
  • búa um rúmið
  • búa við
  • búa yfir
  • búast
  • búast við
  • fara að búa
  • íbúð

Old Norse

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Germanic *būaną, whence also Old English būan, Old Frisian buwa, Old Saxon būan, Old High German būan, Gothic 𐌱𐌰𐌿𐌰𐌽 (bauan).

Verb

[edit]

búa

  1. to reside, to live
    • 9th c., Þjóðólfr of Hvinir, Ynglingatal, verse 1: Varð framgengt, / þars Fróði bjó,feigðarorð, / es at Fjǫlni kom.[…]The word of doom / which came upon Fjǫlnirwas fulfilled / where Fróði lived. […]
  2. to prepare
  3. to dress, decorate

Conjugation

[edit] Conjugation of búa — active (strong class 7)
infinitive búa
present participle búandi
past participle búinn
indicative subjunctive
present past present past
1st person singular bý bjó búa bygga
2nd person singular býr bjótt búir byggir
3rd person singular býr bjó búi byggi
1st person plural búm bjoggum, bjuggum búim byggim
2nd person plural búið bjogguð, bjugguð búið byggið
3rd person plural búa bjoggu, bjuggu búi byggi
imperative present
2nd person singular bú
1st person plural búm
2nd person plural búið
Conjugation of búa — mediopassive (strong class 7)
infinitive búask
present participle búandisk
past participle búizk
indicative subjunctive
present past present past
1st person singular búmk bjoggumk, bjuggumk búmk byggumk
2nd person singular býsk bjózk búisk byggisk
3rd person singular býsk bjósk búisk byggisk
1st person plural búmsk bjoggumsk, bjuggumsk búimsk byggimsk
2nd person plural búizk bjogguzk, bjugguzk búizk byggizk
3rd person plural búask bjoggusk, bjuggusk búisk byggisk
imperative present
2nd person singular búsk
1st person plural búmsk
2nd person plural búizk

Descendants

[edit]
  • Icelandic: búa
  • Faroese: búgva
  • Norwegian Nynorsk: bu, bua
    • → Norwegian Bokmål: bu
  • Old Swedish: bōa, bō
    • Swedish: bo
  • Danish: bo
    • Norwegian Bokmål: bo
  • → Middle English: buen

Tày

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • (Thạch An – Tràng Định) IPA(key): [ɓuə˧˥]
  • (Trùng Khánh) IPA(key): [ɓuə˦]

Etymology 1

[edit]

Noun

[edit]

búa

  1. spring onion phjắc búa hom ― fragrant spring onion
  2. tube; pipe búa mạy pjeo ― bamboo tube
  3. (of trees) node búa mạy ― bamboo node
  4. gun's barrel búa slủng ― gun barrel
Derived terms
[edit]
  • rặng búa
  • then búa

Etymology 2

[edit]

From Chinese 符 (fú). Doublet of bùa.

Noun

[edit]

búa (Nôm form 符)

  1. spell; charm Synonym: bùa búa mèng dây ― spell of the wasp

References

[edit]
  • Lương Bèn (2011), Từ điển Tày-Việt [Tay-Vietnamese dictionary]‎[1][2] (in Vietnamese), Thái Nguyên: Nhà Xuất bản Đại học Thái Nguyên
  • Dương Nhật Thanh; Hoàng Tuấn Nam (2003), Hoàng Triều Ân, editor, Từ điển chữ Nôm Tày [A Dictionary of (chữ) Nôm Tày]‎[3] (in Tày and Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Khoa học xã hội [Social Sciences Publishing House]
  • Léopold Michel Cadière (1910), Dictionnaire Tày-Annamite-Français [Tày-Vietnamese-French Dictionary]‎[4] (in French), Hanoi: Impressions d'Extrême-Orient

Vietnamese

[edit]
 búa on Vietnamese Wikipedia

Etymology

[edit]

Non-Sino-Vietnamese reading of Chinese 斧 (“hatchet”, SV: phủ), borrowed from a form when the vowel already shifted, although likely still reasonably early.

Pronunciation

[edit]
  • (Hà Nội) IPA(key): [ʔɓuə˧˦]
  • (Huế) IPA(key): [ʔɓuə˨˩˦]
  • (Saigon) IPA(key): [ʔɓuə˦˥]

Noun

[edit]

(classifier cái, chiếc, cây) búa • (斧, 鈽)

  1. hammer búa tạ ― a sledgehammer búa liềm ― hammer and sickle Vui cái búa á! Cái đó mà vui gì!Fun my ass! That was anything but fun!

Usage notes

[edit]
  • cái búa is sometimes used as an enclitic in protesting retorts, similarly to English my ass. Other similar enclitics include cái con khỉ, cái đầu mày, etc.

Derived terms

[edit]
  • cá mập đầu búa
  • đao to búa lớn

Descendants

[edit]

→ Tày: bủa

See also

[edit]
  • vồ

Từ khóa » Búha