; — Bụi Quý | Bông Hồng Vàng 22.04.2019 Chắc Mình Sẽ... - Rotataa

Có thể bạn quan tâm

;

nhớ mình từng ở đó
nói chung là đẹp
ờ
để dành đọc lại
người ta yêu nhau
những tấm ảnh cũ
cưỡi ngựa xem hoa
?

Text 22 Apr

Bụi quý | Bông hồng vàng

22.04.2019

Chắc mình sẽ biên một cái tiêu đề lủng củng cho cái post này như là: “Chuyện một cô gái lần đầu đọc Paustovsky vào những ngày cuối cùng của tuổi 24 và cụ thể là trong 15 phút sót lại của giờ nghỉ trưa ở công ty”. Mình cảm tưởng tất cả những gì mình muốn bây giờ là thoát khỏi thành phố, nằm yên ổn, vừa yên vừa ổn, ở một chỗ nào đó vừa lạnh vừa ấm, và đọc cho hết cuốn này. Bây giờ, gần 9 giờ tối, trong một buổi tối tháng 4 huyền thoại của sự nóng ở Sài Gòn, trước khi mình đi đọc những truyện khác rồi lăn ra ngủ, mình sẽ tóm tắt truyện mình đọc được hồi trưa ở đây. Để làm gì ư? Để mình nhớ nó rõ hơn.

*Đoạn nào để trong ngoặc kép là nguyên văn (theo bản dịch). Còn lại hầu như là lời lẽ (tóm tắt) của mình, hẳn tác giả viết hay hơn thế.

Anh chàng Samet làm nghề quét rác ở Paris. Tất nhiên anh quét rác vào ban đêm vì “thợ hót rác không được xúc phạm thị giác và khứu giác của người đất kinh kì”.

Hồi trẻ anh có đi lính và gặp một cô gái (đại loại vậy). Lúc hai người ở trên tàu, anh lục tung ký ức để kể chuyện mua vui cho cô. Trong số đó có chuyện bông hồng vàng. Bông hồng vàng của một bà lão nghèo. Nghèo nhưng bà không chịu bán đi để mà lấy tiền. Vì ai có bông hồng vàng người đó sẽ hạnh phúc. “…mẹ Samet quả quyết rằng bán bông hồng vàng ấy đi là có tội bởi đó là món quà chúc phúc của người tình bà lão tặng bà, khi bà còn là một cô gái tươi hơn hớn làm ở nhà máy đóng hộp cá…”. Đấy. Anh kể cô nghe và cô hỏi anh: “Anh Giăng ơi, rồi cũng có người cho em một bông hồng vàng chứ?”. Anh bảo “Rất có thể, sẽ có một thằng dở hơi nào đó cho em”. Tàu cập bờ, trong nhiều năm họ không gặp nhau, anh cứ lần lữa chuyện đi thăm cô mãi cho đến lúc anh hiểu là mình đã bỏ lỡ thời gian và cô chắc đã quên anh rồi.

Rồi một buổi bình minh, có lẽ đã quét rác xong xuôi, anh gặp lại cô trên cây cầu bắc qua sông Seine, lúc đó cô đang đứng trên thành cầu như sắp định tự tử tới nơi. Cố nhân gặp lại mừng mừng tủi tủi, cô không có nơi để về nên cô đến túp lều ngoại thành của anh và ở đó trong năm ngày. Samet tất nhiên thấy trời đất đổi thay trong khoảng thời gian này. “Ai chưa từng được xúc động với hơi thở nhè nhẹ của thiếu nữ trong giấc ngủ, người đó chưa thể hiểu thế nào là dịu dàng”. Sau năm ngày, nhân vật thứ ba, một anh diễn viên xuất hiện. Anh này là người tình của cô, đến làm lành và đưa cô đi (đại loại vậy). Cô nàng vội vã nhảy lên xe ngựa, quên cả từ biệt Samet. Nhưng cô sực nhớ ra và hai người cũng có một đoạn chia tay ngắn ngủn. Samet chúc cô hạnh phúc. Cô bảo “Giá mà có người tặng em một bông hồng vàng”, để được hạnh phúc ấy mà. Samet bảo dù gì thì người đó cũng không phải anh chàng diễn viên kia đâu. Anh không ưa bọn công tử bột. Từ ngày đó, anh chàng quét rác Samet không đổ rác kiểu tất tật như trước, anh mang bụi của những cửa tiệm kim hoàn về túp lều của mình. Anh làm một cái quạt nhỏ, đêm đêm, anh sàng bụi lấy (bột) vàng. “Anh hồi hộp chờ mãi cho đến lúc thấy lờ mờ một lớp bụi vàng lấp lánh trên ngăn gỗ”. Tất nhiên rất nhiều thời gian trôi qua. Tất nhiên là anh giấu không cho ai biết. Anh sợ bọn cảnh sát và nhà cầm quyền buộc anh tội ăn cắp. Anh sợ tới lúc phải đi gặp cô gái. “Hoạ hoằn lắm Samet mới soi gương, nhưng hễ cứ soi vào là anh văng một câu chửi tục và quăng vội mảnh gương đi. Thà đừng nhìn thấy mình còn hơn, cái thân hình gớm ghiếc lê lết trên đôi chân tê thấp khập khiễng”.

Mất nhiều thời gian lắm, nhưng rồi anh cũng đã có được bông hồng vàng. Chính khi đó, Samet biết cô gái kia đã rời Paris đi Mỹ từ một năm trước, đi hẳn, không về. Ban đầu anh thấy nhẹ nhõm. Nhưng rồi anh bắt gặp mình đau khổ. Anh bỏ việc, nằm trong túp lều của mình mấy ngày liền, úp mặt vào tường. Hàng xóm chẳng có ai sang thăm anh. Chỉ có duy nhất người thợ bạc đứng tuổi, người đã đánh bông hồng vàng cho anh là có lui tới. Và trong một lần lui tới, người thợ bạc thấy Samet đã lặng lẽ qua đời. “Lúc đó vào cuối thu. Màn đêm rung động vì gió và vì những đốm lửa nhấp nháy. Người thợ bạc nhớ đến nét đổi thay trên mặt Samet khi anh chết. Bộ mặt trở nên nghiêm nghị và trầm tĩnh. Người thợ bạc thấy niềm cay đắng hiện lên trên mặt anh còn tuyệt đẹp nữa là khác”. Rồi người thợ bạc lấy bông hồng vàng ở dưới gối (đại loại vậy). Ít lâu sau, ông bán nó cho một nhà văn ăn mặc lôi thôi lốc thốc. Ta có thể võ đoán nhà văn đó là Paustovsky. Cuối truyện là một vài đoạn ghi chép (của ông nhà văn bỏ tiền ra mua bông hồng vàng), mà ta có thể tự suy nó là quan niệm của Paustovsky về nghề văn. Có vài câu thực sự đẹp đẽ, như này:

“Mỗi phút, mỗi lời tình cờ được nói ra và mỗi cái nhìn vô tình ta bắt gặp, mỗi ý nghĩ sâu sắc hoặc vui đùa, mỗi rung động thầm lặng của con tim, cũng như cả đến một bông xốp của hoa dương đang bay hay lửa sao trong một vùng nước đêm - tất cả những cái đó đều là những hạt rất nhỏ của bụi vàng. Chúng ta, những nhà văn, chúng ta bòn đãi chúng trong hàng chục năm, hàng triệu những hạt cát đó, lặng lẽ thu góp lại cho mình, biến chúng thành một hợp kim và rồi từ hợp kim đó ta đánh “bông hồng vàng” của ta - truyện, tiểu thuyết hay là thơ”.

Thiết nghĩ tụi mình không cần cố hình dung rõ ràng về bông xốp của hoa dương hay lửa sao trong một vùng nước đêm, mà hãy tự tráo nó bằng những điều đẹp đẽ, nhỏ nhắn khác gần gũi hơn với chính mình. “Mỗi rung động thầm lặng của con tim đều là những hạt rất nhỏ của bụi vàng”. Hay thật.