Buôn Ma Thuột: 'Con Voi Lớn' Giữa đại Ngàn Tây Nguyên

 Nơi hội tụ các dân tộc ít người

Trải qua lịch sử hình thành và phát triển lâu dài với những cái tên khác nhau, Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) chính là cái tên lâu đời nhất.

Theo tiếng Ê Đê thì Buôn có nghĩa là làng, Ma có nghĩa là Cha, còn chữ Thuột là tên riêng. Buôn Ma Thuột gốc theo tiếng Ê Đê, nghĩa là “bản hoặc làng của cha Thuột” (hay Ban Mê Thuột, đúng tiếng Ê Đê là: Buôn Ama Thuột). Ama Thuột từng là vị tù trưởng giàu có và quyền uy nhất vùng. Từ buôn của Ama Thuột hình thành nên các buôn làng xung quanh, phát triển lên thành phố Buôn Ma Thuột như ngày hôm nay.

Trước những năm 90 của TK XX, Buôn Ma Thuột còn là một thị xã nhỏ bé, cơ sở hạ chưa phát triển, dân cư thưa thớt, đời sống bà con gặp nhiều khó khăn.

Dần dần, Buôn Ma Thuột trở thành một đô thị văn minh, hiện đại với cơ sở hạ tầng được đầu tư ngày càng hoàn chỉnh, nhà cao tầng mọc lên ngày càng nhiều, đời sống của nhân dân không ngừng được cải thiện về mọi mặt.

Điều đặc biệt, thành phố này vẫn giữ lại được những nét văn hóa, bản sắc dân tộc qua dãy nhà sàn, nhà rông, nhà dài, qua những bộ trang phục truyền thống của đồng bào Ê Đê, Gia Rai, những món ăn đậm đà hương vị núi rừng như cơm lam, gà nướng, lẩu lá rừng, cà đắng, men rượu cần cay nồng đậm chất Tây Nguyên.

Vươn mình thành thủ phủ của Tây Nguyên

Những năm qua Tây Nguyên đã có những bước tiến dài, đang từng bước thay da đổi thịt, khoác trên mình tấm áo mới. Từ thị xã, Buôn ma Thuột trở thành đô thị loại II năm 2005 và đô thị loại I trực thuộc tỉnh Đắk Lắk vào năm 2010.

Nhiều năm qua, Buôn Ma Thuột đã dần tạo dựng được những thương hiệu chất lượng “made in Tây Nguyên” cho nhiều mặt hàng nông sản như cà phê, cao su, tiêu, điều, sầu riêng, ớt, khoai lang, sắn, ca cao, ngô, và các loại cây ăn quả khác.

Buôn Ma Thuột còn được xem là đô thị “hạt nhân” vùng Tây Nguyên, có tác dụng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội toàn vùng; là trung tâm giáo dục đào tạo với hai trường Đại học lớn (ĐH Tây Nguyên và ĐH Buôn Ma Thuột), nhiều trường Cao đẳng, Trung cấp và dạy nghề. Những trung tâm Y tế được xây dựng, sửa chữa và mở rộng với những cái tên nổi bật như BV Đa khoa vùng Tây Nguyên, BV Mắt Tây Nguyên, BV Thiện Hạnh,…

Ngành du lịch đã góp phần quan trọng trong việc quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc đến với bạn bè trong và ngoài nước, mở rộng những hình thức du lịch sinh thái, du lịch gần gũi với thiên nhiên. Mảng thể dục thể thao được đầu tư đẩy mạnh, chú trọng đào tạo rèn luyện đội ngũ trẻ đi thi đấu và đạt nhiều kết quả ấn tượng.

Thành phố “buôn làng” ngày nay đã có các tuyến đường giao thông an toàn – hiện đại, đúng nghĩa là cầu nối giao thông liên vùng, tạo điều kiện phát triển giao lưu văn hóa, kinh tế, xã hội giữa Tây Nguyên với các vùng trong cả nước từ Bắc vào Nam từ trong nước ra đến nước ngoài.

Trung ương và tỉnh Đắk Lắk ưu tiên đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối hệ thống giao thông TP Buôn Ma Thuột với các tỉnh lân cận, khu vực và quốc tế bằng đường bộ, đường sắt và đường hàng không.

Các công trình, dự án dần dần được đi vào hoạt động như tuyến tránh thành phố đường vành đai phía Đông; Đường vành đai phía Tây 2; nâng cấp mở rộng Quốc lộ 29; Xây dựng đường cao tốc Buôn Ma Thuột - Nha Trang (Khánh Hòa); Cao tốc Buôn Ma Thuột - Liên Khương (Lâm Đồng); Dự án đường sắt Buôn Ma Thuột - Tuy Hòa (Phú Yên); Xây dựng các cảng cạn phục vụ vận tải đa phương thức; Phát triển Cảng hàng không Buôn Ma Thuột thành cảng hàng không quốc tế; Xây dựng cửa khẩu Đắk Ruê (Trích Kết luận 67 KL-TW ngày 16-12-2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP. Buôn Ma Thuột đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045).

Thành phố cũng triển khai có hiệu quả các Nghị quyết, kế hoạch về bảo tồn phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn TP Buôn Ma Thuột và năm tỉnh Tây Nguyên qua những việc làm thiết thực như tổ chức các lễ hội dân gian, nhạc cụ, phục hồi các bến nước, nghi thức tâm linh phù hợp với đời sống của cộng đồng.

Buôn Ma Thuột đang ngày càng lớn mạnh, giàu đẹp, thu hút nhiều nguồn đầu tư từ các tập đoàn lớn như FLC, Trung Nguyên, Vingroup,… Những khu đô thị, bệnh viện, trường học mọc lên hoành tráng, khang trang và hiện đại.

Giờ đây, ghé thăm Buôn Ma Thuột bạn sẽ choáng ngợp khi nhìn thấy khu đô thị EcoCity Premia với không gian kiến trúc hiện đại được xem như là mảnh ghép đại diện cho sự phát triển kinh tế, chính trị của thành phố. Du khách cũng có thể lạc vào Làng cà phê Trung Nguyên – Bảo tàng thế giới Cà phê, bảo tàng lớn nhất, sống động và độc đáo nhất với không gian của triết lý cà phê, kết nối với những người cùng đam mê.

Thành phố “buôn làng” ngày nào nay đã đạt được những thành tựu ngay trong bối cảnh kinh tế, xã hội Việt Nam gặp nhiều biến động, đặc biệt là đại dịch Covid -19. Ngắm Buôn Mê từ quá khứ - hiện tại, từ những bước chuyển mình mạnh mẽ để càng thấy yêu thương, tự hào về thủ phủ của Tây Nguyên.

Phúc Vinh – Huỳnh Hòa