Ca Dao Tục Ngữ Về Con Rùa

Có thể bạn quan tâm

Những bài ca dao - tục ngữ về "con rùa":

Sá chi thân phận con quy
Sá chi thân phận con quy Ngày thì bùn lấm, đêm thì gió sương – Cây khô mấy thuở mọc chồi Cá mại dưới nước mấy đời hóa long
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - con rùa
  - cá mại
  - Thừa Thiên-Huế
  - Quảng Điền
  - Niêm Phò
  - Nguyễn Văn Mại
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 29 August,2022
Nắng lên cho mối bắt gà
Nắng lên cho mối bắt gà Một trăm đàn bà đánh giặc cho vua Con tép nó kẹp con cua Một bầy cá mại cõng rùa đi ăn Chồn đèn cắn cổ chó săn Chuột kêu chút chít, đòi ăn con mèo Chó chạy, chồn rượt đuổi theo Chuột gặm chân mèo, muỗi đốt cánh dơi Cây cao bóng mát chơi vơi Gà con tha quạ lên ngồi cành tre Con voi ấp trứng sau hè Gà con đi kiện, vịt què vô Nha Nực cười rết nuốt trứng gà Đàn ông có chửa, đàn bà có râu Trai tơ sắm cối giã trầu Bà già bạc đầu nằm ngửa trong nôi Chẳng tin đốt đuốc mà coi Thầy chùa đang ướp cá mòi nấu chay
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Đấu tranh, phản kháng
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - ăn trầu
  - con mèo
  - thầy chùa
  - đàn ông
  - con muỗi
  - đàn bà
  - con tép
  - con chó
  - cá mòi
  - con vịt
  - con dơi
  - con cua
  - con rết
  - con gà
  - con mối
  - con rùa
  - con voi
  - cá mại
  - con quạ
  - con chồn
  - con chuột
- Người đăng: Phan An
- 1 July,2014
Thiếp gặp chàng như Ngưu lang gặp hội
Thiếp gặp chàng như Ngưu lang gặp hội Chàng gặp thiếp như hạc đỗ lưng quy Cứ lời anh dặn em ri Giàu sang mặc họ, khó khăn chi cũng vợ chồng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - vợ chồng
  - con rùa
  - dặn dò
  - Ngưu Lang Chức Nữ
  - chim hạc
- Người đăng: Phan An
- 3 January,2014
Hạc chầu thần, hạc đứng dựa lưng quy
Hạc chầu thần, hạc đứng dựa lưng quy Tôi sầu anh, tôi đứng dựa ghế nghi khóc ròng
Dị bản
- Hạc chầu thần, hạc đứng oai nghi Tôi sầu anh, tôi đừng dựa ghế nghi khóc ròng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - hạc
  - con rùa
- Người đăng: Phan An
- 19 September,2013
Con cua mà có hai càng
Con cua mà có hai càng Đầu, tai không có bò ngang cả đời Con cá mà có cái đuôi Hai vi ve vẩy nó bơi rất tài Con rùa mà có cái mai Cái cổ thụt ngắn, thụt dài vào ra Con voi mà có hai ngà Cái vòi nó cuốn đổ nhà, đổ cây Con chim mà có cánh bay Bay cùng nam, bắc, đông, tây tỏ tường
Thông tin thêm
- Chủ đề: Uncategorized
- Thẻ:
  - con chim
  - con cá
  - con cua
  - con rùa
  - con voi
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 19 July,2013
Trăm năm cúc rụi còn mai
Trăm năm cúc rụi còn mai Rùa đeo chân hạc, thiếp chớ nghe ai bỏ chàng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - con rùa
  - con hạc
  - cúc mai
- Người đăng: Lê Tư
- 13 July,2013
Cảm thương con hạc ở chùa
Cảm thương con hạc ở chùa Muốn bay da diết có rùa giữ chân
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - con rùa
  - con hạc
- Người đăng: Lê Tư
- 30 June,2013
Đầu gành có con ba ba
Đầu gành có con ba ba Kẻ kêu con chạch, người la con rùa
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - con rùa
  - ba ba
  - ghềnh
  - cá chạch
- Người đăng: Phan An
- 1 June,2013
Chèo ghe xuống biển bắt cua
Chèo ghe xuống biển bắt cua Bắt cua cua kẹp, bắt rùa rùa bơi
Dị bản
- Rủ nhau xuống biển bắt cua Bắt cua cua kẹp, bắt rùa rùa bơi
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - con cua
  - con rùa
  - ghe thuyền
- Người đăng: Phan An
- 28 May,2013
Thân ai khổ như thân con rùa
Thân ai khổ như thân con rùa, Xuống sông đội đá, lên chùa đội bia Thân ai khổ như thân anh kia, Ngày đi cuốc bãi, tối về nằm suông.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - cực khổ
  - con rùa
- Người đăng: Phan An
- 12 April,2013
Anh nói với em
Anh nói với em Như rìu chém xuống đá Như rựa chém xuống đất Như mật rót vào tai Bây giờ anh đã nghe ai Bỏ em giữa chốn non Đoài, khổ chưa!
Dị bản
- Em nói với anh, Như rựa chặt xuống đất Như Phật chất vào lòng Hoạn nạn tương cứu, sanh tử bất ly Bây giờ em đặng chữ vu quy Em đặng nơi quyền quý Em nghĩ gì tới anh
- Anh nói với em, Như rựa chém xuống đá, Như rạ cắt xuống đất, Như mật rót vào tai, Bây chừ anh đã nghe ai, Bỏ em giữa chốn thuyền chài rứa ri?
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - mật
  - rìu
  - con rùa
  - phụ bạc
  - non đoài
  - đạo Phật
- Người đăng: Phan An
- 23 March,2013
Hãy cho bền chí câu cua
Hãy cho bền chí câu cua, Dù ai câu chạch, câu rùa mặc ai
Dị bản
- Phải chi bền chí câu cua, Dù ai câu chạch, câu rùa mặc ai
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - bền chí
  - cá chạch
  - con cua
  - con rùa
- Người đăng: Mai Huyền Chi
- 13 February,2013
Vè con dao
Nhà anh bất phú bất bần Có con dao đoản hộ thân tháng ngày Con dao anh rày Dài vừa năm tấc Khi mài đã sắc Phá lở rú rừng hoang Cũng biện đủ cỗ cho làng Cũng no ngày đủ tháng. Đèn có khêu mới rạng Ngọc bất trác bất thành Ngẫm như con dao anh Nội trần gian không ai có Nội dưới trời không ai có …
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
  - Lịch sử
- Thẻ:
  - đám ma
  - Gia Long
  - sắt tây
  - vệ quốc
  - bình Tây
  - đèn
  - con rùa
  - con cò
  - cưới hỏi
  - thần
  - dao
  - rìu
  - ngọc
- Người đăng: Virus
- 4 February,2013
Thương thay thân phận con rùa
Thương thay thân phận con rùa Lên đình cõng hạc xuống chùa đội bia
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - hạc
  - con rùa
  - đình chùa
  - đình
- Người đăng: Phan An
- 22 January,2013

Chú thích

Quy Con rùa (từ Hán Việt).
Cá mại Loài cá nước ngọt cùng họ với cá chép, cỡ nhỏ bằng ngón tay cái, thân dẹp và ngắn.

Cá mại nấu canh chua
Cá hóa long Cá hóa rồng. Theo truyền thuyết phương Đông, cá chép có thể vượt vũ môn và hóa thành rồng. Nghĩa bóng chỉ việc học hành đỗ đạt, có công danh.
Đây được cho là hai câu hát mỉa mai nhau của hai nhà họ Nguyễn và họ Hồ, đều là bá hộ làng Niêm Phò ngày trước (nay thuộc huyện Quảng Điền, Thừa Thiên-Huế). Họ Hồ có cô con gái tên Qui, họ Nguyễn có người con trai tên Mại. Hai ông chồng đều muốn làm sui với nhau nhưng hai bà vợ không chịu nên mới có câu hát đối đáp nhau như thế. Nguyễn Văn Mại sau này đỗ đạt cao, làm đến quan nhất phẩm triều Nguyễn. (Theo sách Cố đô Huế của Thái Văn Kiểm)
Chồn đèn Một loại chồn nhỏ, có bộ lông màu hoe hoe, hung hung đỏ, chân thấp, mỏ dài nhỏ, răng rất sắc. Chồn đèn thường sống trong bụi rậm, ăn thức ăn chính là thịt động vật nhỏ như gà con, vịt con, chim, chuột, cá, lươn...
Nha Sở quan (từ Hán Việt), nơi các quan làm việc. Theo Thiều Chửu: Ta gọi là quan nha 官衙 hay là nha môn 衙門 vì ngày xưa trước quân trướng đều cắm lá cờ có tua như cái răng lớn, nên gọi là nha môn 衙門, nguyên viết là 牙門.
Cá mòi Một loại cá thuộc họ cá trích, có tập tục bơi thành đàn từ biển ngược lên nguồn vào tháng giêng để đẻ trứng, vì vậy nhân dân ta thường giăng lưới bắt cá mòi ở sông vào dịp này. Cá mòi ngon nhất là trứng cá, và thường được chế biến thành các món nướng, món kho. Cá mòi có hai loại: cá mòi lửa và cá mòi he.

Cá mòi
Ngưu Lang, Chức Nữ Còn có các tên chàng Ngưu ả Chức hay ông Ngâu bà Ngâu, hai nhân vật trong truyện cổ tích Ngưu Lang Chức Nữ có mặt trong văn hóa của cả Việt Nam và Trung Quốc. Trong phiên bản Việt Nam, Ngưu Lang là vị thần chăn trâu của Ngọc Hoàng, còn Chức Nữ là một tiên nữ dệt vải, vì say mê nhau nên trễ nải công việc. Ngọc Hoàng giận dữ, bắt cả hai phải ở cách xa nhau, người ở đầu kẻ ở cuối sông Ngân, và chỉ được gặp nhau mỗi năm một lần vào đêm rằm tháng Bảy âm lịch, trên một cây cầu do đàn quạ bắc nên (gọi là cầu Ô Thước). Khi tiễn biệt nhau, Ngưu Lang và Chức Nữ khóc sướt mướt, nước mắt của họ rơi xuống trần hóa thành cơn mưa, người trần gọi là mưa ngâu.
Hạc đỗ lưng quy Chim hạc đậu trên lưng rùa. Xem thêm hạc và hạc đầu đình.
Ri Thế này (phương ngữ Trung Bộ).
Chi Gì (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Hạc Loại chim cổ cao, chân và mỏ dài. Trong Phật giáo và văn chương cổ, hạc tượng trưng cho tuổi thọ hoặc tính thanh cao của người quân tử. Trước cửa các điện thờ thường có đôi hạc đá chầu.

Đỉnh Hoa biểu từ khơi bóng hạc Gót Nam Du nhẹ bước tang bồng (Nhị thập tứ hiếu)

Tranh vẽ hạc
Ghế nghi Một loại bàn nhỏ, cao hơn bàn thường, dùng làm chỗ để khay trầu hay để món ăn trong lúc dọn tiệc.
Có bản chép: Hai vây.
Mai Còn gọi là mơ, một loại cây thân nhỏ, nhiều cành, rất phổ biến các nước Đông Á, nhất là Trung Quốc và Nhật Bản. Cây ra hoa vào cuối mùa đông, đầu mùa xuân. Hoa mai nhỏ, mỗi hoa có năm cánh, thường hoa có màu trắng, mặc dù một số giống mai có thể cho hoa màu hồng hay đỏ sẫm. Trong văn học cổ, mai thường được dùng như một hình ảnh ước lệ, đại diện cho người phụ nữ. Lưu ý, cây mai này không phải là loại mai vàng của miền Nam nước ta.

Hoa mai
Rùa đội bia Theo quan niệm của người Việt, rùa là loài có tuổi thọ cao và thân hình vững chắc nên biểu thị cho sự trường tồn. Rùa còn là loài không ăn nhiều, nhịn đói tốt nên được coi là thanh cao, thoát tục. Vì lẽ đó, rùa thường được tạc thành tượng đá để đội các văn bia, trên khắc tên các danh nhân văn hóa hoặc các văn bản có giá trị văn hóa - lịch sử.

Rùa đội bia ở Văn Miếu
Ghềnh Cũng gọi là gành, chỗ lòng sông hoặc biển có đá lởm chởm nằm chắn ngang làm nước dồn lại, chảy xiết. Ở nước ta có nhiều địa danh có chữ Gành hoặc Ghềnh như Gành Son, Gành Hào, Gành Cả, Gành Ráng...

Thắng cảnh gành Đá Dĩa, Phú Yên
Ba ba Động vật họ rùa mai mềm, thường có kích cỡ nhỏ hơn rùa, sống ở các vùng nước ngọt (hồ, ao, sông ngòi, đầm, v.v.). Ở nước ta có 5 loài rùa mai mềm: ba ba Nam Bộ, ba ba gai, giải, ba ba trơn, và giải sin hoe. Ba ba có bốn chân, không có đuôi, đầu có vẩy nhỏ, miệng nhiều răng.

Con ba ba

Hướng dẫn định dạng các loài rùa cạn và rùa nước ngọt Việt Nam (Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên, 2010)
Cá chạch Miền Nam gọi là cá nhét, một loại cá nước ngọt trông giống như lươn, nhưng cỡ nhỏ, thân ngắn và có râu, thường rúc trong bùn, da có nhớt rất trơn. Vào mùa mưa cá chạch xuất hiện nhiều ở các ao hồ, kênh rạch; nhân dân ta thường đánh bắt về nấu thành nhiều món ngon như canh nấu gừng, canh chua, chiên giòn, kho tộ...

Cá chạch
Ghe Thuyền nhỏ, thường đan bằng tre (gọi là ghe nan) hoặc bằng gỗ. Từ này đôi khi được dùng để chỉ tàu thuyền nói chung, nhất là ở vùng Trung và Nam Bộ.

Chèo ghe
Rựa Một loại công cụ có lưỡi dài, cong, cán dài, dùng để chặt cây, phát quang. Lưu ý, cái rựa khác với dao rựa, một loại dao lớn, bản to, sống dày, mũi bằng, dùng để chặt, chẻ.

Cái rựa
Đoài Phía Tây.
Có bản chép: Như mật rót vào ve.
Hoạn nạn tương cứu, sinh tử bất ly Hoạn nạn thì cứu giúp nhau, sống hay chết cũng không rời nhau.
Đặng Được, để, nhằm (từ cũ, phương ngữ).
Vu quy Về nhà chồng.
Rạ Rơm, phần còn lại của lúa sau khi gặt. Nhân dân ta thường dùng rơm rạ để lợp nhà hoặc làm chất đốt.

Mái rạ
Chừ Giờ. Bây chừ nghĩa là "bây giờ" (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Rứa Thế, vậy (phương ngữ Trung Bộ).
Có bản chép là "trạch" nhưng là do nói trại âm. Chạch là một loài cá thân tròn, da mỏng và trơn. Vảy nhỏ, nằm sâu dưới da nên khó thấy, khiến nhiều người tưởng cá chạch là da trơn, không vảy. Cá chạch thường sống trong các môi trường nước ngọt và nước lợ có lớp đáy mềm. Ở nước ta, phổ biến hai loại chạch sông và chạch bùn (chạch đồng). Cá chạch thường được dùng làm thực phẩm hoặc thuốc.

Cá chạch nằm trên đá
Bất phú bất bần Không giàu không nghèo.
Đoản Ngắn
Rú rừng Rừng núi (phương ngữ Bắc Trung Bộ).
Biện Lo liệu, chuẩn bị.
Cỗ Những món ăn bày thành mâm để cúng lễ ăn uống theo phong tục cổ truyền (đám cưới, đám giỗ...) hoặc để thết khách sang trọng.

Mâm cỗ
Rạng Sáng tỏ.
Ngọc bất trác bất thành khí, nhân bất học bất tri lí Ngọc không mài giũa thì không thành món đồ (trang sức), người không học thì không hiểu lí lẽ. Đây là một câu trong Lễ Ký, một trong Ngũ Kinh.
Trong đình chùa Việt Nam thường có con rùa đá đội hạc hoặc văn bia.

Rùa đội bia tiến sĩ ở Văn Miếu