Cà Muối - Đậm đà Tình Quê Hà Tĩnh

Món cà muối rất dễ làm nên hầu như người nào cũng biết muối cà. Tuy nhiên, trong cuộc sống bận rộn ngày nay, cà muối cũng đã trở thành hàng hoá. Tại thành phố Hà Tĩnh và nhiều địa phương khác đã xuất hiện nhiều hàng cà nổi tiếng. Chị Hương - người kế thừa cơ sở cà muối bà Vinh ở đường Xuân Diệu cho biết: “Cà nguyên liệu được nhập từ Đà Nẵng - là loại cà giòn, ngon. Ngoài món cà truyền thống, cơ sở của gia đình tôi còn có các món cà muối nước mắm, cà dầm tương. Mỗi loại có cách làm khác nhau và có hương vị khác nhau”.

Mỗi ngày ở một số tuyến đường như Xuân Diệu, Nguyễn Huy Tự, Nguyễn Công Trứ, những hàng cà muối nổi tiếng đều tấp nập khách mua bán.

... có những người chỉ mua dăm, mười nghìn về ăn trong vài bận...

... và cũng có nhiều người lựa chọn những hũ cà đã được đóng hộp làm quà gửi đi cho người thân, bạn bè phương xa

Cà muối là món ăn dân dã truyền thống, cách làm cũng khá đơn giản. Cà tươi sau khi làm sạch sẽ được đem phơi héo. Khi quả cà đã rút bớt nước thì rửa sạch, để ráo rắc và xóc với muối (tỷ lệ 1 cà 5 muối hoặc 6 muối tuỳ khẩu vị). Sau đó trút tất cả vào vại sành, dội nước sôi để nguội bớt lên trên gần ngập, giã thêm ít tỏi rắc vào. Điều làm nên sự đặc biệt của cà muối xứ Nghệ nằm ở khâu cuối cùng khi người ta dùng vỉ nan tròn úp lên và lấy một hòn đá nặng đè sao cho cà không nổi khỏi mặt nước. Sau 1 tháng cà sẽ chín vừa ăn.

Ngoài món cà muối trắng truyền thống, người Hà Tĩnh ngày nay còn có thêm món cà ngâm nước mắm. Cà ngâm nước mắm sử dụng cà muối truyền thống đã chín, quả cà được nén để đạt đến độ deo nhất định. Cà ngâm nước mắm được cho thêm mía, tỏi, gừng, riềng, ớt. Theo nhiều chủ cơ sở cà muối thì mía làm cà có vị ngọt thanh, riềng làm cho cà không bị đen, tỏi nhằm khử vị độc của cà và gừng, ớt tạo vị riêng cho món ăn. Nếu như cà trắng truyền thống được sử dụng chủ yếu để ăn cùng canh thì cà ngâm nước mắm được nhiều người lựa chọn ăn cùng với cả cơm trắng, cháo hoặc khoai lang luộc...

Từ cà muối trắng truyền thống, người ta còn chế biến ra món cà dầm tương. Cà dầm tương cũng được sử dụng để ăn cùng cơm, cháo hoặc xôi. Cà dầm tương vừa có vị giòn, vừa có vị ngọt ngọt, cay cay giúp món ăn chính thêm đậm đà.

Cà muối hàng hoá, từ chỗ chỉ đóng gói đơn thuần...

... nay đã được các chủ cơ sở dán nhãn nhằm quảng bá rộng rãi hơn. Người mua có thể đến trực tiếp tại cơ sở cũng có thể đặt hàng theo số điện thoại. Các đơn hàng sẽ được đóng gói cẩn thận và gửi đến tận nơi.

Thi sỹ Huy Cận từng viết: “Ai ơi cà xứ Nghệ, càng mặn lại càng giòn/ Nước chè xanh xứ Nghệ, càng chát lại càng ngon”. Cà muối giòn Hà Tĩnh với hương vị đặc trưng đã trở thành món ăn quen thuộc với người bản xứ và là nỗi nhớ đau đáu với người xa quê. Để trong những dịp trở về, món ăn đầu tiên mà họ tìm kiếm là cà muối và đặc sản đầu tiên họ muốn mang đi cũng là cà muối...