Các Bậc Cấu Trúc Của Protein? - TopLoigiai

Protein còn có tên gọi rất quen thuộc là chất đạm, có rất nhiều trong thực phẩm. Chúng cung cấp chất dinh dưỡng thiết yếu cho các hoạt động của cơ thể. Thế nhưng tìm hiểu chi tiết hơn về các bậc cấu trúc của protein thì không phải ai cũng biết. Trả lời câu hỏi dưới đây để tìm ra câu trả lời nhé!

Câu hỏi: Các bậc cấu trúc của protein?

Protein gồm có 4 bậc cấu trúc, mỗi cấu trúc thể hiện những tính chất đặc thù của protein:

+ Cấu trúc bậc 1: là trình tự sắp xếp các axit amin trong chuỗi axit amin.

+ Cấu trúc bậc 2: chuỗi axit amin tạo thành vòng xoắn lò xo đều đặn.

+ Cấu trúc bậc 3: là hình dạng không gian 3 chiều của protein do cấu trúc bậc 2 cuộn xếp tạo thành kiểu đặc trưng.

+ Cấu trúc bậc 4: cấu trúc của một số loại protein gồm hai hoặc nhiều chuỗi axit amin cùng loại hay khác loại kết hợp với nhau.

Mục lục nội dung Cấu trúc bậc 1 của proteinCấu trúc bậc 2 của proteinCấu trúc bậc 3 của proteinCấu trúc bậc 4 của protein

Cấu trúc bậc 1 của protein

- Cấu trúc bậc 1 của protein được quy ước tính bắt đầu từ đầu amino-tận cùng (N) đến đầu carboxyl-tận cùng (C). Các amino acid nối với nhau bằng liên kết peptit do nhóm carboxyl của amino acid này liên kết với nhóm amin của amino acid tiếp theo tạo thành và giải phóng một phân tử nước. Trong cơ thể sống có hơn 20 loại amino acid khác nhau để tạo thành protein. 

- Cấu trúc bậc 1 của protein thực chất là trình tự sắp xếp các axit amin trong chuỗi axit amin.  Vì thế chúng có vai trò quan trọng, thể hiện sự tương tác giữa các phần trong chuỗi axit amin đó, tạo nên hình dạng lập thể của protein và quyết định tính chất, vai trò của protein. Khi có sự sai lệch trong trình tự sắp xếp sẽ làm biến đổi cấu trúc và tính chất của protein.

Cấu trúc bậc 2 của protein

Cấu trúc bậc 2 của protein thực chất là chuỗi axit amin tạo thành vòng xoắn lò xo đều đặn, đó là sự xoắn α và lá gai β trong chuỗi polypeptide:

- Xoắn α: chuỗi polypeptide xoắn thành một cấu trúc xoắn vít. Mỗi axit amin trong trong chuỗi polypeptide tạo thành từ một liên kết hydro với axit amin nằm 3-4 vị trí trước đó trong cùng chuỗi. Nhờ đó mà hình thành nên một cấu trúc gắn kết ổn định, chặt chẽ và co dãn, giúp protein chống lại sự biến dạng và có tính linh hoạt hơn.

- Lá gai β: hai hoặc nhiều chuỗi polypeptide song song chạy cùng một hướng và tạo thành một cấu trúc như lá gai. Trong lá gai β, các liên kết peptit nối với các axit amin trong cùng chỗi polypeptit, còn các liên kết Hydro sẽ liên các chuỗi polypeptide với nhau. Các lá gai β này có thể ở dạng song song hoặc xem kẽ nên tạo cho protein có được độ cứng và sự ổn định.

=> Cấu trúc bậc 2 có vai trò quan trọng trong việc thực hiện chức năng của protein và là nền tảng cho cấu trúc bậc 3, bậc 4. 

Cấu trúc bậc 3 của protein

- Cấu trúc bậc 3 chính là mô tả các xoắn α và lá gai β tương tác và tổ chức với nhau để tạo thành một cấu trúc không gian ba chiều của protein. 

- Cấu trúc bậc 3 hoàn toàn phụ thuộc vào các lực tương tác không cố định như: liên kết hydro, tương tác Van der Waals, tương tác điện và cầu disulfide.

- Cấu trúc này có vai trò quyết định tính chất vật lí của protein như độ bền, độ phân cực, tính tan trong nước,… Đồng thời cũng quyết định đến khả năng tương tác với phân tử khác.

Cấu trúc bậc 4 của protein

Khi protein có nhiều chuỗi polypeptide phối hợp với nhau thì tạo nên cấu trúc bậc bốn của protein. Các chuỗi polypeptide liên kết với nhau nhờ các liên kết yếu như liên kết hydro. Cấu trúc bậc bốn của protein đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các phân tử protein lớn hơn có khả năng tự gắn với nhau và hoạt động một cách hiệu quả.