Cách để Xoa Dịu Cơn Ngứa Tai Cho Chó - Phòng Khám Thú Y Vinpet

Chó có thể gãi tai ở một mức độ nào đó, tuy nhiên nếu thấy chó gãi liên tục hoặc ngứa tai, bạn cần xác định nguyên nhân gây ngứa. Bạn có thể điều trị các bệnh gây ngứa tai tiềm ẩn cho chó sau khi xác định nguyên nhân khiến chó khó chịu. Hầu hết các trường hợp ngứa là do nhiễm ký sinh trùng, nhiễm trùng tai (do vi khuẩn hoặc nấm) hoặc có vật thể lạ trong tai (chẳng hạn như bông cỏ).

Giảm ngứa ngay lập tức

Biết khi nào nên đưa chó đi khám thú y. Nếu thấy chó liên tục gãi tai, bạn nên đưa chó đến phòng khám thú y để kiểm tra. Bác sĩ thú y có thể dùng một dụng cụ (ống soi tai) để kiểm tra sâu bên trong ống tai và xác định màng nhĩ có bị tổn thương hay không. Bác sĩ thú y cũng có thể tìm nguyên nhân khác gây tai ngứa. Ví dụ, bác sĩ thú y có thể lau tai cho chó để chẩn đoán nhiễm trùng.

• Nếu chó tỏ ra đau đớn và gây khó khăn trong quá trình kiểm tra, bác sĩ thú y có thể cho chó dùng thuốc an thần và vệ sinh tai cho chó. Cách này giúp bác sĩ thú y quan sát màng nhĩ và tạo điều kiện cho thuốc thoa ngấm vào da.
• Không nên thoa thuốc cho chó khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ thú y. Nếu màng nhĩ bị tổn thương, thuốc có thể xâm nhập vào tai giữa hoặc tai trong và gây mất thăng bằng vĩnh viễn hoặc ảnh hưởng đến thính giác của chó (thậm chí là điếc).

Cẩn trọng khi sử dụng tinh dầu tràm trà. Tinh dầu tràm trà có thể được khuyến nghị cho trường hợp viêm và nhiễm trùng da nhưng tinh dầu này có chứa tecpen gây độc cho chó.[1] Động vật chỉ chịu đựng được tinh dầu tràm trà được pha loãng có nồng độ 0,1-1%. Tuy nhiên, hầu hết các loại dầu gội, thuốc sát trùng và thuốc điều trị cho da tại cửa hàng vật nuôi đều chứa nồng độ tinh dầu cao, do đó có thể gây nguy hiểm cho chó. Nếu sử dụng sản phẩm từ tinh dầu tràm trà, bạn nên đảm bảo tinh dầu đã được pha loãng.

• Theo dõi dấu hiệu nhiễm độc tecpen sau khi dùng tinh dầu tràm trà cho chó. Dấu hiệu nhiễm độc tecpen thường là buồn nôn, nôn mửa và tê liệt (thường ở cả chó và mèo). Chó có thể bị tê liệt nghiêm trọng, co giật, thậm chí tử vong khi dùng tinh dầu tràm trà.

Thử dùng thuốc kháng histamine cho chó. Nếu không chắc chắn nguyên nhân gây ngứa tai ở chó là gì, bạn có thể giúp chó xoa dịu cơn ngứa trước khi xác định nguyên nhân thật sự. Có thể cho chó dùng 2 mg thuốc kháng histamine thông thường như Diphenhydram. Thuốc kháng histamine thường ở dạng viên nén và được cho uống 3 lần mỗi ngày.[3] Thuốc kháng histamine hoạt động bằng cách ngăn chặn và phòng ngừa viêm nhiễm.

• Lưu ý rằng ngay cả khi bạn đã bắt đầu điều trị, chó vẫn có thể tiếp tục gãi tai. Ngoài ra, không phải trường hợp ngứa tai nào cũng có thể khỏi nhờ thuốc kháng histamine. Bạn có thể thử thuốc histamine nếu chó cảm thấy đỡ ngứa hơn nhưng chỉ khoảng 10-15% con chó hết ngứa sau khi dùng thuốc

Giảm ngứa tạm thời cho chó. Bác sĩ thú y có thể cho chó dùng corticosteroid ngắn hạn để giúp giảm ngứa tạm thời trước khi tìm ra thuốc đặc trị. Corticosteroid là thuốc kháng viêm mạnh và có thể giảm ngứa hiệu quả. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham khảo bác sĩ thú y về việc dùng các thuốc dạng kem không kê đơn chứa 0,5-1% hydrocortisone. Thoa các loại thuốc dạng kem này ngoài vành tai và xunh quanh tai sẽ giúp chó xoa dịu viêm da.

• Nên cẩn trọng vì steroid không nên được dùng chung với một số thuốc như NSAID (thuốc kháng viêm không steroid) điều trị viêm khớp. Uống 2 thuốc trên cùng một lúc có thể khiến chó viêm bị loét dạ dày nghiêm trọng, cuối cùng là xuất huyết và dẫn đến tử vong

Nhận biết và điều trị nhiễm trùng tai

Tìm các triệu chứng nhiễm trùng tai. Nhiễm trùng tai thường gây đau đớn và khó chịu dữ dội cho chó, do đó, bạn nên chú ý khi chó chà và gãi liên tục lên tai. Bạn cũng có thể nhận thấy tai chó bị đỏ, sưng, nóng khi chạm vào, hôi và có mủ chảy ra (giống như lớp ráy hoặc mủ dày đặc). Có nhiều nguyên nhân gây nhiễm trùng tai (rận tai, vi khuẩn hoặc nấm). Vì vậy, bạn nên đưa chó đi chẩn đoán ở phòng khám thú y.

• Nếu không chắc chắn chó có bị nhiễm trùng tai hay không, bạn nên so 2 tai chó với nhau. Nếu 1 bên tai có dấu hiệu bất thường hoặc bị kích ứng, chó có khả năng bị nhiễm trùng tai.

Đưa chó đi khám thú y. Có nhiều nguyên nhân gây nhiễm trùng tai, do đó chó cần được bác sĩ chẩn đoán và kê đơn thuốc nhỏ tai kháng sinh. Nếu chó đã bị nhiễm trùng tai trước đó, bác sĩ thú y có thể lau tai cho chó để lấy mẫu mũ đi cấy. Cách này giúp xác định vi khuẩn gây nhiễm trùng tai và tìm ra thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn. Nhiễm trùng tai nặng cần được điều trị kết hợp thuốc nhỏ tai với thuốc uống kháng sinh.[7]

• Có rất nhiều thuốc sẵn có. Bác sĩ thú y có thể chọn loại tốt nhất cho chó và chỉ cho bạn biết tần suất và thời hạn dùng thuốc. Phạm vi điều trị phụ thuộc vào kích thước và tình trạng của chó.

Vệ sinh tai chó. Bạn nên chọn sản phẩm vệ sinh dịu nhẹ, pH cân bằng, giữ ẩm và dễ bay hơi. Nên chọn sản phẩm dạng nước thay vì lau tai chó vì nước có thể xâm nhập sâu vào ống tai để loại bỏ mủ bám dính và vi khuẩn. Đặt vòi chai nước rửa tai vào ống tai và thoải mái bóp cho nước chảy vào tai. Bịt ống tai bằng một miếng bông, đồng thời xoa bóp đầu chó ở bên ngoài. Gỡ miếng bông và lau sạch nước chảy ra ngoài tai. Lặp lại cho đến khi tai chó sạch hoàn toàn.

• Nếu nhận thấy chó nghiêng đầu sang một bên, chó rất có thể đã bị rách màng nhĩ và nước rửa tai có thể xâm nhập vào tai giữa hoặc tai trong. Bạn nên ngưng sử dụng nước rửa tai và đưa chó đi khám thú y.
• Làm sạch mủ tai có thể giảm số lượng vi khuẩn và giúp chó bớt ngứa. Tuy nhiên, nếu vệ sinh tai khiến chó đau hoặc sưng tai, bạn nên ngưng lại và đưa chó đi khám thú y.

Nhận biết những cơn dị ứng. Ở một số chú chó, chứng nhiễm trùng tai tái phát nhiều lần và không thể giải thích được có thể liên quan tới phản ứng dị ứng. Chó có thể bị dị dứng với vài thứ trong môi trường (như bụi hoặc mạt) hoặc một thành phần nào đó trong thực phẩm. Hãy trao đổi với bác sĩ thú y về khả năng này nếu chó vẫn tiếp tục bị nhiễm trùng tai - họ có thể kê cho chó chế độ ăn không gây dị ứng để thử xem có cải thiện được tình hình không.

Nhận biết và điều trị ký sinh trùng

Tìm dấu hiệu nhiễm trùng do ký sinh trùng bên ngoài. Nếu cả 2 tai đều khỏe mạnh nhưng chó vẫn cứ gãi tai, chó rất có thể bị nhiễm trùng do ký sinh trùng bên ngoài (như bọ chét hoặc rận ghẻ). Bạn nên kiểm tra xem bọ chét và phân bọ chét (cặn bẩn bọ chét) có bị đẩy từ lông vào tai và gây nhiễm trùng tai cho chó hay không.

• Bọ chét di chuyển rất nhanh nên không phải lúc nào bạn cũng có thể nhìn thấy chúng. Cặn bẩn bọ chét trông giống như những đám bụi màu nâu và khi lau đám bụi này bằng bông ẩm, bạn sẽ nhận thấy một quầng màu cam do vết cắn của bọ chét đã khô máu và đang trong quá trình hồi phục.
• Rận ghẻ rất nhỏ và không thể nhìn thấy được bằng mắt thường. Tuy nhiên, bạn có thể thấy lông chó xỉn màu hơn bình thường, đặc biệt ở vành tai và chân.

Thực hiện theo kế hoạch điều trị của bác sĩ thú y. Nếu cho rằng chó bị ngứa tai do bọ chét hoặc rận ghẻ, bạn nên nói chuyện với bác sĩ thú y về sản phẩm chống ký sinh trùng để điều trị viêm nhiễm và giảm ngứa cho chó.[9]

• Có nhiều thuốc thoa tại chỗ có sẵn giúp tiêu diệt bọ chét và rận ghẻ hiệu quả. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú để chọn thuốc và xác định liều lượng phù hợp với chó.

Tìm dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng bên trong (rận tai). Rất khó có thể nhìn sâu bên trong tai chó, do đó bạn chỉ có thể nhận biết nhiễm trùng bên trong khi chó gãi tai hoặc thấy từng mảng ráy dày và nâu bị vỡ vụn. Chính rận tai là tác nhân làm đóng ráy tai và gây nhiễm trùng tai phổ biến ở chó. Bác sĩ thú y cần dùng một dụng cụ khuếch đại (như đèn Auroscope hoặc ống soi tai) để nhìn rận chạy qua chạy lại hoặc quan sát rận hay trứng rận dưới kính hiển vi.[10]

• Khi bị ghẻ Otodectic hoặc nhiễm rận tai, rận tai có thể ăn ráy trong ống tai và gây nhiễm trùng ống tai ngang và dọc.

Thực hiện theo kế hoạch điều trị rận tai của bác sĩ thú y. Bác sĩ thú y có thể khuyên bạn dùng thuốc không kê đơn chứa Pyrethrin. Thông thường, bạn có thoa thuốc Pyrethroid trong ống tai 1-2 lần mỗi ngày trong 10-14 ngày. Thoa Pyrethrin tại chỗ thường an toàn đối với chó vì thuốc rất khó ngấm vào máu.[11]

• khuẩn.
• Về lý thuyết, chó có nguy cơ bị ngộ độc nếu ăn thuốc Pyrethrin hoặc liếm thuốc từ tai của con chó được thoa thuốc. Dấu hiệu ngộ độc bao gồm tăng tiết nước bọt, run cơ, kích động và co giật trong trường hợp nặng. Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, bạn nên giữ chó trong một căn phòng tối và yên tĩnh để giúp chó bớt kích động và gọi điện xin bác sĩ thú y tư vấn.

Nhận biết và loại bỏ vật thể lạ

Chú ý khi chó gãi tai và nghiêng đầu. Mắc vật thể lạ như cỏ hoặc cỏ may trong ống tai là vấn đề thường gặp ở chó. Bạn nên chú ý dấu hiệu chó đột nhiên ngứa sau khi đi dạo hoặc chó đang bình thường bỗng dưng nghiêng đầu sang một bên và điên cuồng gãi tai sau khi đi dạo.

• Vật thể lạ như cỏ có thể di chuyển xuống ống tai chó và gây ngứa dữ dội. Chó có thể nghiêng đầu sang một bên nếu có vật thể lạ bên trong tai.

Đưa chó đến phòng khám thú y để loại bỏ vật thể lạ. Bạn không thể nhìn sâu vào trong tai của chó để tìm vật thể lạ. Vì ống tai có hình chữ "L" nên vật thể lạ có thể luồn vào sâu bên trong. Bác sĩ thú y cần dùng ống soi tai (dụng cụ có tác dụng phóng to và chiếu sáng) để nhìn sâu vào bên trong tai của chó. Bác sĩ thú y có thể gắp vật thể gây kích ứng ra khỏi tai bằng một cái kẹp đặc biệt dài gọi là kẹp sinh thiết.[12]

• Loại bỏ vật thể lạ thường không mất nhiều thời gian và không gây đau đớn cho chó.

Lời khuyên

• Không dùng thuốc không kê đơn tiêu chuẩn để điều trị nhiễm trùng cho chó khi chưa hỏi ý kiến của bác sĩ thú y. Khi bị nhiễm trùng, chó cần dùng thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn hoặc nấm. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh phải được sử dụng dưới sự kiểm soát nên không có bất kỳ một thuốc không kê đơn hay sản phẩm từ cửa hàng vật nuôi nào được phép chứa thành phần kháng sinh. Vì vậy thuốc không kê đơn có thể không có hiệu quả hoặc gây kích thích thêm cho chó.

Đồng tác giả: Pippa Elliott, MRCVS

Tham khảo

1. ↑ In vitro evaluation of topical biocide and antimicrobial susceptibility of Staphylococcus from dog. Valentine, Dew, Weese. Vet Dermatol. 2012 Dec 23(6):493-e95
2. ↑ Concentrated tea tree oil toxicosis in dogs and cats: 443 cases (2002-2012). Khan, McLean, Slater. J Am Vet Med Assoc.2014 Jan 1;244 (1): 95-9
3. ↑ The Veterinary Formulary. Yolande Bishop. Pharmaceutical Press. 4th edition.
4. ↑ Plumb's Veterinary Drug Handbook. Donald Plumb.
5. ↑ Plumb's Veterinary Drug Handbook. Donald Plumb.
6. ↑ http://www.vetstreet.com/care/my-pet-has-itchy-ears-whats-going-on
7. ↑ Small Animal Internal Medicine. Nelson & Couto. Mosby.
8. ↑ Small Animal Internal Medicine. Nelson & Couto. Mosby.
9. ↑ Small Animal Internal Medicine. Nelson & Couto. Mosby.
10. ↑ https://www.aspca.org/pet-care/dog-care/ear-mites
11. ↑ Poisoning due to Pyrethroids. Bradberry, Cage et al. Toxicology Review. 2005:24(2):93-106
12. ↑ http://www.vetstreet.com/care/my-pet-has-itchy-ears-whats-going-on