Cách Ghép Chữ Tiếng Trung Đơn Giản | Quy Tắc Ghép Từ Chính Xác

Cách ghép chữ tiếng Trung sẽ giúp bạn ghép từ tiếng Trung chuẩn và chính xác hơn. Chữ Trung Quốc không phải là những chữ cái Latinh mà là chữ tượng hình do tổ hợp 214 bộ thủ và các nét ghép lại tạo thành từ ghép. Vậy những chữ Hán này được ghép lại như thế nào, tổ hợp ra sao? Hôm nay hãy cùng trung tâm Hoa Ngữ Tầm Nhìn Việt học tiếng Trung tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết dưới đây nhé!

Xem thêm: Khóa học tiếng Trung online nâng cao kỹ năng giao tiếp hiệu quả.

Nội dung chính: 1. Từ ghép trong tiếng Trung là gì? 2. Cách ghép chữ tiếng Trung 3. Cách ghép các bộ trong tiếng Trung

1. Từ ghép trong tiếng Trung là gì?

Từ ghép tiếng Trung là từ gồm hai hay nhiều từ tố do tạo thành.

Từ tố có ý nghĩa gọi là từ căn, từ căn kết hợp với nhau gọi là từ phức hợp.

Ví dụ:

朋友	Péngyǒu	Bạn bè
照相机	Zhàoxiàngjī	Máy chụp hình
立正	Lìzhèng	Nghiêm
火车	Huǒchē	Xe lửa

Tìm hiểu ngay: Tiếng Trung sơ cấp.

• Từ căn có thêm liên hợp được gọi là từ phát sinh.

Ví dụ:

桌子	Zhuōzi	Bàn
花儿	Huā er	Bông hoa
阿姨	Āyí	Cô
木头	Mùtou	Gỗ

Xem ngay: Tổng hợp từ vựng tiếng Trung cơ bản.

• Từ tố là đơn vị bé nhất trong ngữ pháp, là thể kết hợp nghĩa âm bé nhất của ngôn ngữ.

Ví dụ:

Trong câu: “哥哥不吃白菜” thì từ tố trong câu gồm 6 từ là “哥”, “哥”, “不”, “吃”, “白” và “菜”, mỗi từ tố đều có cách đọc riêng và nghĩa âm riêng.

• Từ tố có 1 đặc điểm là không thể chia tiếp ra thành những phần nhỏ hơn nữa.

Ví dụ:

Từ tố “哥” nếu nói trên mặt ngữ âm thì có thể phân tiếp thành các đơn vị bé hơn nữa (Có thể chia thành thanh điệu, thanh mẫu và vận mẫu), tuy nhiên nếu nói theo mặt kết hợp nghĩa âm thì lại không được chia ra các đơn vị nhỏ hơn nữa.

• Các từ tố trong tiếng hán đại đa số đều là từ đơn âm tiết nhưng cũng có 1 số là song hoặc đa âm tiết.

Ví dụ:

咖啡	Kāfēi	Cà phê
葡萄	Pútáo	Nho
奥林匹克	Àolínpǐkè	Olimpic
巧克力	Qiǎokèlì	Sô cô là

• Có 1 số lớn từ tố là từ ngoại lai.
• Từ tố có công dụng là cấu thành nên từ.
• Có ba phương thức kết hợp từ căn tạo thành từ ghép là: Phương thức phức hợp, phương thức phụ gia, phương thức trùng điệp.

CÓ THỂ BẠN MUỐN BIẾT

Học tiếng Trung tại VVS

Bảng chữ cái tiếng Trung

Cách viết tiếng Trung trên điện thoại

2. Cách ghép chữ tiếng Trung

Để tạo ra một chữ Hán ngữ Trung Quốc, có rất nhiều phương thức ghép khác nhau. Hãy tham khảo ngay ở bên dưới bạn nhé!

1. Ghép chữ phương thức phức hợp

Từ ghép được tạo thành bởi phương thức phức hợp có 5 kiểu khác nhau:

• Kiểu liên hợp: Loại từ này do hai từ căn có quan hệ ngang hàng hợp thành.

Ví dụ:

道路	Dàolù	Con đường
政府	Zhèngfǔ	Chính phủ
动静	Dòngjìng	Động tĩnh
堅持	Jiānchí	Kiên trì
国家	Guójiā	Quốc gia

• Kiểu chính phụ: Loại từ ghép này được kết hợp theo kiểu chính phụ, từ căn phụ đứng trước có chức năng hạn chế hoặc bổ sung ý nghĩa cho từ căn chính phía sau.

Ví dụ:

白班	Báibān	Ca ngày
电铃	Diànlíng	Chuông điện
电话	Diànhuà	Điện thoại
汽车	Qìchē	Ô tô
火车	Huǒchē	Xe lửa

• Kiểu bổ sung: Ở loại từ ghép này, từ căn phụ đứng sau có chức năng bổ sung ý nghĩa cho từ căn chính ở phía trước.

Ví dụ:

留下	Liú xià	Lưu lại
提高	Tígāo	Nâng cao
病人	Bìngrén	Người bệnh
书本	Shūběn	Sách vở
身上	Shēnshang	Trên người

• Kiểu động tân: Từ căn đứng phía sau chịu sự chi phối của từ căn đứng trước.

Ví dụ:

注意	Zhùyì	Chú ý
行動	Xíngdòng	Hành động
关心	Guānxīn	Quan tâm.
考慮	Kǎolǜ	Cân nhắc, xem xét
放心	Fàngxīn	Yên tâm

• Kiểu chỉ vị: Từ căn đứng trước là chủ, từ căn đứng sau là vị.

Ví dụ:

太阳	Tàiyáng	Mặt trời
博士	Bóshì	Tiến sĩ
月亮	Yuèliàng	Trăng
小孩	Xiǎohái	Trẻ em
年轻	Niánqīng	Trẻ tuổi

2. Ghép chữ phương thức phụ gia

Từ ghép theo phương thức phụ gia là do từ căn đi kèm với tiền tố hoặc hậu tố tạo thành.

Tiền tố, hậu tố là những từ tố không có ý nghĩa thực, gọi là “ từ tố hư “.

• Thêm tiền tố: Tiền tố được thêm vào trước từ căn. Những tiền tố thường gặp là: 第，老，小，初，非，准，可。。。

Ví dụ:

老陈	Lǎo chén	Anh Trần
可悲	Kěbēi	Buồn, bi thương
可爱	Kě ài	Dễ thương, đáng yêu
小王	Xiǎo Wáng	Tiểu Vương
第一	Dì yī	Thứ nhất

• Thêm hậu tố: Hậu tố sẽ thêm vào sau từ căn. Một số hậu tố thường gặp gồm: 子，儿，头，者，性，家，员。。。

Ví dụ:

桌子	Zhuōzi	Cái bàn
队员	Duìyuán	Đội viên
花儿	Huār	Hoa
妻子	Qīzi	Người vợ
工作者	Gōngzuò zhě	Nhân viên công tác

3. Ghép chữ phương thức trùng điệp

Từ ghép theo phương thức trùng điệp là loại từ do từ căn lặp lại tạo thành.

Ví dụ:

哥哥	Gēgē	Anh trai
太太	Tàitài	Bà
明明	Míngmíng	Rõ ràng
想想	Xiǎng xiǎng	Suy nghĩ
常常	Chángcháng	Thường thường

4. Một số từ ghép thông dụng

Bản thân	自己	Zìjǐ
Bắt đầu	开始	Kāishǐ
Bây giờ	现在	Xiànzài
Bọn họ	他们	Tāmen
Bởi vì	因为	Yīnwèi
Các bạn	你们	Nǐmen
Cái gì, hả	什么	Shén me
Cám ơn	谢谢	Xièxiè
Cảm thấy	觉得	Juédé
Cần, yêu cầu	需要	Xūyào
Có thể	可以	Kěyǐ
Có thể, khả năng	可能	Kěnéng
Công việc	工作	Gōngzuò
Cùng nhau	一起	Yīqǐ
Cho nên	所以	Suǒyǐ
Chúng tôi	我们	Wǒ men
Đã, rồi	已经	Yǐjīng
Đồ vật	东西	Dōngxī
Đứng dậy, vùng lên	起来	Qǐlái
Giống nhau	一样	Yīyàng
Hiểu, biết	知道	Zhī dào
Không có	没有	Méiyǒu
Một cái	一个	Yīgè
Nên	应该	Yīnggāi
Nếu như	如果	Rúguǒ
Nói với	告诉	Gàosù
Như vậy	这样	Zhèyàng
Như vậy	这么	Zhème
Nhưng mà	但是	Dànshì
Ở đây	这里	Zhèlǐ
Sao, như thế nào	怎么	Zěnme
Sau đó	然后	Ránhòu
Sự việc	事情	Shìqíng
Tiên sinh	先生	Xiānshēng
Thích	喜欢	Xǐhuān
Thời gian	时间	Shíjiān
Thời gian, lúc	时候	Shíhòu
Trẻ con	孩子	Háizi
Vấn đề, câu hỏi	问题	Wèntí
Việc này	这个	Zhège

3. Cách ghép các bộ trong tiếng Trung

Trong tiếng Trung Quốc có 214 bộ thủ, mỗi bộ thủ đều mang một nét riêng và ý nghĩa riêng. Khi ghép lại các bộ thủ để tạo thành một chữ Hán ngữ có những quy tắc sau, hãy ghi nhớ lại nhé!.

Bộ thủ được ghép bởi 6 phép chữ cơ bản (Lục thử) bao gồm: Tượng Hình, Chỉ Sự, Chuyển Chú, Giả Tá và hai loại phổ biến đó là Hình Thanh và Hội Ý. Xem chi tiết hơn tại Cách viết chữ Hán cụ thể là.

1. Hình Thanh

Bao gồm hai bộ phận là biểu âm và biểu nghĩa, vị trí của hai bộ phận này là không cố định. Chiếm 80% toàn bộ chữ Hán.

• Âm bên trái, nghĩa bên phải:

Ví dụ:

Chữ 期 / qī /: Kì = 其 / qí / + 月 / yuè /, chữ 期 được tạo nên từ bộ Kì ở bên trái (Chữ 其 có vai trò làm biểu âm, tạo nên âm “qi” cho chữ 期), và bên phải là bộ Nguyệt (Để chỉ nghĩa, vì trăng mọc theo chu kì một tháng 1 lần).

• Âm bên phải, nghĩa bên trái:

Ví dụ:

Chữ 味 / wèi /: Nếm thử = 口 / kǒu / + 未 / wèi /, chữ 味 được tạo nên từ bộ Vị ở bên phải (Chữ Vị giữ vai trò là biểu âm, tạo nên âm “wei” cho chữ 味), và bên trái là bộ Khẩu (Để chỉ nghĩa, vì khi nếm cần phải dùng miệng, nên có bộ Khẩu).

• Trên hình dưới thanh:

Ví dụ:

Chữ 爸 / bà /: Bố = 父 / fù / + 巴 / bā /, chữ 爸 được tạo nên từ bộ Phụ ở bên trên (Để chỉ nghĩa là cha) và chữ Ba ở bên dưới (Có chức vụ biểu âm, tạo nên âm “ba” cho chữ 爸).

• Dưới hình trên thanh:

Ví dụ:

Chữ 型 / xíng /: Hình, mô hình = 刑 / xíng / + 土 / tǔ /, chữ 型 được tạo nên bởi bộ Hình ở bên trên (Có chức vụ là biểu âm, tạo nên âm “xing” cho chữ 型) và bộ Thổ ở bên dưới.

• Trong hình ngoài thanh:

Ví dụ:

Chữ 问 / wèn /: Hỏi = 门 /mén/ +口 / kǒu /, chữ 问 được tạo nên bởi bộ Môn bao bên ngoài và bộ Khẩu ở bên trong (Giữu chức vụ là biểu âm, tạo nên âm “en” cho chữ 问), bên trong bộ Khẩu biểu thị liên quan tới hoạt động nói.

• Ngoài hình trong thanh:

Ví dụ:

Chữ 阁 / gé /: Các = 门 /mén/ + 各 / gè/, chữ 阁 được tạo nên từ bộ Môn bao bên ngoài và bộ Các ở bên trong (Tạo nên âm “ge” cho chữ 阁).

2. Hội Ý

Hội ý là dùng ý nghĩa của hai hoặc nhiều bộ thủ ghép lại với nhau, lấy ý nghĩa của các bộ thủ này kết hợp lại thành nghĩa cho từ Hán mới.

Ví dụ:

• Chữ 森 / sēn /: Lâm (Có nghĩa rừng), chữ này gồm 3 chữ 木 / mù / ghép lại, có nghĩa là 3 cái cây ghép lại thành một rừng cây.
• Chữ 武 / wǔ /: Vũ (Hay Võ) = vũ / võ (Lực). Chữ này gồm chữ 止 chỉ = dừng lại + 戈 qua = ngọn giáo => dùng vũ lực ngăn cấm điều bạo ngược, chỉnh đốn sự rối loạn.
• Chữ 休 / xiū /: Hưu (Ngừng, nghỉ ngơi). Chữ này gồm chữ Nhân 亻 (Người) và chữ Mộc 木 (Cây) ghép lại, người tựa vào gốc cây nghỉ ngơi.
• Chữ 明 / míng /: Minh (Sáng rõ). Chữ này gồm chữ Nhật 日 và chữ Nguyệt 月 ghép lại, mặt trời và mặt trăng ghép lại tạo nên ánh sáng.
• Chữ 从 / cóng /: Tòng (Theo, đi theo, từ…). Chữ này gồm 2 chữ Nhân ghép lại, một người đi theo sau một người.
• Chữ 泪 / lèi /: Lệ (Nước mắt). Chữ này gồm bộ ba chấm thủy (Biểu thị cho nước) và bộ Mục (Mắt) ghép lại thành, nghĩa là nước chảy từ mắt ra, là nước mắt.
• Chữ 尘 / chén /: Bụi. Chữ này gồm bộ Tiểu (Nhỏ) và bộ Thổ (Đất) ghép lại, đất nhỏ có nghĩa là bụi.

Trung tâm Hoa Ngữ Tầm Nhìn Việt hy vọng với chủ đề cách ghép từ tiếng Trung sẽ giúp cho bạn đặc biệt là người mới bắt đầu học một tài liệu bổ ích. Cảm ơn bạn đã dành thời gian xem tài liệu, chúc bạn học tiếng Trung thật tốt.

Xin hãy liên hệ trung tâm Hoa Ngữ Tầm Nhìn Việt ngay để tham khảo các khóa học tiếng Trung online, lớp luyện thi HSK, giao tiếp từ cơ bản tới nâng cao cho học viên.

5/5 - (17 bình chọn) Ngo Thi Lam

Elizabeth Ngo ( Ngô Thị Lấm ) Đồng sáng lập Ngoại Ngữ Tầm Nhìn Việt. Mang hoài bão giúp thế hệ trẻ Việt Nam có thể mở ra cánh cửa về nghề nghiệp và tiếp thu những tri thức của bạn bè trên thế giới. Ngoài phụ trách việc giảng dạy, cô Elizabeth Ngo còn là chuyên gia tư vấn hướng nghiệp cho các bạn trẻ theo đuổi các ngành ngôn ngữ Anh, Trung, Nhật, Hàn, Tây Ban Nha.