Cách Nhận Biết Bugi ô Tô Bị Hỏng

Bugi ô tô bị hỏng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến động cơ khiến xe hao xăng, khó khởi động, động cơ bị rung… Lúc này cần phải thay bugi ngay.

Công dụng của bugi ô tô

• Bugi là thiết bị cung cấp dòng điện từ hệ thống đánh lửa giúp tạo ra tia lửa điện để đốt cháy hỗn hợp khí và nhiên liệu trong buồng đốt xi lanh động cơ. Hỗn hợp khí và nhiên liệu được bugi đánh lửa sẽ làm tăng áp suất làm cho piston chuyển động và tác dụng lên trục khuỷu. Điều đó tạo ra chuyển động quay của động cơ ô tô.

• Với động cơ xăng, để tạo ra lửa cần 3 yếu tố: oxy, nhiên liệu và nhiệt. Khi xi lanh thực hiện hành trình nạp, nó sẽ hút không khí vào bao gồm cả oxy. Động cơ có hệ thống phun nhiên liệu trực tiếp. Bugi giúp sinh nhiệt. Kết quả là hỗn hợp nhiên liệu bị khóa lại để sinh công giúp động cơ chuyển động.

• Bugi cung cấp nhiệt dưới dạng tia lửa điện nhỏ. Tia lửa điện này có điện áp từ 5 kV - 45 kV (tùy theo xe) được tạo ra từ bugi dưới sự điều khiển của mô-đun điều khiển động cơ (ECM). Tia lửa điện sinh ra do các điện tích nhảy giữa hai cực của bugi. Nhiệt lượng tỏa ra từ 4.700 đến 6.500 độ C giúp đốt cháy hỗn hợp không khí - nhiên liệu, từ đó đẩy piston giúp trục khuỷu chuyển động.

Cấu tạo của bugi ô tô

Trong buồng đốt của động cơ ô tô, bugi phải hoạt động ở áp suất nén đến 50 kg/cm2 và nhiệt độ môi trường là 2.500 ° C. Do đó bugi cần phải có độ bền cao, đạt được áp suất và khả năng chịu nhiệt lớn.

Điện cực trung tâm và điện cực tiếp đất

Điện cực trung tâm và đầu điện cực nhô ra là nơi tạo ra tia lửa điện. Điện cực trung tâm thường có lõi bằng đồng, đầu điện cực được làm bằng hợp kim như Niken, Bạch kim hoặc Iridi. Bugi có điện cực vuông và nhọn dễ phóng điện hơn. Tuy nhiên, qua quá trình sử dụng, điện cực sẽ bị mòn, biến dạng thành hình tròn, khó đánh lửa. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải thay bugi định kỳ. Khoảng trống giữa hai điện cực càng nhỏ thì sự tản nhiệt càng nhanh. Ngược lại, khe hở càng lớn thì khả năng tản nhiệt càng kém. Bên trong điện cực trung tâm chứa một điện trở được nối với đầu ta của cuộn dây đánh lửa hoặc từ trường bằng một dây dày cách điện.

Vỏ cách điện

Bugi cần có vỏ bọc cách điện để đảm bảo không bị rò rỉ điện áp cao. Chất liệu vỏ cách điện cho bugi ô tô thường là gốm oxit nhôm có độ bền cao, chịu nhiệt tốt, truyền nhiệt tốt. Trên bề mặt của vỏ cách điện, tại vị trí đầu ti tiếp xúc với nắp bugi, người ta thường thiết kế các nếp nhăn có dạng gợn sóng. Vết nhăn này có tác dụng ngăn cản sự phóng điện cao áp, nhằm tránh làm giảm nghiêm trọng hiệu suất đánh lửa trong buồng đốt.

Các loại bugi ô tô

Nếu căn cứ vào khả năng tản nhiệt của bugi, người ta chia bugi thành 2 loại bugi nguội và nóng.

• Bugi nguội thường dùng cho động cơ có tỷ số nén cao (phân khối lớn), xe thường xuyên phải vận hành đường dài, tải trọng lớn ...

• Bugi nóng thường dùng cho động cơ có tỷ số nén thấp (phân khối nhỏ), xe đi quãng đường ngắn, tốc độ thấp, trọng lượng nhẹ ...

Khá khó để phân biệt hai loại bugi này vì chúng có hình thức bên ngoài khá giống nhau. Cách để nhận biết sự khác biệt là nhìn vào chỉ số nhiệt. Nếu chỉ số nhiệt thấp, đó là bugi nóng. Ngược lại, chỉ số nhiệt lớn là bugi lạnh.

Nếu căn cứ vào chất liệu làm điện cực, bugi được chia thành các loại sau:

• Bugi đồng (Nickel)

Đồng là vật liệu cơ bản cho điện cực của bugi. Trong đó điện cực trung tâm được làm bằng Nikel (Niken). Tuổi thọ của bugi bằng đồng thường là 16.000 - 32.000 km.

Ưu điểm: Phù hợp với các dòng xe cũ, chạy tốt trong điều kiện tăng áp, giá thành rẻ.

Nhược điểm: Tuổi thọ ngắn, cần thêm điện áp.

• Bugi bạch kim (Platinum)

Bạch kim (Platinum) là chất trơ, khó bị ăn mòn ngay cả ở nhiệt độ cao. Tuổi thọ của bugi bạch kim thường từ 80.000 - 140.000 km.

Ưu điểm: Tuổi thọ lâu hơn so với bugi bằng đồng, ít bị tích tụ carbon.

Nhược điểm: Đắt hơn bugi bằng đồng.

• Bugi Iridium

Iridi là kim loại quý, độ cứng gấp nhiều lần Platinum, khả năng chịu đựng trong điều kiện khắc nghiệt, đánh lửa tốt do bộ đánh lửa nhỏ… Tuổi thọ của bugi Iridi thường từ 150.000 - 240.000 km.

Ưu điểm: Tuổi thọ dài nhất, sử dụng điện áp thấp, hiệu suất đốt cháy cao.

Nhược điểm: Giá cao, động cơ đã sử dụng bugi Iridium thì không nên sử dụng bugi khác.

Bao nhiêu km thì vệ sinh và thay bugi ô tô?

Theo nhiều lời khuyên từ các chuyên gia, bạn nên thay bugi ô tô sau 40.000 - 100.000 km vận hành. Tuy nhiên, khó có con số chính xác về thời điểm cần thay bugi ô tô. Vì tuổi thọ của bugi sẽ phụ thuộc vào từng loại bugi, mức độ hoạt động, điều kiện vận hành và chế độ bảo dưỡng. Cách tốt nhất để biết khi nào cần thay bugi ô tô là kiểm tra, bảo dưỡng và vệ sinh bugi ô tô định kỳ sau mỗi 20.000 km. Kiểm tra và vệ sinh bugi định kỳ không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ của bugi, biết khi nào nên thay bugi mới mà còn giúp động cơ luôn hoạt động ở trạng thái tốt nhất. Vì thông qua tình trạng của bugi, người ta có thể đánh giá được tình trạng của động cơ. Bên cạnh đó, nếu chưa đến thời hạn kiểm tra định kỳ mà động cơ xe có dấu hiệu bất thường thì cũng cần kiểm tra lại bugi. Vì rất có thể bugi đã yếu, hết hạn sử dụng và cần phải thay thế.

Các hiện tượng bugi bị yếu và có vấn đề

Vì đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh công của động cơ nên nếu bugi hỏng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hiệu suất của động cơ. Sau đây là những dấu hiệu cho thấy bugi bị yếu và có vấn đề:

Xe ô tô bị hao xăng

Nếu thấy xe hao xăng hơn bình thường thì rất có thể bugi đang gặp vấn đề. Vì khi bugi bị lỗi, ECM động cơ sẽ không thể kiểm soát được cường độ tia lửa hay lượng oxy để châm thêm mức nhiên liệu phù hợp. Điều này làm cho quá trình đốt cháy kém hiệu quả hơn.

Xe ô tô đề khó nổ/không nổ

Khi động cơ lạnh sẽ khó xác định thời điểm đánh lửa chính xác. Vì khi người lái khởi động xe, ECM sẽ phải đổ thêm nhiên liệu để hơi nước bị giữ lại trong xi lanh được giải phóng hoàn toàn. Điều này làm cho bugi bị mòn, khó đánh lửa hơn bình thường. Đây là nguyên nhân khiến xe khó nổ, thậm chí không nổ.

Động cơ yếu

Khi người lái đạp ga để tăng tốc xe, ECM sẽ điều khiển các bugi tạo ra tia lửa mạnh để đốt cháy nhiều nhiên liệu hơn, sinh nhiều công hơn. Tuy nhiên, nếu bugi yếu, hỏng, bị lỗi… thì có thể tia lửa không đủ mạnh. Điều này làm cho động cơ có vẻ yếu hơn bình thường.

Động cơ phản hồi chậm

Khi người lái đạp ga để tăng tốc xe, ECM sẽ điều khiển bugi tạo ra tia lửa điện. Nhưng nếu có vấn đề với bugi, quá trình tạo tia lửa có thể bị trì hoãn. Điều này gây ra phản ứng động cơ chậm và trong một số trường hợp, động cơ đột ngột tăng vọt.

Động cơ rung nhiều ở chế độ nghỉ

Xe bị bệnh rần máy và ga không đều, có tiếng kêu lạ… là một trong các dấu hiệu cho thấy bugi của xe gặp vấn đề.

Xe báo đèn Check Engine

Đèn Check Engine là đèn báo lỗi động cơ. Khi động cơ hoặc một số bộ phận liên quan gặp bất kỳ vấn đề gì, đèn Check Engine sẽ sáng để thông báo cho người lái. Nếu bạn thấy đèn Check Engine nhấp nháy, rất có thể bugi bị lỗi.

Cách nhận biết bugi ô tô bị hư hỏng

• Cách tốt nhất để nhận biết bugi ô tô bị hư hỏng là kiểm tra trực tiếp tình trạng của bugi. Khi tháo bugi để kiểm tra, hãy dùng khăn mềm sạch để lau khu vực xung quanh chân cắm của bugi. Dùng vòi xịt khô để làm sạch tất cả các chất bẩn tích tụ trong nồi bugi. Đừng quên ngâm các nan hoa trong xăng. Không bao giờ làm nứt hoặc làm vỡ chất cách điện.

• Quan sát màu sắc và kích thước khe hở bugi là cách nhận biết bugi ô tô có bị hư hỏng hay không. Qua đây bạn có thể đánh giá chính xác tình trạng bugi của xe.

Các dấu hiệu bugi bị hỏng cần thay mới

• Khe hở bugi lớn: Đây là dấu hiệu cho thấy bugi đã bị mòn nhiều. Vì khi bugi càng mòn thì khe hở giữa các bugi sẽ càng lớn. Khe hở bugi cho phép chỉ khoảng 7-12 mm. Nếu vượt quá giới hạn này, bugi đã bị mòn và cần được thay thế.

• Cực âm của bugi bị mòn, các góc bo tròn: Cực âm bị mòn, các góc dễ bị bo tròn nhất là dấu hiệu của việc mòn nhiều và cần được thay thế. Bugi mới rất vuông vắn, các góc nhọn hơn để đánh lửa tốt hơn. Cực âm càng mòn, các góc càng tròn thì khả năng đánh lửa càng ít..

• Vỏ sứ của bugi bị vỡ: Vỏ sứ của bugi bị vỡ có thể do tác động của lực do lắp đặt không đúng cách.

• Bugi bị gỉ sét: Bugi bị gỉ có thể do lâu ngày không được vệ sinh cặn bẩn. Bugi bị gỉ sẽ dễ mất khả năng đánh lửa muộn và làm giảm công suất động cơ.

• Bugi bị chảy: Bugi bị chảy là dấu hiệu cho thấy bugi đã bị hỏng và cần được thay thế. Ngoài ra, đây cũng là dấu hiệu cho thấy động cơ xe đang gặp vấn đề như xăng kém chất lượng, bugi bị lỗi….

Cách nhìn màu bugi để đoán bệnh ô tô

Tình trạng bugi nói lên rất nhiều điều về tình trạng hoạt động của động cơ. Nói cách khác, thông qua bugi chúng ta có thể phần nào phán đoán được tình trạng của động cơ, động cơ xe có gặp vấn đề gì hay không.

Cách nhìn màu sắc của bugi để chẩn đoán bệnh như sau:

• Bugi màu đỏ gạch, vàng nâu: Bugi hoạt động bình thường, có mức nhiên liệu được pha với tỷ lệ thích hợp, hệ thống đánh lửa hoạt động tốt, bugi sử dụng đúng dải nhiệt độ.

• Bugi đầu đen: Bugi đầu đen có 2 trường hợp khô và ướt. Nếu bugi đen bị khô nguyên nhân chủ yếu là do nhiên liệu chưa được đốt hết do lọc gió bị bẩn, mòn piston, hỏng máy xăng ... Nếu bạn nhìn thấy bugi đen ở phía trước xe có hiện tượng ống xả màu đen thì rất có thể xe đang chạy ở trạng thái giàu nhiên liệu. Nên vệ sinh lọc gió, chỉnh bugi cho phù hợp với bộ chế hòa khí. Đầu bugi bị đen cũng là dấu hiệu cho thấy lõi bugi đã hết hạn sử dụng.

• Nếu bugi đen bị ướt thường là do có nhiều muội than. Nguyên nhân là do dầu vào xilanh và dầu bị cháy tạo ra một lớp muội đen. Nếu xảy ra lỗi này, cần kiểm tra thành xylanh, vòng xéc măng xem có bị gãy, nứt, lắp sai vị trí hay không.

• Bugi màu trắng: Bugi màu trắng là dấu hiệu cho thấy động cơ quá nóng. Nguyên nhân có thể là do loại bugi được chọn không phù hợp với động cơ xe, dẫn đến đánh lửa dưới mức tối ưu. Ngoài ra, cũng có thể do động cơ bị trục trặc, thiếu xăng.

• Bugi bị chảy cực trung tâm: Cực tâm của bugi ô tô bị chảy một phần hoặc toàn bộ, nứt vỏ sứ là hiện tượng bugi bị quá nhiệt. Cho biết khoảng nhiệt không hợp lý trong quá trình đánh lửa. Nguyên nhân có thể do cặn cháy trong buồng đốt, xăng kém chất lượng, bô bin hỏng… Bugi bị nóng chảy cực trung tâm sẽ gây đánh lửa kém, làm giảm công suất động cơ.

• Bugi bị nóng chảy ở cả 2 cực: Bugi ô tô bị nóng chảy ở 2 cực và bị dính chất lạ, thường là do quá nhiệt. Nguyên nhân có thể đến từ việc sử dụng xăng kém chất lượng, xilanh có vấn đề, có nhiều cặn bẩn trong buồng đốt, v.v.

Bugi ô tô loại nào tốt?

Có rất nhiều loại bugi xe hơi có sẵn. Về tản nhiệt thì có bugi nóng và bugi nguội. Về chất liệu chế tạo điện cực thì có bugi Niken, bugi bạch kim, bugi Iridium… Để biết chính xác loại bugi nào nên mua thay cho xe, bạn cần tham khảo loại bugi đang sử dụng cho động cơ ô tô của bạn. Vì bugi cao cấp chưa chắc đã tốt. Điều quan trọng là chọn loại bugi phù hợp với động cơ. Chủ xe có thể tham khảo sách hướng dẫn sử dụng xe hoặc nhờ chuyên gia của hãng xe để chọn loại bugi phù hợp.

Về thương hiệu, hầu hết các hãng xe đều sử dụng bugi riêng và cung cấp bugi mang thương hiệu riêng như Toyota, Honda, Kia, Hyundai, Mazda ... Tuy nhiên, ngoài loại bugi của xe, người dùng cũng có thể lựa chọn bugi của các hãng sản xuất phụ tùng ô tô nổi tiếng như Denso (Nhật Bản), Bosch (Đức) ... đặc biệt là hãng sản xuất bugi lâu đời NGK (Nhật Bản).

Giá bán bugi ô tô

Giá bugi ô tô sẽ phụ thuộc vào loại vật liệu làm điện cực và hãng sản xuất. Xét về chất liệu làm điện cực thì giá của bugi Niken là thấp nhất, tiếp đến là bugi bạch kim và cuối cùng là bugi Iridium. Trong đó phổ biến nhất hiện nay là bugi Iridium. Về thương hiệu sản xuất, giá bugi ô tô chính hãng giữa các thương hiệu nước ngoài và các hãng xe không có sự chênh lệch quá nhiều. Giá bugi Iridium hiện nay dao động từ 800.000 - 1.200.000 đồng/bộ 4 bugi.

>> Tìm hiểu thêm:

Phụ tùng động cơ