Cách Nuôi Cá Chép Cảnh Sinh Sản

Kỹ thuật nuôi cá chép sinh sản tự nhiên trong ao hiệu quả

Theo các chuyên gia của ECOCLEAN, loài cá chép thuần chủng có thể tự sinh sản trong ao. Nhưng, phần lớn các ao nuôi hiện nay thường chọn nuôi giống cá lai tạp nên ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất và sản lượng cá khi thu hoạch. Mặt khác, những trại cá giống thường không chú tâm nhiều đến việc sản xuất cá chép giống vì tốn nhiều chi phí và diện tích ao. Vì thế, nếu bà con cần nắm vững kỹ thuật nuôi cá chép sinh sản tự nhiên theo đúng các yêu cầu dưới đây thì có thể chủ động trong việc sản xuất và chọn lựa con giống lượng, tăng năng suất nuôi trồng.

Nội dung chính Show

• Kỹ thuật nuôi cá chép sinh sản tự nhiên trong ao hiệu quả
• a) Chọn thời điểm cho cá chép sinh sản tự nhiên
• b) Chọn cá thích hợp cho sinh sản tự nhiên
• c) Chọn địa điểm và chuẩn bị ổ cho cá chép sinh sản tự nhiên
• [ Video ] Cận cảnh cách nhân giống cá chép Koi Nhật Bản
• Cách kiểm tra độ thành thục của cá chép như thế nào?
• Cách phối màu để cho màu sắc của cá sau này đẹp?
• Kỹ thuật cho cá chép đẻ tự nhiên trong ao
• 1. Phải biết phân biệt giới tính
• Video liên quan

a) Chọn thời điểm cho cá chép sinh sản tự nhiên

Cá chép giao phối và sinh sản ở những khu vực ven bờ, nơi có nhiều rong bèo để trứng bám vào. Ảnh minh họa.

Mùa thu và mùa xuân là thời điểm cá chép giao phối và sinh sản nhiều nhất trong năm, nhưng người dân thường cho cá chép sinh sản vào mùa xuân bởi thời điểm này trứng thường nhiều và tốt. Trong tự nhiên, vào những ngày mưa rào, bà con có thể dễ dàng quan sát thấy từng đàn cá chép bơi vào ven sông hoặc đầm ao nơi có nhiều rong bèo để sinh sản. Dựa vào những điều này các chuyên gia đã nghiên cứu và tạo ra các điều kiện thuận lợi để cá chép nuôi cá thể sinh sản tự nhiên. Tuy vậy, cần lưu ý:

- Chọn cá bố mẹ khỏe mạnh, không bệnh tật, toàn thân trơn bóng, không rách vây, không trớt vảy,…;

- Trứng cá phải căng tròn và rời. Sẹ cá phải trắng và đặc, khi vuốt xuôi hai bên bụng cá thấy sẹ trắng chảy ra như sữa;

- Nhiệt độ nước thích hợp để kích thích cá chép sinh sản trong khoảng 18-25 độ C, nếu nhiệt độ xuống thấp hơn 18 độ C cá sẽ không sinh sản. Theo kinh nghiệm của nhiều bà con thì vào những ngày đầu xuân có khí hậu ấm áp, tiếng ếch nhái kêu inh ỏi là hôm ấy cá chép đẻ tốt. Chính vì thế bà con cần chú ý theo dõi sát các thông tin dự báo thời tiết trước để lựa chọn ngày thích hợp cho cá chép sinh sản.

b) Chọn cá thích hợp cho sinh sản tự nhiên

- Kiểm tra cá mẹ: Theo kinh nghiệm của nhiều trại cá chép giống cho biết khi sắp đẻ bụng cá sẽ to kềnh, khi lật ngửa cá lên sẽ thấy giữa bụng có một vết hằn lõm vào kéo dài từ vây ngực đến tận hậu môn, khi sờ vào thấy bụng mềm, da bụng mỏng (nhất là phía cuối), lỗ sinh dục đỏ thẫm và hơi lồi.

Để nhận biết cá chép mẹ có thể cho sinh sản hay chưa bà con kiểm tra bằng cách vuốt nhẹ thành bụng, nếu thấy:

+ Trứng có màu vàng sẫm chảy ra, trứng rời thành từng cái nghĩa là trứng đã già. Khi đó có thể cho cá sinh sản ngay;

+ Trứng có màu vàng đục hoặc màu vàng xanh dính vào nhau thành từng chùm thì đó là trứng còn non, chưa nên cho sinh sản ngay;

+ Cá có bụng to quá mức bình thường và bành ra như bụng cóc, khi sờ vào thấy mềm nhão thì cá sẽ rất khó đẻ bởi cá đã thoái hóa;

- Kiểm tra cá bố: nếu vuốt nhẹ hoặc cầm mạnh cá sẽ thấy tinh dịch cũng chảy ra, có màu trắng như nước vo gạo và đặc sền sệt như sữa hộp. Trong một số trường hợp tinh dịch vẫn có màu trăng nhưng không đặc quánh là sẹ còn non;

Trứng cá có màu vàng sẫm là có thể cho cá sinh sản ngay đợt đầu. Ảnh minh họa.

Sau khi kiểm tra, thấy cá đạt yêu cầu thì chuẩn bị ổ và chờ khi thời tiết thuận lợi thì bắt cá cho vào để bắt đầu sinh sản. Nên nhớ cá chép là loài thụ tinh ngoài (nghĩa là tinh dịch của cá đực phóng vào nước, tinh trùng sẽ tự bơi tìm trứng để thụ tinh) nên nếu lượng tinh trùng ít sẽ không đảm bảo cho việc thụ tinh. Vì thế, bà con có thể nuôi ghép 1 cá cái với 2 cá đực hoặc 2 cá cái với 3 cá đực để tăng tỷ lệ thành công.

c) Chọn địa điểm và chuẩn bị ổ cho cá chép sinh sản tự nhiên

Trứng cá chép có một lớp màng nhầy và có độ bám dính vào các loại rong bèo, vì thế người ta thường chọn các loại xơ mềm (loại có nhiều lông) khi làm ổ cho cá chép sinh sản để trứng dễ bám. Song, phổ biến nhất là loại bèo tây.

Bà con có thể chọn ao hồ hoặc ruộng để làm tổ cho cá sinh sản. Trong đó:

- Nếu chọn ao: diện tích ao tùy thuộc vào số lượng cá đẻ nhiều hay ít, ao có đáy trơ hoặc cát pha sét. Ao phải được tẩy dọn kỹ trước khi thả cá. Nguồn nước đưa vào ao phải sạch, không bị ô nhiễm, không bị nhiễm mặn, bón chế phẩm sinh học trong nuôi trồng thủy sản để xử lý nước ao,… Mực nước thích hợp sâu khoảng 1m;

- Nếu chọn ruộng: diện tích ao khoảng 150-200m2, đất đáy pha cát, chủ động được nguồn nước. Trước khi cho cá chép vào sinh sản phải cày bừa sang phẳng và phơi đáy ruộng. Bờ ruộng phải được đắp cao hơn mực nước và có máng dẫn nước, cửa cống dẫn phải có chắn để ngăn cá tạp bơi vào ruộng,…;

Trên đây là những kỹ thuật nuôi cá chép sinh sản tự nhiên hiệu quả đã được rất nhiều bà con áp dụng. Trước thực trạng con giống tự nhiên khang hiếm như hiện nay, nuôi cá chép sinh sản tự nhiên được xem là giải pháp giúp duy trì giống nòi cho loài chép trắng thuần Việt. Chúc bà con vụ mùa thành công!

Nguồn: EcoClean t/h.

[ Video ] Cận cảnh cách nhân giống cá chép Koi Nhật Bản

Tìm theo từ khóa: kỹ thuật nuôi cá chép sinh sản tự nhiên hiệu quả cao , kỹ thuật nuôi cá chép , nghề nuôi cá

Tweet

Cách kiểm tra độ thành thục của cá chép như thế nào?

Đối với cá cái: lật ngửa bụng cá, chọn những con bụng to, da bụng mềm đều, lỗ sinh dục sưng và có màu ửng hồng, trứng có độ rời cao, nếu vuốt nhẹ bụng cá từ ngực trở xuống cá tiết ra vài trứng. Cá đực: chọn những con có tinh dịch màu trắng sữa, kiểm tra bằng cách vuốt nhẹ phần bụng gần lỗ sinh dục. Tuy nhiên, không nên vuốt nhiều lần vì cá sẽ mất nhiều tinh dịch ảnh hưởng đến tỉ lệ thụ tinh.

Cách phối màu để cho màu sắc của cá sau này đẹp?

Cá bố mẹ đều có màu gấm vàng hay màu gấm bạc cho sinh sản riêng và không phối sinh sản với các màu sắc khác, để có được thế hệ cá con có màu sắc chủ yếu như cá bố mẹ. Cá bố mẹ tương đối có hai màu trên thân là đỏ, đen hay trắng, đen hay đỏ, trắng được cho sinh sản chung với cá có ba màu đỏ, đen, trắng sẽ cho cá con màu sắc phong phú hơn.

Originally posted 2014-09-13 00:37:39.

Kỹ thuật cho cá chép đẻ tự nhiên trong ao

Phạm Văn Trang (Viện nghiên cứu NTTS I)

09/07/2012

Cá chép thuần chủng có thể tự sinh sản được trong ao. Tuy vậy, ở nhiều nơi, do cá trong ao bị lai tạp và thoái hoá, ảnh hưởng đến năng suất và sản lượng cá nuôi. Trong bài này sẽ giới thiệu cách cho cá chép đẻ tự nhiên theo phương pháp đơn giản để các hộ gia đình có thể chủ động sản xuất được con giống chất lượng cao, đúng thời vụ.

1. Mùa vụ cho đẻ:

Mùa đẻ chính của cá chép là mùa xuân và mùa thu. Trong thời gian này, vào những ngày mưa rào, có thể nhìn thấy từng đàn cá chép vật đẻ. Theo từng nhóm, cứ 2 - 3 con đực kèm sát 1 con cái, bơi lội ven bờ sông hoặc đầm ao, nơi có nhiều cây cỏ, rong, bèo để làm chỗ dựa vật đẻ. Các con đực tranh nhau đến cọ thân mình vào con cái. Cá cái được kích thích sinh dục uốn mình vật vã làm cho trứng phọt ra ngoài. Vỏ trứng cá chép có chất dính nên bám vào cỏ cây, rong, bèo. Ðồng thời lúc đó, cá đực phun ngay tinh dịch, tinh trùng bơi trong nước gặp trứng làm cho trứng thụ tinh. Dựa vào tập tính sinh đẻ của cá chép trong tự nhiên, người ta đã nghiên cứu cho cá chép đẻ theo ý muốn bằng cách tạo ra những hoàn cảnh thuận lợi tương tự.

Yêu cầu của phương pháp cho cá chép đẻ tự nhiên: Vào đầu mùa xuân phải tuyển chọn trong ao nuôi vỗ cá chép bố mẹ những cá đạt tiêu chuẩn sau:- Cá bố mẹ phải béo khoẻ, toàn thân trơn bóng, không rách vây, không trớt vảy, không bệnh. Có đủ cá đực và cá cái.- Trứng cá phải căng tròn và rời. Sẹ cá phải trắng và đặc (vuốt xuôi hai bên bụng cá, thấy sẹtrắng chảy ra như sữa).

Thời vụ cho cá chép đẻ tốt nhất vào mùa xuân. Trứng cá vụ xuân thường nhiều và tốt, nên nhân dân thường cho cá chép đẻ vào vụ xuân là chính (vụ thu chỉ tranh thủ cho đẻ những cá tái phát dục).

Những trạm trại cá giống thường ít quan tâm đến kế hoạch sản xuất cá chép giống, vì sản xuất vài chục triệu cá bột mè, trôi, trắm không khó, nhưng để sản xuất vài triệu cá chép bột trong một vụ lại không dễ, vì số lượng trứng của cá chép ít, phải nuôi vỗ một lượng khá lớn cá bố mẹ, gây tốn kém và mất nhiều diện tích ao. Vì thế, các hộ gia đình nuôi cá ở địa phương nên nắm vững kỹ thuật cho cá chép đẻ tự nhiên để chủ động sản xuất giống cá nuôi.

2. Cho cá đẻ tự nhiên:

* Chọn thời tiết thích hợp:Nhiệt độ cho cá chép đẻ thích hợp nhất từ 18- 25oC. Trời lạnh dưới 18oC cá chép không đẻ. Trước khi cho cá đẻ, phải nghe dự báo thời tiết để tránh những đợt có gió mùa đông bắc sắp tràn về. Tốt nhất là những ngày đầu xuân, hôm nào trời ấm áp, đêm nằm chỉ đắp chăn đơn, bên ngoài ếch nhái kêu inh ỏi là hôm ấy cho cá chép đẻ tốt.

* Tuyển chọn cá cho đẻ:Trước khi cho cá đẻ phải kiểm tra cá bố mẹ. Nếu thấy cá có hiện tượng nhô vây, hở đuôi, hay lượn sát ven bờ là trứng, sẹ của cá đã già, cá đã muốn đẻ. Ta bắt vài con lên để kiểm tra cho chính xác. Cách kiểm tra như sau:Con cái: Khi sắp đẻ, bụng to kềnh, lật ngửa cá lên thấy giữa bụng có một ngấn hằn lõm vào kéo dài từ vây ngực đến tận hậu môn (dọc theo giữa hai buồng trứng). Sờ bụng thấy mềm nhũn, da bụng mỏng, nhất là phía cuối. Lỗ sinh dục đỏ thẫm và hơi lồi. Nếu vuốt nhẹ vào thành bụng, trứng sẽ chảy ra, màu vàng sẫm, trong suốt và rời thành từng cái là trứng đã già. Những cá này có thể cho đẻ ngay đợt đầu.Kinh nghiệm ở một số cơ sở cho cá chép đẻ cho biết: Những con cá cái bụng to quá mức bình thường, bành ra như bụng cóc, sờ vào thấy mềm nhão thường rất khó đẻ (cá đã thoái hoá). Ngược lại, những con cá cái khi vuốt thấy trứng màu vàng đục hoặc vàng xanh dính vào nhau từng chùm là trứng còn non.

Cá đực: Lúc sắp phóng tinh trùng, nếu vuốt nhẹ hoặc cầm mạnh cá, tinh dịch cũng chảy ra, có màu trắng như nước vo gạo và đặc sền sệt như sữa hộp. Trường hợp tinh dịch còn loãng, tuy vẫn có màu trắng nhưng không đặc quánh là sẹ còn non.

3. Chọn nơi cho cá đẻ:

* Chọn ao cho cá đẻ: Diện tích ao rộng hay hẹp tuỳ theo số lượng cá cho đẻ nhiều hay ít. Chọn ao có đáy trơ, tốt nhất là cát pha sét. Nguồn nước đưa vào ao phải sạch, không chua mặn, không ô nhiễm. Ao được tẩy dọn kỹ, có mức nước sâu khoảng 1m. Có thể dùng bể đẻ cá mè, trôi, trắm, bể ấp hoặc bể chứa nước để cho cá chép đẻ.

* Chọn ruộng cho cá chép đẻ: Nhiều nơi ở miền núi phía Bắc đã có tập quán cho cá chép đẻ tự nhiên ngoài ruộng. Ruộng cho cá chép đẻ thường có diện tích 150- 200m2, đáy đất pha cát, có thể lấy nước vào dễ dàng và luôn giữ được nước. Ruộng cho cá chép đẻ phải được cày bừa san phẳng và phơi nắng mấy ngày cho se cứng đáy (không được nứt nẻ). Bờ ruộng đắp cao hơn mức nước, cao nhất khoảng 50 - 60cm, có máng dẫn nước và cống tiêu nước thuận tiện. Cửa cống dẫn nước phải chắn phên để ngăn cá tạp theo vào ruộng. Trước khi cho cá đẻ, tháo nước vào ruộng sâu khoảng 40 - 50cm. Nếu ruộng đó còn dùng để ương trứng, nên đào sẵn ở góc ruộng một cái hố khoảng 4m2, sâu 0,6m và có xẻ mương sâu 0,2m làm đường cho cá đi lại lên xuống kiếm ăn. Mặt hố có che lá cọ hoặc làm giàn trồng mướp, bầu, bí để che nắng cho cá.

4. Chuẩn bị ổ đẻ:

Thường chọn các loại xơ mềm có nhiều lông tơ nhỏ để làm ổ cho cá chép đẻ trứng cá dễ bám, như: bèo tây, xơ dừa, sợi nilông. Phổ biến nhất là dùng bèo tây, nếu dùng bèo phải chọn loại rễ bánh tẻ. Bỏ hết rễ bèo thối, rửa sạch đất, cặn bám ở rễ và sát trùng bằng nước muối 5% (0,5kg muối ăn pha trong 10 lít nước) hoặc xanh malachit nồng độ 3mg/lít ngâm 15 phút rồi vớt ra thả vào ổ đẻ. Dùng cây nứa quây bèo thành khung hình chữ nhật, để khi cá vật đẻ không làm bèo tản mát. Kết quả nghiên cứu của Viện nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản I cho thấy: Số lượng trứng của mỗi cá mẹ tỷ lệ thuận với khối lượng cá. Cá nặng 1kg thường đẻ 120.000 - 140.000 trứng; cá nặng 1,5kg đẻ 180.000 - 210.000 trứng. Tỷ lệ trứng nở thành cá bột thường đạt 30- 40% (100 trứng nở được 30 - 40 con cá bột). Một khung bèo rộng 1m2 thường có khoảng 180 cây bèo. Mỗi cây bèo thường có 700 trứng bám, vậy cứ 1 con cá cái cỡ 1kg cho đẻ cần 1m2 khung bèo. Bèo thả kín vào khung, khung đặt cách bờ ít nhất 1m ở chỗ nước sâu để khi cá vật đẻ không làm nước bị đục.

5. Thành lập nhóm cá đẻ:

Sau khi kiểm tra cá thấy trứng, sẹ đạt yêu cầu cho đẻ, chuẩn bị xong ao và ổ cho cá đẻ, nếu thời tiết thuận lợi thì bắt cá cho vào nơi vật đẻ. Trước khi cho cá đẻ, cần xác định tỷ lệ đực cái thích hợp, để lượng tinh dịch đủ đảm bảo cho số trứng đẻ ra được thụ tinh hoàn toàn. Cá chép thụ tinh ngoài, tinh dịch của cá đực phóng vào nước bị pha loãng, nếu ít tinh dịch sẽ không đảm bảo cho tinh trùng gặp được trứng để thụ tinh. Trong điều kiện nuôi vỗ tốt có thể ghép 1 cá cái + 2 cá đực, cũng có nơi ghép 2 cá cái + 3 cá đực, tỷ lệ trứng thụ tinh vẫn cao. Khi ghép cá đực vào nhóm đẻ nên xen kẽ giữa con to và con nhỏ để tăng cường kích thích khi cá vật đẻ, tỷ lệ trứng rơi vãi ít hơn vì bèo không đảo lộn và nước không bị xoáy nhiều như khi dùng toàn bộ cá đực to.

Cho cá chép đẻ tự nhiên cần lưu ý:

- Trước khi cho cá đẻ, phải kiểm tra lại ao, ruộng - nơi cho cá đẻ, xem nguồn nước chảy vào có sạch không, mức nước đủ chưa. Nếu đạt yêu cầu sẽ thả ổ bèo xuống. Theo dõi thời tiết để thả cá bố mẹ đúng lúc. Nếu gặp gió mùa đông bắc, trời rét đột ngột nên tạm ngừng việc thả cá. Thời tiết ấm áp, nhiệt độ nước đạt 18 - 250C mới tiếp tục cho cá đẻ. Khi thả, nên thả cá cái vào buổi sáng, thả cá đực vào buổi chiều cùng ngày. Nếu thời tiết thuận lợi, cá có thể đẻ từ 3 - 4 giờ tới 7 - 8 giờ sáng.

- Nếu 5 giờ sáng chưa thấy cá vật đẻ phải bơm nước vào ao hay ruộng (nếu dùng vòi phun làm mưa nhân tạo càng tốt). Thời gian bơm nước 1 - 2 giờ. Có nước mới, cá được kích thích và đẻ. Cá có thể đẻ 2 đêm liên tục. Khi trứng bám vừa phải thì thay ổ mới. Nếu để 2 đêm liền cá vẫn không đẻ, phải bắt cá trở lại ao nuôi vỗ tiếp, khoảng 20 - 30 ngày sau lại cho đẻ.

- Thời gian từ khi cá đẻ đến khi kết thúc thường kéo dài 2 ngày liền và thường đẻ mạnh vào ngày đầu.

Có thể tính số trứng cá đẻ tự nhiên một cách tương đối bằng công thức sau:Số trứng đẻ được = (P- P' x 60.000).Trong đó: P là khối lượng tổng số cá cái trước khi đẻP là khối lượng tổng số cá cái sau khi đẻ.

Có thể ước tính số cá bột thu được bằng 30- 40% số trứng, để quyết định diện tích trứng ương thành cá bột.

Tài liệu tham khảo

1. Phải biết phân biệt giới tính

Cá cũng như chim, cách phân biệt trống mái cũng giống với loài thú. Loài thú dù to như con voi hay nhỏ như con chuột nhắt, đực cái khác nhau ở bộ phận sinh dục của nó.

Với chim chóc, đa số giống, trống mái khác nhau ở sắc lông và vóc dáng. Về thân mình, con trống lớn hơn con mái. Về màu sắc, chim trống đẹp hơn chim mái. Giới tính của cá thì khó phân biệt hơn, hầu hết trông con nào cũng giống con nào. Muốn nuôi cá để sinh sản thì điều trước tiên đòi hỏi phải biết phân biệt giới tính của từng giống cá mà bạn đang nuôi. Nhưng điều này không hề dễ. Chỉ những ai nuôi cá lâu năm, nhiều kinh nghiệm trong nghề mới biết được.

Một sự phân biệt dễ nhận thấy nhất là cá trống thường có thân mình thon dài, trong khi mình cá mái lại bầu bĩnh hơn. Tuy vậy, với chi tiết này không thôi, không ai dám đoán chắc một trăm phần trăm là đúng! Để đạt sự chuẩn xác, ta còn phải quan sát kỹ các bộ phận khác của cá như vi, bụng, hậu môn (nơi đây cũng là bộ phận sinh dục của cá), đồng thời còn quan sát cả cách bơi lội của chúng mới dám đi đến kết luận cuối cùng.

Về cách phân biệt giới tính, có một số giống cá do có những đặc điểm riêng biệt nên giúp ta dễ phân biệt hơn, ví dụ như cá lia thia, cá hồng kim…

Với cá lia thia, cá trống bình thường cũng có màu sắc như cá mái, nhưng khi sung lên, toàn thân nó đỏ ửng màu tím hồng đặc trưng rực rỡ, trong khi cá mái lúc nào thân mình cũng lợt lạt, nếu sợ hãi còn nổi sọc dưa dọc theo thân mình. Còn hồng kim trống có thuỳ dưới ở đuôi mọc dài ra như lưỡi kiếm rất dễ nhận. Chính vì có đặc điểm dễ nhận thấy này mà hồng kim được mang một tên khác là “cá kiếm“.

Với những giống cá cảnh khó phân biệt được giới tính rõ ràng, từ trước đến nay chủ nuôi chỉ còn cách là để tâm theo dõi qua nhiều cách sau đây:

Cách dễ nhất là thấy cá mái trong mùa sinh sản bụng căng to, vì bên trong chứa nhiều trứng, nếu bụng màu trắng thì trứng còn non, mái mới cấn chửa, nếu bụng trứng đỏ trở nên màu vàng, bụng to hơn, cá lội chậm chạp là lúc bên trong chứa nhiều trứng đã già. Lúc này có con nào lẽo đẽo cặp kè theo cá mái chính đó là cá trống.

Bình thường trong hồ cá, dù cùng một giống, mỗi con vẫn lo kiếm ăn mỗi hướng, không con nào quan tâm đến con nào. Nhưng, vào mùa sinh sản thì cá trống rượt đuổi theo cá mái để bắt cặp với nhau. Từ đó, lúc nào chúng cũng như bóng với hình, kề cận bên nhau.

Khi nhận đúng cặp trống mái thì ta dùng vợt vớt chúng ra nuôi riêng cho sinh sản. Và từ đó trở về sau, với cặp cá đó bạn chắc chắn không còn lẫn lộn giới tính của chúng nữa. Cặp trống mái đó vẫn cho bắt cặp với nhau vào lứa sau, không cần phải thay đổi, nếu thấy chúng vẫn sinh đẻ tốt.