Cách Trồng Và Chăm Sóc Hoa đậu Biếc - Báo Khuyến Nông

33

Hoa đậu biếc có vẻ đẹp mong manh, rực rỡ, thường được trồng làm cảnh, giàn leo tỏa bóng mát và được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực y học cũng trồng để làm cảnh trước nhà. Cây đậu biếc được biết đến rộng rãi, tuy nhiên lại ít ai biết rõ về loài cây này. Thời gian gần đây, giới trẻ rất thích thú khi thưởng thức món thức uống lạ mang nhiều màu sắc: xanh biếc, tim tím, hồng hồng… ở các quán trà sữa. Đó là trà làm từ hoa Đậu biếc, nó không chỉ đẹp mắt mà còn nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Hôm nay, để giới thiệu về loài hoa này Báo Khuyến Nông đã tìm hiểu giúp các bạn và tổng hợp trong bài vết dưới đây. Cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!

Hoa Đậu Biếc

Tổng quan về Hoa đậu biếc

Cây hoa đậu biếc còn gọi đậu hoa tím hay bông biếc, tên khoa học Clitoria ternatean, thuộc chi Đậu biếc (danh pháp: Clitoria), họ Đậu (Fabaceae). Đậu biếc là cây thân thảo, leo, thân và cành mảnh có lông.

• Tên thường gọi: Cây hoa đậu biếc
• Tên gọi khác: Bông biếc hay đậu hoa tím
• Tên khoa học: Clitoria ternatean.
• Họ: họ đậu – Fabaceae
• Nguồn gốc xuất sứ: nguồn gốc từ Đông Nam Á.

Cây hoa đậu biếc với những bông hoa dịu dàng, nữ tính cùng sắc hoa xanh mát đem lại cảm giác bình an, thư thái đặc biệt là trong những ngày hè oi ả. Vẻ đẹp thơ mộng của cây và hoa khiến nhiều người đắm chìm.

Tổng quan về Hoa đậu biếc

Ở Việt Nam, cây đậu biếc thường mọc hoang với những bông hoa leo ở bờ rào và để lấy quả. Có nơi trồng rất nhiều dùng làm cây phân xanh, cây che phủ đất và cải tạo đất. Cây chịu nắng và hạn được trồng bằng hạt. Bộ phận chứa chất độc của cây đậu biếc là hạt và rễ. Trong thành phần của hạt chứa các acid amin và một loại dầu độc dùng làm thuốc tẩy. Rễ có vị chát, đắng, chứa các chất có tác dụng lợi tiểu, nhuận tràng, gây xổ, làm dịu và săn da.

Đặc điểm của cây hoa đậu biếc

Đặc điểm hình dáng hoa đậu biếc

Hoa đậu biếc thuộc nhóm cây thân thảo, thân mềm thường có lông tơ nhỏ bao quanh, có đặc tính dẻo dai, bám được xung quanh các vật thể khác, thân có thể dài tới 15 – 17m, nên hay được ứng dụng để trang trí hàng rào hay cổng nhà. Lá đậu biếc là lá kép, mọc đối nhau, cũng có lông tơ bao phủ và hay cuốn dài, bình thường cứ 1 lá to sẽ mọc ở giữa ngay ngọn, 5 lá chét còn lại sẽ mọc đối xứng nhau, mỗi lá có kích thước khoảng 4cm. Hoa đậu biếc thường có mùi thơm dịu nhẹ đặc trưng, có 2 màu cơ bản là màu tím hoặc màu hồng, hoa đậu biếc được phân thành 2 loại: loại hoa kép và hoa cánh đơn. Quả đậu biếc thường dẹt, khi già chuyển dần từ màu xanh non sang màu nâu đậm, có chiều dài khoảng 5 – 7cm, mỗi quả bên trong đều chứa từ 7 – 9 hạt. Hạt đậu biếc thường có màu đen tuyền, bóng và có đốm nhỏ.

Đặc điểm hình dáng hoa đậu biếc

Đặc điểm sinh trưởng hoa đậu biếc

Cây có tốc độ sinh trưởng và phát triển khá nhanh, phù hợp ở những nơi có điều khí hậu nóng ẩm. Cây có tuổi thọ trung bình, dễ trồng và dễ chăm sóc.

Nguồn gốc và ý nghĩa của cây hoa đậu biếc

Nguồn gốc của cây hoa đậu biếc

Cây đậu biếc : Các loài thuộc chi Đậu biếc bản địa của khu vực nhiệt đới với nền nhiệt cao bao gồm Đông Nam Á, nơi người dân thường lấy hoa làm phẩm nhuộm. Loài được biết đến nhiều nhất trong chi này là Clitoria ternatea, được dùng làm thuốc đông y và làm thực phẩm. Người Ấn Độ dùng cả rễ cây để chữa bệnh.

Nguồn gốc của cây hoa đậu biếc

Ở Việt Nam, cây đậu biếc thường mọc hoang với những bông hoa leo ở bờ rào và để lấy quả. Có nơi trồng rất nhiều dùng làm cây phân xanh, cây che phủ đất và cải tạo đất. Cây chịu nắng và hạn được trồng bằng hạt. Bộ phận chứa chất độc của cây đậu biếc là hạt và rễ. Trong thành phần của hạt chứa các acid amin và một loại dầu độc dùng làm thuốc tẩy. Rễ có vị chát, đắng, chứa các chất có tác dụng lợi tiểu, nhuận tràng, gây xổ, làm dịu và săn da.

Cây hoa đậu biếc có nguồn gốc từ Đông Nam Á với tên khoa học là Clitoria ternatean. Nó còn được biết đến với nhiều tên gọi như cây bông biếc hay đậu hoa tím. Với màu xanh tím biêng biếc vô cùng đẹp mắt. Hoa đậu biếc được dùng nhiều trong việc chế tạo phẩm màu tự nhiên. Ngoài ra, nó còn có rất nhiều tác dụng khác. Như trong làm thuốc đông y trị bệnh và là thực phẩm được sử dụng nhiều.

Ý nghĩa của cây hoa đậu biếc

Ở Việt Nam của chúng ta, nếu nhắc đến ý nghĩa hoa đậu biếc thì ít người biết đến. Dù loại cây này được trồng rất nhiều với mục đích làm cây cảnh, trồng ở bờ rào với mục đích lấy hoa và quả. Bên cạnh đó, loại cây này cũng được trồng để lấy phân xanh, dùng làm cây để che phủ đất hoặc để cải tạo đất.

Ý nghĩa của cây hoa đậu biếc

Hoa đậu biếc không những đẹp bởi vẻ ngoài cuốn hút của nó, mà bản thân loài hoa này cũng có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Đó là đại diện của vẻ đẹp nền nã, sự duyên dáng e thẹn, niềm vui, hạnh phúc từ trong cuộc sống. Ngoài ra, hoa đậu biếc còn có ý nghĩa cho sự cởi mở, hòa đồng, dễ gần, lúc nào cũng được mọi người yêu quý, đáng tin cậy.

Hoa đậu biếc không những đẹp bởi vẻ ngoài cuốn hút của nó, mà bản thân loài hoa này cũng có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Đó là đại diện của vẻ đẹp nền nã, sự duyên dáng e thẹn, niềm vui, hạnh phúc từ trong cuộc sống. Ngoài ra, hoa đậu biếc còn có ý nghĩa cho sự cởi mở, hòa đồng, dễ gần, lúc nào cũng được mọi người yêu quý, đáng tin cậy.

Công dụng của hoa đậu biếc

Đầu tiên, cây hoa đậu biếc được xem như 1 loại hoa cảnh, thường dùng để trang trí nhà cửa, hàng rào, cổng vào,… ngoài tạo cảnh quan cho ngôi nhà, làm mát, mà còn giúp thanh lọc điều hòa không khí trong lành cho ngôi nhà. 

Ngoài ra, tất cả các bộ phần từ rễ đến quả của hoa đậu biếc đều được ứng dụng trong cuộc sống hằng ngày, đặc biệt có công dụng rất tốt đối với sức khỏe. Thường xuyên sử dụng hoa đậu biếc sẽ có tác dụng nhuận tràng, lợi tiểu, điều hòa máu trong cơ thể, làm dịu vết thương. Đồng thời, các khoáng chất có trong hoa đậu biếc có công dụng ngăn ngừa được các yếu tố gây ung thư. Hoa đậu biếc cũng được điều chế làm các sản phẩm làm đẹp cho phụ nữ với công dụng: mượt tóc, bổ mắt, săn da,… Trong ẩm thực dùng nước hoa đậu biếc để tạo màu an toàn cho thực phẩm như: đồi xôi, làm bánh, pha chế trà sữa,…

Công dụng của hoa đậu biếc

Cây hoa đậu biếc có hình dáng đẹp mềm mại từ thân cành,đến hoa, lá, đặc biệt hình dáng hoa ngộ ngĩnh với sắc hoa sắc hoa đem lại cảm giác thư thái, bình an rất được yêu thích trồng trang trí nhiều không gian:

• Đậu biếc được trồng ở bờ tường có hoa quanh năm không rụng lá vào mùa đông nên làm bức tường của bạn luôn xinh đẹp
• Đậu biếc được ưa chuộng trồng giàn tạo bóng mát với nhiều cành nhánh,tán lá rộng, che phủ tốt, điểm những bông hoa xinh xinh. Giàn đậu biếc ở công viên, vườn nhà, sân vườn biệt thự …đem đến một không gian lãng mạn và là điểm dừng chân lý tưởng cho khách bộ hành trong những trưa hè oi ả.
• Đậu biếc được trồng ở cổng nhà với các tua cuốn mềm mại của thân cành tạo vẻ đẹp bắt mắt ,như lời mời chào ý nhị của chủ nhân.
• Đậu biếc còn được trồng ở ban công nhà phố vừa làm duyên vừa che nắng trên các song sắt màu trắng hoặc lưới an toàn.
• Người ta còn trồng đậu biếc vào chậu hoa treo mang vẻ đẹp duyên dáng, tuy nhiên tốc độ của cây lớn nhanh nên phải cắt tỉa thường xuyên.Một chậu hoa đậu biếc đơm hoa xanh dịu dàng trưng ở ban công sẽ làm dịu bớt cái nắng gay gắt ngày hè.
• Đậu biếc còn được trồng để cải tạo đất bởi khả năng che phủ và sinh ra nit[ơ như các cây họ đậu, hoặc làm phân xanh.
• Ngoài ra, Đậu biếc còn được dùng làm thực phẩm và thuốc đông y.

Trong rễ và hạt đậu biếc có chứa chất độc các acid amin và một loại dầu độc làm thuốc tẩy, liều phù hợp có tác dụng giải nhiệt, trị lao phổi, viêm lở ngoài da, đau ngực, ho, trị nọc rắn cắn.

Rễ đậu biếc có vị đắng, chat chứa các chật có tác dụng nhuận tràng, lợi tiểu, săn chắc da, gây xổ

Hạt đậu biếc chứa 12% chất dầu có khả năng gây độc khi nhai nuốt phải: kích thích niêm mạc tiêu hóa gây nôn mửa và tiêu chảy nặng. Vì thế chú ý khi trồng đậu biếc khi nhà có trẻ nhỏ nhắc nhở không ăn loại hạt này.

Kỹ thuật trồng cây hoa đậu biếc

Chuẩn bị dụng cụ

Cây đậu biếc không khó trồng nên có thể tận dụng bao xi măng, chậu, khay, thùng xốp có sẵn trong nhà hoặc đất vườn để trồng cây hoa đậu biếc. Tuy nhiên nên lưu ý, nếu trồng bằng bao hay chậu thì dưới đáy phải đục lỗ để thoát nước.

Kỹ thuật trồng cây hoa đậu biếc

Cây đậu biếc con

Cây đậu biếc thường dễ trồng, ít tốn công chăm sóc, chịu được rét và nóng tốt. Cây ưa phát triển ở nhiệt độ từ 20-32 độ C. Đất trồng cây đậu biếc có thể là loại đất thịt màu mỡ và tơi xốp, cần thoát nước tốt.

Có thể mua đất sẵn hoặc tiến hành trộn đất với phân bò hoai mục, phân gà, phân trùn quế, vỏ trấu, xơ dừa, than bùn, mùn hữu cơ… Nên bón lót với vôi rồi phơi ải từ 15-20 ngày trước trồng để xử lý các mầm bệnh có trong đất.

Trồng cây

Việc trồng và nhân giống hoa đậu biếc được thực hiện thường bằng cách gieo hạt. Hạt giống bạn có thể tìm mua ở các cửa hàng bán hạt giống cây cảnh hoặc cửa hàng hạt giống rau, ngoài ra có thể lấy từ những quả đậu đã già.

Ngâm hạt giống đậu biếc trong nước ấm 30 phút (2 sôi 3 lạnh) và ủ vào khăn ấm khoảng 1 ngày hạt nứt thì đem gieo.

Sau đó đem hạt đi gieo, gieo xong thì phủ lên lớp đất mỏng từ 1-2cm. Tưới bằng vòi phun nhẹ. Che phủ kín lớp hạt mới gieo khoảng 2 ngày. Tưới ngày 2 lần. Cây đậu biếc rất dễ nảy mầm nên bạn cũng có thể bỏ qua bước ngâm ủ và gieo hạt trực tiếp.

Cách trồng và chăm cây hoa đậu biếc

Nhân giống hoa đậu biếc bằng cách ươm hạt

Chọn những hạt giống to, chắc, khỏe, không bị mốc có khả năng nảy mầm cao. Ngâm hạt giống trong nước ẩm khoảng 7 – 10 tiếng, trong thời gian đó nên chuẩn bị đất ươm bầu đất. Trộn hỗn hợp theo tỉ lệ 50% đất thịt, 30% phân chuồng ủ mục, 20% bã mùn. Sau khi ngâm giống xong, vớt hạt giống ra và để ráo nước, ngâm hạt giống tiếp 1 lần nữa trong chế phẩm kích thích khoảng 4 tiếng. Sau đó, vớt hạt giống ra để ráo nước, ươm hạt vào bầu đất, đặt bầu đất ở những nơi thoáng mát, có ánh sáng nhẹ, trong thời gian cây phát triển chồi non, cần cung cấp đủ độ ẩm cho giống.

Cách trồng và chăm cây hoa đậu biếc

Cách trồng hoa đậu biếc

Làm đất

Trước khi trồng cây khoảng 1 tháng, nên tiến hành cảo đất, phơi nắng để tạo sự thông thoáng cũng như tiêu diệt những mầm bệnh ẩn náu trong đất. Đào hố trồng cây giống: Sau khi phơi ải đất xong, tiến hành đào hố trồng, mỗi kích thước khoảng 60x5x60, dùng hỗn hợp phân chuồng hoai mục, vôi bột, phân lân, để bón lót cho đất, để đất nghỉ khoảng 7 ngày, sau đó có thể tiến hành trồng đậu biếc.

Chọn cây giống

Sau khi ươm cây giống, lựa chọn những cây giống cao từ 30 – 40cm, bộ rễ, thân, lá đều phát triển đầy đủ.

Cách trồng

Nhẹ nhàng tách bầu đất ra khỏi khuôn bầu, đặt cây giống nhẹ nhàng xuống hố trồng đã đào sẵn, tránh làm vỡ bầu đất cũng như làm hư hại đến cây. Nén chặt phần đất ở gốc để cây giống giữ đứng thẳng, lấp đất cao hơn cổ gốc tầm 20cm. Phủ 1 lớp mỏng rơm khô, cỏ mục, lên trên bề mặt gốc để giữ độ ẩm cho cây, tưới nước ngay sau đó cho cây hồi phục và làm quen với môi trường sống mới nhanh hơn.

Cách chăm sóc cây hoa đậu biếc

Tưới nước

Trong mùa khô và khi cây đang phát triển rễ và chồi non, cần tưới nước đầy đủ 2 lần/ngày vàng sáng sớm hoặc chiều mát, vào những ngày nắng gắt có thể sử dụng cách tưới phun sương từ 1 – 2 giờ cho cây. Vào mùa mưa, tùy vào điều kiện mà giảm hoặc ngưng cung cấp nước cho đậu biếc, thường xuyên kiểm tra và tiến hành thoát nước cho cây, tránh để bị ngập nước gây thối gốc, chết cây. Khi cây đang ra hoa, lưu ý chỉ nên tưới vào gốc cây đậu, tránh tưới trực tiếp lên hoa.

Bón phân

Hoa đậu biếc có đặc tính dễ sinh trưởng và phát triển, vì vậy công đoạn bón phân cho cây cũng rất đơn giản. Sau khi trồng đậu biếc được 20 ngày, tiến hành hòa loãng phân đạm với nước để tưới cho cây 2 tuần/1 lần. 45 ngày sau, tiến hành bón lót cho cây với tỉ lệ 3:3:1 gồm phân urê, phân lân, và phân NPK (16 – 16 – 8), cứ 1 tháng/1 lần, bón như vậy cho đến khi cây chuẩn bị ra hoa. Khi cây ra nụ, cần cung cấp thêm hàm lượng phân Kali, hoặc KCL cho cây đậu. Cứ sau mỗi đợt ra hoa, cần bón thêm phân chuồng ủ mục xung quanh gốc đậu biếc, để cân bằng các khoáng chất nuôi dưỡng cây.

Làm giàn cho cây

Tới thời điểm cây đậu phát triển mạnh, các đầu tua cuốn bắt đầu mọc, cần tiến hành làm giàn cho cây leo. Khi làm giàn leo, bạn có thể làm giàn theo hình chữ A, hoặc như giàn bầu,… đều được, sau đó dùng dây mỏng cột nhẹ cây giàn để cây tiếp tục leo. Nếu bạn trồng cây gần tường, hay hàng rào, có thể để cây tự leo trên tường hoặc hàng rào mà không cần làm giàn.

Thường xuyên tỉa cành, vệ sinh vườn

Khi đậu biếc đã làm quen với môi trường sống, chúng phát triển rất nhanh, chính vì vậy bạn cần chú ý tỉa bớt những cành tăm, cành khô, cành sát đất, những cành mọc vượt, vừa tạo độ thông tháo cho cây phát triển, kiểm soát được chiều cao của đậu biếc, cũng như vừa hạn chế được một số mầm bệnh cho cây. Đồng thời, cũng cần dọn về sinh vườn, làm cỏ xung quanh các gốc cây, để đậu biếc không bị phân tán chất dinh dưỡng. Định kỳ cứ tháng cần tiến hành tỉa cành và dọn về sinh, làm cỏ gốc 1 lần cho cây.

Kết.

Trên đây, Báo khuyến Nông đã chia sẻ với các bạn một số thông tin về đặc điểm, tác dụng, cách trồng và chăm sóc Hoa đậu biếc. Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ chia sẻ cho các bạn những thông tin bổ ích nhé!

Hoa leo